نام دره فرحزاد با آب و هوای خوش و درختان کهنسال و نهرهای روان، کنار شهر شلوغ و پر ترافیک تهران یک امکان برای تازه کردن نفس شهر و شهروندان پایتختنشین، با رستوران ها و کافه هایش شناخته شده است ولی در مورد نام این دره که به جن و پری معروف بوده کمتر صحبتی به میان آمده است.
همشهری آنلاین– صفورا صادقی: دره زیبای فرحزاد در دامنه جنوبی ارتفاعات البرز و در شمال غرب تهران واقع شده است. از غرب با پونک و از جنوب شرقی با شهرکغرب و از شرق با سعادتآباد همجوار است. فرحزاد از سهمحله تشکیلشده است: محله فرحزاد بالا (شمال اتوبان یادگار امام)،فرحزاد پایین (جنوب اتوبان یادگار امام) و محله امامزاده. در باره مالکیت فرحزاد معیرالممالک مینویسد: «این منطقه جزء زمینهای مستوفیالممالک از رجال دربار ناصرالدین شاه قاجار بود که مالک اراضی بهجتآباد و یوسفآباد و ونک نیز بود و به عنوان بانی آبادی این محلهها از او نام میبرند.
قصههای خواندنی تهران را اینجا دنبال کنید
نصرالله حدادی، تهرانشناس، درباره این منطقه اینطور تعریف میکند: «در قدیم مسیر جاده امامزاده داوود از روستای سردسیر فرحزاد، که بین تجریش و کن بود، میگذشت. اهالی این روستا به مسافران قاطر اجاره میدادند که خود را به امامزاده داوود برسانند. در اسناد قدیمی نام این روستا «فرهزاد» نوشته شده است. «فره» به معنی زاد و توشه و «زاد» به معنی زیاد است به خاطر این که این منطقه پر از باغات میوه و محصولات کشاورزی و آب فراوان بود و هر کس به این روستا میرفت دست خالی برنمیگشت، برای همین به این نام شهرت داشت.»
دره جن و پری
بنا به یک افسانه قدیمی که از منطقه فرحزاد یاد میکنند این دره به نام پریزاد شناخته میشده. محلیهای قدیمی معتقد بودند که ده در شبهایی که مهتاب ندارد و تاریک میشود، میزبان جن و پری بوده و برای همین اسم آن را “پریزاد” گذاشتند. بعدها اهالی پریزاد از دره به دامنه کوهپایه آمدند و پریزاد خالی از سکنه شد. بیشتر اربابها و خانهای جدید، از طایفه فرحزادیها بودند و اسم روستای جدید فرحزاد شد.
امامزاده صالح فرحزاد
در تهران نام امامزاده صالح نامی آشنا برای اهالی پایتخت است که در میدان تجریش قرار دارد ولی یک امامزاده صالح دیگر وجود دارد که کمتر شناخته شده و بقعه متبرکه آن در فرحزاد است. نسب امامزاده صالح فرحزاد به امام زینالعابدین(ع) میرسد. این امامزاده از لحاظ اسناد و شجرهنامه یکی از موثقترین و معتبرترین امامزادگان مدفون در تهران از نظر مراجع بزرگ تقلید میباشد. آیتالله مرعشی نیز بر صحت سندیت امامزاده صالح فرحزاد تأکید داشتهاند. زیارتگاهی تاریخی که تاریخ بنای آن بنا بر روایات به سال ٩٨٦ برمیگردد. گنبد این بقعه در سال 1318 توسط یکی از خیرین محله به نام ابوطالب دربان بازسازی شد .یک آب انبار هم جهت رفاه حال مسافران و زائران به این محل اضافه شد که در حال حاضر اثری از آن نیست. بخشی از صحن امامزاده هم قبرستان روستا بود که امور مربوط به کفن و دفن مردگان و غسالخانه هم در بخش شرقی امامزاده بود و دورتادور با دیوار کاهگلی کوتاهی محصور شده بود.
شهبازی، تهرانشناس، درباره جایگاه زیارت امامزادگان از جمله امامزاده داوود بین تهرانیهای قدیم میگوید: «زیارت امامزاده داود(ع) در دوران قاجار و پهلوی اول و دوم برای تهرانیها جایگاه ویژهای داشت و بسیاری از خانوادهها آخر هفته را به زیارت امامزاده داود(ع) میرفتند. بهویژه یکی از برنامههای سنتی سالانه لوطیهای تهران زیارت تابستانی امامزاده داود(ع) بود. آن روزها مسیر یونجهزاری که از دل محله فرحزاد میگذشت، تنها راه دسترسی به آستان امامزاده بود. در روزگاری که خبری از خودرو نبود، تهرانیها با گاری و احشام این مسیر نسبتاً طولانی و پر پیچ و خم را طی میکردند. زائرانی که از تهران میآمدند در ابتدای این مسیر و در محله فرحزاد هم توقفگاه داشتند تا صبح زود راهی مسیر یونجهزاری و سپس زیارت امامزاده شوند. به تدریج در مسیر دسترسی به امامزاده، چایخانهها و رستورانهایی هم در فرحزاد ساخته شد که علاوه بر توقفگاهی در مسیر امامزاده داود(ع)، برای زائران در حکم گشت و سیاحت در منطقهای خوش آب و هوا بود.»