بلاکچین یا زنجیره بلوک اصطلاحی است که این روزها زیاد شنیده می‌شود. اگر در مورد این تکنولوژی یا اصطلاحاتی دیگری چون ارز دیجیتال چیزی نمی‌دانید با ما همراه باشید.
هر ساله فناوری‌های مختلفی در دنیا معرفی می‌شود که برخی از آنها به مصرف انبوه می‌رسد و برخی دیگر چنین شانسی پیدا نمی‌کنند و به دلایل مختلف در نطفه خفه می‌شوند. برخی از این تکنولوژی‌ها می‌توانند انقلابی باشند و از آنها به عنوان نسل بعدی فناوری‌های دنیا یاد می‌شود. تکنولوژی بلاکچین (Blockchain) در واقع یکی از همین فناوری‌های تاثیرگذار است.
بلاکچین چیست؟
بلاکچین از دو کلمه‌ی Block (بلوک) و Chain (زنجیره) تشکیل شده است و در اصل زنجیره‌ای از بلوک‌های مختلف است. تعریف مختصر و کاربردی بلاکچین نوعی سیستم ثبت اطلاعات و گزارش‌دهی است. در واقع در شبکه بلاکچین تمامی اطلاعات بین اعضای شبکه به اشتراک گذاشته می‌شود و با استفاده از سیستم رمزگذاری قدرتمند، دسترسی، حذف و دستکاری اطلاعات غیرممکن می‌شود.
کاربرد بلاکچین
فناوری بلاکچین کاربردهای زیادی دارد. از سرویس درخواست تاکسی مبتنی بر بلاکچین گرفته تا شبکه‌های بزرگ مالی مانند ارز دیجیتال، همه و همه می‌توانند از این تکنولوژی استفاده کنند. بیت کوین (Bitcoin) اولین باری بود که از بلاکچین برای ذخیره اطلاعات دارایی کاربران استفاده کرد و به عنوان یکی از ارزهای رمزنگاری شده محبوبیت زیاد پیدا کرد.
اما مهمترین موارد کاربرد بلاکچین به ویژه در آینده را می‌توان در موارد زیر جستجو کرد:
پزشکی و دارو
بلاکچین شامل بلاک‌هایی است که هر کدام یک تراکنش و سابقه را به خود اختصاص می‌دهد. از این ویژگی به خوبی می‌توان در زمینه‌ی سلامت و بهداشت استفاده کرد. هر سازمان یا افراد داخل آن می‌توانند اطلاعات مفیدی چون علت بیماری، زمان بستری شدن یا سوابق بیماری را در یک زنجیره بلوک اختصاصی ذخیره کنند تا بعدا به راحتی بتوان از این اطلاعات استفاده کرد.
ثبت احوال
تمامی کشورهای دنیا دارای سازمان و سیستم ثبت احوال هستند و در جایی اطلاعات مردم خود را ذخیره می‌کنند. از آنجایی که جمعیت دنیا به شکل کنترل‌نشدنی زیاد شده است و نگهداری حجم زیادی از اطلاعات هر روز سخت‌تر می‌شود، بنابراین برای جلوگیری از نابود شدن یا ناقص بودن اطلاعات مردم، می‌توان از فناوری بلاکچین استفاده کرد.
با استفاده از این تکنولوژی می‌توان اطلاعات مهم مربط به تمامی مردم شامل سن، عکس، تاریخ تولد، تاریخ فوت، وضعیت تاهل و… را در یک بلوک اختصاصی ذخیره کرد.
صدور صورتحساب و قبوض
بی‌شک سازمان‌ها و نهادهای دولتی می‌توانند بیشترین استفاده را از بلاکچین ببرند. سازمان‌های خدماتی مانند آب، برق، گاز و مخابرات که مجبورند حجم بسیار زیادی از اطلاعات را روی سیستم‌های خود نگهداری کنند، به سادگی با استفاده از بلاکچین می‌توانند اطلاعات مربوط به قبوض و صورتحساب‌های مختلف را بدون نیاز به کاغذ داشته باشند.
همه چیز درباره بلاک چین
استفاده از بلاکچین در هنر
شاید باورکردنی نباشد، ولی یکی از بهترین جاهایی که بلاکچین به درد می‌خورد، در زمینه‌ی هنر است. آثار هنری با ارزش بسیار زیادی در دنیا وجود دارد که قانون کپی رایت نمی‌تواند به خوبی از آنها محافظت کند. بنابراین بلاکچین به خوبی می‌تواند به هر اثر هنری یا هنرمند اختصاص یافته و با استفاده از رمزنگاری‌های سخت خود مانع از سرقت یا فروش آثار هنری بدون مجوز شود.
ذخیره امن اطلاعات
در دنیای امروز، اطلاعات حرف اول و آخر را می‌زند و نمی‌توان ارزش بسیار زیاد اطلاعات را کتمان کرد. به‌ویژه زمانی اهمیت این موضوع بیشتر می‌شود که بسیاری از کمپانی‌های کوچک و حتی بزرگ حریم خصوصی را نقض می‌کنند. پس بلاکچین به خوبی می‌تواند در این بخش مفید و کاربری باشد.
بهینه‌سازی مصرف انرژی
جنگ آینده‌ی دنیا بی‌تردید روی منابع به ویژه منابع انرژی خواهد بود و از این رو دولت‌های زیادی تلاش می‌کنند تا با بهینه‌سازی مصرف انرژی بتوانند در این جنگ پیروز شوند. با توجه به اهمیت موضوع انرژی‌های تجدیدپذیر و ظهور تکنولوژی بلاکچین، به خوبی می‌توان از این فرصت استفاده کرد تا بهینه‌سازی مصرف انرژی و فرایندهای جدید تولید انرژی دستخوش تغییرات جدی خواهد شد. کنترل و مدیریت هوشمند مصرف انرژی بخشی دیگر از مزایای این فناوری است.
تراکنش‌های مالی
یکی دیگر از مزایای قابل توجه بلاکچین موضوع تراکنش‌های مالی و دارایی‌های مردم به صورت ارز دیجیتال مانند بیت کوین است. شما به سادگی می‌توانید در دنیای امروز از هر جایی حجم زیادی از معاملات مالی را با استفاده از ارز دیجیتال رمزنگاری شده انجام دهید و دیگر نیازی به استفاده از پول‌های رایج دنیا نیست.
این در حالی است که ارزش ارز دیجیتال مانند بیت کوین روز به روز در حال افزایش است و از سوی دیگر با توجه به آگاهی نسبت به این موضوع، خیلی‌ها به دنبال استفاده از ارز دیجیتال هستند.
در مورد بلاک چین باید بدانید
انواع بلاکچین
به طور کلی تکنولوژی بلاک چین به سه دسته‌ی کلی تقسیم می‌شود:
بلاکچین عمومی غیرانحصاری
همانطور که مشخص است این نوع از فناوری بلاکچین به صورت عمومی مورد استفاده قرار می‌گیرد و در انحصار هیچ شخص یا ارگانی نیست. انواع ارز دیجیتال مانند بیت کوین یا اتریوم، نمونه‌های مشهوری از این نوع بلاکچین هستند.
بلاکچین عمومی انحصاری
این سیستم بلاکچین با اینکه می‌تواند به صورت عمومی به کار گرفته شود، ولی در واقع نیاز به تاییدیه دارد. افرادی چون کارمندان ارشد، مقامات کشوری، دولت یا… می‌توانند در خواست چنین تکنولوژی داشته باشند. در این حالت اطلاعات قابل نمایش برای عموم هستند ولی می‌توان از آنها محافظت کرد.
به عنوان مثال می‌توانید با اسکن یک کد QR به اطلاعات یک محصول دسترسی داشته باشید، ولی نمی‌توانید چیزی را کم و زیاد یا ویرایش کنید.
بلاکچین خصوصی انحصاری
این نوع از بلاکچین نیز همانطور که از اسمش بر می‌آید به صورت اختصاصی و انحصاری در اختیار برخی ارگان‌ها دولتی و خصوصی قرار می‌گیرد. در این حالت بعد از تایید سازمان مربوطه، تنها برخی از افراد می‌توانند به بعضی از اطلاعات دسترسی داشته باشند. به عنوان مثال می‌توان به سیستم پرداخت حقوق کارمندان دولت اشاره کرد.
در پایان یک بار دیگر اشاره می‌کنیم که بلاکچین یا زنجیره بلوک در واقع مجموعه‌ای بلوک‌های اطلاعاتی است که تشکیل یک بانک اطلاعاتی قدرتمند، وسیع و ایمن را می‌دهد. تمامی رکوردها و گزارشات در دفتر کل بلاکچین ثبت می‌شود و به دلیل نوع رمزنگاری آنها، امکان جابه‌جایی، حذف یا ویرایش وجود ندارد.