در میان آلبوم های متعددی که درباره واقعه کربلا تولید شده، به جرات می توان گفت که کمتر موسیقی به «نی نوا» حسین علیزاده می رسد. پروژه موسیقیایی که دهه ۶۰ منتشر شد و با گذشت بیش از ۴۰ سال هنوز هم شنیدنش خالی از لطف نیست.
همشهری آنلاین: موسیقی که حسین علیزاده از تولد این قطعه بارها صحبت کرده و در جایی گفته نوشتن این قطعه ۲ سال طول کشیده اما ایده اولیه آن به دهه ۵۰ بر می گردد. خوانش دوباره صحبت های این استاد موسیقی درباره تولد «نی نوا» خواندنی است.
۱
علیزاده می گوید: اولین طرح‌های نی نوا در سال ۱۳۵۵ بر اساس دستگاه نوا با هم نوازی سازهای ایرانی اجرا شد. با این تفاوت که فرم اصلی مبتنی بر ردیف سازی و آوازی بنا شده بود. در سال ۱۳۶۱ همان طرح با تغییرات اساسی از نظر فرم و محتوا و فرم، برای ارکستر زهی و تک نوازی نی نوشته و نهایتاً در تابستان ۱۳۶۲ با عنوان «نی نوا» ضبط شد.
۲
نوشتن نینوا حدود ۲ سال طول کشیده . علیزاده توضیح می دهد: در آن سال یک طرح اولیه از دستگاه نوا داشتم که در حافظیه اجرا شد و چیدمان و فانتزی این جریان به سالهای ۵۶-۵۵ برمی‌گردد که کم کم این ایده را برایم آورد. تمام هنرمندان یک اثر می‌سازند و دائم این را با روایتهای دیگر بیان می‌کنند. من هم دائم با شکل‌ها و شیوهای مختلف در تکنوازی‌هایم و کارهای گروهی‌ام این ایده را داشتم .
۳
قطعات نینوا در میانه‌های دهه ۱۳۷۰ به صورت زنده در تالار وحدت و با نی‌نوازی شهاب فیاض اجرا شد. در آبان ۱۳۸۵ نیز قطعات نینوا بار دیگر به صورت زنده و با نی‌نوازی پاشا هنجنی در کاخ نیاوران به اجرا درآمد.
۴
این پروژه بزرگ موسیقایی اول مهر ۱۳۶۲ توسط موسسه فرهنگی هنری ماهور منتشر شد.
۵
حسین علیزاده زاده روز عاشوراست و به همین جهت مادرش نامش را حسین گذاشته است.
۶
در این پروژه موسیقایی، «نی» نقش یک راوی را دارد و مصرع نخست از نی نامه مولوی یکی از مواردی بوده که علیزاده از آن ایده گرفته و شادروان جمشید عندلیبی از نوازندگان بزرگ نی تک نوازی آن را به عهده گرفت.
۷
محبوبیت قطعه «نینوا» در زمان انتشارش فروش بالایی را برای آن رقم زد، که برای یک آلبوم موسیقی در ایران بعد از انقلاب تا آن زمان بی سابقه بود.خیلی ها میزان محبوبیت این قطعه را با قطعه «ای ایران» روح الله خالقی برابر می دانند.
۸
علیزاده می گوید: «نینوا» اسم زیبایی است که یک معنای چند بعدی می‌توان به آن داد. هم نینوا است هم «نوای نی» است و هم قطعه‌ای که این نی می‌نوازد در دستگاه نواست. به همین جهت نینوا یک قطعه ملی شد و هر کس با هر عقیده‌ای با این قطعه ارتباط برقرار کرد.
۹
علیزاده از رنگ نینوا می گوید و این که «نینوا» از نگاهشافق تیره‌ای است که رنگ قرمزش غالب است چرا که ساخت این قطعه در نگاهم به افق در یک غروب اتفاق افتاد.
۱۰
با توجه به تعبیر رنگی که علیزاده از «نینوا» دارد، اولین جلد آلبوم هم با طرحی از رضا درخشانی به رنگ سرخ چاپ شد.