وبا از بیماری های باکتریایی روده ای است که به دلیل مصرف خوراکی ها یا نوشیدن آب آلوده به باکتری ویبریو کلرا ایجاد می شود و علائم آن می تواند خفیف تا کشنده باشد. مرگ ناشی از بیماری وبا معمولا به دلیل کم آبی بدن ناشی از اسهال و استفراغ شدید رخ می دهد.
از آن جا که علت اصلی ابتلا به وبا عدم بهداشت به خصوص در نواحی فقیر نشین دنیا می باشد نمی توان به راحتی آن را کنترل کرد اما خوشبختانه با کشف و تولید واکسن وبا (به انگلیسی: Cholera vaccine) این بیماری تا حد زیادی کنترل شده است.
در ادامه قصد داریم درباره تاریخچه و کاشف واکسن وبا صحبت کنیم، با کوکا همراه باشید.
منشا تاریخی بیماری وبا
ردیابی های علمی و شواهد تاریخی نشان داده پیشینه بیماری وبا به حدود 500 سال قبل از میلاد بر می گردد، همچنین گفته شده این بیماری از شبه قاره هند شروع شده و برای قرن ها شیوع آن در این ناحیه مشهود بوده است.
در دهه 1850 و بعد از شیوع گسترده وبا در ایتالیا، یک آناتومیست ایتالیایی به نام فیلیپو پاچینی برای اولین بار توانست باکتری عامل بیماری وبا (ویبریوی ویرگول شکل) را شناسایی کند اما تحقیقات او تا بعد از مرگش چندان مورد توجه قرار نگرفت.
در دهه 1880 میلادی یک دانشمند و پزشک مشهور به نام رابرت کخ روی باکتری وبا تحقیقاتی انجام داد. کخ درباره بیماری های دیگر از جمله سیاه زخم و سل نیز مطالعه کرده است. او و تیمش در اپیدمی های بزرگ از آلمان به مصر و هند مسافرت کردند و طی تحقیقات خود این باکتری خمیده شکل را شناسایی کردند.
تاریخچه واکسن وبا
کخ در ادامه مطالعاتش متوجه شد منابع آبی آلوده و باکتری وبا با هم ارتباط دارند و از آن جا که در بسیاری از جوامع رعایت بهداشت کامل امکان پذیر نبود تولید واکسن برای این بیماری امری ضروری به نظر می رسید.
کاشف واکسن وبا چه کسی است؟
اولین واکسن وبا توسط لوئی پاستور (رقیب کخ) تولید شد که از آن روی مرغ و سایر حیوانات استفاده شد. سال 1884 یک پزشک اسپانیایی به نام فران که زیر نظر لوئی پاستور فعالیت می کرد موفق به ساخت واکسن از باکتری های زنده ای که از بیماران مبتلا به وبا در مارسیل جدا کرده بود شد. او از این واکسن در یک اپیدمی بزرگ وبا برای کمک به 50 هزار نفر در اسپانیا استفاده کرد.
بحث های زیادی روی واکسن تولید شده توسط جام فران انجام شد و در نهایت این واکسن توسط دانشمندان و محققان پذیرفته نشد.
سال 1892 یک باکتری شناس روسی به نام والدمار هافکین واکسن موثری با عوارض جانبی کمتر تولید و طی سال های 1893 تا 1896 آن را روی بیش از 40 هزار نفر در کلکته هند آزمایش کرد. واکسن او توسط جامعه پزشکی پذیرفته و به عنوان واکسن موثر وبا برای انسان شناخته شد.
مدتی بعد و در سال سال 1896 ویلهلم کال با باکتری مرده وبا واکسنی ساخت که تولید آن بسیار راحت تر از واکسن هافکین بود و در سال 1902 در مقیاس گسترده در ژاپن مورد استفاده قرار گرفت.
تحقیقات و آزمایش های بیشتر در اوایل دهه 1900 در هند ادامه داشت و به مرور سر نخ های جدیدی درباره این باکتری و بیماری وبا به دست آمد.
لازم به ذکر است واکسن خوراکی وبا اولین بار در دهه 1990 معرفی شد. همچنین سازمان غذا و دارو ایالات متحده سال 2016 واکسن واکسچورا را که یک واکسن تک دوز و خوراکی است برای پیشگیری از وبا تایید کرد. از همان سال این واکسن تنها واکسن مورد تایید سازمان می باشد.
منبع: passporthealthusa – wikipedia