به نقل از دیجیکالا:
مادران به سلامت نوزاد خود اهمیت زیادی می‌دهند، اما گاهی اوقات نوزادان دچار عارضه‌هایی می‌شوند که باعث نگرانی مادران می‌شود. یکی از این عارضه‌ها «کلاه گهواره» نام دارد که یک مشکل پوستی است و منجر به بروز پوسته‌ها و ضایعات چربِ زرد رنگ روی پوست سر نوزاد می‌شود. این عارضه معمولا خودبه‌خود برطرف می‌شود؛ با این حال چون ظاهر زیبایی ندارد، مادران تمایل دارند هرچه سریع‌تر آن را برطرف کنند. برای درمان کلاه گهواره می‌توانید از روش‌های خانگی کمک بگیرید. در این مقاله از دیجیکالا مگ قرار است با عارضه‌ی کلاه گهواره، علل، علائم و ۱۷ روش خانگی برای درمان آن آشنا شوید. اگر نوزاد شما هم دچار این مشکل پوستی شده است، مقاله‌ی امروز را از دست ندهید.
کلاه گهواره چیست؟
کلاه گهواره نوعی بیماری پوستی است که منجر به بروز پوسته‌های چرب و خشک روی کف سر نوزاد می‌شود. از لحاظ پزشکی به این عارضه درماتیت سبوره‌ی نوزادی گفته می‌شود. اگرچه این عارضه منجر به خارش نمی‌شود، اما باعث بروز پوسته‌های ضخیم به رنگ سفید یا زرد می‌شود که از بین بردنشان دشوار است.
علت کلاه گهواره چیست؟
علت دقیق درماتیت سبوره‌ی نوزادی مشخص نیست؛ هرچند بعضی از عوامل می‌توانند باعث بروز این مشکل پوستی شوند. دو عامل که می‌توانند منجر به کلاه گهواره در نوزادان شوند، در ادامه آورده شده‌اند.
- هورمون‌هایی که از قبل تولد از مادر به نوزاد منتقل می‌شوند. این هورمون‌ها می‌توانند منجر به تولید بیش از حد چربی در غدد چربی و فولیکول‌های مو شوند.
- نوعی مخمر به نام مالاسزیا که به همراه باکتری‌ها در سبوم داخل فولیکول‌های مو رشد می‌کند.
این احتمال وجود دارد که بزرگسالان هم دچار کلاه گهواره شوند. به این عارضه در بزرگسالان شوره یا درماتیت سبورئیک گفته می‌شود. علت دقیق بروز این عارضه در بزرگسالان هم مشخص نیست، هرچند گفته می‌شود که مالاسزیا که در نوزادان باعث کلاه گهواره می‌شود، نقش مهمی در ابتلا به درماتیت سبورئیک در بزرگسالان دارد.
کلاه گهواره چه علائمی دارد؟
در ادامه به رایج‌ترین علائم کلاه گهواره اشاره کرده‌ایم.
- بروز پوسته‌های چرب وضخیم روی کف سر نوزاد
- چرب یا خشک شدن پوست سر نوزاد که معمولا با پوسته‌های ضخیم سفید یا زرد رنگ پوشیده می‌شود.
- پوسته‌پوسته شدن کف سر
- قرمزی خفیف در بعضی از نواحی
- بروز پوسته‌های مشابه روی پلک‌ها، گوش‌ها، بینی و کشاله‌ی ران
کلاه گهواره چه گروه سنی از نوزادان را تحت تأثیر قرار می‌دهد؟
نوزادانی که سنشان بین دو هفته تا سه ماه است، بیشتر در معرض ابتلا به کلاه گهواره قرار دارند. اگرچه بیشتر این عارضه قبل از اینکه نوزاد یک ساله شود برطرف می‌شود، اما می‌تواند در نوزادان بالای ۱۲ ماه هم بروز کند.
روش‌های خانگی برای درمان کلاه گهواره
ظاهر نازیبای کلاه گهواره باعث شده مادران به فکر درمان هرچه سریع‌تر بیماری نوزاد خود باشند. می‌توانید به‌راحتی و با کمک روش‌های خانگی این عارضه را درمان کنید. در ادامه تعدادی از مؤثرترین روش‌های طبیعی برای درمان کلاه گهواره را به شما معرفی می‌کنیم.
۱. روغن نارگیل
از روغن نارگیل به‌طور گسترده به دلیل داشتن خواص ضدالتهابی، ضدقارچی و مرطوب‌کننده‌ای استفاده می‌شود.
روغن نارگیل پوست سر نوزاد را نرم و مرطوب می‌کند، التهاب را کاهش می‌دهد و در صورت ابتلای نوزاد به عفونت‌های میکروبی، آن‌ها را از بین می‌برد. این روغن را هر روز روی سر نوزاد خود ماساژ دهید تا بیماری او برطرف شود.
مواد لازم
- روغن نارگیل: به مقدار لازم
طرز استفاده
- مقدار کمی از روغن را کف دستتان بریزید و به‌آرامی پوست سر نوزاد را با آن ماساژ دهید.
- اجازه دهید روغن به مدت ۲۰ دقیقه بماند. سپس سر نوزاد را بشویید.
۲. جوش‌شیرین
جوش‌شیرین خواص ضدالتهابی و خنثی‌کننده دارد و به همین دلیل به برگرداندن PH طبیعی پوست سر نوزاد به حالت طبیعی کمک می‌کند. این موضوع به کاهش پوسته‌های موجود روی کف سر نوزاد و درمان کلاه گهواره کمک می‌کند. جوش‌شیرین همچنین خواص ضدباکتریایی دارد و به همین دلیل هرگونه میکروب موجود روی پوست سر را از بین می‌برد. باید این روش درمانی را یک بار در روز و ترجیحا قبل از حمام کردن نوزاد به کار بگیرید.
مواد لازم
- جوش‌شیرین: یک قاشق چای‌خوری
- آب: دو قاشق چای‌خوری
طرز استفاده
- یک کاسه بردارید و در آن جوش‌شیرین و آب را خوب با هم مخلوط کنید.
- خمیر به دست آمده را روی پوست سر نوزاد بمالید و اجازه دهید برای یک یا دو دقیقه بماند. سپس سر نوزاد را بشویید.
۳. شیر مادر
شیر مادر منبع غنی آنتی‌بادی‌های متنوع است که سیستم ایمنی بدن نوزاد را بهبود می‌بخشند. استفاده‌ی موضعی از شیر مادر روی پوست سر نوزاد باعث نرم شدن پوسته‌های خشک می‌شود و از این طریق جدا شدن آن‌ها از کف سر نوزاد را آسان‌تر می‌کند. یک بار در روز برای استفاده از این روش خانگی کافی است.
مواد لازم
- شیر مادر: چند قطره
طرز استفاده
- چند قطره شیر مادر را به‌آرامی روی کف سر نوزاد ماساژ دهید.
- اجازه دهید چند دقیقه بماند. سپس کف سر نوزاد را با آب بشویید.
۴. روغن‌های اسانسی
در ادامه به چند روغن مفید برای برطرف کردن کلاه گهواره در نوزادان اشاره می‌کنیم.
۱. روغن درخت چای
از روغن درخت چای به‌طور گسترده برای درمان مشکلات پوستی مختلف استفاده می‌شود، چون خواص ضدالتهابی و ضدمیکروبی دارد. خواص ضدقارچی روغن درخت چای به برطرف کردن قارچ مالاسزیا کمک می‌کند که منجر به کلاه گهواره در نوزدان می‌شود. از این روغن روزی یک بار روی پوست سر نوزاد استفاده کنید.
مواد لازم
- روغن درخت چای: دو قطره
- روغن نارگیل: دو قاشق غذاخوری
طرز استفاده
- در یک کاسه روغن درخت چای و روغن نارگیل را خوب با هم مخلوط کنید.
- مخلوط روغن‌ها را به‌طور مستقیم روی پوست سر نوزاد ماساژ دهید.
- اجازده دهید مخلوط روغن‌ها به مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه روی پوست سر نوزاد بماند. سپس آن را بشویید.
۲. روغن اسطوخودوس
خواص ضدقارچی روغن اسطوخودوس قارچ‌هایی که مسؤول شکل‌گیری کلاه گهواره هستند را از بین می‌برند. این روغن می‌تواند به نرم کردن پوسته‌های کف سر نوزاد و در نتیجه جدا شدن راحت‌تر آن‌ها کمک کند. کف سر نوزاد را روزی یک بار با این روغن ماساژ دهید.
مواد لازم
- روغن اسطوخودوس: دو قطره
- روغن نارگیل: دو قاشق غذاخوری
طرز تهیه
- روغن اسطوخودوس و روغن نارگیل را با یکدیگر ترکیب کنید.
- مخلوط روغن‌ها را روی پوست سر نوزاد ماساژ دهید.
- اجازه دهید روغن‌ها به مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه روی پوست سر نوزاد بمانند. سپس سر او را بشویید.
۳. روغن آووکادو
آووکادو به ارزش غذایی بالایی که دارد شناخته می‌شود. روغن آووکادو از میوه‌ی آن استخراج می‌شود و سرشار از ترکیبات شیمیایی است که به‌طرز مؤثری با عفونت‌های قارچی مبارزه می‌کنند. می‌توانید برای درمان کلاه گهواره‌ی نوزاد خود از این روغن کمک بگیرید.
مواد لازم
- روغن آووکادو: دو قطره
- روغن درخت چای: چند قطره
طرز استفاده
- در یک کاسه روغن آووکادو را با روغن درخت چای رقیق کنید.
- مخلوط به دست آمده را روی کف سر نوزاد ماساژ دهید. حواستان باشد مخلوط با چشم‌های نوزاد تماس پیدا نکند.
- اجازه دهید مخلوط روغن‌ها به مدت تقریبا ۱۵ دقیقه روی پوست سر نوزاد بماند. سپس سر نوزاد را با یک شامپوی مناسب بشویید.
۵. وازلین
وازلین خواص مرطوب‌کننده‌ی شگفت‌انگیزی دارد و می‌تواند پوسته‌های خشک روی کف سر نوزاد را نرم کند. پوسته‌ها زمانی که نرم شوند، به‌راحتی می‌افتند. با استفاده از این روش کلاه گهواره طی یک هفته رفع می‌شود. به مدت یک هفته این روش طبیعی را به کار بگیرید.
مواد لازم
- وازلین: به مقدار لازم
طرز استفاده
- مقداری وازلین را روی پوست سر نوزاد بمالید.
- اجازه دهید به مدت یک تا دو ساعت بماند. سپس پوست سر نوزاد را به‌آرامی شانه بزنید.
۶. آب لیموترش
آب لیموترش خواص ضدالتهابی، ضدباکتریایی و ضدمیکروبی دارد و می‌تواند به مبارزه با مخمر ایجادکننده‌ی درماتیت سبورئیک و باکتری‌های کف سر کمک کند. می‌توانید از آب لیموترش هر روز یا یک روز در میان استفاده کنید.
مواد لازم
- آب لیموترش: یک قاشق چای‌خوری
- روغن نارگیل: دو قاشق چای‌خوری
طرز استفاده
- یک کاسه بردارید و در آن آب لیموترش و روغن نارگیل را با هم ترکیب کنید.
- مخلوط را روی پوست سر نوزاد ماساژ دهید. همچنین می‌توانید به‌آرامی پوست لیموترش را روی کف سر نوزاد بکشید تا پوسته‌ها شل شوند.
- اجازه دهید مخلوط به مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه بماند. سپس آن را بشویید.
۷. روغن بادام
روغن بادام به‌سرعت جذب پوست می‌شود. این روغن می‌تواند به شل کردن پوسته‌های روی کف سر نوزاد کمک کند. علاوه بر این روغن بادام خواص ضدالتهابی دارد و به همین علت می‌تواند هرگونه التهاب موجود روی پوست سر نوزاد را تسکین دهد. باید از این روغن دست‌کم یک بار در روز استفاده کنید.
مواد لازم
- روغن بادام: به مقدار لازم
طرز استفاده
- مقدار کمی از روغن بادام را روی پوست سر نوزاد بمالید و به‌آرامی ماساژ دهید.
- اجازه دهید مخلوط به مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه بماند.
- پوست سر نوزاد را شانه بزنید. برای این کار از یک شانه‌ی نرم و مناسب استفاده کنید.
- زمانی که پوسته‌های چرب از سر نوزاد جدا شدند، نوزاد را حمام کنید.
۸. سرکه‌ی سیب
طبیعت اسیدی سرکه‌ی سیب نقش مهمی در رها شدن نوزاد از کلاه گهواره دارد. سرکه‌ی سیب PH از دست‌رفته‌ی پوست سر نوزاد را بر می‌گرداند که این موضوع سرعت بهبود کلاه گهواره را افزایش می‌دهد. خواص ضدالتهابی و ضدقارچی سرکه‌ی سیب التهاب را کاهش می‌دهند و با میکروب‌های ایجادکننده‌ی کلاه گهواره مبارزه می‌کنند. برای درمان کلاه گهواره، به مدت دو تا سه هفته دو بار در هفته از این روش استفاده کنید.
مواد لازم
- سرکه‌ی سیب: یک قاشق غذاخوری
- آب: دو قاشق غذاخوری
طرز استفاده
- یک کاسه بردارید و سرکه‌ی سیب و آب را با هم مخلوط کنید.
- ترکیب ایجاد شده را روی پوست سر نوزاد ماساژ دهید.
- اجازه دهید به مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه بماند. سپس سر نوزاد را با آب بشویید.
۹. ژل آلوئه‌ورا
از ژل آلوئه‌ورا برای درمان مشکلات پوستی مختلف مثل کلاه گهواره استفاده می‌شود. خواص تسکین‌دهنده و مرطوب‌کننده‌ی این گیاه می‌تواند سرعت بهبودی کلاه گهواره را افزایش دهد. خواص ضدقارچی ژل آلوئه‌ورا از نوزاد در برابر تهدیدهای احتمالی مثل مخمر مالاسزیا محافظت می‌کند. باید روزی یک بار (ترجیحا بعد از حمام کردن نوزاد) سر نوزاد را با ژل آلوئه‌ورا ماساژ دهید.
مواد لازم
- ژل آلوئه‌ورا: نصف قاشق غذاخوری
طرز استفاده
- ژل آلوئه‌ورا را به‌طور مستقیم روی پوست سر نوزاد قرار داده و خوب آن را ماساژ دهید.
- اجازه دهید ژل روی کف سر نوزاد بماند.
۱۰. روغن آرگان
روغن آرگان منبع غنی ویتامین E به شمار می‌رود. این ویتامین بسیاری از مشکلات پوستی را درمان می‌کند. خواص بهبوددهنده و ضدالتهابی روغن آرگان در درمان کلاه گهواره مفید است. می‌توانید از روغن آرگان یک بار در روز استفاده کنید.
مواد لازم
- روغن آرگان: پنج تا شش قطره
طرز استفاده
- روغن آرگان را به‌آرامی روی پوست سر نوزاد ماساژ دهید.
- اجازه دهید روغن به مدت ۳۰ تا ۶۰ دقیقه روی کف سر نوزاد بماند. سپس آن را بشویید.
۱۱. روغن کرچک
روغن کرچک به حفظ رطوبت پوست سر نوزاد کمک می‌کند. این موضوع در مرطوب نگه داشتن کف سر نوزاد و رفع همیشگی کلاه گهواره مفید است. باید هر روز این روش خانگی را به کار بگیرید.
مواد لازم
- روغن کرچک: چند قطره
طرز استفاده
- روغن کرچک را روی پوست سر نوزاد بمالید و به‌آرامی ماساژ دهید.
- اجازه دهید به مدت ۶۰ دقیقه بماند.
- نوزاد را حمام کرده و با استفاده از یک برس نرم پوسته‌ها را از سر نوزاد جدا کنید.
۱۲. روغن زیتون
روغن زیتون یکی دیگر از ترکیب‌های طبیعی برای رها شدن از کلاه گهواره است. این روغن مرطوب‌کننده است و می‌تواند به نرم کردن و در نتیجه جدا شدن آسان‌تر پوسته‌های کف سر نوزاد کمک کند. خواص ضدقارچی روغن زیتون از کف سر در برابر عفونت‌های قارچی محافظت می‌کند. هر روز از این روغن استفاده کنید تا بیماری نوزاد بهبود پیدا کند.
مواد لازم
- روغن زیتون: به مقدار لازم
طرز استفاده
- مقداری روغن زیتون روی پوست سر نوزاد بریزید و خوب آن را ماساژ دهید.
- اجازه دهید به مدت ۶۰ دقیقه بماند. سپس سر نوزاد را بشویید.
- با استفاده از یک شانه‌ی نرم، پوسته‌ها را از کف سر نوزاد جدا کنید.
۱۳. شی‌باتر
شی‌باتر یک مرطوب‌کننده‌ی عالی به شمار می‌رود و پوست عفونی شده را تسکین می‌دهد. می‌توانید از شی‌باتر برای درمان کلاه گهواره کمک بگیرید.
مواد لازم
- شی‌باتر: به مقدار لازم
طرز استفاده
- مقدار مناسبی از شی‌باتر را روی پوست سر نوزاد ماساژ دهید.
- اجازده دهید به مدت ۲۰ تا ۳۰ دقیقه روی کف سر نوزاد بماند.
- با استفاده از یک برس نرم، پوسته‌ها را از کف سر نوزاد جدا کنید.
- می‌توانید شی‌باتر را با استفاده از یک تکه پارچه پاک کنید یا سر نوزاد را بشویید.
۱۴. روی پوست سر نوزاد را برس بکشید
برس کشیدن آرام روی پوست سر نوزاد یک روش خوب برای شل کردن پوسته‌های کف سر نوزاد محسوب می‌شود. حواستان باشد که این کار را با خشونت انجام ندهید. می‌توانید از برس‌های مخصوص کلاه گهواره استفاده کنید. برای برس کشیدن کف سر نوزاد مراحل زیر را انجام دهید.
- به‌آرامی ناحیه‌ی مدنظر از پوست سر نوزاد را به یک سمت برس بکشید تا پوسته‌ها شل شوند.
- برس کشیدن را ادامه دهید تا پوسته‌ها از تارهای مو جدا شوند.
- می‌توانید این کار را زمانی که موی نوزاد خشک یا خیس است انجام دهید.
سر نوزاد را یک بار در روز برس بکشید. اگر پوست سر نوزاد قرمز یا تحریک شد، کمتر موهای او را برس بکشید. برس کشیدن بعضی از پوسته‌ها را از بین می‌برد و ممکن است سلامت عمومی کف سر نوزاد را بهبود ببخشد. این روش درمانی یک روش بی‌خطر محسوب می‌شود.
۱۵. پوست سر نوزاد را آبرسانی کنید
هیدراته کردن پوست سر نوزاد برای شل کردن پوسته‌ها مفید است. بعضی از افراد باور دارند که این کار به تغذیه‌ی عمقی پوست سر کمک می‌کند. برای این کار می‌توانید از روغن بچه یا روغن جوجوبا استفاده کنید. از هر روغنی که استفاده می‌کنید، ابتدا مقدار کمی از آن را روی پوست سر نوزاد بمالید تا ببیندید چطور به آن واکنش نشان می‌دهد. می‌توانید از این روش یک بار در روز استفاده کنید.
۱۶. موی نوزاد را بشویید
رعایت بهداشت موی نوزاد می‌تواند اثرات مثبت قابل‌توجهی روی کلاه گهواره داشته باشد. شامپوی بچه ممکن است برای کمک به درمان این عارضه کافی باشد. فقط بعد از مشورت با پزشک از شامپوی ضدشوره استفاده کنید، چون این شامپو ممکن است برای بچه ایمن نباشد. برای به کار بردن این روش درمانی اقدامات زیر را انجام دهید.
- مو و پوست سر نوزاد را خیس کنید.
- شامپو را روی کف سر نوزاد ماساژ دهید. همان‌طور که شامپو روی سر نوزاد است، پوست سر او را برس بکشید.
- موی نوزاد را خوب بشویید تا شامپو کامل از موهای نوزاد خارج شود.
از متخصص اطفال بپرسید هر چند وقت یک بار باید موی نوزاد را بشویید. شست‌وشوی بیش از حد موی نوزاد باعث خشک شدن پوست سر و بدتر شدن کلاه گهواره می‌شود. شستن موی نوزاد با شامپو یک روش اثرگذار برای درمان کلاه گهواره است. شامپوی بچه یک گزینه‌ی ایمن در این زمینه به شمار می‌رود. فقط حواستان باشد شامپو با چشم‌های نوزاد تماس پیدا نکند.
۱۷. از داروهای تجویز شده توسط پزشک استفاده کنید
اگر کلاه گهواره‌ی نوزاد شدید باشد، پزشک ممکن است کرم زینک، هیدروکورتیزون یا کرم ضدقارچ تجویز کند.
زمان مراجعه به پزشک
کلاه گهواره معمولا به‌عنوان یک مشکل اورژانسی تلقی نمی‌شود، اما لازم است پزشک نوزاد را از این موضوع مطلع کنید. اگر پوست سر نوزاد خیلی قرمز، عفونی یا تحریک شد، نوزاد را نزد پزشک ببرید. اگر کلاه گهواره به صورت یا سایر نواحی بدن نوزاد سرایت کرد هم باید نوزاد را نزد پزشک ببرید تا او را معاینه کند.
کلام آخر
کلاه گهواره عارضه‌ای رایج و بی‌خطر است که معمولا خودبه‌خود برطرف می‌شود. در این عارضه پوست سر نوزاد پوسته‌پوسته می‌شود. در این مقاله از دیجیکالا مگ به بررسی علل و علائم کلاه گهواره پرداختیم. سپس درمان‌های خانگی این عارضه را به شما معرفی کردیم. به احتمال زیاد با استفاده از این روش‌ها کلاه گهواره‌ی نوزاد برای همیشه درمان می‌شود. اگر بعد از استفاده از راهکارهای خانگی نتیجه‌ی مطلوبی نگرفتید، با پزشک مشورت کنید.
منبع: style craze, parenting, health line
