بایوس کامپیوتر (BIOS) برای عملکرد صحیح و مطلوب سیستم کامپیوتر شما به شدت حیاتی است اما متاسفانه این بخش از سیستم کامپیوتر در برابر عوامل مختلف نرم‌افزاری و سخت افزاری مصون از آسیب نیست؛ بر همین اساس، سه علامت که بیانگر خرابی بایوس کامپیوتر هستند را در این مقاله توضیح می‌دهیم.
آیا بایوس کامپیوتر خراب می‌شود؟
دلایل ایجاد خرابی بایوس کامپیوتر
۱. ویروس و بد افزار
۲. نوسانات برق
۳. به‌روز رسانی ناموفق بایوس
بایوس در برابر خرابی مصون نیست
بایوس کامپیوتر در اجرای عملیات‌های پردازشی کامپیوتر نقش بسیار مهمی را ایفا می‌کند. در واقع بدون نصب بایوس و فعال کردن این عنصر، سیستم عامل کامپیوتر شما نمی‌تواند با سخت افزار نصب شده روی مادربرد ارتباط برقرار کند؛ به همین دلیل، اجرای بدون نقص کامپیوتر غیر ممکن خواهد بود. با در نظر گرفتن این که بایوس کامپیوتر المان به شدت پر اهمیتی است، احتمالا برای شما جالب خواهد بود که چه نشانه و عواملی نشان‌دهنده خرابی بایوس کامپیوتر هستند.
آیا بایوس کامپیوتر خراب می‌شود؟
پاسخ کوتاه به این سوال، مثبت است. بایوس شما شبیه به هر قطعه‌ی کامپیوتری می‌تواند خراب شود. اگر این اتفاق رخ دهد، با نشانه‌ی عجیب و غریبی روبه‌رو نخواهید شد. یک بایوس خراب روی عملکرد کامپیوترتان اثر بسیار عظیمی را القا خواهد کرد؛ به گونه‌ای که شما خیلی سریع می‌توانید از این موضوع آگاه شوید. چند نشانه‌‌ای که باعث خرابی بایوس کامپیوتر می‌شوند به شرح زیر است:
- راه‌اندازی ناموفق سیستم عامل
- خاموش شدن‌های تصادفی
- صفحه آبی مرگ (BSOD)
- پیام‌های خطای POST
- کامپیوتر روشن و ناگهان خاموش می‌شود
مادربرد ام اس آی مدل PRO H610M-E DDR4
خطا و ایراداتی که به دلیل بایوس رخ می‌دهد، روی POST کامپیوتر اثر می‌گذارد. POST مخفف Power On Self Test بوده و به فرایندی گفته می‌شود که کامپیوتر شما تست‌هایی را برای شناسایی اجزای کلیدی سیستم اجرا می‌کند. درست قبل از این که سیستم عامل راه‌اندازی شود، POST باید انجام شود. بدون اجرای این فرایند، اجزای کامپیوتر شما به منظور عیب‌یابی بررسی نشده و راه‌اندازی سیستم عامل مسدود خواهد شد.
دلایل ایجاد خرابی بایوس کامپیوتر
تنظیمات مربوط به فریم‌ور بایوس در CMOS ذخیره خواهد شد؛ چیپست کوچکی که روی مادربرد یک سیستم کامپیوتر خانگی حک شده است. ایرادات مربوط به CMOS می‌تواند به بروز ایراداتی در BIOS منجر شود. بنابراین، خیلی اهمیت دارد که به این نکته اشاره کنیم این دو المان به طور مستقیم به هم مرتبط هستند. دلایلی که در ادامه‌ی این مقاله به شرح آنها می‌پردازیم معمولا ابتدا روی CMOS اثر گذاشته و به تبع امکان خرابی بایوس کامپیوتر هم وجود دارد.
۱. ویروس و بد افزار
ویروس‌ها و بد افزارها صرفا روی برنامه‌های کامپیوتر شما اثر نمی‌گذارند، بلکه این دسته از بد افزارها همچنین می‌توانند روی سخت افزار هم تاثیرگذار باشند. برخی برنامه‌های بد افزار و ویروس‌ها می‌توانند در فریم‌ور بایوس مخفی شده و بعضی از بد افزارها به شکلی طراحی می‌شوند تا مشکلاتی را در راه اندازی سیستم عامل ایجاد کنند. این نوع ویروس‌ها جزو آلودگی‌های بوت‌کیت (Bootkit) یا روت‌کیت (rootkit) محسوب می‌شوند.
برای مثال می‌توان به ویروس چرنوبیل ویندوز (Chernobyl Windows) اشاره کرد که در اواخر دهه‌ی ۹۰ میلادی، جزو اولین ویروس‌هایی بود که به طور انحصاری برای تاثیرگذاری روی قطعات سخت افزاری طراحی شد. با اور-رایت عملکردهای حیاتی و تخریب بایوس کامپیوتر، ویروس چرنوبیل موفق به ایجاد ایرادات حیاتی در کامپیوترهای آلوده شد.
مادربرد ایسوس مدل PRIME H610M-K D4
ویروس‌های مبتنی بر بایوس معمولا به شکلی طراحی می‌شوند تا روی Bootloader کامپیوتر اثرات منفی مهمی را القا کنند؛ بوت‌لودر به نرم‌افزاری گفته می‌شود که سیستم عاملِ شما را در هر مرتبه ری‌استارت بارگذاری می‌کند. بد افزار و بوت‌کیت‌های مبتنی بر بایوس به گونه‌ای طراحی شده‌اند تا به آسانی قابل تشخیص نباشند. برای مثال می‌توان به MoonBounce اشاره کرد. با تمام این تفاسیر، ذکر این نکته الزامی است که این نوع ویروس‌هایی که روی بایوس اثر منفی می‌گذارند به شدت نادر هستند.
۲. نوسانات برق
نوسانات برق می‌توانند موجب بروز ایرادات متعدد در سیستم‌های کامپیوتری به خصوص خرابی بایوس کامپیوتر شوند. نوسانات برق شاید در حد کمتر از یک ثانیه باشد، اما میزان تخریب اجزای داخل کامپیوتر به واسطه‌ی همین مولفه به شدت بالاست. اگر منبع تغذیه کامپیوتر به هر طریقی (برای مثال قطعی کابل) رخ دهد، میزان جریان برق کمتر یا بیشتری وارد قطعات کامپیوتر شما می‌شود. این مسئله می‌تواند به قطعات مهم مثل بایوس آسیب وارد کند. اگر چه، نوسانات برق بیشتر زمانی باعث خرابی بایوس کامپیوتر می‌شود که شما در حال به‌روز رسانی بایوس کامپیوتر هستید.
مادربرد ایسوس مدل PRIME B660M-K D4
۳. به‌روز رسانی ناموفق بایوس
از آنجایی که بایوس شما فریم‌ور بوده و یک سخت افزار به حساب نمی‌آید، این برنامه هم مثل بسیاری از نرم افزارهای کامپیوتر قابلیت به‌روز رسانی دارد تا عملکرد کلی کامپیوتر افزایش پیدا کند. اجرای به‌روز رسانی بایوس می‌تواند باگ‌ها را حذف، پایداری و امنیت را تقویت و سازگاری سخت افزاری را بهتر کند.
اگر بایوس شما در حال به‌روز رسانی است، اما بنا به هر دلیلی این اتفاق با شکست روبه‌رو می‌شود، فریم‌ور بایوس ممکن است خراب شده باشد. عواملی که موجب شکست در آپدیت بایوس می‌شوند، اغلب نوسانات برق محسوب می‌شود اما عوامل دیگری مثل خطای انسانی می‌تواند نقش مهمی را در این موضوع بازی کند.
بایوس در برابر خرابی مصون نیست
بایوس کامپیوتر برای اجرای عملیات‌های مختلف کامپیوتری، بخش بسیار پر اهمیتی به شمار می‌رود اما متاسفانه در برابر خرابی مصون نیست. این موضوع خیلی اهمیت دارد که شما از چگونگی خرابی بایوس کامپیوتر مطلع شوید. در این مقاله سعی کرده‌ایم سه علامت مهم در این زمینه را توضیح دهیم.
منبع: makeuseof