به نقل از دیجیکالا:
قهوه یکی از پرطرفدارترین نوشیدنی‌ها در سراسر جهان است و بسیار هم سالم به شمار می‌رود. این نوشیدنی دارای آنتی‌اکسیدان‌های زیادی است که به درمان بیماری‌های مختلفی کمک می‌کنند.
بسیاری از مردم به سراغ این نوشیدنی می‌روند تا از فواید آن بهره‌مند شوند و سطح انرژی خود را افزایش دهند. ولی مشکلی که وجود دارد این است که زیاده‌روی در مصرف قهوه نه‌تنها به سلامتی آسیب می‌رساند، بلکه منجر به احساس خستگی و کمبود انرژی هم می‌شود.
قهوه کافئین دارد و این ماده‌ی غذایی می‌تواند انرژی بیشتری به شما بدهد. خوردن کمی قهوه در صبح ممکن است به شما کمک کند تا روز پرانرژی‌تری داشته باشید، ولی هرگز نباید در مصرف آن زیاده‌روی کنید، زیرا اگر زیادی قهوه بنوشید با خستگی و استرس بیشتری روبه‌رو خواهید شد. پژوهش‌ها هم این موضوع را تأیید کرده‌اند و پیشنهاد می‌کنند تا جای ممکن قهوه‌ی کمتری مصرف کنید.
به همین دلیل شما باید تلاش کنید مصرف قهوه‌ی خود را کاهش دهید و در عوض به سراغ سایر نوشیدنی‌های انرژی‌زا و طبیعی بروید. در نوشته‌ی امروز می‌خواهیم همین نوشیدنی‌ها را معرفی کنیم.
در این نوشته پنج نوشیدنی عالی و جایگزین قهوه را آورده‌ایم که می‌توانند انرژی شما را در طول روز حفظ کنند و جلوی خستگی و بی‌حالی را بگیرند. این نوشیدنی‌ها همچنین دارای فواید فراوانی هستند که منجر به بهبود سلامتی می‌شوند. در ادامه ابتدا نگاهی به ضررهای قهوه می‌اندازیم سپس به سراغ نوشیدنی‌هایی می‌رویم که بدون ضرر زدن به سلامتی می‌توانند انرژی و شادابی شما را افزایش دهند. پس با ما همراه باشید.
خطرات و عوارض جانبی نوشیدن قهوه
قهوه یک نوشیدنی مفید است که در صورت میانه‌روی می‌تواند به حفظ سلامتی کمک کند، ولی زیاده‌روی در مصرف آن با مشکلاتی همراه خواهد بود. حداکثر مقدار توصیه‌شده برای مصرف قهوه ۳ تا ۴ فنجان است که کم‌وبیش ۴۰۰ میلی‌گرم کافئین دارد.
شما اگر بیش از مقدار توصیه‌شده قهوه مصرف کنید ممکن است با برخی نشانه‌ها از جمله افزایش وزن، کاهش انرژی، کمبود مواد معدنی به‌ویژه آهن و همچنین اختلال در خواب روبه‌رو شوید. به طور کلی، اگر در مصرف کافئین زیاده‌روی کنید بدون شک سلامتی خود را به خطر خواهید انداخت. همچنین اگر به کافئین حساسیت داشته باشید باید مصرف قهوه را به‌کلی کنار بگذارید. در ادامه چند مورد از ضررهای زیاده‌روی در مصرف کافئین را بررسی می‌کنیم.
۱. منجر به اضطراب می‌شود
کافئین می‌تواند ترشح آدرنالین را افزایش داده و بدن را در وضعیت واکنشی ستیز یا گریز قرار دهد. واکنش ستیز یا گریز یک واکنش فیزیولوژیکی است که جانوران در پاسخ به ادراکاتشان نسبت به موقعیت‌های خطرناک، حمله، یا فرار برای نجات خود نشان می‌دهند.
این وضعیت باعث می‌شود مضطرب شده و با نشانه‌هایی مانند عصبی شدن، بی‌قراری، نفس نفس زدن، استرس داشتن و نشانه‌های مشابه روبه‌رو شوید.
۲. بی‌خوابی را در پی دارد
یکی از بهترین ویژگی‌های کافئین این است که می‌تواند خستگی را از بین ببرد و شما را بیدار نگه دارد. ولی مشکل اینجا است که زیاده‌روی در مصرف کافئین باعث می‌شود به بی‌خوابی‌های آسیب‌زننده دچار شوید و سلامت کلی خود را به خطر بیندازید.
اگر بدن شما نتواند به اندازه‌ی کافی استراحت داشته باشد و خودش را ریکاوری کند با مشکلات و بیماری‌های گوناگونی مواجه می‌شود و کارکرد مناسب خود را از دست می‌دهد.
۳. روی فرآیند هضم غذا تأثیر می‌گذارد
اگر تاکنون قهوه خورده باشید به‌خوبی می‌دانید که کافئین چگونه روی فعالیت دستگاه گوارشی و روده‌ها تأثیر می‌گذارد. اگر حجم بالایی از این ماده وارد بدن شود ممکن است منجر به شل شدن مدفوع یا اسهال شود و همچنین بیماری بازگشت اسید به مری را در پی داشته باشد. در این وضعیت ماهیچه‌هایی که مانع از حرکت محتویات معده به سوی گلو می‌شوند شل شده و کارکرد خود را از دست می‌دهند.
۴. منجر به ریزش ماهیچه‌ها می‌شود
برخی پژوهش‌ها نشان می‌دهند که زیاده‌روی در مصرف کافئین می‌تواند منجر به بیماری رابدومیولیز شود. رابدومیولیز یا واپاشی به تجزیه‌ی ماهیچه‌ها اشاره دارد. در این وضعیت سلول‌های ماهیچه‌های اسکلتی تخریب شده و محتویات آن‌ها به خون وارد می‌شوند.
شما با کاهش مصرف کافئین می‌توانید جلوی این مشکل را بگیرید و توده‌ی عضلانی بدن خود را حفظ کنید.
۵. اعتیادآور است
مصرف کافئین اعتیادآور است و می‌تواند به یک عادت همیشگی تبدیل شود. خیلی از کسانی که کافئین مصرف می‌کنند در صورت نخوردن قهوه و شکلات تلخ و… ممکن است احساس بی‌حالی کنند و با وابستگی روانی یا جسمی به این ماده روبه‌رو شوند.
این اعتیاد می‌تواند زیاده‌روی در مصرف کافئین را به دنبال داشته باشد و از جنبه‌های گوناگون روی سلامتی تأثیر منفی بگذارد.
۶. فشار خون را بالا می‌برد
به طور کلی، به نظر نمی‌رسد کافئین منجر به افزایش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی یا سکته در بیشتر افراد شود، ولی در چندین پژوهش دیده شده به دلیل تحریک کردن سیستم عصبی می‌تواند فشار خون را افزایش دهد. فشار خون بالا هم به مرور عاملی خطرناک برای سکته و ابتلا به بیماری‌های قلبی می‌شود.
البته تأثیر کافئین روی فشار خون موقتی است و شما با میانه‌روی در مصرف کافئین می‌توانید جلوی این مشکل را بگیرید.
۷. ضربان قلب را افزایش می‌دهد
درست مانند فشار خون، کافئین روی افزایش ضربان قلب هم تأثیر می‌گذارد. این ماده‌ی غذایی تحریک‌کننده است و باعث تپش قلب می‌شود. همچنین می‌تواند ریتم ضربان قلب را دگرگون کند.
البته این تأثیر در هر فرد ممکن است متفاوت باشد. اگر پس از مصرف کافئین متوجه تغییر در ریتم و سرعت ضربان قلب خود شدید باید مصرف این ماده را کاهش دهید.
۸. بدن را خسته می‌کند
قهوه، چای و سایر خوراکی‌هایی که کافئین دارند می‌توانند سطح انرژی را افزایش دهند. با وجود این، زمانی که کافئین از بدن خارج می‌شود تأثیر آن به‌کلی از بین می‌رود و بدن حسابی خسته می‌شود. همچنین اگر به این ماده عادت کنید هم به احتمال زیاد با اثر شادابی آن روبه‌رو نخواهید شد و در عوض خستگی به سراغتان خواهد آمد.
شما باید در مصرف کافئین تعادل را برقرار کنید و مثلا به جای آنکه حجم بالایی را در ابتدای روز بخورید، این مقدار را در طول روز تقسیم و مصرف کنید تا با اثر انرژی‌بخشی آن مواجه شوید. البته حواستان باشد در نیمه‌ی دوم روز کافئین نخورید تا خوابتان را به هم نریزید.
۵ جایگزین سالم برای قهوه
با در نظر داشتن ضررهای زیاده‌روی در مصرف قهوه، اگر از قهوه برای افزایش انرژی و کاهش خستگی استفاده می‌کنید باید مصرف آن را کاهش دهید و در عوض به سراغ جایگزین‌های بهتری بروید، زیرا قهوه تنها نوشیدنی‌ای نیست که هنگام خستگی می‌توانید از آن استفاده کنید. در حقیقت، قهوه گاهی اوقات منجر به افزایش احساس خستگی هم می‌شود.
شما باید مصرف این نوشیدنی را کاهش دهید و به جای آن از نوشیدنی‌های طبیعی و انرژی‌زا که ضرر کمی هم دارند استفاده کنید. در ادامه این نوشیدنی‌ها را فهرست کرده‌ایم.
۱. چای سبز ماچا
پودر چای سبز ماچا شامل برگ‌های چای سبز کامل است که آسیاب و پودر شده‌اند. شما با حل کردن این پودر در آب می‌توانید یک چای انرژی‌زا و سرشار از آنتی‌اکسیدان‌ها، ویتامین‌ها و مواد معدنی برای خود آماده کنید.
ماچا جایگزین فوق‌العاده‌ای برای قهوه است. دو گرم ماچا (کم‌وبیش نصف قاشق چای‌خوری) حاوی کافئین کافی برای افزایش انرژی است، ولی مقدار آن تنها یک پنجم کافئین موجود در یک فنجان قهوه است و به همین دلیل چای سبز ماچا انتخاب بهتری برای حفظ سلامتی به شمار می‌رود.
افزون بر این، کافئین موجود در ماچا با سرعت کمتری و در مدت ۶ تا ۸ ساعت در بدن جذب می‌شود. به همین دلیل ماچا سطح انرژی شما را برای مدت زمان بیشتری بالا نگه می‌دارد و جلوی افت انرژی، خستگی و اختلال‌های خواب را می‌گیرد.
ماچا همچنین دارای انواع اسیدهای آمینه است که امواج آلفا را در مغز تقویت می‌کنند و منجر به افزایش تمرکز، ترشح هورمون دوپامین و بهبود حافظه می‌شوند. به طور کلی، چای سبز ماچا فواید بسیاری برای سلامتی دارد و می‌تواند سیستم ایمنی بدن را تقویت کند، احتمال ابتلا به بیماری‌های خطرناک مانند سرطان را کاهش دهد و همچنین به کاهش وزن کمک کند.
۲. آب
آب بهترین نوشیدنی‌ای است که می‌توانید در طول روز مصرف کنید و با کمک آن بدنتان را شاداب نگه دارید. اگرچه بدیهی به نظر می‌رسد، ولی خیلی‌ها ممکن است آب کافی ننوشند و به همین دلیل احساس خستگی و بی‌حالی کنند.
نوشیدن آب کافی می‌تواند دمای بدن را تنظیم کند، مواد زائد را از بدن بیرون کند، مفاصل را نرم کند و همچنین کارکرد ماهیچه‌ها را بهبود ببخشد. جدا از این‌ها، روی سلامت جسم و روان هم تأثیر می‌گذارد و منجر به کارکرد بهتر بدن و تمرکز بیشتر مغز می‌شود.
یکی از نخستین نشانه‌های کم‌آبی بدن احساس خستگی و ناتوانی است. ننوشیدن آب کافی روی سطح انرژی تأثیر منفی می‌گذارد و شما را حسابی خسته و بی‌حال می‌کند. به همین دلیل است که بیشتر مردم در طول روز به سراغ قهوه و سایر انرژی‌زاها می‌روند در حالی که می‌توانند با نوشیدن کمی آب به‌خوبی جلوی خستگی خود را بگیرند.
کارشناسان سلامتی بر این باورند که مردان و زنان در طول روز باید به ترتیب ۱۳ فنجان و ۹ فنجان آب مصرف کنند. این حجم مایعات در صورتی که ورزش کنید، باردار یا شیرده باشید و همچنین بیمار شده باشید بیشتر هم می‌شود. شما همچنین باید از غذاهای آب‌دار در رژیم غذایی خود استفاده کنید. خوردنی‌هایی مانند خیار، هندوانه، اسفناج، کاهو، گل کلم، بروکلی، تربچه، گوجه‌فرنگی و فلفل سبز همگی از گزینه‌های بسیار مناسب برای آب‌رسانی به بدن به شمار می‌روند.
نوشیدن آب کافی منجر به حفظ سلامتی می‌شود و با توجه به برخی پژوهش‌ها حتی به کاهش وزن هم کمک می‌کند. بنابراین، تلاش کنید در طول روز به جای قهوه آب کافی مصرف کنید و جلوی کاهش سطح انرژی خود را بگیرید.
۳. اسموتی‌های گیاهی یا آب سبزیجات سبزرنگ
سبزیجات دارای آنتی‌اکسیدان‌ها، ویتامین‌ها و مواد معدنی فراوانی هستند و به همین دلیل اضافه کردن آن‌ها به رژیم غذایی‌تان می‌تواند به‌خوبی سطح انرژی شما را افزایش دهد و همچنین به حفظ سلامتی‌تان کمک کند.
سبزیجات به طور کلی خوش‌طعم هستند و می‌توانند تنوع زیادی به غذاهای شما بدهند. ولی اگر به هر دلیلی نخواهید آن‌ها را مصرف کنید می‌توانید در عوض به سراغ آب سبزیجات بروید و به‌آسانی از فواید این مواد غذایی بهره‌مند شوید.
نوشیدن آب سبزیجات تازه بدن را شاداب می‌کند و احساس خستگی را کاهش می‌دهد. آب سبزیجات دارای فیبر کمتری است و سبزیجات حین آب‌گیری فیبر خود را از دست می‌دهند. به همین دلیل، بدن سریع‌تر می‌تواند سبزیجات را هضم و ترکیبات معدنی و مغذی آن‌ها را جذب کند.
در این حالت بدن با مواد معدنی و مغذی گوناگون روبه‌رو می‌شود در حالی که انرژی کمی برای جذب آن‌ها صرف کرده است. بنابراین، شما از ویتامین‌ها و ترکیبات مقوی برای افزایش شادابی بهره می‌برید و انرژی خود را هم حفظ می‌کنید.
آب سبزیجات جدا از این ویژگی دارای فواید بسیار دیگری هم برای سلامتی است که منجر به تقویت بدن و کاهش خطر بیماری‌های مختلف می‌شوند. به‌ویژه آب سبزیجات سبزرنگ و برگ‌دار می‌توانند سلامت قلب و عروق را بهبود ببخشند و جلوی بیماری‌های مختلفی را بگیرند. به همین دلیل باید به جای قهوه از آب سبزیجات و اسموتی‌های گیاهی استفاده کنید و رژیم غذایی سالم‌تری داشته باشید.
البته یادتان باشد بیشتر حجم آب و اسموتی‌های گیاهی شما باید شامل سبزیجات شود نه میوه‌ها؛ با این کار می‌توانید میزان قند دریافتی خود را کاهش دهید و بهتر سلامتی‌تان را حفظ کنید. شما به‌عنوان مکمل می‌توانید این نوشیدنی را در کنار دمنوش‌های گیاهی و چای سبز مصرف کنید تا انرژی بیشتری به دست بیاورید و از فواید بیشتری برای بهبود سلامت جسم و روان خود بهره‌مند شوید.
۴. چای ماته
چای ماته یا یربا ماته یک نوشیدنی حاوی کافئین است که در آمریکای جنوبی پیدا می‌شود و طرفداران زیادی در سراسر جهان دارد. این چای هم از برگ‌های گیاهی و خشک‌شده تهیه می‌شود و ترکیب آن با آب داغ یک دمنوش خوش‌طعم و انرژی‌زا را در اختیار شما قرار می‌دهد.
چای ماته طعمی شبیه به برگ‌های دم‌کرده‌ی چای سبز دارد و مانند قهوه روی افزایش انرژی تأثیر می‌گذارد. البته نسبت به قهوه تأثیرگذارتر بوده و با افزایش بیشتر تمرکز و کاهش اختلال در خواب همراه است. این چای کافئین کمتری نسبت به قهوه دارد، ولی سرشار از اسیدهای آمینه و مواد مغذی است که آن را به انتخاب بهتری نسبت به قهوه تبدیل می‌کنند.
به طور کلی، چای و دمنوش‌ها به‌خوبی سطح انرژی را افزایش می‌دهند بدون آنکه ضرری برای سلامتی داشته باشند. جدا از این، دمنوش‌های گیاهی معمولا طبیعی هستند و مواد فرآوری‌شده و شرکتی ندارند. شما همچنین می‌توانید از دمنوش‌های روبیوس، زنجبیل، بابونه، گایوسا و… استفاده کنید. این نوشیدنی‌ها نه‌تنها خستگی را به طور موقت از بین می‌برند، بلکه می‌توانند خواص ضدپیری و آنتی‌اکسیدانی داشته باشند و با بیماری‌ها هم مبارزه کنند.
۵. اسموتی‌های پروتئینی
پروتئین برای تأمین انرژی مورد نیاز بدن حیاتی است و پژوهش‌ها هم نشان می‌دهند این ماده‌ی غذایی با تحریک مغز می‌تواند به افزایش هوشیاری و تمرکز کمک کند.
پروتئین یکی از اصلی‌ترین مواد مغذی برای سلامتی شما است. شما برای حفظ سلامت و کارکردهای بدنتان به پروتئین نیاز دارید. نکته‌ی دیگر هم این است که کودکان و زنان باردار به پروتئین بیشتری نیاز دارند. کودکان با سرعت بسیار بالایی در حال رشد هستند و زنان باردار یا شیرده هم برای رشد فرزندشان نیازمند حجم فراوانی از مواد مغذی خواهند بود. به طور کلی، مقدار پروتئین توصیه‌شده برای مصرف روزانه ۰.۸ گرم پروتئین به ازای هر کیلوگرم از وزن بدن است. برای نمونه، اگر وزن شما ۷۵ کیلوگرم باشد روزانه به ۶۰ گرم پروتئین نیاز خواهید داشت.
شما برای تأمین پروتئین روزانه‌ی خود می‌توانید به سراغ اسموتی‌ها و شیک‌های پروتئینی بروید. میوه‌ها و سبزیجات دارای پروتئین کمی هستند، ولی شما با اضافه کردن منابع پروتئینی به آن‌ها از جمله دانه‌ی چیا، کره‌ی آجیل مانند کره‌ی بادام زمینی، لبنیات و… می‌توانید یک وعده‌ی غذایی سبک و مقوی برای خود آماده کنید و پروتئین زیادی به بدنتان برسانید.
شما همچنین می‌توانید از مکمل‌های ورزشی پروتئینی هم استفاده کنید و شیک‌های مقوی گوناگونی برای خودتان آماده کنید. انواع مکمل‌هایی که شامل پروتئین‌های باکیفیت از جمله کلاژن و وی می‌شوند انتخاب‌های مناسبی برای تهیه‌ی اسموتی و شیک پروتئینی و افزایش انرژی خواهند بود.
سخن پایانی
قهوه کافئین دارد و این ماده‌ی غذایی می‌تواند انرژی بیشتری به شما بدهد. خوردن کمی قهوه در صبح ممکن است به شما کمک کند تا روز پرانرژی‌تری داشته باشید و به همین دلیل است که مردم زیادی در طول روز قهوه مصرف می‌کنند. ولی مشکلی که وجود دارد این است که زیاده‌روی در مصرف قهوه نه‌تنها منجر به احساس خستگی و استرس بیشتر می‌شود، بلکه روی سلامت جسم و روان هم تأثیر منفی می‌گذارد.
به همین دلیل شما باید مصرف قهوه‌ی خود را تا جای ممکن کاهش دهید و در عوض به سراغ جایگزین‌های بهتر و سالم‌تر بروید. نوشیدنی‌هایی که در این نوشته معرفی کردیم جایگزین‌های بسیار خوبی برای قهوه هستند و بدون آنکه سلامتی شما را به خطر بیندازند می‌توانند سطح انرژی‌تان را افزایش دهند. این نوشیدنی‌ها حتی در برخی مواقع تأثیرگذارتر هم هستند و بهتر می‌توانند به بالا نگه داشتن سطح انرژی و شادابی شما کمک کنند.
بنابراین، از این پس به جای قهوه تلاش کنید آب کافی بنوشید و به سراغ جایگزین‌هایی از جمله دمنوش و چای‌های گیاهی، آب سبزیجات و شیک‌ها و اسموتی‌های پروتئینی بروید.
منبع: Dr. Axe