به نقل از دیجیکالا:
بسیاری از ورزشکاران پس از ورزش دوش می‌گیرند و این کار فواید فراوانی دارد. جدا از بحث بهداشت، دوش گرفتن می‌تواند به شما کمک کند ماهیچه‌های خود را در وضعیت ریکاوری قرار دهید و پیشرفت بیشتری داشته باشید. خیلی‌ها ممکن است دوش آب گرم بگیرند و این کار را یک لازمه برای بهبود ماهیچه‌ها و سلامتی بدن تلقی کنند. ولی خیلی‌های دیگر هم بر این باورند که دوش آب سرد گزینه‌ی بهتری برای ریکاوری پس از ورزش خواهد بود.
در حقیقت، ورزشکاران زیادی ادعا دارند دوش آب سرد انتخاب بهتری نسبت به دوش آب گرم است و تأثیر بیشتری روی بهبود و ترمیم ماهیچه‌ها می‌گذارد. در این نوشته می‌خواهیم روی همین موضوع تمرکز کنیم و ببینیم آیا حقیقت دارد یا نه.
در ادامه فواید دوش آب سرد را بررسی می‌کنیم و می‌بینیم چرا باید پس از ورزش از آب سرد برای تقویت بدن و بهبود سطح تناسب اندام خود کمک بگیرید. همچنین نگاهی به نکات مهمی که برای دوش گرفتن با آب سرد باید در نظر داشته باشید می‌اندازیم. پس با ما همراه باشید.
چرا باید پس از ورزش دوش آب سرد بگیرید؟
اگرچه دوش آب گرم فواید گوناگونی برای بدن دارد، ولی دوش آب سرد می‌تواند انتخاب بهتری برای ریکاوری ماهیچه‌ها و کاهش درد عضلانی باشد. اگر قصد داشته باشید به سراغ دوش آب سرد بروید و آن را امتحان کنید احتمالا از خود می‌پرسید این کار چه مزایایی دارد و آیا می‌ارزد بدن خود را در معرض سرما قرار دهید یا نه. خبر خوب این است که قرار گرفتن در آب سرد به‌راستی دارای فواید فراوانی است، به‌ویژه برای کسانی که به طور حرفه‌ای ورزش کرده و در ورزش‌های رقابتی شرکت می‌کنند. در ادامه ۶ فایده‌ی بی‌نظیر دوش آب سرد را فهرست کرده‌ایم.
۱. آب سرد پوست را سفت کرده و جریان خون را در آن حفظ می‌کند
پس از یک جلسه‌ی ورزشی شدید که ضربان قلب افزایش پیدا می‌کند باید به سراغ دوش آب سرد بروید تا از افزایش جریان خون در بدن بهترین استفاده را کنید.
آب سرد می‌تواند به سفت شدن پوست کمک کند و جریان خون را در آن نگه دارد. یعنی زمانی که جریان خون به پوست افزایش پیدا می‌کند می‌توانید با کمک آب سرد خون را همچنان در پوست نگه دارید و به سلامت و شادابی پوست کمک کنید.
جدا از این، زمانی که پوست محکم‌تر و شاداب‌تر شود و جریان خون بیشتری هم در آن وجود داشته باشد باعث میشود کوتیکول‌های مو منقبض شوند و به تقویت فولیکول‌ها بپردازند. این بخش‌های پوست و مو می‌توانند به ظاهر بهتر پوست و همچنین تقویت و افزایش کیفیت موها کمک کنند.
۲. باعث میشود پوست بدن پس از عرق کردن دوباره هیدراته شود
زمانی که بدن رطوبت خود را از طریق ورزش از دست می‌دهد، دوش آب سرد می‌تواند بدن را دوباره هیدراته کند و رطوبت پوست را بیشتر از دوش آب گرم افزایش دهد.
آب گرم لایه‌ی سبوم پوست را خشک می‌کند؛ این لایه به حفظ رطوبت و سلامتی بدن و موها می‌پردازد. دوش آب سرد برخلاف دوش آب گرم می‌تواند این لایه را مرطوب نگه دارد و جلوی خشکی آن را بگیرد. بنابراین، استفاده از آب سرد راهکار بسیار خوبی برای آبرسانی طبیعی به پوست و حفظ سلامتی آن خواهد بود.
شما برای بهره‌مند شدن از این فایده لازم نیست زمان زیادی را زیر دوش آب سرد قرار بگیرید، زیرا این کار ممکن است برای همه مناسب نباشد و خیلی‌ها نتوانند دمای پایین آب را تحمل کنند. شما در عوض می‌توانید دوش آب ولرم بگیرید و در دقایق یا ثانیه‌های پایانی دمای آب را کاهش دهید و دوش آب سرد داشته باشید. به معنای دیگر، می‌توانید ابتدا دوش آب ولرم بگیرید و بدن خود را تمیز کنید، سپس چند ثانیه زیر آب سرد قرار بگیرید تا هم رطوبت پوست را افزایش دهید، هم جریان خون را در پوست حفظ کنید و منجر به شادابی آن شوید.
۳. دوش گرفتن با آب سرد دستگاه عصبی را تحریک می‌کند
شما پس از ورزش با افزایش سطح هورمون‌های دوپامین و سروتونین روبه‌رو می‌شوید. این هورمون‌های حال خوب کن با بهبود خلق‌وخو و تقویت روحیه همراه هستند و انرژی بیشتری به شما می‌دهند. در حقیقت، ورزش یکی از بهترین کارهایی است که می‌توانید برای احساس شادابی انجام دهید. حتی علم هم این را ثابت کرده و با توجه به پژوهش‌ها افرادی که ورزش می‌کنند، فرقی ندارد سطح آن متوسط باشد یا شدید، می‌توانند احساس شادابی و خوشایندی بیشتری نسبت به کسانی که اهل ورزش نیستند داشته باشند.
زمانی که با کمک ورزش به بهبود روحیه و خلق‌وخوی خود کمک می‌کنید باید دوش آب سرد بگیرید تا شادابی و سطح انرژی خود را بیش از پیش افزایش دهید. آب سرد به تحریک دستگاه عصبی منجر میشود تا جلوی استرس و مشکلات روانی را بگیرد و به بهبود کارکردهای ذهنی و روانی کمک کند.
یک بررسی در سال ۲۰۱۴ هم به این نتیجه رسیده که دوش آب سرد دارای ویژگی‌های ضدافسردگی است. پژوهش‌گران بر این باورند که گیرنده‌های سرما در بدن منجر به ارسال تکانه‌‌های الکتریکی به عصب‌های مغزی می‌شوند و در نتیجه وضعیت ذهنی و روانی را بهبود می‌بخشند.
بنابراین، باید پس از ورزش دوش آب سرد بگیرید تا هم انرژی بیشتری به دست بیاورید، هم استرس و فشارهای روی بدن را کاهش دهید و تناسب اندام خود را بهبود ببخشید.
۴. سرعت ریکاوری بدن را پس از ورزش افزایش می‌دهد
دوش آب سرد یکی از بهترین گزینه‌ها برای افزایش سرعت ریکاوری بدن پس از ورزش است. آب سرد با تأثیری که روی افزایش خون‌رسانی و رطوبت می‌گذارد می‌تواند مواد مغذی بیشتری به ماهیچه‌ها برساند و سرعت ترمیم ماهیچه‌ها و همچنین کاهش درد عضلانی پس از ورزش را کاهش دهد.
بسیاری از ورزشکاران از آب سرد استفاده می‌کنند تا دردهای عضلانی خود را کاهش دهند و زودتر برای جلسه‌های ورزشی بعدی آماده شوند. به طور کلی، قرار دادن کیسه‌ی یخ روی ماهیچه‌ها یا دوش آب سرد می‌تواند به کاهش درد و تورم کمک کند. پژوهش‌ها هم ادعا دارند که استفاده از یخ می‌تواند سرعت ریکاوری را پس از انجام تمرین‌های شدید افزایش دهد و بدن را همیشه آماده نگه دارد.
دوش آب سرد همچنین می‌تواند سطح گلوتاتیون را افزایش دهد که یک ترکیب پروتئینی کوچک است و از سه اسید آمینه‌ی سیستئین، اسید گلوتامیک و گلیسین ساخته شده است. این ترکیب به بهبود ماهیچه‌ها و ریکاوری سریع‌تر بدن کمک می‌کند.
یکی از راهکارهایی که ورزشکاران برای بهره‌مند شدن از این فایده به کار می‌گیرند دوش گرفتن متناوب و کم و زیاد کردن پی در پی دمای آب است. برای این کار باید ابتدا چند ثانیه دوش آب ولرم بگیرید، سپس چند ثانیه دوش آب سرد و به همین ترتیب هر چند ثانیه یک بار دمای آب را کم و زیاد کنید. این تغییر دما به بهبود جریان خون کمک می‌کند و جدا از افزایش خون‌رسانی و ترمیم ماهیچه‌ها به خارج شدن مواد زائد و کاهش درد عضلانی هم منجر میشود.
۵. دوش آب سرد می‌تواند ذهن‌آگاهی را افزایش دهد
آگاهی داشتن نسبت به بدنتان و شرایط آن باعث میشود بهتر سلامتی خود را حفظ کنید، جلوی آسیب‌دیدگی را بگیرید و به طور کلی فعالیت بدنی بهتری هم داشته باشید.
ذهن‌آگاهی یک جنبه‌ی حیاتی از یک سبک زندگی سالم و خودمراقبتی است. شما با کمک این ذهن‌آگاهی می‌توانید پیش از آنکه مشکلات و آسیب‌دیدگی‌های بدنتان جدی‌تر شوند جلوی آن‌ها را بگیرید و از بیماری‌ها و مشکلات جسمی و روانی در امان بمانید.
جدا از این، ذهن‌آگاهی به ورزش و بهبود تناسب اندام هم کمک زیادی می‌کند. آگاه بودن از شرایط بدن و تمرکز داشتن روی ماهیچه‌ها به شما کمک می‌کند بهتر از آن‌ها استفاده کنید و استرس و فشارهای روی بدن را هم کاهش دهید. به معنای دیگر، زمانی که ورزش می‌کنید تمرکز بیشتری روی اجرای مناسب تمرین‌ها خواهید داشت و پس از ورزش هم بهتر می‌توانید استراحت کرده و بهبودی پیدا کنید.
دوش آب سرد پس از ورزش مانند یک مراقبه یا مدیتیشن آرامش‌بخش است که ذهن را آرام و آگاه می‌کند و به شما این فرصت را می‌دهد تا بدن خود را بهتر بشناسید و به آن توجه داشته باشید.
۶. دوش گرفتن با آب سرد سیستم ایمنی بدن را تقویت می‌کند
ورزش یکی از بهترین راهکارهای طبیعی برای بهبود و تقویت سیستم ایمنی بدن به شمار می‌رود. شما حتی با کمی ورزش منظم هم می‌توانید ایمنی بیشتری داشته باشید و خطر ابتلا به بیماری‌های گوناگون را کاهش دهید.
البته تنها زمانی از این فایده بهره‌مند می‌شوید که در ورزش زیاده‌روی نکنید و به بدن خود اجازه‌ی بهبودی و ریکاوری بدهید. در صورتی که بدن فرصت کافی برای ریکاوری نداشته باشد، تأثیر ورزش روی سیستم ایمنی معکوس میشود و سلامتی‌تان به خطر می‌افتد.
بنابراین، افزایش سرعت ریکاوری نکته‌ی مهمی برای حفظ سلامتی و ایمنی بدن پس از ورزش است. دوش آب سرد می‌تواند برای این کار به شما کمک کند و به‌خوبی سرعت ریکاوری را افزایش دهد. قرار دادن سراسر بدن در آب یخ یا رفتن زیر دوش آب سرد پس از ورزش می‌تواند درد و التهاب را به اندازه‌ی قابل توجه‌ای کاهش دهد. همچنین قرار دادن کیسه‌ی یخ روی ماهیچه‌ها هم می‌تواند به کاهش درد و تورم کمک کند.
پژوهش‌ها ادعا دارند که استفاده از آب سرد سرعت ریکاوری را پس از انجام تمرین‌های شدید افزایش می‌دهد، جلوی درد تأخیری عضلانی (DOMS) را می‌گیرد و بدن را برای جلسه‌های ورزشی بعدی آماده می‌کند.
جدا از این، دوش آب سرد به طور کلی تأثیر مثبتی روی سیستم ایمنی می‌گذارد و منجر به افزایش سطح گلبول‌های سفید میشود. به همین دلیل دوش آب سرد از دو طریق به حفظ سلامتی کمک می‌کند؛ یکی افزایش سرعت ریکاوری و کاهش آسیب‌های ناشی از ورزش، و دیگری هم افزایش گلبول‌های سفید و تقویت سیستم ایمنی بدن.
نکاتی که برای دوش آب سرد باید در نظر داشته باشید
بدون شک دوش آب سرد گرفتن و تحمل دمای پایین آب زمانی شدنی است که از فواید آن بهره‌مند شوید و بدانید که قرار است سطح تناسب اندام و همچنین زیبایی و سلامتی پوستتان را بهبود ببخشید. برای این کار باید به چند نکته‌ی مهم دقت داشته باشید.
در ابتدا باید یادتان باشد که زیاده‌روی نکنید و به بدنتان فرصت کافی برای سازگار شدن و عادت کردن به آب سرد بدهید. اگر تاکنون دوش آب سرد نگرفته‌اید برای شروع باید به خودتان فشار نیاورید، دما را بیش از اندازه کاهش ندهید و همچنین زمان زیادی زیر دوش قرار نگیرید. اگر دما بیش از اندازه پایین باشد و بدنتان به آن عادت نداشته باشد ممکن است سیستم ایمنی را شوکه کنید و همچنین به پوست خود آسیب بزنید.
با در نظر داشتن این موضوع و آرام آرام پیش رفتن باید تلاش کنید مدت زمان دوش گرفتن را افزایش و دمای آب را کاهش دهید تا با گذر زمان بهتر دوش بگیرید و از فواید بیشتری هم بهره‌مند شوید.
نکته‌ی دیگری هم که باید در نظر داشته باشید این است که همان ابتدای حمام به سراغ آب سرد نروید. یعنی ابتدا دوش آب گرم بگیرید سپس کم کم دمای آب را کاهش دهید تا حدی که کاملا سرد شود. مدت زمان سرد بودن آب را می‌توانید با توجه به سطح تحمل خود تنظیم کنید. برخی از مردم ممکن است تنها ۵ ثانیه‌ی آخر حمام را به دوش آب سرد اختصاص دهند و بعضی‌ها هم برای ۳۰ ثانیه، چند دقیقه یا حتی بیشتر در آب سرد قرار بگیرند. کارشناسان پیشنهاد می‌کنند این مدت زمان بهتر است بین ۵ تا ۳۰ ثانیه باشد.
نکته‌ی مهم این است که پس از ورزش نباید ناگهانی از آب گرم به آب سرد بروید، زیرا دمای بدن و میزان ضربان قلب بالا است و این کار ممکن است بدن را شوکه کند. برای ساعات دیگر روز، یعنی زمانی که دمای بدنتان در حد معمول است اشکالی ندارد اگر همان ابتدا هم کار خود را با آب سرد آغاز کنید. ولی برای دوش گرفتن پس از ورزش مهم است که به بدن خود فرصت کافی بدهید و اول دوش آب ولرم بگیرید و سپس دمای آب را به‌تدریج کاهش دهید.
در پایان، یادتان باشد دمای پایین آب ممکن است برای همه‌ی مردم مناسب نباشد. اگر به بیماری خاصی دچار باشید شاید بهتر باشد دوش آب سرد نگیرید. برای مطمئن شدن از این موضوع می‌توانید با یک پزشک متخصص مشورت کنید و ببینید آیا بدن شما با قرار گرفتن در آب سرد سازگار است یا نه.
گاهی اوقات افرادی که مبتلا به دیابت هستند یا مشکلات قلبی و فشار خون دارند ممکن است نتوانند دوش آب سرد بگیرند و دمای بدن خود را بیش از اندازه کاهش دهند. در این مواقع با کمک گرفتن از پزشکان می‌توانید از وضعیت جسمانی خود آگاه شوید و جلوی آسیب دیدن را بگیرید.
سخن پایانی
بسیاری از ورزشکاران پس از ورزش دوش آب سرد می‌گیرند و این کار فواید فراوانی دارد. آب سرد انتخاب مناسبی برای ریکاوری ماهیچه‌ها و کاهش درد عضلانی است. شما با انجام این کار پس از ورزش می‌توانید جریان خون و خون‌رسانی را تقویت کنید، رطوبت و شادابی پوست را افزایش دهید، دستگاه عصبی را تحریک کنید، سرعت ریکاوری بدن را افزایش دهید، ذهن‌آگاهی خود را تقویت کنید و همچنین کارکرد سیستم ایمنی بدن را بهبود ببخشید.
با وجود این فواید، یادتان باشد دوش آب سرد ممکن است برای همه‌ی مردم مناسب نباشد. در ابتدا تلاش کنید زیاده‌روی نداشته باشید و تنها برای چند ثانیه در آب سرد قرار بگیرید و زمانی که به آن عادت کردید مدت زمان دوش گرفتن و میزان سردی آب را افزایش دهید. همچنین پیش از انجام این کار حتما با یک پزشک متخصص مشورت کنید و از سازگاری بدن خود با دوش آب سرد مطمئن شوید.
منبع: Byrdie