به نقل از دیجیکالا:
بدون شک مهاجرت به کشورهای دیگر بر سلامت روانی و عاطفی شما تأثیر بسیاری خواهد داشت. برای همین به آمادگی ذهنی مهاجرت نیاز دارد. قطعا روزهایی خواهند آمد که دلتان برای خانه به‌شدت تنگ شود. ممکن است گاهی برای کنار آمدن با شرایط و برقراری تعادل میان کار و زندگی جدید به‌سختی تلاش کنید. شاید هم از ناتوانی در برقراری ارتباط و گفت‌وگو با اطرافیان خود دچار استرس شوید.
با این حال، شما تنها کسی نیستید که با این مشکلات دست‌وپنجه نرم می‌کند. تقریبا هر مهاجری با چنین مشکلاتی روبه‌رو می‌شود. ممکن است که این مشکلات هر کسی را مستأصل کند. برای دوام آوردن در شرایط جدید، باید مسائل روانی احتمالی در مهاجرت را بشناسید و از نظر ذهنی خود را برای مهاجرت آماده کنید.
مشکلات روانی رایج در مهاجرت
شرایط زندگی بهتر و مسائل روانی در مهاجرت دو روی یک سکه هستند. زمانی که مهاجرت می‌کنید، با زندگی و جامعه جدیدی روبه‌رو می‌شوید که باید خود را با آن وفق دهید. در این میان، برخی مسائل یا به عبارت بهتر چالش‌های روانی بر زندگی شما تأثیر می‌گذارند. در این میان، ۷ دسته از مسائل رایج‌تر هستند و دانستن درباره‌ی آن‌ها می‌تواند به آمادگی ذهنی مهاجرت در شما و فرزندان‌تان کمک کند.
۱. چالش‌های جامعه مهاجر
جوامع مهاجر با چالش‌های بسیاری مانند تبعیض مواجه می‌شوند. این افراد اغلب جملاتی مانند «به کشور خودت برگرد» را زیاد می‌شنوند. یادگیری زبان کشور مقصد، دسترسی کمتر به مراقبت‌های بهداشتی، پیدا کردن مشاغل کم‌درآمد و بدون مزایا و مشکلات مربوط به ویزا از جمله چالیش‌هایی هستند که جامعه مهاجر با آن روبه‌رو می‌شود. علاوه بر این، جامعه مهاجر اغلب در انزوا قرار می‌گیرد و با جامعه بزرگتر در کشور مقصد ارتباط کمتری دارد. بسیاری از خانواده‌های مهاجر در جامعه مهاجر خود یا بسیار نزدیک به آن زندگی می‌کنند.
همین امر نیز می‌تواند حس جدایی را در این افراد تقویت کند. مقابله با چنین چالش‌هایی اغلب به مشکلات مربوط به سلامت روان یا بیماری روانی منجر می‌شود. کسانی که از نظر بیولوژیکی نسبت به بیماری‌های روانی آسیب‌پذیر هستند نیز بیش از همه در معرض خطر ابتلا به این نوع بیماری‌ها قرار دارند.
۲. درمان ناکافی سلامت روان
در گذشته، آموزش بهداشت روانی به اندازه امروز وجود نداشت. به‌ندرت درباره سلامت روان افراد صحبت می‌شد. از سویی دیگر، مهاجرانی که وارد خاک کشوری دیگر می‌شدند، نمی‌توانستند زبان مردم آنجا را به‌خوبی متوجه شوند. مسئولین بهداشت روانی در این کشورها نیز اغلب به چند زبان اصلی مانند انگلیسی صحبت می‌کردند.
معدود روان‌شناسان و روان‌پزشکان در این کشورها که به زبان‌های مختلف مسلط بودند نیز مراجعان بسیاری داشتند و برای رسیدگی به مسائل روانی تمام مهاجران فرصت کافی نداشتند. امروزه در برخی از جوامع مهاجر، مسائل مربوط به سلامت روان نادیده گرفته می‌شوند و مهاجران از جست‌وجوی کمک دلسرد می‌شوند.
دلسردی این افراد اغلب از هزینه‌های بالای درمانی یا اینکه دیگران متوجه مشکل‌شان شوند، ناشی می‌شود. برخی از فرهنگ‌های مردم مهاجر نیز برای مراقبت از سلامت روان از روش‌های درمانی جایگزین مانند گیاهان دارویی یا شیوه‌های معنوی مانند ذهن‌آگاهی کمک می‌گیرند.
۳. انگ ناهنجار بودن در جامعه
در برخی از جوامع مهاجر، ابتلا به بیماری روانی نوعی ناهنجاری محسوب می‌شود. زنان و مردان اغلب تمایلی ندارند تا درباره مسائل روانی خود صحبت کنند. اگر زنانی نگرانی‌های عاطفی خود را ابراز کنند، به‌سرعت از جامعه اخراج می‌شوند. مردان نیز هرگز درباره نگرانی‌های عاطفی خود چیزی نمی‌گویند چون تصور رایج این است که مردان قوی نباید احساساتی شوند.
نتیجه این می‌شود که بسیاری از افراد از نشانه‌های مشکلات روانی خود، روش‌های شناسایی آن‌ها و حتی روش‌های درمانی بیماری‌های روانی اطلاعی ندارند.
۴. کلیشه‌های رایج
برخی از باورهای کلیشه‌ای رایج مانند اینکه مهاجران تحصیلات کمتری دارند می‌تواند بر سلامت روان این افراد تأثیر منفی بگذارد. برای اجتناب از این باورها گاهی افراد خود را از جامعه مهاجرشان جدا می‌کنند. این مسئله نیز به نوبه خود به از دست دادن شبکه حمایت‌گر افراد منجر می‌شود که یکی دیگر از عوامل مؤثر در بروز مشکلات روانی است.
۵. از دست رفتن حس تعلق افراد
گاهی مهاجران احساس می‌کنند که در کشور جدید پذیرفته نشده‌اند اما در خانه والدین و در کشور مبدأ آن‌ها را خارجی می‌دانند. بنابراین، این افراد هویت روشنی ندارند و نمی‌دانند که دقیقا چه کسی هستند. این موضوع ممکن است برای سلامت روان آن‌ها مشکل‌آفرین شود.
۶. ناتوانی فرهنگی
یکی دیگر از عواملی که باید به عنوان آمادگی ذهنی مهاجرت در نظر داشته باشید ناتوانی فرهنگی است. ممکن است در کشور مقصد به چندین روان‌شناس یا روان‌پزشک مراجعه کنید اما هیچ یک از شما درباره سابقه فرهنگی‌تان سؤال نپرسند. در بیشتر مواقع، تربیت فرهنگی و تجربیات شما ناچیز یا نادیده گرفته می‌شود و بقیه درباره شما دچار سوءتفاهم می‌شوند.
این چالش برای کسانی که به زبان کشور مقصد تسلط ندارند، بیشتر خواهد بود. اگر آن‌ها به روان‌شناس مراجعه کنند، بیان احساسات به زبانی غیر از زبان مادری برایشان دشوار خواهد بود. در چنین حالتی، وجود مترجم کمک می‌کند اما روان‌شناس به درک بیشتری از زمینه فرهنگی فرد نیاز دارد تا بتواند به او به طرز مؤثری کمک کند. گویش‌های مختلف زبانی نیز می‌توانند ترجمه را دشوارتر سازند.
بنابراین، بسیاری از مهاجران به دلیل ناتوانی فرهنگی و درک نشدن، کمتر به دنبال درمان می‌روند یا به مشاوران روان‌شناس اعتماد می‌کنند.
۷. استرس در مهاجرت
مهاجرت به کشوری جدید و آشنایی با محیط زبانی و جامعه‌ای جدید فرایندی است که همیشه به استرس و فشار روانی می‌انجامد. عواملی که در ایجاد استرس مهاجران نقش مهمی دارند، عبارت‌اند از:
- تبعیض و نژادپرستی؛
- تنهایی؛
- عدم اطمینان مالی؛
- چالش‌ها زبانی و فرهنگی؛
- دسترسی به خدمات اجتماعی و بهداشتی.
روش‌هایی برای کنار آمدن با شرایط مهاجرت
مهاجرت در کنار فرصت‌هایی که دارد، شما را با چالش‌های روانی و عاطفی نیز روبه‌رو می‌کند. برای اینکه با این چالش‌ها مقابله کنید، باید روش‌های کنار آمدن با مشکلات را بدانید.
۱. تحقیق کنید
پیش از مهاجرت به خارج از کشور، باید درباره موضوعات کاربردی بسیاری تحقیق کنید. اول از همه باید شرایط اسکان در کشور مقصد را بدانید. هزینه مسکن در این کشور چقدر است؟ آیا مبلمان و قبض‌ها شامل هزینه‌های اجاره مسکن می‌شوند؟ آیا برخی از محله‌های شهر مقصد از بقیه امن‌تر هستند؟
هرچه بیشتر درباره بازار مسکن در کشور یا شهر جدید بدانید، انتظارات‌تان منطقی‌تر می‌شود و یافتن جایی برای زندگی ساده‌تر خواهد شد. علاوه بر مسکن، باید درباره موضوعات مهم دیگری مانند ویزا، مالیات، آب و برق و حمل‌ونقل نیز تحقیق کنید. آگاهی از این مسائل سبب می‌شود که پیش از مهاجرت با مردم محلی شهر مقصد آشنا شوید. بنابراین، هنگام سازگار کردن خود با زندگی جدید دغدغه‌های کمتری خواهید داشت.
آگاهی از تفاوت‌های فرهنگی میان کشور خود و کشور میزبان نیز به شما کمک می‌کند. با تحقیق درباره این موضوع، متوجه می‌شوید که مردم محلی ویژگی‌هایی دارند. به عنوان مثال، ممکن است متوجه شوید که مردم این کشور نسبت به دوستان و آشنایان شما صریح‌تر صحبت می‌کنند. آگاهی از این نکته به شما کمک می‌کند تا پس از مهاجرت، خود یا توانایی‌هایی خود برای دوست‌یابی را زیر سؤال نبرید و با شرایط جدید ساده‌تر کنار بیایید.
۲. یک مرتبه پیش از مهاجرت به کشور مقصد سفر کنید
اگر فرصت کافی دارید یا از نظر مالی مشکلی ندارید، بهتر است که پیش از مهاجرت به کشور یا شهر جدید، یک بار به آنجا سفر کنید. از این راه، متوجه می‌شوید که مردم محلی چگونه زندگی می‌کنند.
آیا آن‌ها برای خرید سراغ فروشگاه‌های بزرگ می‌روند یا از بازارهای محلی خرید می‌کنند؟ آیا آن‌ها سنت یا آداب‌ورسوم خاصی دارند که شما باید بدانید؟ پاسخ دادن به چنین سؤالاتی پیش از مهاجرت، به شما کمک می‌کند که در مدتی بسیار کوتاه با همه دوست شوید. علاوه‌براین، سفر پیش از مهاجرت به شما کمک می‌کند تا درباره تدارکات و اقداماتی که باید در کشور یا شهر مقصد انجام بدهید، استرس نداشته باشید.
به طور مثال، می‌توانید با کارکنان یک بانک محلی صحبت کنید و شرایط افتتاح حساب در آنجا را جویا شوید. همچنین، می‌توانید محله‌های شهر مقصد را بررسی کنید تا ببینید که کدام‌یک امن‌تر، مهمان‌نوازتر و برای شما مناسب‌تر هستند. حتی ممکن است با برخی از مشاوران املاک آن شهر تماس بگیرید یا از خانه‌های مختلف بازدید کنید و هم‌اتاقی یا مکانی برای زندگی پیدا کنید.
۳. برای سفر به خانه برنامه‌ریزی کنید
تحقیق و رسیدگی به اموری مانند ویزا، شغل، محل اقامت و حساب بانکی به شما کمک می‌کند تا از استرس دوری کنید اما دلتنگی شما را کمتر نمی‌کند. هر کسی که مجبور به ترک وطن شده دوست ندارد تا دوباره به کشورش بازگردد اما برنامه‌ریزی برای سفری به خانه پیش از نقل‌مکان کردن به شما کمک می‌کند تا در چند ماه اول زندگی در غربت احساس بهتری داشته باشید.
سفر به خانه به این معناست که اگر در ابتدا احساس دلتنگی کردید، می‌توانید برای رفع آن کاری انجام بدهید. در چند هفته اول مهاجرت فقط فکر کردن به یک غذای محلی یا آب‌وهوای شهرتان می‌تواند به شما کمک کند تا از بحران عبور کنید. اگر هم احساس می‌کنید که به عنوان مهاجر باید امور مختلف را سروسامان بدهید یا کمی تنها باشید، می‌توانید یک هفته یا بیشتر را در خانه بگذرانید.
سفر به خانه به دوستان و خانواده شما نیز کمک می‌کند تا از نظر ذهنی آماده شوند. آن‌ها اگر بدانند که به‌زودی دوباره شما را خواهند دید کمتر احساس رها شدن خواهند داشت. برقراری تماس ویدیویی طولانی‌مدت با دوستان و خانواده هم به شما کمک می‌کند تا کمتر دچار دلتنگی شوید.
۴. با مهاجران و مردم محلی شهر جدید صحبت کنید
سعی کنید پیش از مهاجرت، با کسانی که در شهر یا کشور جدید زندگی می‌کنند، ارتباط برقرار کنید. هرچند تحقیقات آنلاین مفید است، هیچ راهی بهتر از گفت‌وگو با افرادی که در شهر یا کشور جدید زندگی می‌کنند، نیست. این افراد می‌توانند با پاسخ دادن به سؤالاتی که جواب آن‌ها در اینترنت نیست یا با اتصال شما به کارفرمایان یا صاحب‌خانه‌ها به شما کمک کنند تا از استرس دوری کنید. این افراد می‌توانند درباره رویدادهایی که در چند هفته اول سکونت شما در منطقه جدید اتفاق میفتند، توضیح بدهند.
از این راه، با فرهنگ خانه جدید و مردم محلی آنجا آشنا می‌شوید. اگر پیش از مهاجرت فرصتی برای سفر به کشور مقصد داشته باشید، یافتن یک مهاجر محلی یا کسی که شرایطی مانند شرایط شما داشته، ساده خواهد بود. می‌توانید با پیشخدمت یک رستوران، راننده تاکسی یا فروشندگان یک فروشگاه محلی صحبت کنید. اگر فرصت سفری کوتاه را ندارید، شاید کارفرمای جدید بتواند شما را با همکاران جدیدتان آشنا کند. در صورتی که قبلا محل اقامت‌تان را پیدا کرده‌اید نیز می‌توانید با هم‌اتاقی‌های آینده خود به صورت مجازی گفت‌وگو کنید.
۵. برای خود روتین روزمره درست کنید
کمی عادی‌سازی می‌تواند به شما کمک کند تا با زندگی جدید سریع‌تر سازگار شوید. صبح‌ها به باشگاه بروید، عصرها در کلاس زبان شرکت کنید یا برای یادگیری مهارتی جدید اقدام کنید. برنامه‌ریزی برای انجام دادن همه این کارها حتی پیش از مهاجرت به این معناست که می‌دانید از هر روز چه انتظاری دارید.
این کار به شما کمک می‌کند تا در چند هفته اول پراسترس خود آرام بمانید. برنامه‌ریزی فعالانه برای انجام دادن کارهای خاص یا انتخاب برخی سرگرمی‌ها به شما اطمینان می‌دهد که همه این کارها را انجام می‌دهید. زندگی مهاجرتی به‌ویژه در ابتدا ممکن است بسیار طاقت‌فرسا باشد و احتمال دارد که به‌سادگی فعالیت‌هایی را که به لذت و شادی شما کمک می‌کنند از دست بدهید. برنامه‌ریزی و ترتیب دادن جلسات یا رویدادهای خاص به این معناست که کمتر گرفتار شتاب زندگی مهاجران می‌شوید و بیشتر بر استقرار و جاافتادن در مکان جدید تمرکز می‌کنید.
۶. دوستی را به خانه خود دعوت کنید
احتمالا به دوستان خود گفته‌اید که در حال مهاجرت به خارج از کشور هستید اما آیا آن‌ها را به خانه جدید خود دعوت کرده‌اید؟ دانستن اینکه دوستی تعطیلات آخر هفته را با شما می‌گذراند، به شما انگیزه می‌دهد و ممکن است به شما کمک کند تا در ابتدای مهاجرت به هر گونه استرس یا چالشی که با آن مواجه می‌شوید، توجه نکنید.
علاوه‌براین، برنامه‌ریزی برای فعالیت‌هایی که در طول اقامت او انجام می‌دهید، راهی عالی برای شناخت شهر جدید و کشف رستوران‌ها، موزه‌ها، پارک‌ها و سایر مکان‌های گردشگری این شهر خواهد بود. با دعوت از دوستان، به آن‌ها اطمینان خواهید داد که حتی در زندگی جدید نیز آن‌ها را فراموش نخواهید کرد و به دوستی با آن‌ها اهمیت می‌دهید.
کلام آخر
مهاجرت همیشه سختی‌ها و شیرینی‌های خاص خود را دارد. شما باید علاوه بر انجام اموری مانند تهیه ویزا یا یافتن شغل و محل اقامت جدید، خود را از نظر ذهنی هم آماده کنید. در این مقاله، چالش‌ها و راهکارهای آمادگی ذهنی برای مهاجرت را توضیح دادیم. به نظر شما چه موارد دیگری را باید به این دو فهرست اضافه کرد؟
منبع: internations