به نقل از دیجیکالا:
ژانر ابرقهرمانی همواره خانهی موسیقیهای درخشان بوده است. آهنگسازان بزرگی همچون هانس زیمر و دنی الفمن بارها و بارها ثابت کردهاند که موسیقی متن یکی از مهمترین اجزای یک اثر سینمایی ابرقهرمانی است و هویت این فیلمها با این قطعهها معنا پیدا میکند. موسیقی نه تنها در ایجاد فضاهای مورد نظر فیلمساز نقشی کلیدی دارد بلکه تجربهی مخاطب از تماشای فیلم را بهبود میبخشد. وقتی از بهترین موسیقی متن فیلمهای ابرقهرمانی صحبت میشود، آثار متعددی به ذهن میرسد اما بعضی از آنها بیگمان در جایگاه ویژهای قرار دارند، همانند «سوپرمن» (۱۹۷۸) که اساسا پایهگذار استانداردهای مدرن موسیقی متن ژانر ابرقهرمانی بود یا «پلنگ سیاه» (۲۰۱۸) که نشان داد عناصر موسیقی بومی را هم میتوان در این ژانر استفاده کرد.
۱۰- آسیبناپذیر (Unbreakable)
- آهنگساز: جیمز نیوتون هاوارد
- سال انتشار: ۲۰۰۰
- کارگردان: ام. نایت شیامالان
- بازیگران: بروس ویلیس، ساموئل ال. جکسون، رابین رایت، اسپنسر تریت کلارک، ایمون واکر، لزلی استفانسون
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۷.۳ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۷۰ از ۱۰۰
«آسیبناپذیر» از نخستین فیلمهایی بود که پتانسیل واقعی ژانر ابرقهرمانی را به رخ کشید و با گذشت دو دهه، همچنان یکی از آثار شاخص این ژانر است. قصه دربارهی تنها بازماندهی یک حادثهی قطار است که زندگی شخصی آشفتهای را تجربه میکند. دیوید دان مشکلات مالی و ازدواج ناموفقی دارد و هیچچیز در زندگیاش خوب پیش نمیرود تا اینکه یک روز، مرد مرموزی از راه میرسد و دلیل کشته نشدن وی در سانحهی قطار را فاش میکند: دان یک ابرقهرمان است.
موسیقی متن فیلم را جیمز نیوتون هاوارد ساخته است و او سعی میکند تا از امضاهای رایج موسیقیهای آثار ابرقهرمانی فاصله بگیرد که نتیجهاش چند قطعهی کمنظیر است که خوشبختانه با فضای متفاوت فیلم مطابقت دارد. این قطعهها به فضاهای مرموز فیلم عمق بخشیدهاند و اِلمانهای قهرمانانه و احساسی نیز در آنها به گوش میرسد.
۹- مردان ایکس ۲: مردان متحد (X2: X-Men United)
- آهنگساز: جان آتمن
- سال انتشار: ۲۰۰۳
- کارگردان: برایان سینگر
- بازیگران: هیو جکمن، پاتریک استوارت، ایان مککلن، هلی بری، جیمز مارسدن، ربکا رومین، الن کامینگ
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۷.۴ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۸۵ از ۱۰۰
«مردان ایکس» (۲۰۰۰) از فیلمهایی بود که به ژانر ابرقهرمانی جان تازهای بخشید و آن را در کانون توجه قرار داد. همانند «تیغه» (۱۹۹۸)، مردان ایکس هم یک فیلم جدی به حساب میآمد که از سکانسهای اکشن بزرگ بهره میبرد و جذابیتهای فراوانی برای مخاطب دارد. قسمت دوم که سه سال بعد روی پرده رفت، به مراتب تحسینبرانگیزتر بود و اغلب بهترین نسخهی مجموعه در نظر گرفته میشود.
تم اصلی مردان ایکس ۲ از ماندگارترینهای ژانر ابرقهرمانی است و هنوز هم شنیدن آن باعث میشود تا برای لحظاتی هیجانزده شوید و به گذشته سفر کنید. موسیقی متن فیلم اما تنها به تم اصلی خلاصه نمیشود و با تشکر از هنر جان آتمن، چند قطعهی درخشان دیگر هم در فیلم وجود دارد که شنیدن آنها خالی از لطف نیست.
۸- پلنگ سیاه (Black Panther)
- آهنگساز: لودویگ گورانسون
- سال انتشار: ۲۰۱۸
- کارگردان: رایان کوگلر
- بازیگران: چادویک بوزمن، مایکل بی.جردن، لوپیتا نیونگو، دانای گوریرا، مارتین فریمن، دنیل کالویا، لتیشیا رایت
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۷.۳ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۹۶ از ۱۰۰
لودویگ گورانسون در چند سال اخیر ثابت کرده که یکی از هیجانانگیزترین آهنگسازهای صنعت سینما است. موسیقیهای درخشان گورانسون را در «کرید»، «ونوم»، «مندلورین» و «انگاشته» شنیدهاید اما پلنگ سیاه را باید شاهکار او بدانیم.
موسیقی متن پلنگ سیاه با هرآنچه که در ژانر ابرقهرمانی شنیدهاید متفاوت است. واکاندا یک کشور خیالی محسوب میشود که از هر نظر رویایی جلوه میکند و هر کسی آرزوی سفر به آنجا را دارد، یکی از دلایل جذابیت واکاندا اما نه چشماندازهای آن بلکه موسیقیهای ساختهشده توسط لودویگ گورانسون است. استفادهی گورانسون از اِلمانهای موسیقی سنتی آفریقایی را باید تحسینبرانگیز بدانیم و نمونهی مشابهای در این ژانر ندارد.
۷- مرد پولادین (Man of Steel)
- آهنگساز: هانس زیمر
- سال انتشار: ۲۰۱۳
- کارگردان: زک اسنایدر
- بازیگران: هنری کویل، ایمی آدامز، مایکل شنون، کوین کاستنر، داین لین، لارنس فیشبرن، آنتیه تراوه، آیلت
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۷.۱ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۵۶ از ۱۰۰
به دنیای توسعهیافته دیسیِ زک اسنایدر انتقادات زیادی وارد است اما نمیتوان انکار کرد که موسیقیهای فوقالعادهای دارد. مرد پولادین که نقطهی آغازین این دنیای سینمایی بود، تلاش کرد تا برداشت تازهای از سوپرمن ارائه دهد، به همین منوال، هانس زیمر سعی کرده تا یک موسیقی متن حماسی نوآورانه خلق کند.
زیمر موفق شده است تا جوهرهی سوپرمن به عنوان یک ابرقهرمان شکستناپذیر اما دغدغهمند را به قطعهها تزریق کند و همزمان، تلخی مورد نظر اسنایدر را هم به موسیقی متن فیلم آورده است. در مرد پولادین قطعههای زیبایی را میشنوید که پُررمزوراز و آغشته به حس پیروزمندی هستند.
۶- انتقامجویان (The Avengers)
- آهنگساز: آلن سیلوستری
- سال انتشار: ۲۰۱۲
- کارگردان: جاس ویدون
- بازیگران: رابرت داونی جونیور، کریس ایوانز، مارک رافلو، کریس همسورث، اسکارلت جوهانسون، جرمی رنر
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۸ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۹۱ از ۱۰۰
با اینکه نام آلن سیلوستری را در مقایسه با دیگر آهنگسازان بزرگ کمتر میشنویم اما او موسیقیهای خاطرهانگیز متعددی در پنج دههی اخیر تولید کرده است و فیلمهای کلاسیک بزرگی در کارنامه دارد، از «بازگشت به آینده» و «غارتگر» تا «فارست گامپ»، «قطار سریعالسیر قطبی» و «بازیکن شماره یک آماده». انتقامجویان بار دیگر نبوغ این آهنگساز را به رخ کشید و او در حدواندازهی عظمت دنیای سینمایی مارول ظاهر شد.
فیلمهای فاز اول این دنیای سینمایی موسیقی متن قابلقبولی داشتند اما قطعههای آلن سیلوستری برای انتقامجویان در ردهی بالاتری قرار میگیرد و هیچ فهرستی از بهترین موسیقی متن فیلمهای ابرقهرمانی بدون آن تکمیل نمیشود. قطعههای وی روی مرز میان هیجان و احساس قدم میزنند و پلهپله شکوهمندتر میشوند.
۵- مرد عنکبوتی ۲ (Spider-Man 2)
- آهنگساز: دنی الفمن
- سال انتشار: ۲۰۰۴
- کارگردان: سم ریمی
- بازیگران: توبی مگوایر، کریستین دانست، جیمز فرانکو، آلفرد مولینا، رزماری هریس، دونا مورفی
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۷.۴ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۹۳ از ۱۰۰
دنی الفمن هنرمند و آهنگساز انعطافپذیری است که میتواند در هر ژانری حرفی برای گفتن داشته باشد اما در ژانر ابرقهرمانی همچنان سرآمد است و تعدادی از بهترین کارهای او را میتوانید در مرد عنکبوتی ۲ ساختهی سم ریمی بشنوید. هر سه قسمت این سهگانه به موسیقیهای درجهیک الفمن مزین شدهاند اما قسمت دوم که اغلب بهترین نسخهی مجموعه در نظر گرفته میشود، از نظر موسیقی هم وضعیت مشابهای دارد.
الفمن هرآنچه که ضروری بود را به قطعههایش آورده است: حس سلحشوری، عشق و ماهیت آشوبگر اما توام با دلسوزی دکتر اختاپوس. الفمن قطعههای قسمت اول را بهخوبی گسترش داده و به آنها پیچیدگی بیشتری اضافه کرده است تا با فضای این نسخه همخوانی بهتری داشته باشند.
۴- شوالیه تاریکی (The Dark Knight)
- آهنگساز: هانس زیمر و جیمز نیوتن هاوارد
- سال انتشار: ۲۰۰۸
- کارگردان: کریستوفر نولان
- بازیگران: کریستین بیل، مایکل کین، هیث لجر، گری اولدمن، آرون اکهارت، مگی جیلنهال، مورگان فریمن
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۹ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۹۴ از ۱۰۰
شوالیه تاریکی اغلب بهترین فیلم ابرقهرمانی تاریخ در نظر گرفته میشود و بدیهی است که چنین اثری از نظر موسیقی متن هم حرفی برای گفتن داشته باشد. این ساختهی کریستوفر نولان از معدود دنبالههایی بود که توانست با قدرت از قسمت اول پیشی بگیرد و به یک تجربهی سینمایی فراموشنشدنی تبدیل شود.
و چنین پروژهای، به یک همکاری بزرگ میان دو آهنگساز نابغه همچون هانس زیمر و جیمز نیوتن هاوارد نیاز داشت و آنها مطابق انتظار شما را ناامید نمیکنند. هرکدام از این آهنگسازان به تنهایی قادر به خلق شاهکار هستند اما نتیجهی تلفیق ذهن خلاق آنها به تعدادی قطعهی ماندگار ختم شده است که شنیدن آنها در لحظات کلیدی فیلم مو به تن شما سیخ میکند.
۳- بتمن (Batman)
- آهنگساز: دنی الفمن
- سال انتشار: ۱۹۸۹
- کارگردان: تیم برتون
- بازیگران: جک نیکلسون، مایکل کیتون، کیم بیسینگر، رابرت وال، پت هینگل، بیلی دی ویلیامز، مایکل گاف
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۷.۵ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۷۴ از ۱۰۰
بعضی از آهنگسازان و فیلمسازان درک متقابل عمیقی از هنر یکدیگر دارند و نتیجهی همکاری آنها اغلب به محصولی جادویی و حیرتانگیز ختم میشود، همانند دنی الفمن و تیم برتون. برخی از ساختههای کلاسیک برتون را بدون الفمن نمیتوان تصور کرد و تنها بهواسطهی قطعههای این آهنگساز است که فضاهای مد نظر برتون شکل کاملی به خود میگیرد. در این میان، بتمن را باید یکی از بهترینها بدانیم.
این ساختهی برتون، دیدگاهها نسبت به شخصیت بتمن را تغییر داد و او را بهعنوان یک ابرقهرمان جدی و مهم معرفی کرد. الفمن به نوبهی خود تاثیرگذاری ویژهای داشت زیرا به همگان نشان داد که در یک فیلم ابرقهرمانی سیاه باید چه موسیقیهای استفاده شود. قطعههای الفمن نسلهای بعدی را تحتتاثیر قرار داد و به کهنالگو تبدیل شد.
- ۱۰ موسیقی برتر دنیای سینمایی مارول را بشنوید
- «فلش» چگونه به جنجالیترین فیلم ابرقهرمانی تاریخ تبدیل شد؟
۲- بتمن (The Batman)
- آهنگساز: مایکل جاکینو
- سال انتشار: ۲۰۲۲
- کارگردان: مت ریوز
- بازیگران: رابرت پتینسون، زوئی کراویتز، پل دینو، جفری رایت، جان تورتورو، اندی سرکیس، کالین فارل
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۷.۸ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۸۵ از ۱۰۰
یک قانون نانوشته وجود دارد که میگوید فیلمهای بتمنی نمیتوانند موسیقی متن ضعیف داشته باشند و زمانی که اعلام شد مایکل جاکینو آهنگساز نسخهی جدید شوالیهی تاریکی است، قابل حدس بود که یک شاهکار دیگر در راه است. جاکینو با ژانر ابرقهرمانی غریبه نیست اما با بتمن، یکی از برترین آثار کارنامهی هنریاش و یکی از بهترین موسیقی های متن فیلمهای ابرقهرمانی را ساخت.
موسیقی جاکینو رابطهی مستقیمی با بروس وین جدید دارد و بازتابی از نوع نگاه او نسبت به جهان است. چاشنی روشنی و امید در این قطعهها هویدا است اما در عین حال، حس معما و سیاهی هم آنها وجود دارد.
۱- سوپرمن (Superman: The Movie)
- آهنگساز: جان ویلیامز
- سال انتشار: ۱۹۷۸
- کارگردان: ریچارد دانر
- بازیگران: کریستوفر ریو، مارلون براندو، جین هکمن، بیل بـِیلی، دیوید نیل، دیوید دی کایسر
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۷.۴ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۹۴ از ۱۰۰
سوپرمن نه تنها یکی از نقاط عطف ژانر ابرقهرمانی و یکی از برترین فیلمهای دههی ۷۰ میلادی است بلکه همچنان بسیاری از طرفداران دیسی آن را بهترین اقتباس ممکن از این ابرقهرمان میدانند. و وقتی به یاد میآوریم که موسیقی متن این فیلم جریانساز را یکی از بهترین آهنگسازان تاریخ ساخته است، دیگر تردیدی وجود ندارد که با یک کار برجسته روبهرو هستیم.
موسیقی متن سوپرمن نیازی به معرفی ندارد و بسیاری از سینمادوستان قدیمی، هنگامی که به ژانر ابرقهرمانی فکر میکنند، قطعههای جان ویلیامز (بهویژه تم اصلی) را به یاد آورند. ویلیامز چهارچوب موسیقی متن ابرقهرمانی مدرن را بنا نهاد و به منبع الهام دیگر آهنگسازان ژانر تبدیل شد. اگر چشمان خود را ببندید و این قطعهها را بدون پیشزمینه گوش دهید، باز هم اولین چیزی که در ذهن شما پدیدار میشود، یک ابرقهرمان است.
منبع: Collider