به نقل از دیجیکالا:
آیا تاکنون در این وضعیت قرار گرفته‌اید که با یک فرد خودشیفته دچار دعوا یا مشاجره شوید؟ در صورتی که با چیزهایی که افراد خودشیفته ممکن است در دعوا بگویند آشنا شوید و بدانید که چه پاسخ و واکنشی باید در مقابله با آن‌ها داشته باشید بسیار راحت‌تر موقعیت را مدیریت می‌کنید. مشاجره با کسی که ویژگی‌های خودشیفتگی دارد می‌تواند باعث ایجاد احساس آسیب و گیجی شود. در این مطلب به بررسی رفتارهای احتمالی افراد خودشیفته در دعوا و چگونگی پاسخ دادن به آن‌ها می‌پردازیم.
افراد خودشیفته، آن‌هایی که ویژگی‌های خودشیفتگی دارند یا اختلال شخصیت خودشیفته برایشان تشخیص داده شده است به احتمال زیاد میل درونی زیادی به برد در مشاجره دارند زیرا این کار به حفظ ایگوی آن‌ها کمک می‌کند. بسیاری از اوقات این افراد برای این منظور هر کاری که لازم باشد را انجام می‌دهند که در نتیجه در مشاجره برای پیروز شدن ممکن است از عبارت‌های زیادی استفاده کنند.
صحبت کردن با فرد خودشیفته بسیار چالش‌برانگیز است. به همین منظور در این مطلب به تکنیک‌های گفت‌و‌گو با افراد خودشیفته پرداخته، دلیل رفتار آن‌ها را بررسی کرده و راه‌هایی که می‌توان از خود در برابر آن‌ها محافظت کرد را بیان کرده‌ایم.
۱. آن‌ها ناراحتیتان را کم اهمیت جلوه می‌دهند
مطالعات انجام شده حاکی از آن هستند که افراد خودشیفته خودآگاهی بسیار محدود و توانایی بسیار کمی برای هماهنگ شدن با دیگران دارند. به همین دلیل نمی‌توانند رفتارهایشان را به همان صورت که دیگران می‌بینند مشاهده کنند.
در صورت مقابله با یک فرد خودشیفته درباره‌ی یک مساله دردآور و ناراحت‌کننده، آن‌ها ممکن است مشکل را کم اهمیت جلوه دهند یا اتفاتی که افتاده است را کوچک بشمرند. در این خصوص از عبارت‌هایی مانند عباراتی که در ادامه آورده شده‌اند استفاده می‌کنند.
- آرام باش، اتفاق خاصی نیفتاده است.
- من قبلا این کار را انجام دادم و تو توجه نکردی.
- فکر نمی‌کردم برای مساله‌ای به این کوچکی اینقدر ناراحت شوی.
علاوه بر این گاهی اوقات هم از عبارت‌های ملایم‌تر برای داشتن رفتارهای کمتر آزاردهنده استفاده می‌کنند.
۲. شما را مقصر می‌دانند
تحقیقات نشان می‌دهند افرادی که دارای خودشیفتگی هستند اغلب احساس درونی قربانی بودن دارند و به همین دلیل تقصیر را به گردن فرد مقابل، افراد دیگر یا عوامل خارجی دیگر که کنترل کمی بر آن‌ها دارند می‌اندازند. این افراد حالت تدافعی داشتن و مقصر دانستن دیگران را با گفتن عبارت‌های زیر انجام می‌دهند.
- این مشکل به خاطر اشتباه من نیست، مقصر مساله تو هستی یا پول/ استرس/ کار است.
- اگر تو این کار را انجام نداده بودی، من این کار را انجام نمی‌دادم.
در صورتی که نتوانید تشخیص دهید که فرد در حال بازی کردن نقش قربانی است، متوجه خواهید شد که احساس بدی دارید و در حال عذرخواهی کردن برای یک مساله‌ی غیرواقعی و فرضی هستید.
۳. از شما سوءاستفاده‌ی روانی می‌کنند
مطالعات حاکی از آن هستند که افراد خودشیفته به اندازه‌ی دیگران مستعد داشتن احساس گناه نیستند بنابراین به سختی مسئولیت کارهایشان را می‌پذیرند. در نتیجه ممکن است به صورت صریح اینکه چیز ناراحت‌کننده‌ای گفته‌اند یا کار ناراحت‌کننده‌ای انجام داده‌اند را انکار کنند. این استراتژی سوءاستفاده‌ی روانی یا پدیده‌ی چراغ گاز (gaslighting) نامیده می‌شود و باعث می‌شود به احساس خود نسبت به واقعیت شک کنید. سوءاستفاده‌ی روانی با گفتن عبارت‌هایی مانند:
- من هعیچ‌وقت این حرف رو نگفتم.
- این موضوع هیچ وقت اتفاق نیفتاده است.
- سند تو هیچ چیزی را ثابت نمی‌کند.
اتفاق می‌افتد. سوءاستفاده‌ی روانی همیشه به صورت آشکار انجام نمی‌شود بلکه می‌تواند به صورت تکنیک‌های انحرافی اتفاق افتاده، طرف مقابل را گیج کرده و مقابله با مشکل را دشوارتر سازد.
۴. شما را مسخره می‌کنند
افراد خودشیفته نمی‌توانند همزمان احساسات منفی و مثبتی نسبت به یک فرد داشته باشند. در نتیجه ممکن است همه چیز در دعوا بدتر شود. احتمال شنیدن توهین، تحقیر، رفتارهای تمسخرآمیز مانند خندیدن هنگام ابراز ناراحتی شما وجود دارد. برخی عبارت‌های تمسخرآمیز عبارتند از:
- این مساله احمقانه است.
- تو دیوانه هستی.
- تو دچار مشکل هستی.
۵. از مشاجره کنار می‌کشند
هنگامی که شواهد قابل اثبات مانند عکس، رسید یا ایمیل ارائه می‌دهید، افراد خودشیفته ممکن است حواس شما را به چیز دیگری پرت کنند. این حواس پرتی و کنار کشیدن از مشاجره ممکن است با گفتن عبارت‌های زیر اتفاق بیفتد.
- جواب‌های غیر مستقیم یا پاسخ ندادن؛ آوردن جزییات نامرتبط به بحث.
- پیش کشیدن بحث دعواهای قبلی؛ مطرح کردن دوباره‌ی مساله‌های قدیمی به ویژه مشکلاتی که در آن‌ها شما مقصر بوده‌اید.
- به وجود آوردن عذاب وجدان؛ بعد از این همه کاری که برایت انجام دادم، این گونه با من رفتار می‌کنی.
- فرافکنی؛ شما را به کاری که خودشان انجام می‌دهند متهم می‌کنند.
چگونه در مشاجره به فرد خودشیفته پاسخ دهیم؟
در صورت گیر افتادن در مشاجره راه‌هایی برای قدرتمند باقی ماندن وجود دارد. این راهکارها کمک می‌کنند خارج از مشاجره و بحث یا زمانی که از نظر احساسی آرام‌تر هستید به فرد نزدیک شوید. این بدان معنا است که می‌توانید شفاف‌تر فکر کزده و ساده‌تر از استراتژی‌هایی که در ادامه معرفی می‌کنیم استفاده کنید.
سعی کنید روی حقایق تمرکز کنید
فرد خودشیفته به دلیل ظرفیت محدود دلسوزی و همدردی نمی‌تواند احساس واقعی‌تان را درک کند. بنابراین سعی کنید روی حقایق منطقی شامل حقیقت هدفمند بیشتر از حقیقتی که در ذهنتان می‌گذرد تمرکز کنید. این کار را می‌توانید با گفتن عبارت‌های زیر انجام دهید.
- من در ایمیل خود مهلت پایان پروژه را ساعت پنج نوشته‌ام.
- در اجاره‌نامه نوشته شده است که سیگار کشیدن ممنوع است.
روی عبارت‌هایی که حاوی «من» هستند تمرکز کنید
بیان نقطه نظرات خود با عبارت‌هایی که حاوی کلمه‌ی «من» هستند می‌تواند به مقابله با فرد کمک کند. به عنوان مثال می‌توانید به جای عبارت «تو فرد خودخواهی هستی» بگویید «من اینگونه احساس می‌کنم که در این مورد نیازهای من را در نظر نگرفته‌ای».
سعی کنید آرام باشید
استفاده از رویکرد سنگ خاکستری (grey rock) در این زمینه کمک‌کننده خواهد بود. این رویکرد به این صورت است که سعی کنید آنقدر خسته‌کننده به نظر برسید که طرف مقابل تلاش کردن برای مشاهده‌ی واکنش شما را متوقف کند زیرا شما هیچ واکنشی نشان نمی‌دهید. در صورت امکان حالت چهره‌ی خود را خنثی نگه دارید، رفتار و رویکرد پر از آرامشی داشته باشید و تا حد امکان واکنش‌های احساسیتان (به ویژه در مقابل خشم) را محدود کنید. برای انجام این کار می‌توانید:
- نفش عمیق بکشید.
- بین جملاتتان مکث داشته باشید.
سعی کنید متمرکز بمانید
در صورت امکان به خودتان اجازه ندهید با تکنیک‌های سوءاستفاده از مسیر خارج شوید. سعی کنید در لحظه روی یک موضوع متمرکز شوید. در صورتی که این کار کمک کننده بود چیزهایی که می‌خواهید درباره‌ی آن‌ها صحبت کنید را بنویسید.
سعی کنید با اعتماد به نفس مرزهایتان را اعلام کنید
برای حفظ زمین خود مرزهای سالم تعیین کرده و ارتباط چشمی مستقیم خود را با فرد مقابل حفظ کنید. این کار را می‌توانید با گفتن عبارت‌های زیر انجام دهید.
- همین الان به من گفتی که دیوانه هستم. اگر یک بار دیگر این جمله را تکرار کنی آن را تحمل نمی‌کنم.
- اگر به فریاد زدن ادامه بدهی از این جا می‌روم.
- من به ۱۵ دقیقه استراحت نیاز دارم پس از آن می‌توانیم بحث را ادامه دهیم.
سعی کنید انتظارهایتان را بگویید
زمین مشترک هدف قابل دستیابی‌ای نیست. سعی کنید از خودتان دفاع کنید. از خودتان مراقبت کرده و نگران سمت مقابل نباشید، این وظیفه‌ی آن‌ها است. اگرچه ممکن است نگران رک صحبت کردن باشید و کمی دلسوزی در این زمینه به خرج بدهید اما متوقف کردن درک رفتارهای فرد خودشیفته هم می‌تواند کمک کننده باشد. به جای این کار روی آرامش خود و کسب انرژی مجدد با مراقبت از خود بعد از مشاجره تمرکز کنید.
یک محدودیت زمانی را در نظر بگیرید
در صورتی که متوجه شدید مشاجره به هیچ نتیجه‌ی خاصی نرسیده و باعث ایجاد احساس بد در شما می‌شود سعی کنید تعامل را با آرامش به پایان برسانید. به عنوان مثال می‌توانید بگویید: «من ساعت دو قرار ملاقات دارم و باید ده دقیقه‌ی دیگر بروم».
در صورتی که متوجه شدید در خطر هستید به سرعت محل را ترک کنید
در برخی موارد ارتباط با فرد خود شیفته می‌تواند سمی، سوء استفاده‌گرایانه یا خطرناک شود. در صورتی که فرد مقابل به هر طریقی شما را تهدید کرد بهترین کار ممکن این است که هر چه سریع‌تر محل را ترک کنید. برخی تهدیدها عبارتند از:
- انجام اقدامات قانونی علیه شما
- تهدیدهای جسمی علیه شما یا کسانی که دوستشان دارید.
در پایان
خودشیفتگی یک الگوی رفتاری پیچیده است که می‌تواند در ارتباط و تعامل دوجانبه تاثیرگذار باشد زیرا ممکن است شما به دنبال درک مساله اما آن‌ها به دنبال منفعت بردن و برنده شدن در بحث باشند. متمرکز ماندن، تعیین مرزهای سالم و تشخیص زمان ترک محل مشاجره راهکارهایی هستند که می‌توانند کمک‌کننده باشند.
منبع: PsychCentral