عملیات راهبردی «وعده صادق» و تاثیرات آن بر تغییر معادلات منطقهای و حتی جهانی درحالی همچنان اصلیترین محور تحلیلهای اندیشکدههای غربی را تشکیل میدهد که ناظران معتقدند با توجه به ضربه حیثیتی سنگینی که بر پیکره رژیم صهیونیستی وارد شده، تلآویو با وضعیت بغرنجی در مواجهه با تهران مواجه شدهاست.
همشهری آنلاین – گروه سیاسی: در شرایطی که مقامهای ایران تاکید کردهاند هر گونه ادامه شرارتها ازسوی تلآویو با پاسخ سهمگینتری ازسوی تهران مواجه خواهد شد، بررسیها نشان میدهد افکارعمومی و برخی چهرههای سیاسی اسرائیلی بیش از پیش نگران «ضربه دوم» ایران هستند؛ موضوعی که تصمیمگیری را برای مقامهای تلآویو سختتر از قبل کردهاست.
دانیل بایمن، کارشناس ارشد پروژه تهدیدهای فراملی در مرکز مطالعات استراتژیک و بینالمللی (CSIS) و استاد دانشگاه جورج تاون، در تازهترین تحلیل خود درباره تحولات جاری در منطقه، که در وبگاه این مرکز منتشر شده، با «بیسابقه» ارزیابی کردن حمله اخیر ایران به اسرائیل، معتقد است در شرایط کنونی مقامهای تلآویو با دو سئوال مهم روبهرو هستند: یکی اینکه «اسرائیل باید انتقام بگیرد؟» و دیگری «اگر بله، چگونه؟».
وی با تاکید بر اینکه چنانچه همکاری آمریکا، انگلیس و اردن نبود، حمله «آشکار» و «مستقیم» ایران میتوانست عواقب ویرانگری برای اسرائیل بهدنبال داشته باشد، تاکید میکند: «دولت نتانیاهو اهداف متعددی دارد و این موضوع، اسرائیل را به جهات مختلف میکشاند. وقتی صحبت از انتقام به میان میآید، اسرائیل بیشاز هر چیز بهدنبال حفظ بازدارندگی است. بازدارندگی علیه ایران از اهمیت ویژهای برای اسرائیل برخوردار است».
۴ گزینه روی میز تلآویو
بایمن با طرح این ادعا که «شاید بزرگترین نگرانی این باشد که ایران برنامه هستهای پیشرفتهای دارد (اگرچه هنوز سلاح هستهای ندارد)»، براین باور است که «اسرائیلیها نگرانند اگر بازدارندگیشان قوی نباشد، ایران از سلاح هستهای برای تهدید یا حمله به اسرائیل استفاده کند».
ازسوی دیگر وی با اشاره به نگرانیهای بهوجود آمده در افکارعمومی رژیم صهیونیستی، بیان میکند که «رهبران اسرائیل همچنین بهدنبال اطمینان دادن به افکارعمومی خود هستند». بایمن در ادامه معتقد است در شرایط کنونی، تلآویو حداقل ۴ گزینه «ممکن» دارد که همگی دارای محدودیتها و معایبی هستند که در ادامه به بررسی آنها میپرازیم:
۱
انصراف از پاسخ به ایران
انصراف از پاسخ دادن به ایران، یکی از گزینههای پیش روی اسرائیل است. اگرچه پذیرش این گزینه ازسوی تلآویو، با استقبال آمریکا و برخی بازیگران بینالمللی مواجه خواهد شد که از جنگ منطقهای میترسند، اما چنانچه دولتمردان اسرائیل هیچ کاری انجام ندهند، این موضع ممکن است سبب نارضایتی افکارعمومی اسرائیل شود. برخی اسرائیلیها معتقدند اگر دولت پاسخی به ایران ندهد، این موضوع سبب «جسورتر» شدن ایران و سایر نیروهای ضداسرائیلی شود.
۲
حمله مستقیم
در سوی دیگر طیف، گزینه حمله مستقیم به ایران وجود دارد. حمله هوایی به تاسیسات نظامی ایران مانند پایگاههای هوایی یا موشکی ازجمله گزارههای موجود در چارچوب چنین گزینهای است. اتخاذ این گزینه، خطر «پاسخ دوم» ازسوی ایران را بهدنبال دارد و تنش در سراسر منطقه گسترش یابد. ازسوی دیگر خطر درگیری تمامعیار با حزبالله لبنان نیز در صورت اجرایی شدن این گزینه وجود دارد. حزبالله زرادخانه موشکی عظیمی دارد که میتواند بر پدافند هوایی اسرائیل غلبه کند. یکی از نشانههای خویشتنداری ایران در حمله به اسرائیل این بود که حزبالله در آن دخالت نداشت. درنهایت، پاسخ دوم ایران ممکن است شامل حملات گروههای حامی ایران به نیروهای آمریکایی باشد.
۳
عملیات مخفی
حمله مخفیانه به نقاطی در ایران یک احتمال سوم و کمخطرتر است. بهعنوان مثال «خرابکاری در تأسیسات نظامی» یا «حمله سایبری» در چارچوب چنین گزینهای میگنجد. عملیات مخفی احتمال واکنش گسترده و نظامی ازسوی ایران را کاهش میدهد. اسرائیل پیش از این هم سابقه چنین عملیاتی را داشته است؛ مانند خرابکاری در سال ۲۰۲۱ در سایت غنیسازی نطنز. با این وجود مشکل اینجاست که اجرای این گزینه «پیام ضعیفی» را مخابره کرده و «رضایت کمتری در اسرائیل» به دنبال خواهد داشت.
۴
عملیات ترور
گزینه چهارم، که کمی تهاجمیتر محسوب میشود، عملیات ترور علیه شخصیتهای نظامی و اطلاعاتی ایران در خارج از مرزهای این کشور است. حمله به کنسولگری ایران در سوریه عامل درگیری اخیر میان دوطرف بود، بنابراین بهکارگیری چنین گزینهای، پتانسیل تشدید تنشها میان دوطرف را دارد.