اگر جزو آن دسته افرادی هستید که هر جا می روید از پشه ها در امان نیستید و به قول قدیمی ها آن قدر گوشت شیرینی دارید که پشه ها عاشق گزیدن شما هستند بی شک از نیش پشه، خارش و برآمدگی های پوستی ناشی از آن ها کلافه شده اید و به دنبال روش های موثر برای دور کردن این موجودات مزاحم می باشید.
اگر این طور است در ادامه مطلب با کوکا همراه شوید تا با تعدادی از بهترین اسپری های طبیعی برای دور کردن پشه های مزاحم آشنا شویم.
چرا اسپری های گیاهی؟
پشه ها معمولا جذب ترکیبی از رایحه، نور، گرما و رطوبت بدن افراد می شوند، برخی گونه های پشه مانند آن هایی که مالاریا را حمل می کنند باکتری و عرق را ترجیح می دهند در حالی که برخی دیگر به دی اکسید کربن و رایحه خاص دست بدن واکنش نشان می دهند.
فرقی نمی کند با چه نوع پشه ای سر و کار داشته و چرا جذب شما شده اند، خبر خوب این که می توانید بدون استفاده از حشره کش های DEET از خود در برابر آن ها محافظت کنید.
حتما می دانید محصولات مبتنی بر DEET باعث بروز مشکلات بهداشتی و زیست محیطی متعددی می شوند و بهتر است از آن ها – مگر در مکان هایی که خطر ابتلا به بیماری های ناشی از پشه مانند زیکا و غیره وجود داشته باشد – اجتناب شود.
اگر قصد پیاده روی در فضای باز را دارید یا می خواهید در جایی چادر بزنید که ممکن است مورد هجوم و آزار و اذیت پشه ها قرار بگیرید استفاده از اسپری های طبیعی دور کننده پشه گزینه بهتری است، به خصوص برای کودکان که نسبت به مواد شیمیایی حساسیت بیشتری دارند.
برخی از مشهورترین و موثرترین اسپری های خانگی و طبیعی برای دور کردن پشه ها عبارتند از:
1. روغن اکالیپتوس لیمو
روغن اکالیپتوس لیمو از روغن های مشهور برای دفع پشه ها است که از دهه 1940 میلادی برای این منظور استفاده می شده و مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها نیز خاصیت این روغن در دفع و مهار پشه ها را تایید کرده است.
طبق مطالعات اخیر محصول حاوی 32 درصد روغن اکالیپتوس لیمو در مدت 3 ساعت تا بیش از 95 درصد پشه ها را دور کرده است.
لازم به ذکر است اکالیپتوس لیمو نام یک درخت است و از روغن به دست آمده از برگ های آن به عنوان داروی گیاهی استفاده می شود.
طرز تهیه اسپری اکالیپتوس لیمو
مقداری روغن اکالیپتوس لیمو را با روغن آفتابگردان یا روغن فندق جادوگر (با نسبت 1 به 10) ترکیب کرده و استفاده کنید.
طبق گفته محققان دانشگاه فلوریدا از این ترکیب روی کودکان زیر 3 سال نباید استفاده شود.
2. اسطوخودوس
گل اسطوخودوس خرد شده عطر و روغنی تولید می کند که به دور کردن پشه ها کمک می کند.
مطالعه حیوانی انجام شده در این زمینه هم نشان داده روغن اسطوخودوس در دفع پشه های بالغ مفید بوده است.
اسطوخودوس دارای خواص ضد درد، ضد قارچ و ضد عفونی کننده نیز می باشد که علاوه بر پیشگیری از نیش پشه به تسکین و آرامش پوست کمک می کند.
طرز تهیه اسپری اسطوخودوس
گل های اسطوخودوس را کوبیده و روغن آن را روی نواحی حساس به نیش پشه مانند مچ پا یا بازوها بمالید. همچنین پارچه را به مقداری روغن اسطوخودوس آغشته کرده و روی پوست مالش دهید.
3. روغن دارچین
دارچین علاوه بر خوش طعم و عطر کردن غذاها و دمنوش ها کاربردهای متنوع دیگری نیز دارد که از جمله آن ها می توان به دور کردن پشه ها اشاره کرد.
طبق نتایج یک مطالعه روغن دارچین به از بین رفتن تخم پشه ها کمک کرده و پشه های بالغ را دفع می کند.
طرز تهیه اسپری روغن دارچین
برای تهیه محلول رقیق شده 1 درصد، به ازای هر 1/4 قاشق چای خوری (یا 24 قطره) روغن دارچین 113 میلی لیتر آب اضافه کرده و آن را روی پوست یا لباس ها، گوشه و کنار خانه و روی لوازم یا گیاهان اسپری کنید.
هنگام استفاده از روغن دارچین احتیاط کنید زیرا اسپری رقیق نشده این روغن می تواند باعث تحریک پوست شود.
4. روغن آویشن
روغن آویشن یکی از بهترین مواد دفع کننده پشه مالاریا می باشد.
در یک مطالعه حیوانی مشخص شد استفاده از روغن آویشن 5 درصد تا 91 درصد خاصیت محافظتی روی پوست داشته است.
اگر در فضای باز چادر زده اید و آتش روشن کرده اید می توانید برگ های آویشن را داخل آتش بیندازید، تحقیقات نشان داده سوزاندن برگ آویش نیز به مدت 60 تا 90 دقیقه تا 85 درصد پشه ها را دور می کند.
طرز تهیه اسپری روغن آویشن
برای تهیه اسپری خانگی به ازای هر 5 قطره روغن آویشن 56 میلی لیتر آب اضافه کنید.
5. روغن علف گربه یونانی
نپتا پارناسیکا یا علف گربه یونانی از اعضای خانواده نعناع هم خانواده علف گربه است که برای دور کردن پشه ها بسیار مفید می باشد.
گل های سفید و صورتی این گیاه تا 45 سانتی متر رشد می کنند اما در واقع عصاره و روغن به دست آمده از برگ های آن است که بیشترین ارزش را دارد.
نتایج مطالعه ای نشان داده استفاده از این روغن می تواند به مدت 2 تا 3 ساعت پشه ها را دور کند.
محققان دانشگاه ایالتی آیووا نیز دریافته اند خاصیت علف گربه در دفع پشه ها تا 10 برابر بیشتر از DEET می باشد.
نکته: اگرچه در ایران گیاه سنبل الطیب به نام علف گربه نیز به شهرت رسیده اما علف گربه (catnip) در منابع خارجی گیاهی متفاوت از سنبل الطیب می باشد.
6. روغن سویا
براساس مطالعات پزشکی دانشگاه فلوریدا محصولات حاوی سویا برای دفع طولانی مدت پشه ها مفید هستند.
طرز تهیه اسپری روغن سویا
در تهیه اسپری خانگی دفع پشه علاوه بر روغن سویا می توانید کمی روغن علف لیمو نیز به ترکیب اضافه کنید. این اسپری برای دور کردن انواع مختلف پشه امتحان شده است.
7. سیترونلا
سیترونلا یک اسانس طبیعی و موثر در برابر پشه ها است که از ترکیبی از گیاهان ساخته شده و از آن در بسیاری از اسپری های دفع کننده پشه ها استفاده می شود.
ناگفته نماند استفاده از شمع سیترونلا در فضاهای باز به دور شدن پشه ها کمک زیادی می کند.
تحقیقات نشان داده فرمولاسیون سیترونلا در میزان اثربخشی آن بسیار مهم است و اگر از فرمول درست برای تهیه آن استفاده شود می تواند به اندازه DEET و تا 2 ساعت موثر باشد اما اگر فرمول درستی نداشته باشد به سرعت تبخیر شده و اثربخش نخواهد بود.
8. روغن درخت چای
روغن درخت چای یکی از محبوب ترین روغن های ضروری از استرالیا است که به دلیل خاصیت ضد عفونی کنندگی، ضد میکروبی و ضد التهابی آن شناخته شده است.
مطالعات اخیر نشان داده این روغن می تواند در دفع حشرات از جمله پشه ها نیز مفید باشد.
9. گرانیول
گرانیول نوعی الکل است که به عنوان عطر از آن استفاده می شود و از روغن های گیاهی مانند سیترونلا، علف لیمو و گل رز به دست آمده است.
استفاده از گرانیول برای دور کردن پشه ها بسته به نوع آن بین 2 تا 4 ساعت موثر است. توصیه می شود از تماس این الکل با چشم اجتناب کرده و اگر پوست حساسی دارید از آن استفاده نکنید زیرا این ماده می تواند باعث سوزش چشم و پوست شود.
10. روغن چریش
اگرچه در دنیا از روغن چریش به عنوان جایگزین طبیعی دفع کننده های پشه استفاده می شود اما نتایج مخلتفی درباره اثر بخشی آن به دست آمده است.
نتایج مطالعه ای نشان داده روغن چریش به مدت 3 ساعت محافظت 70 درصدی در برابر پشه ها ایجاد می کند.
با این وجود این روغن به عنوان ضد پشه موضعی تایید نشده زیرا می تواند باعث تحریکات پوستی شود.
اگر قصد دارید به مناطقی سفر کنید که خطر ابتلا به بیماری های منتقل شده از پشه ها در آن نواحی زیاد است بهترین دافع حشره همان DEET معروف می باشد.
طرز تهیه اسپری روغن چریش
برای خلاص شدن از پشه ها 50 تا 100 میلی لیتر از این روغن را با آب، روغن یا لوسیون رقیق کنید.
توصیه می شود حتما از روغن چریش سرد فشرده و فرا بکر استفاده کنید.
خطرات احتمالی استفاده از روغن های ضروری
روغن های ضروری نباید به صورت مستقیم روی پوست اعمال شوند بلکه باید قبل از استفاده با یکی از روغن های حامل مانند روغن بادام رقیق شوند که فرمول آن معمولا به صورت 3 تا 5 قطره روغن ضروری در 28 گرم روغن حامل می باشد.
روغن های ضروری توسط سازمان غذا و دارو تنظیم نمی شوند و ممکن است روغنی که خریداری می کنید اصل نباشد، بنابراین همیشه قبل از خرید از اعتبار شرکت اطمینان حاصل کنید.
اگر قصد مسافرت به یکی از کشورهایی را دارید که خطر ابتلا به بیماری هایی همچون مالاریا، تب زرد یا زیکا از طریق پشه ها بیشتر است به توصیه پزشکان برای کاهش احتمال انتقال بیماری از دافع پشه شیمیایی استفاده کنید.
همچنین ممکن است استفاده موضعی از روغن های ضروری باعث بروز واکنش های آلرژیک، کهیر، تحریکات پوست و سوزش در برخی افراد شود، بهتر است قبل از استفاده از هر محصول جدید از جمله روغن های ضروری آن را روی قسمت کوچکی از پوست خود تست کنید و 1 یا 2 ساعت منتظر بمانید تا از اثر آن مطمئن شوید.
منبع: healthline