فنیل آلانین یکی از اسید آمینه های مهم و ضروری در بدن است که برای تولید پروتئین و دیگر مولکول های مهم بدن استفاده می شود و معمولا در اکثر مواد غذایی که روزانه مصرف می کنیم حضور دارد.
در این مطلب به سراغ این اسید آمینه رفته ایم و قصد داریم با فواید، عوارض جانبی، بهترین منابع و اثر فنیل آلانین روی افسردگی، درد و اختلالات پوستی صحبت کنیم. با ما همراه باشید.
فنیل آلانین چیست؟
فنیل آلانین به گروه اسیدهای آمینه که بلوک های ساختاری پروتئین در بدن را تشکیل می دهند تعلق دارد.
این اسید آمینه در دو نوع ال فنیل آلانین و دی فنیل آلانین یافت می شود که به جز تفاوت اندک در ساختار مولکولی، از بسیاری جهات مشابه هستند.
ال فنیل آلانین در مواد غذایی یافت می شود و از آن برای تولید پروتئین ها و ساخت برخی مولکول های مهم در انتقال سیگنال های داخل بدن استفاده می شود در حالی که دی فنیل آلانین برای استفاده در برخی کاربردهای پزشکی سنتز می شود.
از آن جا که بدن به تنهایی قادر به تولید ال فنیل آلانین کافی نمی باشد این اسید آمینه جزو اسیدهای آمینه ضروری محسوب می شود که باید از طریق رژیم غذایی تامین شود.
خبر خوب این که ال فنیل آلانین در طیف گسترده ای از مواد غذایی گیاهی و حیوانی یافت می شود و درباره تاثیر آن در بهبود چندین بیماری از جمله اختلالات پوستی، افسردگی و درد مطالعات زیادی انجام شده است.
همچنین مشخص شده مصرف این اسید آمینه برای افراد مبتلا به اختلال ژنتیکی فنیل کتونوری خطرناک می باشد.
فنیل آلانین برای عملکرد طبیعی بدن مهم است
بدن ما برای ساخت پروتئین به فنیل آلانین و سایر اسیدهای آمینه نیاز دارد. پروتئین ها در اندام های مهم بدن از جمله مغز، خون، ماهیچه ها، اندام های داخلی بدن و تقریبا هر نقطه دیگر بدن حضور دارند و این مسئله اهمیت فنیل آنالین را به وضوح نشان می دهد.
علاوه بر این فنیل آلانین برای تولید سایر مولکول های بدن از جمله موارد زیر نیز مهم است:
- تیروزین: این اسید آمینه که به طور مستقیم از فنیل آنالین تولید می شود می تواند برای ساخت پروتئین های جدید یا تبدیل به سایر مولکول های این لیست مورد استفاده قرار گیرد
- اپی نفرین و نوراپی نفرین: هنگامی که دچار استرس می شوید این مولکول ها برای قرار گرفتن بدن در حالت مبارزه یا پرواز بسیار مهم هستند
- دوپامین: این مولکول در ایجاد حس لذت در مغز و همچنین ایجاد خاطرات و مهارت های یادگیری نقش مهمی دارد
اختلال در عملکرد طبیعی مولکول های ذکر شده می تواند اثرات منفی روی سلامتی داشته باشد و از آن جا که بدن از فنیل آلانین برای ساخت این مولکول ها استفاده می کند، این اسید آمینه به عنوان درمان بالقوه برای برخی بیماری های خاص از جمله افسردگی مورد استفاده قرار گرفته است.
فنیل آلانین برای کدام بیماری ها مفید است؟
برخی تحقیقات نشان داده فنیل آلانین ممکن است برای درمان ویتیلیگو یا پیسی مفید باشد. پیسی نوعی اختلال پوستی است که به دلیل از بین رفتن رنگ پوست و لکه دار شدن آن ایجاد می شود.
از فنیل آلانین برای تولید دوپامین نیز استفاده می شود که اختلال در عملکرد آن در مغز با برخی انواع افسردگی مرتبط است، اگرچه مطالعات کافی در این مورد وجود ندارد.
سایر مشکلات و بیماری هایی که فنیل آلانین ممکن است در بهبود آن ها نقش داشته باشد عبارتند از:
- درد: دی فنیل آلانین در برخی موارد به تسکین درد کمک کرده است
- ترک الکل: تعداد کمی از تحقیقات نشان داده فنیل آلانین به همراه سایر اسیدهای آمینه می تواند برای کاهش علائم ترک الکل مفید باشد
- بیماری پارکینسون: شواهد محدود حاکی از آن است که فنیل آلانین ممکن است به کاهش علائم بیماری پارکینسون کمک کند
- اختلال بیش فعالی کمبود توجه: در حال حاضر تحقیقات انجام شده تاثیر مثبت فنیل آلانین برای درمان این اختلال را تایید نکرده اند
عوارض جانبی فنیل آلانین
فنیل آلانین در بسیاری از مواد غذایی حاوی پروتئین یافت می شود و به طور کلی توسط سازمان غذا و دارو ایمن شناخته شده است.
در حالت معمول مقدار فنیل آلانین موجود در مواد غذایی برای افراد سالم خطری ندارد و مصرف مکمل های آن در دوزهای 50 تا 100 میلی گرم فنیل آلانین به ازای هر کیلوگرم وزن بدن عوارض جانبی اندکی داشته یا عارضه ای به دنبال نداشته است.
با این وجود مصرف این اسید آمینه در دوران بارداری توصیه نمی شود و افرادی که به اختلال متابولیسم اسید آمینه فنیل کتونوری مبتلا هستند نباید از این ماده مصرف کنند زیرا بدن این افراد قادر به پردازش درست فنیل آلانین نبوده و سطح این اسید آمینه در خون آن ها ممکن است تا 400 برابر بیشتر از موارد عادی شود.
این غلظت فنیل آلانین می تواند باعث آسیب مغزی، ناتوانی ذهنی و همچنین مشکل در انتقال سایر اسید آمینه ها به مغز شود، به همین دلیل معمولا بعد از تولد یک نوزاد ابتلای او به فنیل کتونوری بررسی می شود.
افراد مبتلا به فنیل کتونوری از رژیم های غذایی کم پروتئین خاص استفاده می کنند که معمولا در طول زندگی آن ها ادامه خواهد داشت.
منابع غذایی فنیل آلانین
بسیاری از مواد غذایی گیاهی و حیوانی حاوی فنیل آلانین هستند.
از جمله بهترین منابع گیاهی این اسید آمینه می توان به فراورده های سویا و دانه ها و آجیل هایی همچون لوبیای سویا، تخم کدو تنبل و تخم کدو اسکواش اشاره کرد.
مکمل های پروتئین سویا در هر 200 کالری حاوی حدود 2.5 گرم فنیل آلانین هستند.
از بهترین منابع حیوانی این اسید آمینه نیز می توان به تخم مرغ، غذاهای دریایی و برخی گوشت ها اشاره کرد که معمولا در هر 200 کالری 2 تا 3 گرم فنیل آلانین دارند.
توجه: نیازی نیست به دنبال مواد غذایی سرشار از فنیل آلانین باشید زیرا مصرف غذاهای سرشار از پروتئین در طول روز معمولا می تواند نیاز شما به این ماده و سایر اسیدهای آمینه ضروری را به طور کامل برطرف کند.
منبع: healthline