در دل کوچه‌باغ‌های ده ونک یکی از قدیمی‌ترین و اصیل‌ترین خانه‌باغ‌های تهران جا خوش کرده است، باغی که به نام «مستوفی» شهرت پیدا کرد.
همشهری آنلاین _ ثریا روزبهانی: اکنون این باغ یکی از مراکز تفریحی و تاریخی تهران محسوب می‌شود با درختانی سر به فلک کشیده که نزدیک به ۳قرن قدمت دارند. چندسالی می‌شود که با آمدن بهار این باغ زیبا پذیرای هزاران لاله رنگارنگ است و اغلب تهرانی‌ها برای دیدنشان به این باغ دلگشا پا می‌گذارند.
قصه‌های خواندنی تهران را اینجا دنبال کنید
در دوران قاجار، نظم ساختاری باغ‌ها بر پایه نظم هندسی اصیل باغ ایرانی طراحی می‌شد. باغ ایرانی ده ونک با نام مستوفی‌الممالک متعلق به میرزا یوسف، صدراعظم شاه بود و از باغ‌های بزرگ دوران ناصری به شمار می‌رفت. این باغ یکی از استراحتگاه‌های مردم تهران بود که میرزا یوسف‌خان آن را وقف استراحت زوار امامزاده داوود(ع) کرد و مردم در رفت و برگشت به امامزاده در آن استراحت می‌کردند.
از ویژگی‌های این باغ تلفیق بنا با باغ، نسبت کوشک (عمارت اصلی باغ) با باغ، حرکت فضای باغ به داخل کوشک، وجود درختان تنومند و سایه‌دار و گل‌های رنگارنگ و وجود آب در باغ به عنوان اصیل‌ترین عنصر طبیعت است.
آب نقش اساسی در باغ‌های ایرانی دارد و پیام‌آور این مفهوم است که بدون آب باغ نیز وجود ندارد. به همین خاطر قدیمی‌ترین ساکنان این باغ چهار هکتاری، درخت‌هایی است که بین ۱۵۰ تا ۲۵۰ سال عمر دارند؛ چنار، نارون‌ها، زبان‌گنجشک، اقاقیا و درخت‌های میوه از جمله آنهاست. بعد از درخت‌ها، استخر متروکه، قدیمی‌ترین ساکن این باغ است.
میرزا یوسف‌خان صدراعظم اراضی ده‌ونک را از ناصرالدین‌شاه خرید و چند رشته قنات در آن حفر کرد. این باغ در خیابان سئول، میدان پیروزان، خیابان شهید صابری قرار دارد و در تاریخ ۲۵ خرداد ۱۳۸۱، به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
هنوز در این باغ یکی از قنات‌های میرزا حسن جاری است و آب باغ را تأمین می‌کند. مجموعه باغ مستوفی و عمارتش خانه میرزا حسن‌خان مستوفی‌الممالک بود. او فرزند میرزا یوسف مستوفی‌الممالک و شکرخانم، دختر رئیس یکی از قبایل کرد و یکی از شخصیت‌های مهم تاریخ سیاسی معاصر ایران، بود و مقام و لقب مستوفی‌الممالک بیش از یک قرن در این خاندان سابقه دارد.
در واقع بیشتر زمین‌های ده ونک به مستوفی‌الممالک تعلق داشت. مستوفی‌الممالک در ۶۰ سالگی درگذشت. او در آرامگاه پدرش، محل فعلی دانشگاه الزهرا، به خاک سپرده شد.
