نیروگاه های فسیلی ایران چقدر بازدهی دارند؟ | حجم بالای آلایندگی محیط زیستی نیروگاه های فسیلی در ایران

2 آذر 1402

کمتر از ۱۰ روز دیگر اجلاس جهانی کاپ ۲۸ به میزبانی امارات در شهر دبی شروع به کار خواهد کرد. از هشت سال پیش تا کنون یعنی از اجلاس پاریس (کاپ ۲۱) تصمیمات مهمی در زمینه تبادلات مالی و فناورانه به منظور کاستن از انتشار گازهای گلخانه‌ای و یا سازگاری با تغییرات اقلیمی توسط ۱۹۵ کشور عضو گرفته‌ شده است.

همشهری آنلاین – زهرا رفیعی: کشورهای جهان در حال مذاکره بر سر ایجاد و استفاده از ظرفیت‌های بین‌المللی هستند تا از طریقش، نگذارند آن کابوس افزایش دمای ۲ درجه کره زمین به وقوع بپیوندد. بسیاری از کشورها برای کاهش سهمشان در انتشار کربن تغییرات اساسی در سبد انرژی‌های خود ایجاد کرده‌اند. «سهم‌دهی به انرژی‌های تجدیدپذیر» در سبد انرژی جهان به دلیل تاثیرات عظیم تغییرات اقلیمی، به سرعت در حال فراگیر شدن است هرچند همچنان بخش کوچکی از بازار انرژی است. در واقع رشد بی‌سابقه انرژی‌های تجدیدپذیر، تغییری در سلطه سوخت‌های فسیلی بر عرضه انرژی جهان، با سهم ۸۲ درصدی ایجاد نکرده است. در ایران نیز همچنان مهمترین منبع تامین انرژی سوخت‌های فسیلی است و برنامه‌های مربوط به انرژی‌های تجدیدپذیر به کندی به جلو می‌رود. در دولت سیزدهم برای این منظور برنامه عمل تدوین شده است به طوری که وزارت نیرو مکلف است برای تولید ۱۰ هزار مگاوات انرژی های تجدیدپذیر تا پایان سال ۱۴۰۴ برنامه ریزی کند و در قانون بودجه ۱۴۰۲ هم صنایع انرژی‌بر مکلف شده‌اند از ۱۰ هزار مگاوات نیروگاهی که از محل نیروگاه های حرارتی با راندمان ۵۵ درصد تاسیس می‌کنند، ‌ هزار مگاوات آن انرژی تجدید پذیر باشد.

برتری‌ های زیست محیطی تجدیدپذیر ها

با نگاهی آماری به میزان آلایندگی نیروگاه‌های سوخت فسیلی، مصرف آب در انواع آنها، بهره‌وری بسیار پایینشان اگر همین الان شما را در مقام تصمیم‌گیر بگذارند آیا به سرمایه‌گذاری در این بخش ادامه می‌دهید؟ در حالی که سال به سال نیاز کشور به مصرف انرژی افزایش می‌یابد نیروگاه ها در حال مستهلک شدنند و در عین حال میزان راندمان آنها به صورت میانگین به ۳۸ درصد رسیده است بیشترین تاثیر راندمان پایین را می‌توان در آلودگی هوای شهرها مشاهده کرد.

جدول میزان آلایندگی، مصرف آب و هزینه سرمایه‌گذاری برای انواع نیروگاه‌
نوع نیروگاه	هزینه سرمایه‌گذاری (دلار بر کیلووات)	ظرفیت پیش‌بینی شده (مگاوات)	مجموع آب مصرفی (میلیون متر مکعب)	مجموع گازهای آلاینده سالیانه (میلیون تن)	مصرف سوخت (میلیون مترمکعب)
بخاری	۷۰۰	۱۱ هزار	۱۸۹.۷	۶۳.۷	۴۰.۱ هزار
سیکل‌ترکیبی	۹۵۰	۹۵.۴ هزار	۱۱۲.۶	۴۷.۸	۲۴.۷ هزار
گازی	۷۰۰	۲ هزار	۵۳.۷	۵۶.۵	۴۲.۲ هزار
هسته‌ایی	۶۰۰۰	۱ هزار	۲.۲	–	–
برق‌آبی	۵۳۰۰	۲۰ هزار	–	–	–
بادی	۱۲۰۰	۲۰ هزار	–	–	–
فتوولتائیک (خورشیدی)	۶۰۰	۲ هزار	–	–	–

بهره وری پایین نیروگاه های کشور

سید مسلم موسوی درچه، مدیرعامل انجمن انرژی های تجدیدپذیر ایران: نیروگاه‌های فرسوده، نیروگاه‌های با بهره‌وری پایین و واحدهای گازی با راندمان نامناسب و نیروگاه‌های با مصرف بالا در کشور سالهاست در حال تولید برق هستند و شاید در دنیا تنها کشوری هستیم که دهه‌هاست هیچ نیروگاهی را با هر میزان مصرف آب و راندمان از مدار خارج نکرده‌ایم. در سال ۱۴۰۱ نیروگاه های بخاری در کشور ۲۳ میلیارد متر مکعب سوخت مصرف کردند این در حالیست که راندمان این نیروگاه ها ۳۶ درصد است، همچنین نیروگاه های سیکل ترکیبی با ۴۵ درصد راندمان ۴۲ میلیون متر مکعب و نیروگاه های گازی با راندمان ۳۱ درصد ۲۴ میلیون متر مکعب سوخت مصرف کردند. این را بگذارید کنار این واقعیت که ایران کشوری است که از نظر ذخایر فسیلی در رتبه‌های اول یا دوم دنیا قرار دارد ولی سالانه با ناترازی برق در تابستان و گاز در زمستان و اخیرا هم با ناترازی بنزین در پیک سفرهای نوروزی و اربعین و… مواجه می‌شود. از سال ۲۰۰۲ تا ۲۰۲۲ نیروگاه های فسیلی در حال کاهش و نیروگاه های تجدید پذیر در حال افزایش است در واقع دنیا دیگر در زمینه نیروگاه های فسیلی کمتر سرمایه گذاری می کند این در حالیست که در ایران حدود ۸۰ درصد نیروگاه ها فسیلی، ۴۰ درصد سیکل ترکیبی و ۲۵ درصد گازی هستند. ایران در حوزه انرژی های تجدید پذیر فرصت های زیادی را از دست می دهد، البته کشور در دولت سیزدهم به این سمت حرکت کرده است به طوری که سال گذشته دولت اعلام کرد که به سمت انرژی های تجدید پذیر رفته و برای آن برنامه دارد. نیروگاه‌های تجدیدپذیر برای کشور ما که اقتصاد آن مبتنی بر نفت است نه یک انتخاب که یک الزام است.

وضعیت نیروگاه‌های کشور در سال ۱۴۰۱

نیروگاه	میزان مصرف سوخت	بهره‌وری
بخاری	۲۳ میلیارد متر مکعب	۳۶درصد
سیکل ترکیبی	۴۲ میلیون متر مکعب	۴۵درصد
گازی	۲۴ میلیون متر مکعب	۳۱ درصد