کنسول استیم دک (Steam Deck) اوایل سال ۲۰۲۲ میلادی عرضه شد و توانست توجه جامعه گیمینگ را به خود جلب کند. دقیقاً زمانی که دیگر امیدی برای رقیبی برای سوییچ وجود نداشت، شرکت ولو (Valve) با دستگاه خود وارد شد و جان دوباره‌ای به رقابت در دنیای کنسول‌های دستی بخشید. عرضه استیم دک باعث شد تا شرکت‌هایی مثل ایسوس و لنوو نیز وارد دنیای کنسول‌های گیمینگ دستی بشوند و به رقابت با این کنسول دوست داشتنی بپردازند. اکنون استیم دک اولد می‌خواهد همین راه را ادامه دهد.
کنسول استیم دک چند نکته داشت که آن را نسبت به رقبای زمان خود بهتر می‌کرد. اول از همه این کنسول یک پردازنده بسیار قدرتمند از شرکت AMD داشت که باعث می‌شد توانایی اجرای بازی‌های مختلف را داشته باشد. همینطور اینکه این پردازنده بسیار بهینه بود و در نتیجه کاربران را عمر باتری نسبتاً خوبی روبرو بودند. در کنار آن سیستم استیم دک یک سیستم باز بود. در نتیجه کاربران می‌توانستند سیستم عامل ویندوز را روی آن نصب کرده و به تجربه عناوین مختلف از هر فروشگاهی بپردازند. همین موضوع باعث شد تا استیم دک به شدت محبوب شود.
با این حال استیم دک بدون مشکل نبود. برای مثال عمر باتری این کنسول همچنان یک مشکل اساسی بود، صفحه نمایش آن نیز تکنولوژی خاصی نداشت و در نتیجه کیفیت خیلی بالایی هم نداشت. در کنار این موارد استیک‌های استیم دک نیز کیفیت چندان بالایی نداشتند و اکثر کاربران آن را تعویض می‌کردند. در نتیجه شرکت ولو تصمیم گرفت یک مدل جدید از استیم دک عرضه کند و این ایرادات را تا جایی که ممکن است برطرف کند.
استیم دک اولد صرفاً یک ارتقاء در زمینه صفحه نمایش نیست
از همین ابتدای متن باید گفت که استیم دک اولد همان دستگاه قدیمی با یک صفحه نمایش جدید نیست. در اصل ولو مثل نینتندو عمل نکرده و تلاش کرده از جوانب زیادی در دستگاه خود تغییر ایجاد کند. اگر شما ظاهر دستگاه را در نظر نگیرید، استیم دک اولد از هر نظر تغییر کرده است. حتی می‌توان گفت که استیم دک اولد یکی از بزرگترین ارتقاءهای میان رده‌ای در دنیای کنسول‌های بازی بوده است.
تغییرات کلی دستگاه استیم دک به شرح زیر است:
| جزئیات سیستم | Steam Deck | Steam Deck OLED |
|---|---|---|
| پردازنده اصلی | Custom AMD ‘Van Gogh’ 7nm | Revised AMD ‘Van Gogh’ 6nm |
| مموری | ۱۶GB LPDDR5 5500MT/s | ۱۶GB LPDDR5 6400MT/s |
| صفحه نمایش | ۱۲۰۰×۸۰۰ – ۷-Inch 60Hz IPS, peak 400 nits | ۱۲۰۰×۸۰۰ – ۷.۴-Inch 90Hz OLED, wide colour gamut, HDR peak 1000 nits,SDR peak 600 nits |
| باتری | ۴۰WHr | ۵۰WHr |
| اتصال بی‌سیم | Dual-band Wi-Fi radio, 2.4GHz and 5GHz, 2×2 MIMO, IEEE 802.11a/b/g/n/ac | Tri-band Wi-Fi 6E radio, 2.4GHz, 5GHz, and 6GHz 2×2 MIMO, IEEE 802.11a/b/g/n/ac/ax |
| وزن | ۶۶۹g | ۶۳۹g |
صفحه نمایش استیم دک اولد؛ تمرکز اصلی شرکت سازنده
با توجه به نام دستگاه جدید، تمرکز شرکت سازنده هم روی صفحه نمایش آن بوده است. در نتیجه بگذارید از آن کمی تعریف کنیم. صفحه نمایش استیم دک اولد یک صفحه نمایش بزرگتر، روشن‌تر، دارای نرخ به روزرسانی صفحه نمایش ۹۰ هرتزی و سازگاری کامل با سیستم عامل جدید استیم دک است. از طرفی تکنولوژی اولد اجازه می‌دهد تا رنگ‌های ارائه داده شده بسیار دقیق باشند و رنگ سیاه نیز واقعی باشد. در نتیجه شما می‌توانید بازی‌ها را به زیباترین شکل ممکن تجربه کنید.
زمانی که شما مدل جدید را در دست بگیرید، در ابتدا تنوع خاصی احساس نخواهید کرد. با این حال وقتی دستگاه جدید را روشن کنید تفاوت را احساس خواهید کرد. صفحه نمایش جدید این استیم دک دارای نرخ کنتراست ۱ میلیون به ۱ است. از طرفی نرخ به روزرسانی صفحه نمایش به ۹ هرتز ارتقاء پیدا کرده و دقت رنگ نیز ۱۱۰ درصد و P3 شده است. از طرفی نهایت روشنایی این صفحه نمایش به ۱۰۰۰ نیت، نسبت به ۴۰۰ نیت قبلی، رسیده و توانایی اجرای HDR هم دارد. به طور کلی هم صفحه نمایش از لحاظ اندازه بزرگتر شده و به ۷.۴ اینچا ارتقاء پیدا کرده است. با توجه به اینکه اندازه این دستگاه ثابت است، حاشیه‌های آن کوچکتر شده است.
با توجه به تغییراتی که در صفحه نمایش ایجاد شده، شرکت سازنده در سیستم عامل هم کمی تغییر ایجاد کرده است. برای مثال در گذشته نرخ فریم دستگاه و بازی‌ها تا ۶۰ فریم بر ثانیه محدود بودند. حال این محدودیت به ۹۰ فریم بر ثانیه رسیده و با سخت افزار جدید سازگار است. همینطور اینکه این تغییر در نرخ فریم هم ساده‌تر شده است و کاربران به راحتی می‌توانند با توجه به سلیقه خود نرخ فریم را تغییر بدهند.
اگر شما از سیستم عامل ویندوز در این دستگاه استفاده کنید، ایجاد تغییر در HDR کمی دشوار است. با این حال سیستم عامل خود استیم دک این مشکل را ندارد. در نتیجه شما می‌توانید به راحتی HDR را کنترل کرده و از طرفی اکثر بازی‌ها به صورت خودکار در حالت HDR اجرا می‌شوند. اگر هم به صورت خودکار فعال نشود، فعال کردن آن یک گزینه در تنظیمات دستگاه است.
نکته اصلی اینجاست که به دلیل ارتقا این دستگاه در زمینه صفحه نمایش، تجربه بازی‌ها به طرز عجیبی بهتر شده است. به این شکل که شما حس می‌کنید این دستگاه ارتقاء بسیار زیادی در قسمت‌های دیگر داشته است. در صورتی که اینگونه نیست ولی استیم دک به طور کلی بهتر شده است.
بخش‌های دیگر استیم دک اولد هم تغییر کرده است
قسمت‌های دیگر استیم دک اولد نسبت به قبل تغییر چندانی نکرده است. به طور کلی دستگاه جدید خنک‌تر، ساکت‌تر و البته سبک‌تر است. استیم دک اولد نسبت به استیم دک اصلی ۳۰ گرم تفاوت وزنی دارد. نکته اصلی اینجاست که به دلیل اینکه کنسول دستی بوده و وزن کلی دستگاه فبلی هم چندان زیاد نبود، این تغییر وزنی به شدت مشهود است. فن دستگاه نیز بزرگتر شده که باعث می‌شود صدای کمتری ایجاد کند.
در زمینه پردازنده اصلی، پردازنده استیم دک اولد نسبت به قبل بهتر شده است. به این شکل که این پردازنده دارای معماری ۶ نانومتری، نسبت به ۷ نانومتری، قبلی است. در زمینه عملکردی این پردازنده چندان تفاوت خاصی با قبل ندارد ولی بهینه‌تر شده است. در نتیجه گرمای کمتری ایجاد کرده و برق کمتری هم مصرف می‌کند. به همین دلیل شما با عمر باتری بهتری روبرو خواهید بود و صدای فن هم آزاردهنده نخواهد بود. از لحاظ صدا این دستگاه هنوز به سطح نینتندو سوییچ نمی‌رسد ولی با توجه به تفاوت قدرتی که میان این دو دستگاه وجود دارد این موضوع کاملاً منطقی است.
تغییرات سخت افزاری استیم دک به این موارد ختم نمی‌شود. بلکه این پردازنده جدید یک رم بهتر هم دریافت کرده است. حال رم استیم دک اولد دارای سرعت ۶۴۰۰MT/s است. این سرعت از عدد ۵۵۰۰ بالاتر بوده و باعث می‌شود که استیم دک اولد در پردازش‌های مختلف سریع‌تر عمل بکند. ولو اعلام کرده که استیم دک اولد از لحاظ سخت افزاری تفاوت خاصی با مدل قبلی ندارد. این موضوع تا حدی درست است. در اصل اگر محتوای شما وابستگی زیادی به رم داشته باشد، شما شاهد مقداری ارتقاء در عملکرد خواهید بود. در غیر این صورت از لحاظ عملکردی هر دو دستگاه عملکرد مشابهی دارند ولی مدل اولد برق کمتری مصرف می‌کند.
در عمل این افزایش سرعت رم و معماری جدید زمانی کاربردی است که شما دستگاه را زیر فشار زیاد بگذارید. در اینجا استیم دک اولد کمتر افت فریم دارد و تجربه بهتری را ارائه می‌دهد. از طرفی اگر شما نرخ فریم را به ۶۰ محدود کنید متوجه خواهید شد که حدود ۲ یا ۳ فریم بیشتر در استیم دک اولد دریافت خواهید کرد.
باتری استیم دک اولد افزایش چشم‌گیری داشته است
یکی از ایرادات اصلی کنسول استیم دک در زمینه عمر باتری آن بود. حال شرکت سازنده این ایراد را تا حد خوبی برطرف کرده است. به این شکل که با وجود اینکه صفحه نمایش دستگاه به اولد تغییر کرده که باتری بیشتری مصرف می‌کند، استیم دک اولد عملکرد بهتری در زمینه باتری نسبت به قبل دارد. دو دلیل برای این موضوع وجود دارد. اول اینکه پردازنده دارای معماری ۶ نانومتری و بهینه است و دوم اینکه ظرفیت باتری هم افزایش پیدا کرده و از ۴۰ کیلووات به ۵۰ کیلووات ارتقاء داشته است.
با توجه به افزایش ظرفیت باتری، حتی اگر هیچ ارتقائی در این دستگاه ایجاد نمی‌شد، ما شاهد ۲۵ درصد باتری بیشتر بودیم. حال با اضافه شدن موارد دیگر ما شاهد عملکرد بهتر در حد ۳۰ تا ۵۰ درصد در این دستگاه هستیم. در عمل نیز این موضوع صحیح است. مخصوصاً اگر شما یک بازی سنگین را تجربه کنید، متوجه خواهید شد که این پردازنده جدید عملکرد بسیار بهتری در زمینه مصرف انرژی نسبت به قبل دارد.
| بررسی باتری در بازی سایبرپانک ۲۰۷۷ | Steam Deck | Steam Deck OLED |
|---|---|---|
| نرخ فریم بدون محدودیت | ۱ ساعت و ۲۶ دقیقه با مصرف ۲۶.۱ وات | ۲ ساعت و ۱۲ دقیقه با مصرف ۲۳ وات |
| محدودیت نرخ فریم به ۳۰ | ۱ ساعت و ۵۰ دقیقه با مصرف ۲۱.۹ وات | ۲ ساعت و ۴۰ دقیقه با مصرف ۱۸.۸ وات |
پیشرفت کنسول جدید در همینجا اتمام پیدا نمی‌کند
کنسول استیم دک اولد وای فای ۶E دریافت کرده است. در نتیجه حدود ۳ برابر سرعت دانلود و آپلود افزایش پیدا کرده است. از طرفی شارژ دستگاه نیز سریع‌تر شده و دستگاه سریع‌تر از حالت خاموش به حالت روشن تغییر وضعیت می‌دهد. همینطور اینکه صفحه نمایش لمسی نیز نرخ پاسخدهی ۱۸۰ هرتزی دریافت کرده و بلوتوث دستگاه نیز به نسخه ۵.۳ تغییر کرده است. در کنار این موارد موتور لرزش و ترک پد (Track Pad) دستگاه هم بهتر از قبل شده است.
نکته جالب اینجاست که اسپیکرهای استیم دک به نوبه خود بسیار خوب بود. حال این اسپیکرها از قبل هم بهتر شده و تجربه‌ی صدای بسیار خوبی را در اختیار کاربران قرار می‌دهد. در کنار این موارد تعمیر استیم دک اولد نیز نسبت به قبل راحت‌تر شده و کاربران به راحتی می‌توانند دستگاه خود را ارتقاء داده یا مشکلات آن را برطرف کنند.
از لحاظ قیمتی مجموعه استیم دک تغییرات زیادی داشته است. اول اینکه شروع قیمت این دستگاه از ۴۰۰ دلار بوده که مدل پایه است. این دستگاه هیچ ارتقائی نداشته و همان مدل قبلی است ولی دارای حافظه ۲۵۶ گیگابایتی است. در نتیجه شما دیگر با مدل ۱۲۸ یا ۶۴ گیگابایتی روبرو نخواهید بود. پس از آن استیم اولد با حافظه ۵۱۲ گیگابایتی قرار دارد که ۵۵۰ دلار قیمت دارد. در کنار آن بالاترین مدل استیم دک اولد وجود دارد که ۶۵۰ دلار قیمت داشته و ۱ ترابایت حافظه داخلی را در اختیار شما قرار می‌دهد.
داخل استیم دک نیز نسبت به قبل تغییر داشته و فن و باتری بزرگتر شده است. همینطور اینکه سیستم خنک کننده شاهد تغییرات خاصی بوده که باعث شده این دستگاه عملکرد بهتری نسبت به قبل داشته باشد.
با توجه به عرضه مدل جدید، قطعاً قیمت مدل‌های قدیمی استیم دک کاهش مشهودی خواهد داشت. با توجه به پیشرفتی که استیم دک اولد داشته سخت است که مدل‌های قدیمی را پیشنهاد کنیم. مخصوصاً مدل ۶۴ گیگابایتی که دیگر به هیچ عنوان ارزش خرید ندارد. به دلیل اینکه این مدل از یک حافظه eMMC استفاده کرده که سرعت بسیار کمی دارد.
نکته اصلی اینجاست که در ابتدا تصور بر این است که پیشرفت استیم دک به استیم دک اولد مثل نینتندو سوییچ به نینتندو سوییچ اولد است. در حال حاضر هم بسیاری از افراد همچنان مدل اصلی را قیمت پایین ترجیج می‌دهند. در مورد استیم دک این ماجرا صدق نمی‌کند. مدل اصلی با مدل اولد تفاوت زیادی داشته و مدل اولد از هر لحاظ بهتر شده است.
این پیشرفت‌ها باعث شده تا استیم دک دوباره به رقابت با کنسول‌های دستی دیگر بازگردد. در این مدت ما شاهد کنسول‌های دستی به شدت قدرتمند از طرف ایسوس و لنوو بودیم که قیمت بسیار بالایی داشتند. استیم دک اولد از لحاظ قدرت کمی از آن‌ها ضعیف‌تر است ولی از لحاظ قیمتی تفاوت بسیار زیادی دارد. در نتیجه منطقی است که یکی از بهترین موارد برای ورود به دنیای گیمینگ با کنسول دستی باشد.
استیم دک اولد هم بدون ایراد نیست!
اول از همه بهتر بود استیم دک اولد یک پورت USB C بیشتر دریافت می‌کرد. این موضوع باعث می‌شد تا کاربران بتوانند چند دستگاه مختلف را در هنگام شارژ شدن استیم دک به آن وصل کنند. در کنار آن باید پذیرفت که استیم دک اولد قدرتمندترین کنسول دستی بازار نیست. در نتیجه امکان دارد که برخی عناوین به خوبی روی آن اجرا نشوند. البته تعداد بازی‌های بهینه شده برای استیم دک به حدی زیاد است که کاربر محدودیت خاصی برای اجرای بازی‌های مختلف نخواهد داشت.
نکته اصلی اینجاست که ولو با استیم دک راه خوبی را در پیش گرفته است. استیم دک اولد یک پیشرفت بسیار خوب بوده و مانند کنسول میان نسلی عمل نمی‌کند. بلکه این دستگاه یک پیشرفت محسوس داشته و مشخص است که طراحان ولو تمام تلاش خود را کرده‌اند تا استیم دک بهتر شود. نکته اصلی اینجاست که این دستگاه به هرحال یک دستگاه نسل اول است. در نتیجه مشکلات خود را دارد.
استیم دک در رقابت با کنسول‌های دستی دیگر شاید در لحاظ قدرت پیروز نشود ولی از لحاظ قیمت و جامعه گیمینگ بهتر است. کاربران استیم دک مانند کاربران خود استیم یک جامعه بسیار گسترده تشکیل داده که مشکلات دستگاه را در آن بررسی می‌کنند. با توجه به باز بودن سیستم استیم دک نیز کاربر به راحتی می‌تواند دستگاه خود را از قبل بهتر کند. در نتیجه استیم دک یک خرید بسیار خوب برای دوست داران تکنولوژی و علاقه‌مندان به گیمینگ با کنسول‌های دستی است.
در انتها باید گفت که استیم دک اولد نسبت به نسل قبلی خود پیشرفت محسوسی داشته است. از طرفی این دستگاه نسبت به رقبا نیز عملکرد بسیار خوبی داشته و با قیمت و امکاناتی که ارائه می‌دهد، ارزش خرید بسیار بالایی دارد. حال با توجه به پشتیبانی بسیار خوبی که ولو از کنسول خود کرده، باید دید که دنباله راه استیم دک و استیم دک اولد چگونه خواهد بود. ولو تا الان عملکرد بسیار خوبی داشته و امیدواریم که به همین روند برای این کنسول دستی دوست داشتنی ادامه دهد.
منبع: Eurogamer
