دستفروشی قرار است به یک شغل رسمی و همراه با بیمه تبدیل شود، به همین دلیل براساس ساز و کاری که شهرداری مشخص کرده است، دستفروشان باید در درگاه ملی مجوزها ثبت نام کنند تا شهرداری غرفه‌ای را برای فعالیت آنها در شهر مشخص کند.
همشهری آنلاین-لیلا شریف: حضور دستفروشان در سطح شهر گریبانگیر تهران و اهالیش شده است، این مسئله در روزهای منتهی به عید شدت بیشتری می‌گیرد، موضوعی که شهرداری تهران برای رفع آن با تکیه بر برنامه‌های بلندمدت خود وارد میدان شده است تا یکبار برای همیشه نسخه نا به سامانی‌های دستفروشی را بپیچد.
در تمام برنامه‌های پیگیری شده در مورد دستفروشان تلاش شده است تا میان دستفروشان واقعی و نیازمند با مافیا تفکیکی صورت بگیرد، خواسته‌ای که با تکیه بر ثبت درست اطلاعات دستفروشان ممکن است. در همین راستا چندی پیش اعلام شد که برای اولین بار ثبت نام دستفروشان در درگاه ملی مجوزها اجرایی شد.
این موضوع در نشست مشترک سعید بیگی مدیرعامل شرکت صنایع و مشاغل شهر تهران و مسعود رنجبریان مدیرعامل شرکت شهربان و حریم‌بان مورد بررسی قرار گرفت.
سعید بیگی، مدیرعامل شرکت صنایع و مشاغل شهر تهران در رابطه با صدور مجوز برای دستفروشان توضیح داد: چند نمونه مجوز برای چند دستفروش صادر شده است. شناسنامه دار شدن منجر به این می‌شود که فعالیت دستفروشان نظامند و قابل کنترل باشد. دستفروشی شغل غیر رسمی است اما ما می‌خواهیم به این شغل رسمیت بدهیم، منظور از رسمی شدن این نیست که هر کسی، در هر نقطه‌ای که خواست جنس بفروشد. این کار به این دلیل خواسته مجلس و دولت انجام می‌شود و شهرداری تهران به صورت پایلوت به دولت کمک می‌کند.
راه حل دستفروشی رسمیت بخشیدن به آن است
بیگی با اشاره به یک پژوهش فراتحلیلی که دانشگاه تهران انجام داده است، گفت: براساس این پژوهش مشخص شده است که راه حل دستفروشی، رسمیت بخشیدن به این کار است. شهرداری با افرادی مواجه است که دستفروشی می‌کنند و هیچ اطلاعات هویتی از آنها وجود ندارد، ما نمی‌دانیم که چه تعداد دستفروش و چه تعداد مغازه دار هستند، وقتی دستفروشان شناسایی شوند در گام اول می‌توان دستفروش واقعی را از مافیا جدا کرد.
به گفته بیگی«در صورت داشتن اطلاعات درست ما برنامه‌ریزی می‌کنیم که برای چه تعداد دستفروش در کدام نقاط شهر باید غرفه ایجاد کرد. در همین راستا با تکیه بر زمین‌های در دست شهرداری و وزارت راه و شهرسازی، دست به احداث بازارهایی که محل عبور مردم باشد، زده‌ایم.»
او افزود: نکته بعدی این است که دست فروش به یک اتحادیه می‌رود که لباس بفروشد، اتحادیه به دلیل اینکه دستفروش مغازه ندارد، به او جواز کسب نمی‌دهد اما این ثبت نام در درگاه ملی مجوزها، همچون جواز کسب دستفروش است که بتواند با اصناف و اتحادیه‌ها ارتباط برقرار کند. دستفروش پس از دریافت مجوزها در گام بعدی به غرفه‌های تعیین شده از سوی شهرداری می‌رود و دست به فروش کالا می‌زند. ما براساس ماموریتی که به ما سپردند، در وهله اول سیاست گذاری را انجام می‌دهیم و در مرحله بعد دست به شناسایی نقاط بحران می‌زنیم.
جمع آوری تمام دستگاه‌های کارتخوان غیرمجاز دستفروشان
مدیرعامل شرکت صنایع و مشاغل شهر تهران با بیان این نکته که به هر دلیل تا سال‌ها بحث دستفروشی رها شده بود، توضیح داد: نقاطی از شهر به کلونی دستفروشان تبدیل شده بود، ما 20 نقطه بحرانی تهران را شناسایی کردیم و همزمان در حال رفع بحران در این نقاط هستیم.
بیگی تأکید کرد: درگاه مجوز ملی، شناسه یکتا به دستفروش می‌دهد ، گام بعدی این است دستگاه کارت خوان با یک بارکد کار می‌کند به عبارت دیگر تمام دستگاه‌های کارتخوان غیرمجاز به وسیله وزارت اقتصاد جمع آوری می‌شود. این مراحل در حال پیگیری است.
دستفروشان بیمه می‌شوند
ثبت نام دستفروشان در درگاه ملی و رسمیت یافتن فعالیت آنها، موجب می‌شود تا فعالیت آنها رسمیت بگیرد، بیگی در این رابطه گفت: نکته بعدی این است که دستفروشان بیمه می‌شوند، مالیات از آنها گرفته نمی‌شود. این یک فرصت برای شهروند ایرانی است و از این طریق مشکلات مافیا، اتباع بیگانه غیرمجاز و …حذف می‌شود. رسمیت بخشیدن به دستفروشان چاره کار است. بهره‌بردار مجوزها، خود افراد هستند و نمی‌توانند مجوز به فرد دیگر بدهند.
حل مسئله دستفروشان نیازمند همکاری ملی است
در بخشی دیگری از نشست مسعود رنجبریان مدیرعامل شرکت شهربان و حریم‌بان گفت: ما در مرحله آزمایشی ثبت نام‌ها هستیم، افراد در مرحله پایانی مجوزها، دست به انتخاب فضاهای موجود می‌زنند و با تأیید نهایی شهرداری در آن نقطه ساکن می‌شوند. لازمه کار این است که این روند به صورت ملی انجام شود تا کسی از شهرهای دیگر به تهران نیایند
او افزود: فراموش نکنیم که این طرح در زمانی به شکل درست و کامل اجرا خواهد شد که تمام شهرها دست به چنین کاری بزنند. ظرفیت ما در تهران محدود است و اگر بیشتر از ظرفیت درخواست داشته باشند، ما برای دستفروشان زمانبدی به شکل آنلاین مشخص خواهیم کرد. تمام پرداخت در سامانه الکترونیکی انجام می‌شود تا مبلغ اضافه دریافت نشود، از سوی دیگر افراد می توانند غرفه را رزور کنند، در حال حاضر برخی از دستفروشان برای آنکه جای خود را از دست ندهند، در آن محل می‌نشیند تا فضای خود را از دست ندهند.
ثبت نام تمام دستفروشان تا اواخر فروردین
بیگی در توضیح بیشتر این موضوع تأکید کرد: پایلوت این کار در بازارهای محلی گذاشته شده است. دستگاه‌های نظارتی نیز بر فرآیند حضور دستفروشان در بازارهای مشخص شده، نظارت می‌کنند. ۵ هزار دستفروش در گام اول شناسایی شده‌اند. در گام اول براساس افراد شناسایی شده، غرفه‌ها داده خواهد شد، طبق برنامه ثبت نام دستفروشان تهران در اواخر فروردین تمام خواهد شد.
او در پاسخ به این سئوال که «چه تضمینی وجود دارد که کالای ایرانی از سوی دستفروشان فروخته شود؟»، گفت: اتحادیه‌ها بر فعالیت دستفروشان نظارت می‌کنند، در مرحله اول دستفروش با ثبت نام مجوز دریافت می‌کند و در مرحله دوم باید از اتحادیه مجوز می‌گیرد، تا به امروز اتحادیه‌ها قبول نمی‌کردند که به افرادی که مغازه ندارند، خدمات بدهد. براساس قانون نظام صنفی، اتحادیه مکلف است که به فروشندگان سیار جواز کسب بدهد. تا به امروز ساز و کار مهیا نبود.
دستفروشان مترو ساماندهی می‌شوند؟
افزایش دستفروشان مترو موضوعی است که مورد انتقاد برخی مسافران قرار می‌گیرد، رنجبریان در این رابطه توضیح داد: یک جلسه با دوستان مترو داشتیم و اصرارشان این است که خودشان دست به ساماندهی بزنند، ماموریتی به ما ابلاغ نشده است. مترو الزامات خاص خود را دارد. دستفروشان مترو نیز می‌توانند در درگاه مجوز ملی ثبت نام کنند.
جا به جایی دستفروشان تئاتر شهر پس از پایان سال
چهارراه ولیعصر یکی از مهم‌ترین نقاط شهر است که در تسخیر دستفروشان در آمده است و در همین راستا تلاش شد تا با ایجاد بازارچه‌ای در نزدیکی چهارراه ولیعصر(عج) راهی برای کاهش هیاهوی اطراف تئاتر شهر اندیشیده شود.
سعید بیگی در رابطه با مورد ساماندهی دستفروشان چهارراه ولیعصر توضیح داد: زمینی را برای دستفروشان آماده کردیم و بازارچه هم با ۱۲۰ غرفه ایجاد شد اما فعالیت ما با ایام پایان سال همزمان شد و دستفروشان اکثرشان نیازمند هستند از ما درخواست کردند که چند هفته مانده به آخر سال را صبوری کنیم و به آنها مهلت بدهیم.
او با اشاره به تأکید شهردار تهران بر حفظ عزت دستفروشان حفظ شود، گفت: بعد از روزهای پایانی سال دستفروشان یه بازارچه منتقل می‌شوند تا مسئله حضور دستفروشان از این چهارراه مهم- که خواسته مردم و هنرمندان است- رفع و رجوع شود.
بیگی تأکید کرد: نهایت حضور دستفروشان در چهارراه ولیعصر تا پایان سال است و انشاءاله در سال آینده به بازارچه‌ای که شهرداری در نظر گرفته است، منتقل خواهند شد. بزرگترین مانع برای ساماندهی دستفروشان مربوط به پرهیز از آسیب به این قشر ضعیف است. چند نمونه مجوز هم برای چند دستفروش ایجاد کرده‌ایم که در درگاه ملی ثبت شده است.
مسعود رنجبریان نیز در رابطه با این موضوع تأکید کرد: با کمک شهرداری منطقه ۱۱ و ۶ دو فضا در ضلع جنوبی و شمالی چهارراه ولیعصر آماده شده است. ما خواهان ساماندهی بساط گستران شامل شناسنامه دار شدن و ثبت هویتشان در درگاه ملی مجوزها هستیم. با توجه به اینکه درگاه ملی مجوزها به تازگی کار خود را آغاز کرده است، نیاز به زمان هستیم تا در هنگام جا به جایی تمام موارد به درستی اجرا شود.