تربیت فرزند به طور کلی تلاشی دائمی است برای پیدا کردن یک نقطه تعادل میان اینکه کاری کنید که فرزندتان احساس کند میتواند هر کاری در زندگیاش انجام دهد و اینکه گهگاه به فرزندتان یادآوری کنید که اجازه انجام بعضی کارها را ندارد.
به نقل از روزیاتو، کارهایی هست که پدر و مادرها انجام آن ها را برای فرزند خود بیهوده ممنوع کرده اند. و ما در ادامه می خواهیم از چیزهایی بگوییم که نباید فرزندتان را از انجام آن ها منع کنید.
۱- پاره و کثیف کردن لباسهای خود
برای کودک، بهترین راه برای یادگیری درباره ی دنیای بیرون، گشتن و جستجو در محیط پیرامون است. طبیعی است که در چنین موقعیتی کودک بی توجه به قیمت و مارک لباسش، آن را پاره یا کثیف کند.
اگر به خاطر هزینه ی متحمل شده برای خرید لباس هایی که حالا دیگر خراب شده اند، ناراحت هستید، بهتر است یک دسته از لباس های فرزندتان صرفاً مخصوص بازی و گردش بگذارید و بقیه را برای موقعیت های دیگر نگه دارید.
۲- خوردن تنقلات
همه ی بچه ها عاشق تنقلات اند. با ممنوع کردن خوردن تنقلات برای فرزندتان، آن را تبدیل به یک تابو و فرزندتان را نسبت به این خوراکی ها حریص تر می کنید. با این کار فرزندتان خوردن تنقلات را کنار نمی گذارد، بلکه از هر فرصتی برای خوردن تنقلات استفاده خواهد کرد.
کارشناسان معتقدند والدین باید گهگاه برای فرزند خود تنقلات بخرند تا با این کار به او یاد دهند که می تواند در خانه یک بسته چیپس داشته باشد بدون اینکه تمام آن را یکباره بخورد. به علاوه، فرزندتان متوجه می شود که نیازی نیست یک بسته شکلات را از پدر و مادر پنهان کند.
۳- خرج کردن پول خود برای چیزهای بیهوده
تحقیقات نشان داده کودکان امروزی پول خود را بیشتر صرف بیرون رفتن با دوستان، وسایل دیجیتال یا خریدهای اینترنتی، اسباب بازی، لباس یا کفش، غذا و خوراکی و رفت و آمد می کنند. بسیاری از والدین صرف پول برای چیزهای بیهوده را کار احمقانه ای می دانند، به همین دلیل سعی می کنند با منع کردن یا نصیحت کردن، جلوی خریدهای غیر ضرور فرزندشان را بگیرند.
با این حال پدر و مادرها به ۲ دلیل باید این شیوه را کنار بگذارند: اول اینکه، وقتی پولی را به فرزندتان دادید، آن پول دیگر به فرزندتان تعلق دارد و تنها خودش می تواند درباره ی نحوه ی خرج کردن آن تصمیم بگیرد. دوم اینکه، بد نیست فرزندتان پولش را صرف چیزهای بیهوده کند تا پشیمانی بعد از آن را تجربه کند. تنها با این کار است که او می تواند یاد بگیرد که چطور مخارجش را کنترل کند و میان هوس های آنی با نیازها و خواسته های واقعاً مهم تمایز قائل شود.
۴- هیچ کاری نکردن
روانشناسان می گویند کودکان امروزی به میزان بسیار بیشتری نسبت به نسل های قبلی، مضطرب اند، درگیری فکری دارند و افسرده هستند. یک دلیل این امر به این برمی گردد که حالا بسیاری از کودکان مجبور به شرکت در چیزی شبیه به یک مسابقه برای کسب دانش هستند. هر چه می گذرد دروس مدرسه دشوارتر و سنگین تر می شوند، ترندهای روز هم بیشتر شده اند و شبکه های اجتماعی هم کودکان را درگیر مقایسه ی خود با دیگران می کنند.
به همین دلیل، کودکان امروزی نیاز شدیدی به هیچ کاری نکردن دارند. اگر وقت خالی ای در برنامه ی فرزندتان هست، آن را با کارهای جدید فوراً پُر نکنید. گاهی لازم است که هیچ کاری برای انجام دادن نداشته باشید و با انجام هر کاری که دوست دارید، احساس شادی و رهایی کنید.
۵- غیبت از مدرسه
گاهی شاید لازم باشد که خودمان وقت آزادی برای فرزندمان ایجاد کنیم، بخصوص اگر متوجه شده باشیم که افسرده یا عصبی هستند. داشتن عملکرد تحصیلی خوب مهم ترین چیز نیست. مهم، سلامت روحی بچه مدرسه ای است که زیر آوار تکالیف درسی مانده است. اگر احساس می کنید که فرزندتان به استراحت نیاز دارد، این فرصت را به او دهید و گوش شنوایش شوید؛ ببینید که چه می خواهد، دوست دارد چه کاری انجام دهد و آرزویش چیست. چون با وجود درگیری های متعددی که هم والدین و هم فرزند به آن ها گرفتارند، گاهی سخت می شود زمان و انرژی لازم برای گشتن به دنبال پاسخ چنین سؤالات ساده ای را به دست آورد.
۶- بحث با بزرگترها
این نوع ممنوعیت در مورد کودکان کم سن و سال می تواند خطرناک باشد. بسیار مهم است که به فرزندتان یاد دهید که همه ی بزرگ ترها افراد خوبی نیستند و نباید با همه ی دستورات و خواسته های آن ها فوراً موافقت کرد.
در مورد کودکانی که سن بیشتری دارند، این مسأله بیشتر جنبه ی اخلاقی دارد. عقلمندی و انصاف، به سن فرد بستگی ندارد. گاهی ممکن است که یک فرد مسن مرتکب اشتباه شود یا رفتار بی ادبانه ای از او سر بزند. فرزندتان باید یاد بگیرد که در چنین موقعیت هایی از عقیده و حد و مرزهای شخصی اش دفاع کند. به علاوه باید به او یاد دهید که این کار را بدون جر و بحث و توهین انجام دهد.
اگر به این دلیل فکر می کنید کنترل فرزند نوجوان تان را از دست داده اید که بیشتر اوقات باهم جر و بحث می کنید، فراموش نکنید که جر و بحث امری دو طرفه است و تنها توسط یک نفر انجام نمی شود. بنابراین با تلاش برای سازش و مصالحه، الگوی خوبی برای فرزندتان شوید.
۷- انتخاب لباسهای خود
خرید رفتن با فرزند برای بسیاری از پدر و مادرها کار دشواری است، نه فقط به خاطر قیمت ها، وجود انتخاب های بسیار متعدد و جر و بحث های مداوم، بلکه هم به خاطر موافق نبودن شان با چیزهایی که فرزندشان آن ها را دوست دارد. روانشناسان به والدین توصیه می کنند خونسردی خود را حفظ کنند و به خاطر داشته باشند که قرار نیست خودشان آن شلوار جین زاپ دار یا آن هودی سنگشور را بپوشند.
به ۲ دلیل بهتر است اجازه دهید فرزندتان خودش لباس هایش را انتخاب کند: اول اینکه، با این کار به فرزندتان کمک می کنید «خود» شخصی اش را بسازد. او یاد می گیرد که روی فردیتش کار کند و جایگاه خودش را در جامعه پیدا کند. دوم اینکه، با این کار فرزندتان به جای پنهان کردن لباس های مورد علاقه اش در اعماق کمد خود می تواند آن ها را به تن کند. و این کار را بدون جر و بحث و دلخوری هر روزه انجام خواهد داد.
۸- حرف گوشنکن بودن
بسیاری از پدر و مادرها با اصطلاح «بچه ی حرف گوش نکن» آشنا هستند. در نگاه اول، به نظر می رسد در پس آن چیزی جز سردردهای بی پایان پدر و مادر نیست. اما بیاید ببینیم عکس آن چه می شود: بچه ای که خودکار اطاعت می کند و هر چه از او بخواهند انجام می دهد. این بچه در آینده تبدیل به فردی فرمان پذیر خواهد شد که هیچ شانسی برای دفاع از خود و خواسته هایش نخواهد داشت. و به طور حتم، اطرافیانش از سوء استفاده از این ویژگی او خوشحال خواهند شد.
در دشواری تربیت یک فرزند نافرمان شکی نیست، اما چنین بچه هایی معمولاً در آینده تبدیل فردی با اعتماد به نفس می شود که خود را توانمند می بینند، به جای اینکه در گوش خودشان زمزمه کنند «تو توان انجام این کار را نداری».
۹- انجام کارهای بزرگسالانه
روانشناسان معتقدند کودکان امروزی خیلی زود شروع به بالغ شدن می کنند. تعجبی هم ندارد؛ بخصوص در دنیایی که دائماً از پدر و مادر خود چنین جملاتی می شنوند: «تو که دیگر بچه نیستی! … باز هم که بچه بازی درآوری! … بالاخره کِی می خواهی بزرگ شوی؟». بچه ها با یک بشکن به لحاظ ذهنی بزرگ نمی شوند؛ آن ها می توانند تظاهر به بالغ بودن کنند، اما برای دشواری های دوران بزرگسالی آماده نیستند. اگر خیلی وقت است که فرزندتان همان علائق و سرگرمی های دوران کودکی اش را دارد، هیچ لزومی ندارد او را از انجام شان منع کنید. اجازه دهید فرزندتان با سرعت خودش بزرگ شود.
۱۰- انجام بازیهای ویدئویی
تحقیقات نشان داده بازی های ویدئویی برای مغز کودکان مفیدتر از تماشای تلویزیون هستند. دلیلش این است که بازی های ویدئویی به مغز آن ها یاد می دهد عکس العمل سریعی داشته باشد و اطلاعات را بخواند. این مهارت برای زمانی که فرزندتان بزرگ می شود و در محیطی پیشرفته به لحاظ فناوری زندگی می کند که به طور حتم از حالا بسیار پیشرفته تر خواهد بود، مفید واقع خواهد شد.
به علاوه، به خاطر داشته باشید که سختگیری بیش از اندازه در خصوص بازی های ویدئویی، فرزندتان را نسبت به آن ها حریص تر می کند، اما اگر اجازه ی انجام بازی های ویدئویی را به او دهید، برخورد متعادل تری با این نوع سرگرمی خواهد داشت.