به نقل از دیجیکالا:
فیلم‌های ژانر وحشت لزوما آثاری سطحی نیستند که صرفاً از اتفاقات ترسناک اشباع شده باشند. آنها رفته‌رفته به فیلم‌هایی هنری با پشتوانه‌ی بصری سطح بالا تبدیل شده‌اند. البته این نکته لزوما نشان نمی‌دهد که فیلم‌های ژانر وحشت ساختارهای کهنه و قراردادهای سنتی را به کلی کنار زده‌‌اند بلکه از این خبر می‌دهد که حالا این فیلم‌ها سبک‌های متنوع‌تری دارند. کارگردانان از آزادی‌هایشان استفاده می‌کنند، دست به خلاقیت می‌زنند و نتیجه‌ی خلاقیتشان، تولید فیلم‌هایی تجربی است. این فیلم‌ها گرچه می‌توانند گاهی گیج‌کننده باشند اما عمق و ارزش بصری ارزشمندی دارند که آنها را تماشایی می‌کند. به این زیرژانر از ژانر وحشت، «ترسناک هنری» می‌گویند.
- ۱۰ فیلم ترسناک که جامعه را شماتت می‌کنند
- ۱۰ فیلمساز برتر سینمای وحشت که فیلم‌های ترسناک به یادماندنی ساخته‌اند
محبوبیت این زیرژانر به مرور زمان افزایش یافته و ترکیبی از عناصر ویژه‌ی ژانر وحشت، زیبایی‌شناسی هنری، داستان‌های معنادار، شخصیت‌های چندلایه و عمیق را به مخاطب ارائه داده است. در مطلب پیش رو، ۱۰ نمونه از این فیلم‌ها را معرفی می‌کنیم.
هشدار: فیلم‌های معرفی شده در لیست زیر ممکن است دارای صحنه‌های ترسناکی باشند که برای برخی آزاردهنده است.
۱۰) «جادوگر» (The Witch) با استفاده از رویارویی مسیحیت و جادوگری، ترس را برمی‌انگیزد
- محصول: ۲۰۱۵
- مدت زمان: ۹۲ دقیقه
- کارگردان: رابرت اجرز
- بازیگران: آنیا تیلور جوی، رالف اینسون، الی گرینجر و…
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۶/۹ از ۱۰
داستان فیلم موفق «جادوگر» در سده‌ی ۱۶۰۰ و پیش از محاکمه‌های معروف «سیلم» می‌گذرد. این فیلم داستان یک خانواده‌ی مسیحی معتقد را روایت می‌کند که پس از تبعید، در تلاش برای ساخت یک زندگی جدیدند. هنگامی که این خانواده در خانه‌ی تازه‌ی خود مستقر می‌شوند، دختر (با بازی آنیا تیلور جوی) به جادوگری متهم می‌شود و یک شمایل بز شیطانی با نام «بلک فیلیپ» خانواده را دچار عذاب می‌کند.
این فیلم پارانویایی که نسبت به جادو و جادوگری وجود داشت را پیش از شروع محاکمه‌های «سیلم» مورد بررسی قرار می‌دهد و در کنار ارزش‌های سخت مسیحی، با استفاده از عناصر بصری یک فضای وهم‌آور را به تصویر می‌کشد و مصیبت‌های شخصیت آنیا تیلور جوی را به نمایش می‌گذارد.
۹) «بره» (Lamb) یک قطعه‌ی چشم‌نواز با مناظر طبیعی است
- محصول: ۲۰۲۱
- مدت زمان: ۱۰۶ دقیقه
- کارگردان: ولادیمیر یوهانسون
- بازیگران: نومی راپاس، بیورن هلینور هارالدسون، هیلمیر اسنائر گودناسون و…
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۶/۳ از ۱۰
در مزارع آیسلند، ماریا و اینوار که یک زن و شوهر هستند، در مزرعه‌ی تحت مالکیتشان به پرورش بز مشغولند. آنها متوجه بزی می‌شوند که بره‌اش ترکیبی از انسان و بز است. ماریا و اینوار تصمیم می‌گیرند که این نوزاد را به فرزندی بگیرند و بزرگش کنند. فیلم داستان زندگی تازه‌ی این زوج و مواجهه‌شان با این موجود را روایت می‌کند.
«بره» فیلمی با ریتم کند است که بر جلوه‌های بصری طبیعت و حیوان تمرکز دارد. اما سمبولیسم نهفته در پس فیلم، تنها نکته‌ی بارزی نیست که این فیلم ترسناک هنری را تعریف می‌کند؛ فیلم به مفاهیمی چون عشق به خانواده، خودخواهی و اندوه می‌پردازد.
۸) «خام» (Raw) تصویری باورنکردنی از کشف خود نمایش می‌دهد
- محصول: ۲۰۲۱
- مدت زمان: ۱۰۶ دقیقه
- کارگردان: ژولیا دوکورنو
- بازیگران: گارانس ماریه، الا رومف، ماریون ورنو و…
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۷ از ۱۰
فیلم فرانسوی «خام» داستان جاستین را روایت می‌کند که یک گیاه‌خوار است و اکنون وارد سال اول دانشکده‌ی دام‌پزشکی شده. در آنجا جاستین باید یک مراسم آیینی ورود به دانشگاه را انجام دهد که طی آن، دانشجویان تازه‌وارد باید گوشت خام بخورند. این اتفاق ولع او برای خوردن گوشت انسان را بیدار می‌کند. جاستین در ماجرایش تلاش می‌کند این ولع را سیر کند و با کشف این بخش جدیدش کنار بیاید.
این فیلم از استعاره‌های ترسناک دوری می‌گزیند و در جستجوی هویت از طریق تمرکز بر هوس‌ها و تمایلات جاستین است. این مسئله به خوبی با کاوش خویش‌شناسانه‌ی جاستین همپوشانی پیدا می‌کند.
۷) «میدسامر» (Midsommar) فیلمی پررنگ‌ولعاب اما آزاردهنده است
- محصول: ۲۰۱۹
- مدت زمان: ۱۴۰ دقیقه
- کارگردان: آری استر
- بازیگران: فلورنس پیو، ویل پولتر، جک رینور و…
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۷/۱ از ۱۰
فیلم آزاردهنده‌ی آری آستر با نام «میدسامر» حول محور دنی می‌گردد که پس از یک تراژدی وحشتناک خانوادگی به همراه معشوقش به یک جشنواره‌ی تابستانی در سوئد می‌روند. در آنجا این زن غم‌زده به شرکت در جشن‌ها و آیین‌های فرقه‌ای که میزبانشانند می‌پردازد.
«میدسامر» در نیمه‌ی تابستان سوئد اتفاق می‌افتد. زمانی که تابستان در اوج است و دائما روز است. وحشت فیلم ناشی از اضطراب محیط است. با وجود اینکه محیط از نظر بصری زیباست و نورهای روشن دارد و این ویژگی‌ها چندان ربطی به وحشت ندارند. علاوه‌بر این‌ها، مضامینی چون تلقین، غم و اندوه و برتری نژاد سفید در سراسر فیلم جای دارد.
۶) «قوی سیاه» (Black Swan) از طریق باله به روایت داستانش می‌پردازد
- محصول: ۲۰۱۰
- مدت زمان: ۱۰۸ دقیقه
- کارگردان: دارن آرنوفسکی
- بازیگران: ناتالی پورنمن، میلا کونیس، وینسنت کسل و…
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۸ از ۱۰
یک بالرین به نام نینا، تمام زندگی‌اش تلاش کرده تا نقش اصلی نمایشی که کمپانی‌اش اجرای می‌کند را به‌دست بیاورد. او در نهایت موفق به دستیابی نقش اصلی در باله‌ی دریاچه‌ی قو می‌شود. اما با نزدیک شدن به زمان نمایش، فشارهای زندگی خانوادگی و شغلی‌اش و وسواسی که نسبت به عضو تازه‌وارد گروه – که تهدیدی برای نقش او به حساب می‌آید – دارد، او را دچار وضعیت تازه‌ای می‌کند.
قوی سیاه یک فیلم ترسناک است که بر روان شخصیت اصلی داستانش متمرکز می‌شود. از آن‌جایی که فیلم در حال تولید روایت ویژه‌ی خود از باله‌ی دریاچه‌ی قو است، هنرمندانه از باله به موازات فرآیند تولید آن استفاده می‌کند.
۵) «بابادوک» (The Babadook) چیزی فراتر از یک کتاب داستان کودکانه است
- محصول: ۲۰۱۴
- مدت زمان: ۹۲ دقیقه
- کارگردان: جنیفر کنت
- بازیگران: اسی دیویس، نوا وایسمن، دنیل هنشال و…
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۶/۸ از ۱۰
«بابادوک» روایتگر زندگی آملیا است که هم‌چنان و پس از گذشت قریب به هفت سال از مرگ همسرش، مشغول سوگواری برای اوست. آملیا پس از اینکه کتابی که شبیه کتب داستان کودکان است، اذعان می‌دارد که «آقای بابادوک» قرار است خانواده را به کشتن بدهد، تلاش می‌کند تا مادری کند.
لحن فیلم ترسناک است اما این ترس هنرمندانه ارائه شده. ظاهر شوم بابادوک و شخصیت نمایشی او، نماینده‌ی انزجار فزاینده‌ی آملیا از پسرش است. هرکسی که این فیلم را تماشا می‌کند در اینکه بابادوک واقعیت دارد یا صرفاً نماینده‌ای از درگیری‌های آملیا است تشکیک می‌کند.
۴) «فانوس دریایی» (The Lighthouse) در اگزیستانسیالیسم تاریک سیر می‌کند
- محصول: ۲۰۱۹
- مدت زمان: ۱۱۰ دقیقه
- کارگردان: رابرت اگرز
- بازیگران: ویلم دفو، رابرت پتینسون، لوگان هاوکس و…
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۷/۴ از ۱۰
در فیلم رابرت ایگرز، ویلم دافو و رابرت پتینسون در نقش دو نگهبان فانوس دریایی بازی می‌کنند که در دهه‌ی ۱۸۹۰ کار می‌کردند. این ۲ مرد که بیشتر وقتشان را در یک جزیره‌ی دورافتاده و پراتفاق و در تنهایی می‌گذرانند، تلاش دارند تا سلامت عقلی‌شان را حفظ کنند.
فانوس دریایی سیاه‌وسفید فیلم‌برداری شده و تصاویر ملوانی و مربوط به فولکلور دریا در خود دارد که اثر را تبدیل به یک فیلم تجربی می‌کنند. انگیزه‌ی هنری کلی سایه‌انداخته بر این فیلم، معنای آن است که در مرز تنهایی و هراس وجودی است. داستان این اثر بازنمایی مفهوم جستجو برای هدف و گم‌شدن در فرآیند آن است.
۳) «شهدا» (Martyrs) داستان یک انتقام‌جویی را با چرخشی عمیق به تصویر می‌کشد
- محصول: ۲۰۰۸
- مدت زمان: ۱۰۳ دقیقه
- کارگردان: ولادیمیر یوهانسون
- بازیگران: مرجانه علوی، کاترین بجین، میلن ژامپانوی و…
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۷ از ۱۰
فیلم فرانسوی «شهدا» داستان لوسی و آنا را دنبال می‌کند که پس از آزاری که لوسی به‌دست یک فرقه متحمل شده، سفری انتقام‌جویانه علیه آن فرقه را شروع می‌کنند. آنها موفق به گرفتن انتقام می‌شوند اما شیاطینی که لوسی با آنها درگیر است، وحشتناک‌تر می‌شوند و جامعه‌ای که در صدد انتقام از آن در آمده‌بودند، آنا را در موقعیت اخلاقی بدی قرار می‌دهند.
در حالی که این فیلم پر از خون و خون‌ریزی‌ست، بیشتر بر جنبه‌های فلسفی تکیه می‌کند. هدف این فرقه آن است که قربانیان را تا مرز مرگ شکنجه کند و آنها را به حالتی بین مرگ و زندگی برساند تا از زندگی پس از مرگ آگاه شوند. مضامین گناه هم همراه با بلاغت فلسفی از طریق جلوه‌های هنری و بصری بررسی می‌شوند.
۲) «آبی تمام‌عیار» (Perfect Blue) داستان‌هایی که بر اساس تعقیب‌کننده‌های پنهانی ساخته شده‌اند را به مرحله‌ی دیگری می‌رساند
- محصول: ۱۹۹۷
- مدت زمان: ۸۱ دقیقه
- کارگردان: ساتوشی کن
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۸ از ۱۰
«آبی تمام‌عیار» انیمه‌ای ساخته‌ی سال ۱۹۹۷ است که در مورد یک ستاره‌ی پاپ جوان به نام میما است. میما گروه خود را ترک می‌کند تا به حرفه‌ی بازیگری مشغول شود. وقتی که میما حرفه‌ی بازیگری را شروع می‌کند و چند نقش بازی می‌کند، متوجه می‌شود که کسی او را تعقیب می‌کند.
این فیلم ترسناک روانشناختی، از طریق جنبه‌های بصری، تغییر میان رویا و واقعیت را به تصویر می‌کشد. مرز میان رویا و واقعیت به‌تدریج باریک‌تر می‌شود و باعث می‌شود که میما کنترل واقعیت را از دست بدهد. لحن فیلم هم بلوغ و پیچیدگی انیمه‌های دهه‌ی ۹۰ را دارد و گذار شخصیت در حرفه‌اش را متبلور می‌کند.
۱)«کلبه» (The Lodge) اثرات آسیب‌های روانی را به شیوه‌ای وحشتناک نشان می‌دهد
- محصول: ۲۰۱۹
- مدت زمان: ۱۰۰ دقیقه
- کارگردان: ورونیکا فرانتز و سورین فیالا
- بازیگران: رایلی کیئو، جیدن مارتل، آلیسیا سیلورستون و…
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۶ از ۱۰
گریس تعطیلات کریسمس را با معشوق و خانواده‌ی او سپری می‌کند و هنگامی که معشوقش برای کار فراخوانده می‌شود، می‌پذیرد که در نبود او از فرزندانش مراقبت کند. او تلاش می‌کند تا در این کلبه با بچه‌ها ارتباط برقرار کند اما وقتی وقایع گذشته‌ی زندگی‌اش یادآوری می‌شوند، مجبور می‌شود که آسیب‌های روانی آن وقایع را از نظر بگذراند.
«کلبه» بر روان گریسی تمرکز دارد که زمانی عضو یک فرقه بوده و مورد آزار و اذیت فراوان قرار گرفته. فیلم اختلالات روانی شدید را به تصویر می‌کشد و آسیب‌های گذشته‌ی او را زنده می‌کند، اما بیشتر بر روی عوارضی که اتفاقات آسیب‌زننده می‌توانند داشته باشند تمرکز می‌کند؛ به‌خصوص زمانی که بازی‌های ذهنی بچه‌ها او را به لبه‌ی پرتگاه سوق می‌دهند.
منبع: CBR