بیان فضائل امیرالمومنین(ع) کار دشواری است. صحبت کردن در باب مقام کسی که خدای متعال در آیات فراوانی او را مدح می کند و به بیان کمالات او می پردازد، جز با بیان همان آیات و ترجمه کردن آن ممکن نیست.
همشهری آنلاین: یادداشت آیت الله سید محمدمهدی میرباقری، استاد حوزه علمیه قم را بخوانید: بیان فضائل امیرالمومنین(ع) کار دشواری است. صحبت کردن در باب مقام کسی که خدای متعال در آیات فراوانی او را مدح می کند و به بیان کمالات او می پردازد، جز با بیان همان آیات و ترجمه کردن آن ممکن نیست. بعضی از علمای شیعه آیاتی را که در مورد فضائل امیرالمونین است گردآوری کردند که در مجموع حدود هزار آیه می شود، بنابراین واضح است که ما نیز هنگام توصیف چنین شخصیت بزرگواری چاره ایی نداریم جز اینکه با زبان قرآن یا معصومین(ع) به وصف ایشان بپردازیم.
یکی از خصوصیت ممتاز ایشان، علم آن حضرت است. اگر بخواهیم علم حضرت را دنبال کنیم همین کتاب نهج البلاغه ای که در اختیار ماست کفایت می کند. در دورانی که امیرالمومنین در کنار وجود مقدس رسول اکرم زندگی می کردند سخنی جز به مقدار اندک از ایشان نقل نشده است؛ در آن دوران ایشان در بعضی از موارد به اصرار نبی اکرم سخنی را می فرمودند. در بیست و پنج سال بعد از نبی اکرم که دوران خانه نشینی حضرت بود هم آنچه از حضرت نقل شده کم است. بنابراین پنج سال دوران حکومت حضرت می ماند که در آن زمان هم سه جنگ بزرگ رخ داد اما با این حال حضرت معارف را برای مردم به قدر امکان بیان کردند؛ و آنچه شما در نهج البلاغه می بینید غالبا برای این دوران پنج ساله است که آن هم بخشی کوچک از معارفی است که حضرت در این زمان بیان فرموده اند.
ادبا، متکلمین، فلاسفه، عرفا و… شرح های متعددی بر این معارف نوشته اند که البته همه آن ها هم معتقدند که عمق کلام حضرت به خصوص در خطبه های توحیدی فهمیده نشده است و همه از تفسیر و تبیین خطبه های توحیدی اظهار عجز کرده اند. امیرالمومنین فرمود: «إِنَّ هَاهُنَا لَعِلْماً جَمّاً وَ أَوْمَأَ إِلَی صَدْرِهِ بِیَدِهِ لَمْ أُصِبْ لَهُ حَمَلَةً»(1)، در سینه من معارف فراوانی است، کاش کسانی بودند و می توانستند این معارف را تحمل کنند تا من به آن ها بگویم، چراکه تحمل معارف اهل بیت کار دشواریست «إِنَّ أَمْرَنَا صَعْبٌ مُسْتَصْعَبٌ»(2) لذا بسیاری از معارف در سینه ها باقیمانده است اما همین هایی که از ائمه نقل شده است گویای عظمت و بزرگی این اشخاص است.
بنابراین سرچشمه علم امیرالمومنین، علم الهی است و همه علومی که در نزد نبی اکرم است در خدمت امیرالمومنین است؛ لذا اگر کسی می خواهد به علم برسد باید نزد نبی اکرم بیاید چون همه علم را خداوند به ایشان داده است و باب این علم نیز امیرالمومنین است «أَنَا مَدِینَةُ الْعِلْمِ وَ عَلِیٌّ بَابُهَا»(3). اگر کسی می خواهد درهای معرفت الهی به رویش باز شود باید نزد امیرالمومنین برود.
از اول تا آخر قرآن وصف امیرالمومنین(ع) است و خود امام علی(ع) اعظم و اکبر آیات خداوند است. امیرالمومنین(ع) صبح روشن عالم است اگر در سایه امام علی(ع) حرکت کنیم حقایق برای ما روشن شده و از شیطان در امان خواهد بود. اگر کسی از امام جدا شود در عالم گم شده و عبادات او فایده ای ندارد، صراط مستقیم و باب الله فقط یک طریق است و همه باید از این مسیر به خداوند برسند.
شب قدر فرصتی برای تصمیم گیری های بزرگ است. در این شب از خداوند بخواهیم که هیچگاه از چراغ هدایت و آیه ها و نشانه های الهی در عالم فاصله نگیریم. برپایی مراسم های با شکوه شب قدر در اقصی نقاط ایران اسلامی نشانه شکست شیطان است، امیدواریم که زینت هایی که شیطان در دنیا جلوه می دهد ما را فریب ندهد.
پی نوشت ها:
(1) نهج البلاغة (للصبحی صالح)، ص: ۴۹۶
(2) معانی الأخبار، النص، ص: ۴۰۷
(3) الکافی (ط – الإسلامیة)، ج۲، ص: ۲۳۹