۱۰ فیلم اکشن ۲۰۲۳؛ از بدترین به بهترین

۱۰ فیلم اکشن ۲۰۲۳؛ از بدترین به بهترین

سال ۲۰۲۳ برای سینمای اکشن سال چندان خوبی نبود. با وجود پخش چند فیلم مهم مانند «سریع و خشن ۱۰»، «ماموریت: غیرممکن – روزشمار مرگ بخش اول» و «جان ویک: بخش ۴» باز هم این ژانر چندان امکان خودنمایی نداشت و فیلم‌های درخشانی به خود ندید. متاسفانه چند سالی است که سینمای اکشن به سمت آثار ابرقهرمانی حرکت کرده و اگر فیلم ابرقهرمانی خاصی در طول سال اکران نشود یا آثار اکران شده از کیفیت قابل قبولی برخوردار نباشند، ژانر اکشن هم چندان به چشم نمی‌آید. در این لیست سری به ۱۰ فیلم اکشن ۲۰۲۳ زده‌ایم که بیش از همه شایسته‌ی احترام هستند و می‌‌توان آن‌ها را بهترین فیلم‌های اکشن ۲۰۲۳ میلادی نامید.

در سالی که گذشت حتی سینمای هند هم تلاش کرد که با ساختن آثاری اکشن در بازار جهانی برای خود نامی دست و پا کند. پس اگر علاقه‌مند به فیلم اکشن ۲۰۲۳ هندی هستید با کمی جستجو می‌توانید فیلمی برای تماشا پیدا کنید. اما آن‌ها هنوز با آثار سینمای هالیوود فاصله دارند و کماکان بهترین فیلم‌های اکشن‌ هر سال، همان طور که در فهرست فیلم اکشن ۲۰۲۳ می‌توان مشاهده کرد، به سینمای آمریکا تعلق دارند. از آن سو یک فیلم سینمایی اکشن ۲۰۲۳ یا اثری دنباله‌دار است که به یک فرنچایز سینمایی تعلق دارد یا فیلمی مستقل که می‌تواند زمینه‌ساز شکل‌گیری یک فرنچایز سینمایی باشد. به این معنا که فیلم‌های مختلف با این پیش فرض ساخته شده‌اند که در صورت فروش بالا در گیشه، امکان دنباله‌دار شدن داشته باشند و سرمایه‌گذاران بتوانند در طول سالیان از ایده‌های نهفته پشت آن‌ها استفاده کنند و سود ببرند.

متاسفانه در طول این سال‌ها همین روحیه‌ی سرمایه‌گذاران به ضرر فیلم‌های سینمایی و به ویژه آثار اکشن شده است. حتی فیلم‌هایی چون مجموعه «ماموریت غیرممکن» که بالاخره هر کدامش جهانی مستقل داشت و مانند جیمز باندها به داستان ابرجاسوسانی در قسمت‌های مختلف می‌پرداخت و در پایان هر فیلم همان قصه تمام می‌شد تا در آثار بعدی قصه‌ی تازه‌ای شکل بگیرد، حال با روندی روبه‌رو شده که می‌توان آن را روند سریال‌سازی از فیلم‌های سینمایی دانست. در این روند یک فیلم سینمایی طولانی مدت را به دو یا چند بخش تقسیم می‌کنند و در طول چند سال مختلف نمایش می‌دهند. امروز «ماموریت: غیرممکن – روزشمار مرگ» به چنین سرنوشتی دچار شده و قرار است که در دو قسمت برای من و شما پخش شود که قسمت بعدش سال ۲۰۲۴ نمایش داده خواهد شد. این موضوع به این معنا است که این «ماموریت غیرممکن» تازه اثر ناقصی است که باید برای تماشای نسخه‌ی کاملش یک سال دیگر صبر کرد.

از آن سو یک فیلم اکشن ۲۰۲۳ از نقاط دیگری هم ضربه خورده است. به عنوان نمونه «جان ویک: بخش ۴» که می‌توانست مانند قسمت اول یا سوم این مجموعه اثر بی‌نظیری از کار درآید، به دلیل اصرار سازندگان برای کاشتن ایده‌های مختلف برای ادامه دادنشان در پلتفرم‌های مختلف، تبدیل به فیلم اکشن ۲۰۲۳ رزمی‌ شد که بعضی مواقع غیرمنسجم جلوه می‌‌کند و شخصیت‌هایی دارد که انگار به زور و با فشار تهیه کننده‌ها به دل داستان سنجاق شده‌اند تا در جهان دیگری و در آثار دیگری مورد استفاده قرار بگیرند؛ شخصیت‌هایی که در نبودشان داستان روی شخصیت اصلی یا همان جان ویک متمرکز می‌ماند و نتیجه‌ی نهایی کار اثر بهتری از کار در می‌آمد تا آن را نه یک فیلم اکشن ۲۰۲۳ موفق بدانیم، بلکه با فراتر رفتن از این سال نه چندان درخشان، دستاوردهای فنی سازندگان را به عنوان موفقیتی بی‌بدیل ستایش کنیم.

آفت دیگری هم در یک فیلم سینمایی اکشن ۲۰۲۳ وجود دارد و آن وابستگی بیش از حد به جلوه‌های ویژه‌ی مختلف به ویژه از نوع کامپیوتری‌اش است که داستان‌ها را با حال و هوایی خیالی و حتی فانتزی روبه‌رو می‌کند. مثلا اثری چون «سریع و خشن ۱۰» چنان به این ورطه افتاده که دیگر نمی‌توان حتی قصه‌ی آن و روابط علت و معلولی‌اش را باور کرد. در چنین قابی فقط می‌توان تصاویر پخش شده را تماشا کرد و دم نزد تا فیلم تمام شود و مخاطب پی کارش برود. اما در این بین چند فیلم اکشن ۲۰۲۳ هم بودند که حال و هوایی متفاوت داشتند. مانند «ایندیانا جونز و گردانه سرنوشت»  که با چسبیدن به حال و هوای اکشن‌های قدیمی برای مخاطب دلباخته به آن آثار رایحه‌ای خوش به همراه داشت و نشان داد که یک فیلم اکشن ۲۰۲۳ آمریکایی هنوز هم می‌تواند مخاطبش را غافلگیر کند. یا فیلمی چون «هواپیما» که انگار از دل سینمای دهه‌ی نود میلادی درآمده و گرچه جدیدترین فیلم اکشن ۲۰۲۳ در این فهرست نیست، اما می‌تواند برای مخاطب پا به سن گذاشته‌تر، جذاب‌تر از دیگر فیلم‌های اکشن ۲۰۲۳ باشد.

۱۰. سریع و خشن ۱۰ (Fast X)

سریع و خشن 10

  • کارگردان: لویی لتریر
  • بازیگران: وین دیزل، جیسون موموآ، بری لارسون، ریچل رودریگز و آلن ریچسون
  • محصول: آمریکا
  • امتیاز سایت IMDb به فیلم: ۵.۸ از ۱۰
  • امتیاز فیلم در سایت راتن تومیتوز: ۵۶٪

از همان زمانی که فیلم «سریع و خشن» اول بر پرده افتاد، معلوم بود که نباید خیلی به دنبال روایتی چفت و بست دار در این آثار باشیم؛ بسیاری از اتفاقات قصه بر حسب تصادف پیش می‌رفت و روابط شخصیت‌ها با یکدیگر هم چندان قانع کننده نبود. مثلا مشخص نبود که چرا پلیسی ناگهان تغییر موضع می‌دهد و به دار و دسته‌ی خلافکارانی می‌پیوندد که قرار بوده درون آن‌ها نفوذ کند. قصه‌هایی این چنین سابقه‌ای طولانی در تاریخ سینما دارند اما برای قانع کننده شدن اتفاقات و رویدادهایشان نیاز به شخصیت‌هایی دارند که هم به شکل فردی و هم در یک جمع دوستانه، قابل درک و لمس باشند. آن «سریع و خشن» شاید شخصیت‌هایی داشت که به شکل فردی جذاب بودند، اما به محض قرار گرفتن در جمع، آن هیمنه و کاریزما را از دست می‌دادند. اما در نهایت هر چه که بود، با فیلمی جمع و جور طرف بودیم که اندازه‌ی خودش را می‌دانست و نمی‌خواست لقمه‌های بزرگتر از دهانش بردارد. اتفاقی که عملا در فیلم اکشن ۲۰۲۳ این مجموعه شکل نگرفته است.

هر چه زمان گذشت، اندازه‌ی گروه بزرگتر شد و کارهای آن‌ها هم تغییر ماهیت داد. اگر دار و دسته‌ی خلافکار فیلم‌های اولیه گروهی بودند که از طریق سرقت و اتومبیل‌رانی روزگار می‌گذراندند، ناگهان با پیدا شدن سر و کله‌ی مامورین دولت به مزدورانی تبدیل شدند که حال برای منافع ملی و جهانی مبارزه می‌کردند و از توانایی‌های خود بهره می‌بردند تا تشکیلاتی عظیم را از پا درآورند. در واقع از جایی به بعد این گروه سارق تبدیل به کسانی چون جیمز باند یا دار و دسته‌ی تام کروز در فیلم «ماموریت غیرممکن» شدند و دیگر هیچ شباهتی به شخصیت‌های فیلم‌های اول نداشتند.

از آن سو تنها نقطه قوت داستان هم که مفهوم خانواده و تقدس رفاقت در بین اعضای گروه بود از بین رفت و با افزایش احساسات‌گرایی بیش از مجموعه «سریع و خشن» به راه دیگری رفت تا در این فیلم اکشن ۲۰۲۳ اصلا به اثر یک سر متفاوتی تبدیل شود. در فیلم‌های اولیه برای شخصیت‌ها رفاقت و خانواده اولویت اول بود و اصلا گره‌های ماجرا هم از همین جنبه‌های احساسی سرچشمه می‌گرفت تا آن جا که تصور یک خیانت تمام بار عاطفی یک اثر را به دوش می‌کشید. البته نباید مرگ پل واکر را در این میان فراموش کرد و از یاد برد که او بازیگر یکی از دو شخصیت اصلی فیلم در کنار نقش وین دیزل بود و از دنیا رفتنش اصلا مسیر فیلم‌ها را تغییر داد.

نکته‌ی بعد که به ضعف روز به روز فیلم‌ها منجر شد، بزرگتر شدن ابعاد همه چیز بود. دیگر سازندگان به چند سکانس اکشن خوش ساخت راضی نبودند و باید حتما شهری را به هم می‌ریختند یا اتوموبیلی را از یک سر دره‌ای به آن سو می‌فرستادند؛ آن هم بدون هیچ خط و خشی. یا از همه‌ی این‌ها بدتر سفر یک اتوموبیل معمولی به فضا و رویارویی با یک ماهواره‌ی دشمن در مدار زمین بود که با هیچ وصله‌ای به هیچ منطقی نمی‌چسبد. در چنین شرایطی دنبال کردن قصه‌ی این فیلم‌های آخر به چنان عذابی تبدیل شد که متاسفانه فیلم اکشن ۲۰۲۳ این مجموعه هم از آن رنج می‌برد. از شما چه پنهان وضع سینمای اکشن در سال ۲۰۲۳ چنان بد بود که در صورت وجود چند اثر قابل قبول می‌شد خیلی راحت این یکی را فراموش کرد و در لیست فیلم اکشن ۲۰۲۳ قرارش نداد.

«سریع و خشن ۱۰» که در واقع نامی چون «سریع ۱۰» دارد و البته با نام «فست ایکس» هم شناخته می‌شود، کماکان تیم بازیگری پر و پیمانی دارد. اما وضع قصه و روابط علت و معلولی چنان بد است که دیگر حضور هیچ‌کدام از این بازیگرها برای نجات دادن فیلم کفایت نمی‌کند. متاسفانه وضعیت طوری شده که از دل همین داستان‌های نیم‌بند و شخصیت‌های بی سر و ته اسپین آف‌های دیگری هم ساخته شده و می‌شود. در چنین قابی است که فهرست فیلم اکشن ۲۰۲۳ کارش را با اثری نه چندان قابل دفاع آغاز می‌کند. جالب این که این فیلم با داشتن بودجه‌ای ۳۴۰ میلیون دلاری یکی از ۱۰ فیلم پرخرج تاریخ هم هست و دنباله‌ای هم قرار است بر آن ساخته شود.

«دانته ریس یک قاچاقچی بزرگ و صاحب یکی از خطرناک‌ترین کارتل‌های دنیا است. او به دلیل مرگ پدرش از دومنیک تورتو کینه دارد و می‌خواهد که حتما انتقام بگیرد. به همین دلیل نقشه‌ای بزرگ و البته زیرکانه طراحی می‌کند که همه‌ی دوستان و نزدیکان تورتو قربانی آن خواهند شد. در چنین شرایطی دومنیک چندان نمی‌تواند روی کمک کسی حساب باز کند و باید دست تنها به خطر بزند تا خانواده و دوستانش را نجات دهد …»

تابلو شاسی طرح بازیگران وین دیزل -پل واکر - کد58 HZ

۹. مادر (The Mother)

مادر

  • کارگردان: نیکی کارو
  • بازیگران: جنیفر لوپز، بنی مدینا و روی لی
  • محصول: آمریکا
  • امتیاز سایت IMDb به فیلم: ۵.۶ از ۱۰
  • امتیاز فیلم در سایت راتن تومیتوز: ۴۳٪

این روزها حضور هنرپیشه‌ها  شخصیت‌های زن در قالب قهرمانان سینمای اکشن و رزمی رو به فزونی است. کاملا هم طبیعی است؛ دنیا عوض شده و شرایط تازه هم سینمای مورد نیاز خودش را می‌خواهد. دیگر مخاطب هم باور می‌کند که زنی بتواند از پس مشکلات معمول سر راه قهرمان‌های فیلم‌های اکشن برآید. طبیعی است که در چنین شرایطی یکی از آثار فهرست فیلم اکشن ۲۰۲۳ قهرمانش زن باشد و نقش این قهرمان را هم کسی مانند جنیفر لوپز بازی کند که مخاطب با او آشنا است و به عنوان زنی مقتدر ممکن است که قبولش کند.

اما موضوع این جا است که سازندگان در انتخابی هوشمندانه تلاش کرده‌اند که این قهرمان زن را از جنبه‌های زنانه تهی نکنند و به اشتباه تصور نکنند که باید خصوصیات مردانه به قهرمانی زن بخشید تا او قوی جلوه کند. متاسفانه این روزها بسیاری از آثار هالیوودی با چنین حال و هوایی ساخته می‌شوند و کارگردانان و سازندگان تصور می‌کنند که اگر نیروهای زنانه را از شخصیت اصلی خود بگیرند و جلوه‌هایی مردانه به او ببخشند، آن گاه قهرمانی قابل درک و لمس و البته قوی خواهند داشت. غافل از این که فیلم مسیری عکس طی می‌کند و اتفاقا تماشاگر را پس می‌زند.

اما «مادر» هر چه قدر که در این مورد خوب باشد، از مشکلات دیگری رنج می‌برد. با وجود کیفیت خوب سکانس‌های اکشن، شخصیت‌ها چندان قابل درک نیستند و مشکلاتشان قابل باور از کار در نمی‌آید. گرچه کارگردان تلاش کرده که تا می‌تواند قهرمان درامش با بهره بردن از خصوصیاتی قابل لمس، قابل فهم و درک از کار درآید اما نتیجه چنین نشده است. یکی دیگر از عوامل درست از کار درنیامدن شخصیت اصلی و دوری مخاطب از او به بازی بد جنیفر لوپز بازمی‌گردد که البته هیچ‌گاه بازیگر خوبی نبوده و توقعی هم از او وجود ندارد. ظاهرا سازندگان قصد داشته‌اند از قدرت ستارگی او استفاده کنند که البته تا حدودی هم موفق بوده‌اند و اثر آن‌ها در نهایت به عنوان یک فیلم اکشن ۲۰۲۳ توانسته حداقل در گیشه گلیم خود را از آب بیرون بکشد.

نکته‌ی دومی که به فیلم آسیب زده، درست از کار درنیامدن روابط علت و معلولی درام است. اگر محصول قبلی لیست فیلم اکشن ۲۰۲۳ یعنی «سریع و خشن ۱۰» کلی ایراد از این منظر داشت و بسیاری از آن‌ها هم به تلاش سازندگان برای ساختن اثری عظیم بازمی‌گشت، در این جا سازندگان تلاش کرده‌اند از داستانی که کشش لازم را ندارد و خوب از کار درنیامده چیزی بیرون بکشند که میسر نیست. همین موضوع سبب شده که فیلم از جایی به بعد خسته کننده شود. حقیقتا اگر در سال ۲۰۲۳ فیلم‌های اکشن بهتری وجود داشت این یکی هم مانند فیلم قبلی فهرست فیلم اکشن ۲۰۲۳ سر از این جا در نمی‌آورد.

همه‌ی این‌ها در حالی است که کارگردان فیلم یعنی خانم نیکی کارو، چند سال پیش هم فیلمی به نام «مولان» (Mulan) را ساخته بود که دقیقا از همین نقاط ضربه می‌خورد. آن فیلم هم زنی در مرکز قابش بود که در عین توانایی‌های بسیار سعی می‌کرد جنبه‌های زنانه‌اش را حفظ کند اما متاسفانه فیلم به رقم برخورداری از کیفیت خوب سکانس‌هاس اکشن، در داستان پردازی و شخصیت سازی موفق نبود و در نهایت اثری بود که می‌شد پس از تماشا فراموشش کرد. در چنین قابی اثر دوم از فهرست فیلم اکشن ۲۰۲۳ را هم باید اثر ناموفقی دانست.

«زنی که همه او را با نام مادر می‌شناسند و عامل ارتش آمریکا است تلاش می‌کند که از معامله‌ی قاچاق سلاح بین دو طرف پر نفوذ و قدرتمند سر در آورد. او در حین تحقیقاتش متوجه می‌شود که این دو طرف علاوه بر قاچاق سلاح، مشغول قاچاق کودکان هم هستند. او به اف بی آی مراجعه می‌کند و موضوع را گزارش می‌دهد و از آن‌ها می‌خواهد در حل پرونده کمکشان کند اما ناگهان خودش دستگیر شده و توسط مقامات مورد بازجویی قرار می‌گیرد. حال او باید به تنهایی کاری برای این موقعیت سخت انجام دهد. تا این که …»

پوستر مدل جنیفر لوپز کد 2446

۸. مرد عنکبوتی: در میان دنیای عنکبوتی (Spider- Man: Across The Spider- Verse)

مرد عنکبوتی

  • کارگردان: خواکیم دوس سانتوس، جاستین تامسون و کمپ پاورز
  • صداپیشگان: شمیک مور، اسکار آیزاک و هیلی استنفیلد
  • محصول: آمریکا
  • امتیاز سایت IMDb به فیلم: ۸.۸ از ۱۰
  • امتیاز فیلم در سایت راتن تومیتوز: ۹۵٪

«مرد عنکبوتی: آن سوی دنیای عنکبوتی» این روزها حسابی گل کرده و نامش را می‌توان در هر جایی دید؛ حتی در بین بهترین فیلم‌های تاریخ سینما از دید کاربران لترباکسد. پس طبیعی است که نامش در فهرست فیلم اکشن ۲۰۲۳ جایی داشته باشد؛ در این مدت جو رسانه‌ای بسیاری هم حول و حوشش شکل گرفته و بسیاری آن را یکی از بهترین انیمیشن‌های تاریخ می‌دانند. بیان این موضوع کمی زیاده‌روی است؛ «مرد عنکبوتی: در میان دنیای عنکبوتی» قطعا نقاط قوتی دارد، اما نه اندازه که آن را یکی از بهترین‌های تاریخ بدانیم. اما در هر صورت در گیشه موفق عمل کرد و باعث شد که ساختن دنباله‌های بعدی آن از همین الان کلید بخورد.

تا پیش از این آثار تازه، جهان سینمایی «مرد عنکبوتی» بیش از هر ابرقهرمان دیگری از دنیای مارول پیچیده‌تر می‌نمود. این نوجوان که در اثر یک گزیدگی ساده‌ی عنکبوت به ابرقهرمانی یاری‌رسان تبدیل می‌شد، طوری طراحی شده که گرچه پاسخی است در جهت برآورده کردن رویاهای فانتزی نوجوانان، اما از ظرافتی جذاب هم برخوردار است. قهرمان آن داستان‌های حالا قدیمی، کودکی سختی داشته و از عشق کسانی بهره برده که پدر و مادرش نیستند. این موضوع از او شخصیت پیچیده‌تری می‌سازد که آثار پیرامون این ابرقهرمان را خود به خود جذاب می‌کنند. اصلا یکی از دلایل قرار گرفتن این یکی در لیست فیلم اکشن ۲۰۲۳ هم همین موضوع است.

همین پیچیدگی هم او را برای مخاطب به شخصیتی قابل باورتر از دیگر قهرمان‌های ریز و درشت مارول می‌کند و از او انسانی می‌سازد که می‌توان لمسش کرد و با او همراه شد. در بین ابرقهرمانان دی سی، بتمن جایگاهی مشابه مرد عنکبوتی دارد، با این تفاوت که از اساس دنیای ابرقهرمانی دی سی تیره‌تر و تاریک‌تر است. اما در نهایت قضیه به این سادگی‌ها نیست و نمی‌توان به این راحتی با این مخلوق تازه همراه شد.

نکته این که «مرد عنکبوتی: در میان دنیای عنکبوتی» در ادامه‌ی گسترش دنیای این شخصیت قرار نمی‌گیرد و از اساس با آن فیلم‌هایی که پیتر پارکر در آن‌ها حضور دارد، متفاوت است. در سال ۲۰۱۱ شخصیتی تازه توسط کمیک‌نویسان معرفی شد که این بار یک نوجوان آفریقایی- آمریکایی‌تبار است که داستانش در دنیایی موازی با جهان سینمایی مارول‌ها که تاکنون با آن‌ها طرف بودیم، می‌گذرد. پس نمی‌توان مانند شخصیت پیتر پارکر که در پاراگراف قبل به آن اشاره شد با آن برخورد کرد. انگار سازندگان دنیای مارول تا ایده‌ای را تا به انتها مصرف نکنند، دست از سر مخاطب خود برنمی‌دارند.

نکته دیگر این که فیلم فروش خوبی داشته است. این اعتبار را می‌توان به سازندگان فیلم داد که مخاطب هدف خود را به خوبی می‌شناسند و می‌دانند که نوجوانان جدید، نیازهای تازه‌ای دارند و اصلا به شکلی دیگر هم فکر می‌کنند. پس می‌توان یک دنیای کاملا فانتزی طراحی کرد که در آن چندین و چند مرد عنکوتی، در چند جهان موازی وجود دارند و آن‌ها را به جان هم انداخت و بعد هم سدی در برابرشان قرار داد و متحدشان کرد. این روند هم تا آخر هستی می‌تواند ادامه داشته باشد؛ چرا که هر روز می‌توان دنیایی تازه خلق کرد و گفت این جهانی موازی با آن یکی است و فرق دارد.

تیم صداپیشگان فیلم، تیمی قدرتمند است. کیفیت تصاویر سازندگان هم در بالاترین سطح قرار گرفته. همه‌ی این‌ها برای یک بار دیدن «مرد عنکبوتی: در میان دنیای عنکبوتی» کافی به نظر می‌رسد. اما قرار گرفتنش در فهرست فیلم اکشن ۲۰۲۳ به دلیل این موضوع است که این سال از فیلم‌های درخشان اکشن چندان بهره‌ای نبرده بود.

«مایلز یا همان مرد عنکبوتی به همراه زن عنکبوتی در سرتاسر جهان چندگانه به ماجراجویی می‌پردازد. در نهایت او با کسان دیگری مانند خودش ملاقات می‌کند تا این که با فردی به نام مرد عنکبوتی ۲۰۹۹ روبه‌رو می‌شود. این دو در ظاهر مشکلاتی با هم دارند اما وجود تهدیدی مشترک آن‌ها را با هم متحد می‌کند …»

اکشن فیگور هاسبرو مدل اسپایدرمن

۷. متعادل‌کننده ۳ (The Equalizer 3)

متعادل کننده 3

  • کارگردان: آنتونی فوکوآ
  • بازیگران: دنزل واشنگتن، داکوتا فانینگ و دیوید دنمن
  • محصول: آمریکا
  • امتیاز سایت IMDb به فیلم: ۶.۹ از ۱۰
  • امتیاز فیلم در سایت راتن تومیتوز: ۷۵٪

ترکیب آنتونی فوکوآ و دنزل واشنگتن میان طرفداران ژانر اکشن، ترکیب جذاب و پر طرفداری است. مخاطب از کنار هم قرار گرفتن نام این بازیگر و کارگردان احساس آسودگی خاطر می‌کند و مطمئن می‌شود که با فیلم خوبی سر و کار خواهد داشت. قبل از مجموعه فیلم‌های «متعادل کننده» این ترکیب در «روز تمرین» (Training Day) جواب داده و دنزل واشنگتن را هم به اسکاری رسانده بود. حالا با بالاتر رفتن دُز اکشن و افزایش صحنه‌های نبرد، فیلم‌هایی پر هیجان برای تماشا وجود دارند که از جایی به بعد از نفس نمی‌افتند و حسابی تماشاگرانشان را سرگرم می‌کنند. از این جای فهرست ۱۰ فیلم اکشن ۲۰۲۳ با آثاری سر و کار داریم که می‌توان با خیال راحت از تماشایشان لذت برد و می‌توانند هر مخاطب عاشق سینمایی را راضی کنند.

در ادامه‌ی ماجراجویی‌های قهرمان فیلم‌های قبلی، این بار پای او به ایتالیا باز می‌شود. پس از یک سکانس مفصل درگیری که حسابی جذاب از کار درآمده و اصلا از همان ابتدا یقه‌ی مخاطب را محکم می‌چسبد، پای قهرمان بی‌باک ماجرا به شهری کوچک در ایتالیا باز می‌شود. حال او تصمیم گرفته که کارش را کنار بگذارد و انگار دوست دارد که کنار بنشیند و فقط نظاره کند و بقیه‌ی عمر را در بازنشستگی، از زندگی لذت ببرد. از این جا است که سازندگان فیلم به جای گسترش داستان و عظیم‌تر کردن اکشن و سکانس‌های نبرد مانند آن چه که در فیلم دوم این مجموعه مشاهده کردیم، به حال و هوای فیلم اول بازگشته‌اند و تصمیم گرفته‌اند و فیلم اکشن جمع و جوری بسازند که رایحه‌ی خوش اکشن‌های معرکه‌ی دهه‌ی نود میلادی را با خود دارد. یکی از دلایل قرار گرفتن این فیلم در فهرست ۱۰ فیلم اکشن ۲۰۲۳ همین موضوع است.

پس قصه چیزی شبیه به همان قصه‌ی فیلم اول است. مردی تلاش می‌کند مخفیانه در میان جمعی کوچک زندگی کند و هویت خود را پنهان نگاه دارد. به جز یکی دو نفر، کسی نمی‌داند که او می‌تواند خطرناک هم باشد. به زودی در دل آن جمع کوچک پذیرفته می‌شود و مانند فیلم اول مجموعه به عادت‌های پر از آرامش گذشته بازمی‌گردد. کافه‌ای کوچک پیدا می‌کند و با اهالی محل گرم می‌گیرد. همه چیز عالی است تا این که پای تشکیلات پلیس و البته یک دار و دسته‌ی مافیایی را به آن محله‌ی آرام باز می‌شود و آرامش به هم می‌خورد و قهرمان ماجرا هر چه تلاش می‌کند، نمی‌تواند رو برگرداند و به زندگی عادی خود ادامه دهد. بقیه‌ی ماجرا هم مانند فیلم اول به دلاوری‌های او برای بازگرداندن آرامش به آن محل و برقراری عدالت به شیوه‌ای خشن ارتباط دارد.

در چنین قابی است که مانند فیلم‌های قبلی، بازی دنزل واشنگتن به برگ برنده‌ی فیلم تبدیل می‌شود. از همان ابتدا که در برابر یک گردن کلفت مافیایی خونسرد با دستمالی در دست بازی می‌کند تا زمان گذراندن دوران نقاهتش با آن عصا و سپس آغاز درگیری‌ها و گلاویز شدن با یک دار و دسته‌ی قدرتمند، نبض تماشاگر عملا در دستان او است. آنتونی فوکوآ هم قدر این هنرنمایی را می‌داند و به بازیگرش اجازه داده که هر چه در چنته دارد، رو کند. برای درک توانایی بازی او فقط کافی است که به سکانس‌های قدم زدنش در دهکده توجه کنید که چگونه یک راه رفتن ساده را هم به آیینی باشکوه تبدیل می‌کند. در چنین قابی است که نمی‌توان این فیلم در این فهرست، یعنی ۱۰ فیلم اکشن ۲۰۲۳ قرار نداد.

کیفیت سکانس‌های درگیری فیلم هم خوب است. سازندگان توانسته‌اند بدون استفاده از تکنولوژی‌های پیچیده و اعصاب خورد کن کامپیوتری، سکانس‌های اکشن معرکه‌ای خلق کنند. این را به بازی دنزل واشنگتن اضافه کنید تا متوجه شوید که با یکی از بهترین فیلم‌های اکشن ۲۰۲۳ طرف هستید.

«رابرت مک‌کال، عامل سابق دستگاه اطلاعاتی آمریکا که توان بسیاری در کشتن دارد، پس از درگیری در یک تاکستان در ایتالیا، گلوله می‌خورد و در آستانه مرگ قرار می‌گیرد. او توسط یک پلیس محلی نجات می‌یابد و به دهکده‌ای برده می‌شود. در آن دهکده پزشکی بر بالینش حاضر شده و تیمارش می‌کند. از آن پس او نزد پزشک می‌ماند و عملا در خانه‌ی او زندگی می‌کند و رفته رفته به آن محله‌ی کوچک عادت می‌کند. به نظر می‌رسد که رابرت تصمیم دارد برای همیشه این جا بماند اما از سویی یکی از دستگاه‌های اطلاعاتی به دنبال اطلاعاتی است که فقط او آن‌ها را در اختیار دارد و از سویی دیگر یک پدرخوانده‌ی مافیای محلی تصمیم گرفته که اهالی دهکده را بیرون کند تا بتواند خانه‌های آن‌ها را به تفریح‌گاه تبدیل کند. پس رابرت نمی‌تواند دست روی دست بگذارد و فقط نظاره‌گر باشد …»

تابلو شاسی بکلیت طرح بازیگر هالیوود دنزل واشنگتن مدل SH-6252

۶. هواپیما (Plane)

هواپیما

  • کارگردان: ژان فرانسوآ ریچه
  • بازیگران: جرارد باتلر، مایک کولتر و تونی گلدوین
  • محصول: آمریکا
  • امتیاز سایت IMDb به فیلم: ۶.۵ از ۱۰
  • امتیاز فیلم در سایت راتن تومیتوز: ۷۸٪

جرارد باتلر هم چند مدتی است که به بازیگر فیلم‌های اکشن تبدیل شده و چندتایی اثر این چنینی در کارنامه دارد. چند تایی از این آثار مجموعه فیلم‌هایی چون «الیمپوس سقوط کرده است» (Olympus Has Fallen)، «لندن سقوط کرده است» (London Has Fallen) یا «انجل سقوط کرده است» (Angel Has Fallen) است که نام او را در بین بازیگران سینمای اکشن جا انداخت تا او جای پای خود را در این گونه فیلم‌ها محکم کند. انصافا با آن صورت خشن و صدای بم و گرفته هم گزینه‌ی مناسبی برای درگیر شدن با خطرات و نجات دادن دیگران از دست دار و دسته‌‌های تبهکار به نظر می‌رسد. اما فیلم «هواپیما» تا حدود بسیاری با آثار دیگر وی متفاوت است و به دلیل همین تفاوت می‌تواند گزینه‌ی خوبی برای سر در آوردن از لیست ۱۰ فیلم اکشن ۲۰۲۳ باشد.

یکی از این تفاوت‌ها به جمع و جور بودن اثر بازمی‌گردد. سازندگان قرار نیست داستان پر از طول و تفسیر و پر فراز و فرودی تعریف کنند و قهرمان خود را کسی با قدرت‌های بیشمار نشان دهند. قهرمان داستان مردی است که قبلا سابقه‌ی نظامی داشته و حال در موقعیتی قرار گرفته که باید از توانایی‌های محدودش بهره ببرد. از سوی دیگر کیفیت سکانس‌های اکشن هم ما را به یاد فیلم‌های اکشن قدیمی‌تر می‌اندازند. همان فیلم‌هایی که بازیگرانی چون آرنولد شوارتزنگر یا سیلوستر استالونه در نقش قهرمان داشتند و نبردها در دل جنگل‌های گرمسیری می‌گذشت. قرار هم نیست که قهرمان ماجرا جهانی را از خطری بزرگ نجات دهد؛ او فقط باید بتواند هواپیمایی را در دل یک جنگل بزرگ بلند کند و به سلامت مسافرانش را به محلی امن برساند تا از دست عده‌ای آدمربا در امان باشند.

از آن سو فیلم «هواپیما» از یک شخصیت خوب دیگر هم بهره می‌برد. این شخصیت قاتلی است که در هواپیمای سقوط کرده در کنار پلیسی دستبند به دست نشسته بوده و حال فرصتی پیش آمده تا با کمک کردن به قهرمان داستان، فرصتی هم برای فرار پیدا کند. همراهی این دو مرد زخم‌ خورده از فیلم «هواپیما» اثری ساخته که شخصیت‌هایش در اولویت بالاتری نسبت به داستان قرار دارند و جذابیت آن‌ها است که فیلم را به جلو هل می‌دهد تا من و شما ترغیب شویم که تا به انتها به تماشای فیلم بنشینیم. همه‌ی این‌ها می‌تواند «هواپیما» را به اثر مناسبی برای قرار گرفتن در فهرست ۱۰ فیلم اکشن ۲۰۲۳ تبدیل کند.

اما فیلم به لحاظ احساسی هم درگیر کننده است و از این منظر می‌تواند مخاطب غیرعلاقه‌مند به سینمای اکشن را هم راضی کند. در داستان چه بین خدمه‌ی پرواز و چه بین شخصیت‌های اصلی روابط پیدا و پنهانی شکل می‌گیرد که باعث می‌شود نسبت به سرنوشت تک تک آن‌ها نگران شویم و قصه را تا به انتها دنبال کنیم. اما اگر بتوان ایرادی به فیلم گرفت به پرداخت نامناسب قطب منفی آن بازمی‌گردد. متاسفانه این قسمت ماجرا چندان قانع کننده از کار درنیامده که اگر چنین نبود، باید فیلم «هواپیما» را در جایی بالاتر از فهرست ۱۰ فیلم اکشن ۲۰۲۳ قرار می‌دادیم.

«خلبانی که سابقه‌ی عضویت در ارتش را داشته از سنگاپور به سمت آسیای شرقی پرواز می‌کند. در راه هواپیمایش دچار نقص فنی شده و او مجبور می‌شود در جزیره‌ای که خالی از سکنه به نظر می‌رسد، فرود آید. اما برخلاف تصور او و دیگر مسافران هواپیما این جزیره خالی از سکنه نیست. در این جزیره افرادی زندگی می‌کنند که از طریق ربودن افراد خارجی و درخواست باج روزگار می‌گذرانند. از آن سو شرکت هواپیمایی مسئول پرواز هم تصمیم می‌گیرد که به جای سر و صدا کردن و با خبر کردن خبرنگاران، در خفا تیمی زبده از افراد نظامی را به آن جزیره اعزام کند. اما فاصله‌ی آن‌ها تا آن جزیره بسیار زیاد است و تا سررسیدن این گروه، مسافران و جناب خلبان باید از جان خود محافظت کنند …»

۵. استخراج ۲ (Extraction 2)

استخراج 2

  • کارگردان: سم هارگریو
  • بازیگران: کریس همسورث، گلشیفته فراهانی، ادریس آلبا و تورنیک گوریچیانی
  • محصول: آمریکا
  • امتیاز سایت IMDb به فیلم: ۷.۱ از ۱۰
  • امتیاز سایت راتن تومیتوز به فیلم: ۷۹٪

«استخراج ۲» در نهایت اثر قابل قبولی است اما این فیلم هم مانند بسیاری از آثار این فهرست از مشکلاتی رنج می‌برد که این روزها در اکثر دنباله‌سازی‌های هالیوودی دیده می‌شود؛ بزرگتر شدن ابعاد همه چیز و فراموش شدن ایده‌ای که فیلم اول بر مبنای آن شکل گرفته بود. اما این موضوع سبب نمی‌شود که «استخراج ۲» را فیلم بدی بدانیم که شایسته‌ی قرار گرفتن در لیست ۱۰ فیلم اکشن ۲۰۲۳ میلادی نیست.

در فیلم اول شخصی زخم‌خورده اما شدیدا توانا استخدام می‌شد تا کودکی را از شهری که به یک منطقه‌ی جنگی می‌ماند، نجات دهد. از آن جایی که این نجات به یک کودک ارتباط داشت و قهرمان داستان هم خودش فرزندی را از دست داه بود، عملیات متهورانه‌ی او به نوعی التیام احساسی هم تبدیل می‌شد. در حقیقت قهرمان ماجرا گویی در حال نجات فرزند خودش بود و این چنین عملیاتش جنبه‌ای شخصی پیدا می‌کرد. علاوه بر آن شخصیت‌ها هم به درستی پرداخت شده و سکانس‌های اکشن هم سر جای خود قرار داشتند و به اندازه بودند.

در این فیلم دوم هنوز هم کیفیت سکانس‌های اکشن بسیار زیاد است. به ویژه سکانس تعقیب و گریز از زندان که به یک قطار افسارگسیخته می‌رسد و کارگردان با نمایش همه چیز در یک سکانس پلان طولانی ضرب شستی تکنیکی نشان می‌دهد. اما ایده‌ی احساسی پشت داستان چنان گسترش یافته که دیگر قابل باور نیست؛ این بار قهرمان ماجرا باید زنی را به همراه فرزندانش از زندانی نجات دهد و این در حالی است که خانواده‌ی خودش هم از هم پاشیده است. تا این جا مشکلی وجود ندارد و این ماموریت می‌تواند مانند ماموریت فیلم اول برای قهرمان قصه جنبه‌ای شخصی پیدا کند. زمانی همه چیز به هم می‌ریزد که مشخص می‌شود آن زن گروگان گرفته شده خواهر همسر سابق شخصیت اصلی است و اصلا کسی که او را استخدام کرده تا نجات دهنده باشد همین زن است.

از این جا است که منطق قصه کمی به هم می‌ریزد اما این مورد کافی نیست که «استخراج ۲» سر از لیست ۱۰ فیلم اکشن ۲۰۲۳ درنیاورد. کریس همسورث در نقش قهرمان داستان هنوز خوب است و اطرافیانش هم به خوبی ظاهر شده‌اند. روابط اشخاص درون گروه هم چفت و بست مناسبی دارد و چندتایی سکانس نفسگیر هم این جا و آن جا وجود دارد تا مخاطب را روی صندلی سینما میخکوب کند. پایان فیلم هم نوید دهنده‌ی فیلم دیگری از این مجموعه است که انگار قرار است بازیگر سرشناس دیگری را هم به گروه اضافه کند. این بازیگر هم کسی نیست جز ادریس البا که این روزها حسابی نامش سرزبان‌ها است.

در نهایت این که کارگردانی سکانس‌های اکشن خوب است و کارگردان مانند فیلم اول نشان داده که حداقل تکنسین خوبی است. گرچه مخاطب به خاطر مشخص نبودن انگیزه‌ی قهرمان داستان از تن دادن به انجام ماموریت نجات با سردرگمی وارد زندان می‌شود، اما ضرب شست تکنیکی فیلم‌ساز چنان گیرا است که باعث می‌شود این سردرگمی جایش را به سرگرمی بدهد و برای چند لحظه مخاطب از تماشای اتفاقات روی پرده لذت ببرد. پس باید «استخراج ۲» را یکی از ۱۰ فیلم اکشن ۲۰۲۳ نامید.

«پس از ماجراهای فیلم اول، بدن نیمه جان تایلر در کنار رودخانه پیدا می‌شود. چند ماه بعد او بهبود یافته و برای گذراندن دوران نقاهت به اتریش می‌رود. این در حالی است که هنوز هم از این که در لحظات پایانی عمر فرزند خود در کنارش نبوده و همسرش هم به همین دلیل از او جدا شده، احساس عذاب وجدان دارد. در این میان مردی مرموز به دیدن تایلر می‌رود. این مرد از تایلر می‌خواهد که ماموریت تازه‌ای را قبول کند. در ابتدا تایلر نمی‌پذیرد تا اینکه متوجه می‌شود باید خواهر همسر سابقش را از زندانی در گرجستان نجات دهد. این زن با برادر یکی از بزرگترین گردانندگان گروه‌های تبهکاری گرجستان ازدواج کرده است …»

تابلو شاسی طرح کریس همسورث مدل BS00355

۴. ماموریت: غیرممکن – روزشمار مرگ بخش اول (Mission: Impossible – Dead Reckoning Part One)

ماموریت غیرممکن

  • کارگردان: کریستوفر مک‌کواری
  • بازیگران: تام کروز، سایمون پگ، ونسا کربی، هایلی اتول و ربکا فرگوسن
  • محصول: آمریکا
  • امتیاز سایت IMDb به فیلم: ۷.۸ از ۱۰
  • امتیاز فیلم در سایت راتن تومیتوز: ۹۶٪

مجموعه فیلم‌های «ماموریت غیرممکن» به لحاظ تولید و ارائه صحنه‌های اکشن در جهان سینما پیشتاز هستند و کمترین توقع یک بیننده حین تماشای فیلم‌های این مجموعه، نفس گیر بودن این سکانس‌ها است؛ دیدن صحنه‌ای اکشنی که مخاطب را به وجد آورد و آدرنالین خون را بالا برد به راحتی با انتخاب فیلمی از «ماموریت غیرممکن» به دست می‌آید. پس نمی‌توان این فیلم را در لیست ۱۰ فیلم اکشن ۲۰۲۳ قرار نداد.

یکی از کنجکاوی‌برانگیزترین فیلم‌های سال ۲۰۲۳ همین فیلم «ماموریت: غیرممکن – روز شمار مرگ بخش اول» بود. نه فقط به خاطر این که یکی دیگر از مجموعه فیلم‌های «ماموریت غیرممکن» به شمار می‌رود، بلکه به این دلیل که دنباله‌‌ای هم دارد که قرار است سال بعد اکران شود. این ایده‌ی سریال‌سازی از فیلم‌های سینمایی شاید چندان خوشایند نباشد اما نمی‌توان در هر صورت چشم بر ادیسه‌ی این ابرجاسوسان همه فن حریف برداشت و سراغی از آن‌ها در سال آینده نگرفت.

در دهه‌ی ۱۹۹۰ بود که تام کروز خود را به عنوان قهرمان اکشنی همه فن حریف جا انداخت. در آن زمان بسیاری مجموعه فیلم‌های «ماموریت غیرممکن» را با مجموعه فیلم‌های جیمز باند مقایسه کردند. البته فیلم‌ اول بیشتر به منبع اقتباس اصلی خود که یک مجموعه‌ی تلویزیونی بود، وابسته بود تا به اثری دیگر. اما زمان هر چه جلوتر رفت و فیلم‌های بعدی از راه رسیدند، این آثار به جیمز باندها شبیه‌تر شدند و برخلاف رویه‌ی رایج این موضوع نه تنها به ضرر فیلم تمام نشد بلکه با اضافه کردن ریزه‌‌کاری‌هایی، به نقطه قوت این فرنچایز هم تبدیل شد. همین نقاط قوت در اثر تازه هم وجود دارد که آن را شایسته‌ی قرار گرفتن در لیست ۱۰ فیلم اکشن ۲۰۲۳ می‌کند.

کار به جایی رسید که ابرجاسوس فیلم «ماموریت غیرممکن» با بازی تام کروز مانند جیمز باند مدام به سر تا سر دنیا سفر می‌کرد و ماجراهایی می‌آفرید و حتی مراحل مختلف عملیاتش هم در لوکیشن‌های متنوع شکل می‌گرفت؛ گاهی در آسمان و گاهی روی رودخانه، گاهی در یک جاده و گاهی در شلوغی جمعیت. اما زمانی تام کروز و رفقا تصمیم گرفتند پا را فراتر گذارند و امضای خود را به فیلم‌هایشان اضافه کنند. این امضا انجام بدل‌کاری‌های محیرالعقولی بود که تام کروز شخصا انجام می‌داد و اصلا تبدیل به برگ برنده‌ی اصلی فیلم‌ها شد. حال حلقه‌ی رفقا با بازی کسانی چون ربکا فرگوسن، سایمون پگ و دیگران دور هم جمع شده‌اند تا یکی از آثار مهم لیست ۱۰ فیلم اکشن ۲۰۲۳ میلادی را خلق کنند.

دهه‌ی ۱۹۹۰، زمانی بود که تام کروز خود را به عنوان بازیگر سینمای اکشن جا انداخت. اگر در دهه‌ی ۱۹۸۰، «تاپ گان» (Top Gun) نامش را سرزبان‌ها انداخته بود و در چندتایی از بهترین درام‌های آن زمان بازی کرد، این دهه‌ی نود میلادی بود که با «ماموریت غیرممکن‌»هایش او را به جایگاهی رساند که استحقاقش را داشت. این درست که تا پیش از این فیلم تونی اسکات در فیلمی درجه یک با نام «روزهای تندر» (Days Of Thunder) به او امکان درخشش مجدد در این ژانر را داد، اما از آن جا که هیچ فیلمی در سه دهه‌ی گذشته به اندازه‌ی این فرنچایز نتوانسته سینمای اکشن را دگرگون کند، پس باید جایگاه ویژه‌ای برای آن و ستاره‌اش در نظر گرفت.

تام کروز در طول این بیش از دو دهه‌ای که از فیلم اول «ماموریت غیرممکن» به کارگردانی برایان دی‌پالما می‌گذرد، کاری کرده که عملا نتوان فیلمی با محوریت قهرمان این فرنچایز یعنی ایتن هانت ساخت که او در آن نقشی نداشته باشد. «ماموریت غیرممکن» بر خلاف مجموعه‌ فیلم‌های جیمز باند (که به لحاظ داستاتی و حتی استفاده از الگوهای مختلف شباهت‌های انکارناپذیری به هم دارند) اصلا بدون تام کروز معنا ندارد و گرچه در طول دهه‌ها بازیگر نقش جیمز باند عوض شده و این فرنچایز کم و بیش با موفقیت به مسیرش ادامه داده اما نمی‌توان این موضوع را درباره‌ی قهرمان «ماموریت غیرممکن» هم صادق دانست.

«جایی در اقیانوس یک زیردریایی بزرگ روسی به دلیل رخنه‌ی یک هوش مصنوعی به سیستم پرتاب موشکش منفجر شده و از بین می‌رود. حال آی ام اف یا همان تشکیلات ماموریت غیرممکن از طرف سازمان‌های امنیتی دستور می‌یابند که منبع این هوش مصنوعی را پیدا کنند. از آن سو دزدانی هم در جستجوی این منبع هستند که یکی از آن‌ها سابقه‌ای شخصی و خونین با ایتن هانت، قهرمان داستان دارد. حال ایتن و گروهش باید با بزرگترین ترس دوران کاری خود روبه‌رو شوند …»

تابلو مدل ماموریت غیرممکن

۳. جان ویک: بخش ۴ (John Wick: Chapter 4)

جان ویک 4

  • کارگردان: چاد استاهلسکی
  • بازیگران: کیانو ریوز، ایان مک‌شین، دنی ین، بیل اسکارسگارد، لارنس فیشبرن، هیرویوکی سانادا، اسکات ادکینز و لنس ردیک
  • محصول: آمریکا
  • امتیاز سایت IMDb به فیلم: ۸.۲ از ۱۰
  • امتیاز فیلم در سایت راتن تومیتوز: ۹۴٪

وقتی «جان ویک: بخش ۴» پخش شد، به نظر می‌رسید که این یکی قرار است داستان آدمکشی‌های جناب جان ویک را در یک جایی تمام کند. قصه‌ای که با مرگ یک سگ و دزدیدن یک ماشین شروع شده بود، حال قرار است که سرانجامی پیدا کند. جان هنوز هم در حال فرار است و این بار مستقیما خود سازمان بالادستی‌اش به دنبال او است. اگر در قسمت سوم «جان ویک» سازمان با قرار دادن یک جایزه، دیگر قاتلان را به جان او انداخته بود، حال به غیر از آن قاتلان خود سازمان کسی را مسئول کشتن او کرده است. این مرد، جوانی اشراف‌زاده و فرانسوی است که توسط سازمان اختیار تام برای انجام دادن هر کاری را دارد. در چنین قابی با فیلمی روبه‌رو هستیم که قطعا شایستگی قرار گرفتن در لیست ۱۰ فیلم اکشن ۲۰۲۳ را دارد.

پس از ساخته شدن قسمت اول، مدام ابعاد داستان و سکانس‌های اکشن بزرگتر شد. کیفیت نورپردازی هم تغییر کرد و فیلم‌ساز قصه‌ی خود را به لوکیشن‌های عجیب و غریبی کشاند که حسابی جذاب بود و مخاطب را به لحاظ بصری جذب می‌کرد. در این جا هم کماکان در بر همان پاشنه می‌چرخد اما به نظر می‌رسد که برای اولین بار این ایده‌ی بزرگتر کردن همه چیز، دیگر کار نمی‌کند. اول این که تقریبا همه‌ی این‌ها را در فیلم‌های قبل دیده‌ایم و دوم هم این که برخی سکانس‌های اکشن زیادی کشدار است و ایده‌ی تازه‌ای هم برای ارائه دادن ندارد، پس مخاطب را خسته می‌کند.

اما چیزهای دیگری در قصه وجود دارند که فیلم را جذاب می‌کنند. به عنوان نمونه حالا مشخص می‌شود که علاوه بر وینستون (همان صاحب هتل کذایی) که مدام رنگ عوض می‌کند، جان در بین همکاران سابقش رفقایی هم داشته است. گرچه این موضوع به شخصیت‌پردازی جان کمک چندانی نمی‌کند، اما یکی دو شخصیت جذاب به داستان اضافه می‌شوند. یکی از آن‌ها آدمکش نابینایی است که دختری از همه جا بی خبر دارد و همین به نقطه ضعفش تبدیل شده است. از سوی دیگر به نظر می‌رسد که این آدمکش نابینا تنها حریفی است که ممکن است از پس جان برآید. یکی از دلایل قرار گرفتن این اثر در لیست ۱۰ فیلم اکشن ۲۰۲۳ حضور همین شخصیت نابینا است.

کسان دیگری هم در قصه وجود دارند که مخاطب را به یاد جیمز باند آخر یعنی «زمانی برای مردن نیست» (No Time To Die) می‌اندازند. در «زمانی برای مردن نیست» به نظر می‌رسید که فیلم‌های جیمز باند مقهور دنیای تازه شده‌اند و قرار است زمینه برای جایگزین شدن این شخصیت افسانه‌ای سینما با افراد دیگری از نژادهای دیگری چیده شود. حال چنین پس‌ زمینه‌هایی در «جان ویک» هم وجود دارند. انگار باید منتظر ماند و دید که «جان ویک» بعدی با مرکزیت یک زن یا یک سیاه پوست ادامه پیدا کند.

فارغ از همه‌ی این‌ها «جان ویک: بخش ۴» یک سکانس اکشن معرکه دارد که در نوع خود بی همتا است. اگراهل بازی‌های استراتژیک باشید، از این سکانس لذتی دو چندان خواهید برد و اگر هم که نه، باز هم حسابی چشم‌نواز است. دارم به همان سکانس کشت و کشتاری اشاره می‌کنم که در ساختمانی مخروبه، نزدیک به کلیسای محل ملاقات اتفاق می‌افتد. همان جایی که دوربین همه چیز را از بالا می‌گیرد و جان و آن جوانک بدون نام سیاه پوست یکی یکی، از این اتاق به آن اتاق دشمنان خود را مانند برگ خزان روی زمین می‌ریزند. همین یک سکانس کافی است که «جان ویک: بخش ۴» را بخشی از فهرست ۱۰ فیلم اکشن ۲۰۲۳ قرار دهیم.

«جان پس از خیانت وینستون و سقوط از ساختمان هتل کانتیننتال، توسط پادشاه زباله‌گردها نجات می‌یابد. پس از اتفاقات قسمت قبلی، این پادشاه هم قصد دارد که از سازمان انتقام بگیرد. پس راه جان و او یکی می‌شود. از سوی دیگر سازمان کسی را برای نابودی هتل کانتیننتال نیویورک اعزام می‌کند و وینستون را می‌خواهد. در این بین پیشکار وینستون می‌میرد و هتل هم نابود می‌شود. حال وینستون هم به انتقام گرفتن از سازمان فکر می‌کند. این در حالی است که جان خود را آماده می‌کند تا دوباره به بیابان برود و این بار ریش سفید را به قتل برساند …»

تابلو شاسی آر جی بی طرح پوستر فیلم جان ویک کد 9845

۲. سیاه‌چال‌ها و اژدهایان: شرافت دزدها (Dungeons And Dragons: Honor Among Thieves)

سیاه چال ها و اژدهایان

  • کارگردان: جاناتان گلداستاین و جان فرانسیس دالی
  • بازیگران: کریس پاین، میشل رودریگز و رگی ژان پیچ
  • محصول: آمریکا
  • امتیاز سایت IMDb به فیلم: ۷.۳ از ۱۰
  • امتیاز فیلم در سایت راتن تومیتوز: ۹۱٪

زمانی که قرار شد بر اساس بازی «سیاه‌چال‌ها و اژدهایان» فیلمی ساخته شود، کمتر کسی تصور می‌کرد که این فیلم فانتزی چنین جذاب از کار درآید؛ چرا که بازی‌های رومیزی ساده هستند و اصلا چیزی به نام طرح داستانی ندارند. یکی از دلایل این جذابیت به وجود کمدی مطبوعی در فضای فیلم بازمی‌گردد که رایحه‌ای دل‌انگیز به داستان می‌بخشد. از سوی دیگر قصه‌ی فانتزی فیلم با محوریت یک سرقت بزرگ طراحی شده که یک سویش جادوگری خبیث با قدرت‌های بی‌انتها قرار دارد و سوی دیگرش دزدانی که از هر شخص دیگر حاضر در فیلم با شرف‌تر هستند. به این‌ها اضافه کنید تعدادی سکانس درگیری و تعقیب و گریز و البته یک سرقت تا متوجه شوید که چرا فیلم «سیاه‌چال‌ها و اژدهایان: شرافت دزدها» باید در این جای فهرست ۱۰ فیلم اکشن ۲۰۲۳ قرار گیرد.

ژانر فانتزی زیرشاخه‌های متنوعی دارد. یکی از این زیرمجموعه‌ها که معروف‌ترینشان هم هست، زیرژانر فانتزی فرادست یا High Fantasy است. فیلم‌هایی چون «ارباب حلقه‌ها» (The Lord Of The Rings) که تمام جهانشان با دنیای اطراف ما تفاوت دارد و قوانینی یک سر متفاوت دارند، در زمره‌ی این آثار قرار می‌گیرند. فیلم «سیاه‌چال‌ها و اژدهایان: شرافت دزدها» هم به چنین ژانری تعلق دارد. در چنین چارچوبی است که فیلم‌ساز موفق شده المان‌های سینمای فانتزی را با حال و هوایی اکشن و کمدی در هم آمیزد و فیلمی خلق کند که باید آن را بخشی از لیست ۱۰ فیلم اکشن ۲۰۲۳ در نظر گرفت.

یکی از نقاط قوت اصلی فیلم «سیاه‌چال‌ها و اژدهایان: شرافت دزدها» که‌ آن را نه تنها شایسته‌ی حضور در لیست ۱۰ فیلم اکشن ۲۰۲۳ می‌کند بلکه آن را تبدیل به یکی از بهترین فیلم‌های ۲۰۲۳ هم کرده است، به شخصیت‌های جذابش بازمی‌گردد. فیلم «سیاه‌چال‌ها و اژدهایان: شرافت دزدها» موفق شده چند شخصیت جذاب و قابل باور در سمت خیر ماجرا و چند شخصیت پرداخت شده و درست و حسابی در سمت شر ماجرا قرار دهد. سپس سازندگان به سراغ ماجراهای مختلف رفته‌اند و از آن جایی که این رویدادها تاثیر مستقیم بر سرنوشت قهرمانانی دارند که ما نگرانشان هستیم، خود به خود این رویدادها هم در چشم ما نظرگیر جلوه می‌کنند.

علاوه بر این موضوع کیفیت سکانس‌های فانتزی و اکشن فیلم هم عالی است. هالیوودی‌ها در این جا موفق شده‌اند از جلوه‌های ویژه‌ی کامپیوتری در خدمت خلق داستان و فضای مورد نظر خود استفاده کنند، نه برعکس. این هم عامل دیگری است که فیلم «سیاه‌چال‌ها و اژدهایان: شرافت دزدها» را شایسته‌ی حضور در لیست ۱۰ فیلم اکشن ۲۰۲۳ می‌کند. در چنین قابی است که تماشای آن نه تنها لذتبخش است، بلکه ممکن است شما را وسوسه کند که دوباره و چندباره به سراغش بروید. گفتنی است که این فیلم بر اساس یک بازی رومیزی ساخته شده و هیچ ارتباطی با سه‌گانه‌ای به همین نام که در همین قرن بیست یک ساخته شده و نامش هم «سیاه‌چال‌ها و اژدهایان» است، ندارد.

«گروهی از دزدها قرار است که یک شی باستانی با قدرت‌های جادویی را بدزدند. اما کسی در میان اعضای گروه دست به خیانت می‌زند و چندتایی از دزدها گرفتار می‌شوند و آن شی هم از دست می‌رود. ظاهرا این شی باستانی وسیله‌ای است برای یک قدرت شرور برتر که با آن می‌تواند دنیا را به سمت نابودی بکشاند و جادوگری هم استخدام شده تا برای اربابش که پادشاه تاریکی است، شرایط تسخیر دنیا را فراهم کند. حال دار و دسته‌ی دزدها هم قسم می‌شوند تا در برابر این جادوگر بایستند و اجازه ندهند که به افکار شومش برسد. اما آن‌ها برای این کار اول باید سرقت تازه‌ای را به سرانجام برسانند …»

کتاب Dungeons and Dragons and Philosophy اثر Jon Cogburn and Mark Silcox انتشارات Open Court

۱. ایندیانا جونز و گردانه سرنوشت (Indiana Jones And The Dial Of Destiny)

ایندیانا جونز و گردانه سرنوشت

  • کارگردان: جیمز منگلد
  • بازیگران: هریسون فورد، مدس میکلسن، فیبی والر بریج و آنتونیو باندراس
  • محصول: آمریکا
  • امتیاز سایت IMDb به فیلم: ۶.۷ از ۱۰
  • امتیاز فیلم در سایت راتن تومیتوز: ۶۹٪

وقتی خبر ساخته شدن «ایندیانا جونز و گردانه سرنوشت» پخش شد که در واقع قسمت پنجم این مجموعه فیلم‌ها است، بسیاری مانند نگارنده تصور کردند که با فیلم الکن و به دردنخور دیگری مانند قسمت چهارم این مجموعه روبه‌رو خواهیم شد که هیچ ارتباطی با آن سه‌گانه‌ی شاهکار دهه‌ی ۱۹۸۰ میلادی ندارد. حقیقت آن است که استیون اسپیلبرگ (کارگردان چهار فیلم قبل) آن قدر خود را درگیر قید و بندهای خاصی کرده بود که به پرنده‌ی خیال اجازه‌ی بال و پر گرفتن نمی‌داد و به همین دلیل فیلم چهارم هم خوب از کار درنیامد. تا آن جا که کمتر کسی حتی قصه‌ی آن فیلم را به یاد دارد. اما فیلم پنجم این مجموعه آن قدر خوب از کار درآمده که باید آن را در صدر فهرست ۱۰ فیلم اکشن ۲۰۲۳ قرار داد.

یکی دیگر از دلایل ضعف قسمت چهام مجموعه تلاش‌های استیون اسپیلبرگ برای به روز کردن حال و هوای اثرش در قرن بیست و یکم و بخشیدن جلوه‌هایی از این روزآمدی در شخصیت تاریخ گذشته‌ای چون ایندیانا جونز بود. اما خوشبختانه با قرار گرفتن جیمز منگلد در جایگاه کارگردانی همه‌ی این موانع کنار رفته و منگلد نه خود را به قید و بند خاصی محدود کرده و نه تلاش کرده که داستانش را به روز کند. او همان جهان و دنیای سه گانه‌ی قدیمی را گرفته، حال و هوایی اکشن‌تر به آن داده، تلاش‌های ایندیانا جونز برای سر درآوردن از راز پنهان پشت قصه را هم بیشتر کرده و کاری کرده که این شخصیت مانند قهرمانی چون جیمز باند برای رسیدن به خواسته‌اش و شکست دادن دشمن، عملا نیمی از کره‌ی زمین را سفر کند.

علاوه بر آن فیلم با یک سکانس مفصل و پر و پیمان اکشن بیست دقیقه‌ای آغاز می‌شود که ما را از حضورش در فهرست ۱۰ فیلم اکشن ۲۰۲۳ مطمئن می‌کند. این سکانس همه چیز دارد؛ تعقیب و گریز با اتوموبیل و موتور سیکلت، انفجار چند ساختمان، تعقیب و گریز روی سقف یک قطار، انفجار آن قطار، انفجار یک پل و کلی تیراندازی که همه به شکل باشکوهی ترسیم شده‌اند. از سوی دیگر مانند هر فیلم خوب دیگری با محوریت شخصیت ایندیانا جونز، در این هم کمدی مطبوعی در فضای فیلم جاری است که حسابی باعث سرگرم شدن مخاطب می‌شود. همه‌ی این‌ها باعث شده که فیلم «ایندیانا جونز و گردانه سرنوشت» شایستگی قرار گرفتن در صدر قهرست ۱۰ فیلم اکشن ۲۰۲۳ را داشته باشد.

از سوی دیگر حضور هریسون فورد هنوز هم قابل توجه است. گرچه پیر شده و دیگر آن چابکی لازم را ندارد اما کارگردان همین موضوع را به خدمت درام درآورده و کاری کرده که پیری و زود رنجی او نه تنها بخشی از روند قصه را رقم بزند بلکه به یکی از مفاهیم پنهان پشت فیلم که جدال میان گذشته و آینده است، کمک کند. پس می‌توان با خیال راحت به تماشای «ایندیانا جونز و گردانه سرنوشت» نشست و از تماشای اثری که باید در صدر فهرست ۱۰ فیلم اکشن ۲۰۲۳ قرار گیرد، لذت برد.

«در روزهای پایانی جنگ دوم جهانی ایندیانا جونز به همراه دوستش بازیل شاو، سر از یکی از اردوگاه‌های مخفی آلمان‌ها درآورده. آن‌ها در جستجوی کشف نیزه لانگینوس که گمان می‌رود پهلوی حضرت مسیح (ع) را شکافته باشد به آن جا آمده‌اند. اما هر دو دستگیر شده و سر از قطاری در می‌آورند که در حال جابه‌جا کردن اشیا باستانی به سمت برلین است. آلمان‌ها گمان می‌کنند که آن نیزه به واسطه‌ی نیروی جادویی‌اش می‌تواند سرنوشت جنگ را تغییر دهد و از شکستشان جلوگیری کند. اما ناگهان معلوم می‌شود که نیزه تقلبی است و هیچ قدرتی ندارد. این در حالی است که یک دانشمند آلمانی به نام یورگن فولر متوجه شی دیگری شده که می‌تواند زمان را به عقب بازگرداند. ایندیانا جونز و بازیل موفق به فرار می‌شوند و در نهایت متفقین قطار را از ریل خارج می‌کنند و موسیقی پیروزی پخش می‌شود. در سال ۱۹۶۹ ایندیانا روزهای نزدیک به بازنشستگی خود را می‌گذراند. ناگهان سر و کله دختر بازیل پیدا می‌شود و آن شی را از دست ایندی در می‌آورد. این در حالی است فولر هم زنده مانده و آن را می‌خواهد …»