از آنجا که هنرمندان خلاق اغلب روی پروژه‌های مختلف کار می‌کنند، عجیب نیست بخواهند به حوزه‌های مختلف سرک بکشند. مثلاً استندآپ کمدین‌های معروف اغلب خودشان را درگیر برنامه‌های تلویزیونی، پادکست‌ها و به‌ویژه فیلم‌ها می‌کنند. استندآپ کمدی در آمریکا سابقه‌ای بیش از پنجاه سال دارد؛ ما با اینکه در تاریخ سینما و به طور کلی، سرگرمی‌مان در قالب‌های مختلف کمدین داشته‌ایم، امروز این اصطلاح بخصوص را به‌واسطه چند برنامه تلویزیونی معروف بهتر می‌شناسیم و به‌واسطه شبکه‌های اجتماعی، با استندآپ کمدین‌های معروف جهان هم آشنا هستیم. ریکی جرویس، لوئی سی.کی و چند چهره معروف دیگر در عرصه استندآپ کمدی از جمله محبوب‌ترین آن‌ها میان ما هستند.
استندآپ کمدین‌های معروف و شاخص جهانی با استعداد خارق‌العاده‌شان در طنازی و شوخ‌طبعی، عموماً در فیلم‌ها منبع کمیک ریلیف می‌شوند. با این حال، بعضی استندآپ کمدین‌های معروف نشان داده‌اند که در بازیگری استعدادی فراتر از آن طنز همیشگی‌شان دارند. کمدین‌های محبوب که اغلب در آثار فیلمسازان تحسین‌شده حضور دارند، با طنز سرگرم‌کننده‌شان به گونه‌ای کل کار را تحت‌الشعاع خود قرار می‌دهند و ما هم همین انتظار را از آن‌ها داریم. بعضی کمدین‌ها حتی در خلق و کارگردانی داستان‌های خودشان موفق شده‌اند؛ همانند ریکی جرویس و لوئی سی.کی که همواره از نمونه‌های موفق این کار در جریان غالب صنعت سرگرمی بوده‌اند. با افزایش حضور استندآپ کمدین‌های معروف به عرصه فیلم امیدواریم به‌زودی کمبود فاحش فیلم‌های خوب کمدی برطرف شود، همان‌طور که در تلویزیون شاهد تولیدات خوب و موفق آن‌ها بوده‌ایم.
۱۰. زک گالیفیاناکیس؛ استندآپ کمدین معروف در «مغزهای متفکر» (Masterminds)
- سال اکران: ۲۰۱۶
- کارگردان: جرد هس
- بازیگران: زک گالیفیاناکیس، اوون ویلسون، کریستن ویگ، کیت مک‌کینون، لزلی جونز، جیسون سودیکیس
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۳۴ از ۱۰۰
- خلاصه داستان: یک نگهبان امنیتی به نام دیوید که از زندگی‌اش خسته شده، به تحریک همکار جذابش به نام کلی که دیوید را شیفته خود کرده، قبول می‌کند که در یک سرقت بزرگ شرکت کند.
«مغزهای متفکر» با حضور ستارگانی طناز، ماجرای سرقت بانک لومیس فارگو را (در اکتبر ۱۹۹۷، ۱۷.۳ میلیون دلار پول نقد از یکی از شعبه‌های لومیس فارگو به سرقت رفت) با نگاهی طنز به تصویر می‌کشد. فیلم با بازی زک گالیفیاناکیس در نقش دیوید، کسی که مغز متفکر این سرقت است، داستان گروهی از افراد عجیب و غریب را دنبال می‌کند که برای سرقت از یک بانک دور هم جمع می‌شوند. دیوید که شیفته یکی از همکاران سابقش است، به تحریک او متقاعد می‌شود همه‌چیز را کنار بگذارد و به این گروه بپیوندد تا دست به یک ماجراجویی عاشقانه و سرقت‌محور بزنند.
زک گالیفیاناکیس استندآپ کمدین در «مغزهای متفکر» در نقش یک قهرمان غیرقابل پیش‌بینی بازی فوق‌العاده‌ای را از خود به نمایش می‌گذارد. گالیفیاناکیس به‌رغم توانایی‌‌هایش در مجری‌گری که کمترین هم‌سویی را با یک قهرمان سنتی دارد، با شوخ‌طبعی و خل‌وضعی خاص خودش در این فیلم توجه مخاطبان را به خود جلب می‌کند. «مغزهای متفکر» با داستانی هیجان‌انگیز همراه با روایتی صمیمی موفق می‌شود مخاطبان را مجذوب خود می‌کند.
۹. ریکی جرویس و لوئی سی. کی. در «اختراع دروغ» (The Invention of Lying)
- سال اکران: ۲۰۰۹
- کارگردان: ریکی جرویس
- بازیگران: ریکی جرویس، جنیفر گارنر، جونا هیل، لوئی سی. کی، راب لو، تینا فی، فیلیپ سیمور هافمن، ادوارد نورتون، دریما واکر، شان ویلیامسون
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۵۶ از ۱۰۰
- خلاصه داستان: در شهری که هیچ‌کس در آن دروغ نمی‌گوید، یک نویسنده که مشکل مالی دارد برای منافع خود به یکباره تصمیم می‌گیرد دروغ بگوید.
با قصه‌ای منحصربه‌فرد که فقط به ذهن استندآپ کمدینی همچون ریکی جرویس می‌توانست خطور کند، «اختراع دروغ» به مخاطبان اجازه می‌دهد تا به واقعیتی متفاوت قدم بگذارند؛ متفاوت از آنچه ما از واقعیت در ذهن داریم. این فیلم که به جز خود جرویس، استندآپ کمدین معروف و محبوب دیگری همچون لوئی سی.کی. را هم در نقش گرگ کلاینشمیت دارد، داستان مردی به نام مارک بلیسون (جرویس) را دنبال می‌کند که به طور تصادفی به توانایی منحصربه‌فردش در نگفتن حقیقت، در شهری که تمام مردمانش اصلاً دروغ نمی‌گویند و بر این باورند که همه چنین‌اند، پی می‌برد. هرچه فیلم جلوتر می‌رود، دنیای مارک وقتی متوجه می‌شود که جامعه شاید با کمی تلنگر تبدیل به جای بهتری شود، بیشتر بر ما آشکار می‌شود؛ دنیای انسان تنها، افسرده و البته طنازی که به دختری به‌مراتب جذاب‌تر از خودش (جنیفر گارنر) علاقه دارد و نمی‌تواند به او برسد، چرا که دختر می‌خواهد با مردی خوش‌قیافه (راب لو) و طبعاً دغل‌باز ازدواج کند تا بچه‌های زیبایی داشته باشد. شوخی‌ای که بارها در فیلم به آن اشاره می‌شود و کار هم می‌کند.
«اختراع دروغ» با خلق جهانی پیرامون مفهوم پوچی که در آن فریب هنوز وجود ندارد، نکات عجیب و نابهنجاری را در واقعیت معمول زندگی برای مخاطب خودش برجسته می‌کند. این فیلم با مجموعه بازیگران طناز خود، از جرویس تا راب لو، یک خط داستانی جالب را با تمرکز بر مفهوم دروغ که به شکل‌های مختلف زندگی حقیقی ما را در بر گرفته است، با هوشمندی، رندی و زبان خاص طنز جرویس تبدیل به فیلمی سرگرم‌کننده می‌کند که می‌تواند تلنگری هم به مخاطب بزند؛ این کار همیشگی ریکی جرویس است، چه وقتی مجری یک برنامه یا میزبان یک مراسم باشد، چه روی صحنه در قالب استندآپ کمدین و چه در فیلم‌ها و سریال‌هایی که می‌سازد. با این حال، ستاره واقعی فیلم استندآپ کمدین محترم لوئیس سی.کی. است که در نقش بهترین همراه برای دوستش مارک، بقیه گروه را با چند صحنه هیستریک تحت‌الشعاع قرار می‌دهد.
تابلو مدل استندآپ کمدین لوئیس سی کی louis ck B341
۸. بابی لی؛ استندآپ کمدین معروف در «دیکتاتور» (The Dictator)
- سال اکران: ۲۰۱۲
- کارگردان: لری چارلز
- بازیگران: ساشا بارون کوهن، آنا فاریس، کریس گثارد، جیسون منتزوکس، بن کینگزلی، بابی لی
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۵۶ از ۱۰۰
- خلاصه داستان: علاءالدین دیکتاتوری از جمهوری وادیا است که زندگی خود را به خطر می اندازد تا از اجرای دموکراسی در کشوری که با عشق آن را تحت سلطه داشته جلوگیری کند.
با توجه به اینکه «دیکتاتور» در ابتدا به خاطر طنز بحث‌برانگیزش درباره موضوعاتی که شوخی‌بردار نیستند ممنوع شد، این فیلم به یکی از جنجالی‌ترین فیلم‌های کمدی تبدیل شد، که به دیده شدنش بیشتر کمک کرد. فیلم با بازی بابی لی در نقش آقای لائو، داستان حاکم کشور وادیا، علاءالدین (ساشا بارون کوهن) را دنبال می‌کند که بعد از ترور بدلش، برای شرکت در اجلاس سران کشورها راهی نیویورک می‌شود.
بابی لی، استندآپ کمدین و مجری پادکست که در حضورهای کوتاهش در این فیلم چندین لهجه عوض می‌کند، به جذابیت اصلی آن تبدیل می‌شود. با اینکه تنها کمتر از ده دقیقه در فیلم حضور دارد، اما بدون بازی به‌یادماندنی او، «دیکتاتور» این فیلمی که امروز شاهدش هستیم نمی‌شد. به‌رغم مطرح کردن موضوعاتی که بعضی مخاطبان شاید آن‌ها را حساس بدانند، در خنده‌دار بودن فیلم هیچ تردیدی وجود ندارد.
۷. کوین هارت در «سواری با هم» (Ride Along)
- سال اکران: ۲۰۱۷
- کارگردان: تیم استوری
- بازیگران: آیس کیوب، کوین هارت، دراگوش بوکور
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۱۷ از ۱۰۰
- خلاصه داستان: بن که عضو گارد امنیتی است برای بیست‌وچهار ساعت به برادر ناتنی‌اش جیمز که پلیس است ملحق می‌شود تا نشان دهد شایستگی ازدواج با آنجلا خواهر جیمز را دارد.
کوین هارت یکی از محبوب‌ترین استندآپ کمدین‌های سال‌های اخیر، در فیلم «سواری با هم» مخاطبان را به یک ماجراجویی اکشن می‌برد. فیلم با بازی کوین هارت در نقش بن باربر، داستان تلاش‌های او برای آنکه به پیتون، برادر دوست‌دخترش نشان دهد که لیاقت او را دارد، دنبال می‌کند. وقتی پیتون، بن را با خود در یک گشت شهری همراه می‌کند تا او را از تلاش‌هایش منصرف کند، هر دو درگیر موقعیتی ابسورد و پیچیده می‌شوند.
کوین هارت و آیس کیوب در در این فیلم کمدی اکشن پلیسی زوجی موفق را کنار هم تشکیل می‌دهند. بخش زیادی از فیلم که موقعیت جالب دو شخصیت متفاوت کنار هم را به تصویر می‌کشد، بگومگوهای مهمل و هرج‌ومرج خنده‌دار را دربرمی‌گیرد. هر فیلمی که کوین هارت در آن بازی می‌کند به دلیل حضور او به موفقیت بزرگی تبدیل می‌شود، با این حال این فیلم بین بقیه فیلم‌ها برجسته است؛ با اینکه نظر امتیازدهندگان راتن تومیتوز چنین نیست.
۶. جویی دیاز در «قدیسان بی‌شمار نیوآرک» (The Many Saints of Newark)
- سال اکران: ۲۰۲۱
- کارگردان: آلن تیلور
- بازیگران: آلساندرو نیوولا، جان برنثال، ویرا فارمیگا، کوری استول، بیلی مگنوسن، ری لیوتا، جان ماگارو
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۷۱ از ۱۰۰
- خلاصه داستان: آنتونی سوپرانوی جوان در یکی از پرآشوب‌ترین دوران تاریخ نیوآرک در حال رشد و مرد شدن است، در حالی که گانگسترهای رقیب، خانواده خلافکار و قدرتمند دی‌مئو را در شهری که درگیر شورش‌های نژادی است به چالش می‌کشند. دیکی مالتیسانتی که در این دوران سخت گرفتار شده، می‌کوشد وظایف شخصی و حرفه‌ای‌اش را انجام دهد؛ مردی که آنتونی نوجوان را تحت تأثیر قرار می‌دهد و او را به یکی از قدرتمندترین خلافکارانی که می‌شناسیم تبدیل می‌کند.
«قدیسان بی‌شمار نیوآرک» که پیش‌درآمد سریال پرطرفدار «سوپرانوها» است، همان داستان بت‌سازی دروغین را روایت می‌کند. فیلم با بازی جویی دیاز در نقش بودا (پدر پوسی)، تربیت تونی سوپرانوی جوان را دنبال می‌کند. تونی در تلاش برای یافتن جایگاه خود در جهان، با تحسین عمویش دیکی مولتیسانتی را در ارتباط با مافیا تماشا می‌کند.
جویی دیاز استندآپ کمدین با داشتن ویژگی‌هایی که شبیه هیچ انسان دیگری در این کره خاکی نیست، در این فیلم یک کلاس پیشرفته بازیگری را به نمایش می‌گذارد. همچون خط داستانی فیلم، دیاز با کمدی سیاهی که اجرا می‌کند، مخاطب را به قلمرو جرایم و جنایات پنهانی می‌برد. جویی که خودش هم دوران کودکی دیوانه‌واری داشته، برای این نقش از تجربه‌های آن دوران نیز استفاده کرده است.
کتاب کمدی در تئاتر اثر لئونارد جیمز پاتس نشر افکار
۵. جان مولانی در «جان مولانی و گنگ بچه‌ها» (John Mulaney and the Sack Lunch Bunch)
- سال اکران: ۲۰۱۹
- کارگردان: ریس توماس
- بازیگران: جان مولانی، الکساندر بلو، تایلر برک
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۹۶ از ۱۰۰
«جان مولانی و گنگ بچه‌ها» با مجموعه‌ای از ترانه‌های طنز و جوک‌های کنایه‌آمیز در واقع یک جنگ کمدی است. مولانی با ترکیب ملودی‌ها و ترانه‌های مختلف موضوعات پیچیده‌ای مثل ترس وجودی را به کمدی برای یک مشت بچه باز می‌کند. اما با جوک‌های تیز و تند بزرگسالانه خود موفق می‌شود همه مخاطبان را در هر رده سنی سرگرم کند. مولانی با افزودن حس نوستالژیک به فیلم، می‌تواند نمایشی آشنا را به شکلی متفاوت ارائه کند. با حضور چند مهمان ویژه از جمله جیک جیلنهال که نقش مستر موزیک را بازی می‌کند، کمدی عجیب و غریب این فیلم اصلاً کسل‌کننده نمی‌شود.
۴. دیو چپل در «نیمه پخته» (Half Baked)
- سال اکران: ۱۹۹۸
- کارگردان: تارما دیویس
- بازیگران: دیو شپل، جیم بروئر، هارلند ویلیامز
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۲۸ از ۱۰۰
- خلاصه داستان: سه مرد کم‌عقل با استفاده از نقشه‌هایی دیوانه‌وار تلاش می‌کنند یکی از دوستانشان را از زندان خارج کنند.
«نیمه پخته» با اتخاذ رویکردی متفاوت به فیلم‌های فرار از زندان که مخاطبان به آن عادت کرده‌اند، مخاطب را به سفری مواد مخدرمحور می‌برد. این فیلم با بازی استندآپ کمدین معروف دیو شپل در نقش تورگود جنکینز، داستان سه مرد احمق را دنبال می‌کند که مصمم‌اند دوستشان را از زندان آزاد کنند. بعد از آنکه کنی به خاطر هله‌هوله دادن به اسب پلیس دستگیر می‌شود، تنها امید آن‌ها برای آزادی دوستشان فروش مقداری ماریجوانای دارویی دزدی است.
دیو شپل که به‌خاطر سریال کمدی نمایشی‌اش «نمایش شپل» معروف است، با اجراهای طنز خود که به مسائل اجتماعی زیادی می‌پردازد، غوغایی به‌پا کرد. درست همان‌طور که او در آن تولیدات به موفقیت دست یافت، بازی سرگرم‌کننده‌اش در «نیمه پخته» موقعیت‌های خنده‌دار زیادی به وجود آورده است.
۳. سباستین مانیسکالکو؛ استندآپ کمدین معروف در «درباره پدرم» (About My Father)
- سال اکران: ۲۰۲۳
- کارگردان: لورا ترروسو
- بازیگران: سباستین مانیسکالو، رابرت دنیرو، لسلی بیب، آندرس هولم، دیوید راشه، کیم کاترال
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۳۵ از ۱۰۰
- خلاصه داستان: وقتی سباستین به پدر ایتالیایی‌اش، سالوو، می‌گوید که می‌خواهد از دوست‌دختر امریکایی‌اش خواستگاری کند، سالوو اصرار می‌کند که آخر هفته را با خانواده آن‌ها بگذرانند.
«درباره پدرم» با داستانی خنده‌دار و پیامی صمیمانه و تأثیرگذار، بر اهمیت خانواده تأکید می‌کند. این داستان که با همکاری و بازی سباستین مانیسکالو در نقش خودش نوشته شده است، ماجرای دور هم شدن دو خانواده کاملاً متفاوت را روایت می‌کند. فیلم با این شروع می‌شود که سباستین دارد به پدرش سالوو با بازی رابرت دنیرو می‌گوید که می‌خواهد از دوست‌دخترش الی کالینز خواستگاری کند.
سالوو بعد از شنیدن این خبر، با اینکه خانواده دوست‌دختر امریکایی پسرش ارزش‌های متفاوتی نسبت به خانواده کالینز دارند، اصرار می‌کند که همه آن‌ها آخر هفته دور هم جمع شوند. مانیسکالو با اینکه استندآپ کمدین است، با این فیلم دارد پیامی را می‌دهد که به‌نوعی به وجه کمدی آن غالب است. از آنجا که هر خانواده تربیت‌های متفاوتی دارد، تفاوت‌های این دو خانواده ناگزیر آن‌ها را به هم نزدیک می‌کند. زوج مانیسکالو و دنیرو بدون هیچ زحمتی با هم جفت‌وجور می‌شوند و فیلمی گرم و صمیمی را به مخاطبان خود تقدیم می‌کند.
۲. بیل بر در «باباهای قدیمی» (Old Dads)
- سال اکران: ۲۰۲۳
- کارگردان: بیل بر
- بازیگران: بیل بر، بابی کاناوله، بوکیم وودبین
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۲۶ از ۱۰۰
- خلاصه داستان: وقتی سه دوست صمیمی شرکت خود را به یک میلیاردر می‌فروشند، سعی می‌کنند تا در دنیایی از فرهنگ در حال تغییر رشد کنند و خود را بی‌نقص جلوه دهند.
«باباهای قدیمی» با تصویر مدرنی که از ایده کلاسیک «پیر پدر» به نمایش می‌گذارد، پیامی طنزآمیز درباره شکاف نسلی می‌دهد. بیل بر استندآپ کمدین معروف با نویسندگی و کارگردانی فیلم، نقش جک یک صاحب کسب‌و‌کار پنجاه ساله را هم بازی می‌کند. فیلم داستان جک و دو شریکش را دنبال می‌کند که پس از فروش شرکتشان به گروهی از متولدان نسل هزاره تلاش می‌کنند خودشان را با توقعات رفتاری امروزی تطبیق دهند.
«باباهای قدیمی» با کاوش در مسائل معاصر، به چالش‌های نسل قدیمی‌تر می‌پردازد که با ورود ارزش‌های نسل جوان‌تر مجبورند به اصول و قواعد تازه‌ای تن دهند. این فیلم با موفقیت داستانی را که سردرگمی ناشی از سپردن مسئولیت به نسل آینده می‌پردازد، روایت می‌کند. بیل بر در ارائه تصویری از تلاش‌های نسل قدیمی‌تر برای تطبیق (یا شکست در تطبیق) خود با ایدئولوژی‌های کنونی، بی‌اینکه لزوماً این جوانان را درک کنند، کار خوبی انجام داده است.
۱. تام سگورا در «فلینچ» (Flinch)
- سال اکران: ۲۰۲۱
- کارگردان: کامرون ون هوی
- بازیگران: دنیل زوواتو، تام سگورا، بادی دورز،
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۶۰ از ۱۰۰
- خلاصه داستان: قاتل جوانی که با مادرش زندگی می‌کند، عاشق دختری می‌شود که او را حین ارتکاب یک جنایت دیده است.
«فلینچ» با خلق یک فیلم پرتنش، یک معمای اخلاقی منحصربه‌فرد را مطرح می‌کند. این فیلم با حضور تام سگورا، استندآپ کمدین محبوب در نقش اد ترزیان، عضو شؤرای شهر، ماجرای قاتل جوانی را که در موقعیتی چالش‌برانگیز قرار می‌گیرد، روایت می‌کند. فیلم داستان جو دویل، یک قاتل اجیرشده را دنبال می‌کند که مأمور کشتن اد ترزیان شده است. جو در تعقیب قربانیان خود برای آگاهی از تمام حرکات آن‌ها، به طور تصادفی به میا، دستیار اد، علاقه‌مند می‌شود.
وقتی جو در نهایت رئیس میا را در مقابل او به قتل می‌رساند، بر سر این دوراهی قرار می‌گیرد که بعد از این چه باید بکند. (خطر اسپویل) حتی با وجود کشته شدن در اوایل فیلم، تام سگورا موفق می‌شود یکی از بهترین شخصیت‌های فیلم را خلق کند. سگورای استندآپ کمدین که در این فیلم کنار بازیگران زن و مردی که تمام زندگی خود را وقف این حرفه کرده‌اند کار می‌کند، کاملاً باورپذیر است و لحظه‌ای احساس نابازیگری را به مخاطب نمی‌دهد.
کتاب ابزارهای کمدی نویسی اثر استیو کاپلان انتشارات گیلگمش
منبع: cbr