تهران، این کهنه پایتخت پرماجرا زمانی به چنارستان معروف بود. هرچند این روزها بسیاری ازچنارهای معروفش بریده شدهاند، اما هنوز هم وقتی به خاطرات و روایتها و تاریخ شفاهی موسپیدان این ابرشهر امروزی سرک میکشیم، از تهران بهعنوان چنارستان یاد میکنند.اما چطور تهران به چنارستان معروف شد خواندنی است.
همشهری آنلاین-بهاره خسروی :بسیاری نماد زندگی در تهران را به درخت چنار ۹۰۰ ساله امامزاده یحیی نسبت میدهند. «علیرضا زمانی» تهرانپژوه، در اینباره میگوید: «نخستین بار در قرن چهارم بود که پیترو دلاواله، جهانگرد ایتالیایی سده هفدهم میلادی، از تهران بهعنوان شهر چنارها یاد کرد. این جهانگرد در سفری که به تهران، روستای کوچکی در همسایگی شهرری، داشت، در کتابش تهران را شهر زیبای پردرخت توصیف میکند و مینویسد: اگر استانبول شهر سروهاست تهران را باید شهر چنارها خواند.»
قصههای خواندنی تهران را اینجا دنبال کنید
اما چرا برای تهران کاشت درخت چنار انتخاب شد و چطور با آبوهوای تهران از گذشته تا امروز سازگاری دارد؟ به گفته اسماعیل کهرم، فعال محیطزیست، ریشههای چنار مقداری از آب را به برگ و شاخه خود منتقل میکند و مابقی را در فرایند تعریق و تعرق، بهصورت بخار به محیطزیست برمیگرداند و زمینهساز لطافت فضا میشود. در واقع همین قابلیت و توانمندی ریشههای این درخت از ویژگیهای خاص درخت چنار محسوب میشود. ریشههای چنار در خاک نفوذ میکند و با جذب آبهای زیرزمینی که ما به آن دسترسی نداریم زمینهساز لطافت هوا میشود.
درخت چنار، گرهخورده با هویت شهر تهران، دارای اهمیت و ارزش فراوان است. برای مثال، چنار معروف امامزاده صالح با وجود اینکه سالهای زیادی از جان دادنش میگذرد، هنوز بخشی از تنهاش روبهروی بقعه امامزاده صالح به یادگار مانده است. ۱۳ چنار محله اوین، چنارهای معروف جماران، چنار کهن اوین که زمان رضا شاه سرش به باد رفت و چنار هفتشاخه از چنارهای پرماجرای شمال تهران با کلی قصه و ماجرا بودند.
از شمال تهران که به سمت جنوب آن حرکت کنیم چنارهای خیابان ولیعصر(عج) (عجج) حد فاصل تجریش تا میدان راهآهن از معروفترین چنارهای شهر تهران هستند که زمان کاشت آن به سال ۱۳۰۰ خورشیدی میرسد.
درخت چنار معروف امامزاده یحیی، چنار هفت شاخه محله هفتچنار که این روزها فقط دو شاخه از آن باقی مانده و چنار معروف محله پاچنار که بنا به روایتی ظهرهای عاشورا از آن خون میچکید، چنار عباسعلی در ارگ سلطنتی، چنارهای گود زنبورکخانه، چنارهای باغ فردوس و… از دیگر چنارهای معروف شهر تهران محسوب میشدند که داستانها و تاریخ و هویتی شنیدنی دارند.