فواید زردچوبه برای دیابت | عوارض جانبی | مقدار و نحوه مصرف
زردچوبه از ادویه های طعم دهنده و خوش رنگ و لعاب است که طی قرن های گذشته به دلیل خواص دارویی بی نظیرش برای درمان مشکلات سلامتی مختلف از تسکین درد گرفته تا پیشگیری از دیابت استفاده شده است.
اعتقاد بر این است کورکومین موجود در زردچوبه می تواند به پیشگیری و درمان دیابت نوع 2 کمک کرده و برای کاهش سطح قند خون، پیشگیری از عوارض جانبی دیابت و بهبود حساسیت انسولین مفید باشد.
در ادامه مطلب قصد داریم درباره خواص و مضرات زردچوبه برای دیابت صحبت کرده و با نحوه استفاده آن آشنا شویم، همراه باشید.
فواید زردچوبه برای دیابت
به نظر می رسد کورکومین موجود در زردچوبه برای پیشگیری از ابتلا به دیابت مفید بوده و می تواند به کاهش سطح قند خون و پیشگیری از عوارض مرتبط با دیابت در بیماران مبتلا کمک کند.
برخی فواید احتمالی زردچوبه برای دیابت عبارتند از:
1. خاصیت آنتی اکسیدانی
کورکومین موجود در زردچوبه دارای خاصیت آنتی اکسیدانی است.
همان طور که می دانید آنتی اکسیدان ها با رادیکال های آزاد مقابله می کنند، این مولکول های مضر از عوامل ایجاد استرس اکسیداتیو بوده و سطح آن ها در بدن معمولا به دلیل سبک زندگی نا مناسب از جمله سیگار کشیدن، نوشیدن الکل، خوردن غذاهای سرخ شده یا آلودگی ها افزایش می یابد.
استرس اکسیداتیو عملکرد سلول ها را دچار اختلال کرده و خطر ابتلا به بیماری های مزمن از جمله دیابت را افزایش می دهد، روی مقاومت انسولین که از مشخصه های اصلی دیابت نوع 2 است اثر گذاشته و باعث افزایش قند خون می شود.
خوشبختانه مصرف مواد غذایی آنتی اکسیدانی مانند زردچوبه با از بین بردن رادیکال های آزاد، نقش مهمی در پیشگیری از آسیب اکسیداتیو داشته و به پیشگیری از دیابت کمک می کنند.
2. خاصیت ضد التهابی
التهاب در واقع واکنش طبیعی بدن در مقابله با بیماری ها و آسیب ها است اما در صورت مزمن شدن می تواند خطر ابتلا به بیماری ها از روماتیسم مفصلی گرفته تا اختلالات متابولیکی مانند دیابت، چاقی و بیماری های عفونی مانند سرماخوردگی را افزایش دهد.
دیابت نوع 2 از بیماری های مرتبط با التهاب مزمن است و مصرف مکمل های زردچوبه به دلیل اثرات ضد التهابی و آنتی اکسیدانی خود احتمالا به مدیریت قند خون در افراد مبتلا به دیابت نوع 2 کمک می کنند.
3. جلوگیری از عوارض دیابت
به نظر می رسد کورکومین موجود در زردچوبه در کاهش خطر یا شدت برخی عوارض مرتبط با دیابت مفید باشد، از جمله:
- سلامت کبد؛ بسیاری از افراد مبتلا به دیابت از مشکلات کبدی مانند کبد چرب رنج می برند در حالی که مصرف کورکومین ممکن است خطر بروز مشکلات کبدی در این بیماران را کاهش دهد.
- سلامت قلب و کاهش کلسترول؛ دیابت خطر ابتلا به بیماری های قلبی عروقی را افزایش می دهد و بیماری قلبی یکی از دلایل اصلی مرگ زودرس بیماران دیابتی می باشد، گفته شده مصرف کورکومین می تواند به کاهش کلسترول کل، کلسترول بد خون و حفظ سلامتی قلب کمک کند.
- نوروپاتی دیابتی؛ سطح بالای قند خون می تواند به آسیب عصبی منجر شود که به آن نوروپاتی دیابتی می گویند. به نظر می رسد مصرف زردچوبه برای جلوگیری از برخی عوارض نوروپاتی دیابتی از جمله مشکلات چشمی مانند یووئیت و آب مروارید، فلج معده و مشکلات شناختی مفید است.
4. کاهش قند خون
از یک سو زردچوبه از مواد غذایی کم کربوهیدرات است و افزودن آن به غذاها باعث افزایش شدید سطح قند خون نمی شود.
از سوی دیگر به نظر می رسد کورکومین علاوه بر تاثیر خوبی که در پیشگیری از ابتلا به دیابت دارد می تواند به کاهش A1C (میانگین قند خون دو تا سه ماهه)، بهبود حساسیت به انسولین، کاهش سطح قند خون ناشتا، بهبود عملکرد سلول های بتا و تولید هورمون انسولین کمک کرده و از افزایش وزن جلوگیری کند.
همچنین دیده شده مصرف کورکومین به همراه داروی ضد دیابت متفورمین در کاهش قند خون، التهاب و استرس اکسیداتیو موثر بوده است.
5. سایر فواید
از دیگر فواید مصرف ادویه زردچوبه یا مکمل های کورکومین برای افراد دیابتی می توان به جلوگیری یا کاهش شدت موارد زیر اشاره کرد:
- اختلال نعوظ
- نفروپاتی دیابتی که بیماری کلیوی دیابتی نیز نامیده می شود
- درد ناشی از بیماری های التهابی مانند روماتیسم مفصلی
- بهبود سریع تر زخم های دیابتی
عوارض جانبی زردچوبه برای دیابت
به طور کلی مصرف زردچوبه در دوزهای مناسب برای سلامت افراد مبتلا به دیابت بی خطر است اما مصرف بیش از حد کورکومین – بیشتر از آن چه که معمولا در هر وعده غذایی با ادویه زردچوبه مصرف می شود – می تواند عوارض جانبی ناخوشایندی به دنبال داشته باشد.
برخی عوارض جانبی زیاده روی در مصرف زردچوبه یا کورکومین عبارت است از:
- حالت تهوع
- سوء هاضمه
- اسهال
- رقیق شدن خون
توجه داشته باشید:
- مصرف مکرر مقادیر زیاد زردچوبه می تواند به مشکلات کبدی منجر شود
- اگر به بیماری کیسه صفرا، سنگ کلیه یا کم خونی مبتلا هستید لازم است از مصرف زردچوبه اجتناب کنید
- مصرف زردچوبه برای افرادی که از داروهای رقیق کننده خون استفاده می کنند توصیه نمی شود
- زردچوبه ممکن است با داروهای دیابت یا سایر داروهای خاص و مکمل ها تداخل داشته باشد
نکته: به طور کلی مصرف دوزهای بالای 4 گرم کورکومین در روز توصیه نمی شود.
نکات مهم که قبل از مصرف باید توجه کنید
اگر به دیابت مبتلا هستید و قصد اضافه کردن مکمل کورکومین یا زردچوبه به رژیم غذایی خود را دارید حتما ابتدا با پزشک مشورت کنید و از دوز مناسب برای مصرف اطمینان حاصل کنید، به خصوص اگر از داروهای خاص دیابت استفاده می کنید.
توجه داشته باشید هرگز نباید به این مکمل ها به عنوان راه حل سریع برای پیشگیری و درمان دیابت نگاه کنید و نباید آن را به عنوان جایگزین برنامه دارویی خود در نظر بگیرید.
افرادی که سبک زندگی و تغذیه مناسبی ندارند و تنها از مکمل کورکومین برای کنترل دیابت خود استفاده می کنند احتمالا اثر چندانی در بهبود وضعیت خود حس نخواهند کرد.
نحوه مصرف زردچوبه برای دیابت
اگرچه بیشتر تحقیقات پزشکی روی فواید مکمل های زردچوبه انجام شده اما با استفاده کردن از این ادویه در غذاها و نوشیدنی ها نیز می توان از خواص آن بهره مند شد.
برخی ایده های افزودن زردچوبه به برنامه غذایی عبارتند از:
1. دمنوش زردچوبه
برای تهیه دمنوش زردچوبه می توانید از دمنوش های کیسه ای استفاده کرده یا خودتان آن را درست کنید. در صورت تمایل داخل دمنوش مقداری دارچین و پودر فلفل تازه نیز اضافه کنید و برای خوش طعم شدن آن از اندکی شیرین کننده کم کربوهیدرات مانند اسپلندا یا شیرین برگ به جای عسل بهره ببرید.
2. هوموس
برای کنترل قند خون می توانید از هوموس و سبزیجات سرشار از پروتئین به عنوان یک میان وعده سالم استفاده کنید تا از خاصیت سیر کننده نخود و خاصیت ضد التهابی زردچوبه همزمان بهره مند شوید.
3. توفو
توفو از مواد غذایی سرشار از پروتئین و فیبر با کربوهیدرات و کالری اندک است. توفوی ساده طعم ملایمی دارد و افزودن اندکی زردچوبه به آن باعث قوی تر شدن طعمش خواهد شد. برای این منظور می توانید از زیره سبز، زنجبیل آسیاب شده، فلفل کاین، پودر فلفل تند و سایر ادویه ها نیز استفاده کنید.
توصیه می شود:
- با ترکیب زردچوبه، شیر و سایر ادویه ها شیر طلایی درست کنید
- قبل از پختن برنج مقداری زردچوبه به آن اضافه کنید تا رنگ و طعم دلپذیری داشته باشد
- از زردچوبه برای طعم دهی ملایم به خورش سبزیجات استفاده کنید
- زردچوبه را به اسموتی های خود اضافه کنید
منابع: healthline – medicalnewstoday – everydayhealth