مراقبت های دوران بارداری و نکات مهم در این دوره

مراقبت های دوران بارداری چیست؟

مراقبت های دوران بارداری به مجموعه ای از کار ها گفته می شود که می تواند به کاهش خطراتی که در دوران بارداری محتمل است کمک کند و شانس زایمان سالم و ایمن را افزایش دهد. برای مثال ویزیت های منظم قبل از اقدام به بارداری به پزشک کمک می کند تا وضعیت سلامتی مادر را در این دوران به خوبی تحت نظر بگیرد و هر گونه مشکل یا عارضه ای را قبل از جدی شدن تشخیص دهد.
احتمال این که فرزند مادرانی که به مهم ترین نکات مراقبتی در بارداری توجه نمی کنند، با وزن کم به دنیا بیاید، سه برابر بیشتر از مادرانی که به این نکات پایبند اند. احتمال فوت نوزادانی که با وزن کمتر از حد معمول به دنیا آمده اند نیز حدود پنج برابر بیشتر از نوزادانی است که با وزن طبیعی به دنیا می آیند.
مراقبت های دوران بارداری حداقل سه ماه قبل از تلاش برای بارداری باید شروع شود. برخی از این عادات شامل کنار گذاشتن عادات ناسالم و مشورت گرفتن از پزشک برای مصرف مولتی ویتامین ها، مکمل ها و مواد غذایی مختلف می شود. همچنین فرد باردار به هیچ عنوان نباید حتی دارو های بدون نسخه را بدون مشورت از پزشک مصرف کند.

توصیه و نکات مهم در دوران بارداری 

برخی از مهم ترین نکات مراقبتی در بارداری عبارتند از:
1) تأمین ویتامین، املاح معدنی و ریز مغذی ها
2) تغذیه و غذاهای مصرفی
3) افزایش وزن
4) دوری از غذاهای ناسالم
5) ورزش
6) مصرف مایعات
7) سلامت دهان
8) توجه به مصرف دارو و مکمل های گیاهی
9) مسافرت

1) تأمین ویتامین و املاح معدنی:

یکی از مهم ترین نکاتی که باید در دوران بارداری به آن توجه داشته باشید، تغذیه مناسب است. داشتن تغذیه مناسب در دوران بارداری می تواند به رشد خوب مغز جنین و به داشتن وزن مناسب در حین تولد کمک می کند. تغذیه سالم همچنین می تواند احتمال بروز بسیاری از نقایص مادرزادی را کاهش دهد.
علاوه بر این موارد رژیم غذایی سالم مادر در دوران بارداری خطر کم خونی و سایر علائم ناخوشایند مادر را مانند خستگی و تهوع صبحگاهی کمتر می کند. یک رژیم غذایی سالم باید شامل این مواد غذایی باشد:

1) پروتئین
2) ویتامین سی
3) کلسیم
4) میوه ها و سبزیجات
5) غلات کامل
6) غذا های غنی از آهن
7) چربی کافی
8) اسیدهای چرب ضروری (امگا3)
9) اسید فولیک
10) سایر مواد مغذی مانند کولین

زنانی که باردار هستند نیز باید مطمئن شوند که ویتامین D کافی دریافت می­ کنند. توصیه ­های اخیر برای همه­ افراد بزرگسال کمتر از 71 سال (از جمله زنان باردار و شیرده) 600 واحد بین المللی (IU) از ویتامین D به صورت روزانه است. با پزشک خود در مورد اینکه چطور می توانید مطمئن شوید که ویتامین D کافی و سایر ویتامین­ ها و مواد مغذی مهم را دریافت می­ کنید، صحبت کنید.
در ذهن داشته باشید که دریافت مقدار خیلی زیاد از یک مکمل می ­تواند مضر باشد. برای مثال، سطوح خیلی بالای ویتامین A می­ تواند موجب ایجاد نقایص شود. به این دلیل، ویتامین ­های پیش از بارداری روزانه­ شما نباید حاوی بیشتر از IU 5000 (واحد بین المللی) از ویتامین A باشد. برخی از مکمل­ ها حاوی مقادیر بیشتری هستند. فقط ویتامین ­ها و مکمل­ های معدنی که پزشک شما توصیه کرده است را دریافت کنید.

مکمل پیشنهادی مهتاطب
قرص مولتی پریناتال گلوک ویت یکی از این مکملهای غذایی مخصوص دوره بارداری و شیردهی است که ساخت ایران بوده و هر بسته آن شامل 30 عدد قرص حاوی ویتامین A,B1,B2,B3,B6,B12,C,کلسیم، فولیک اسید(B9) ، آهن و زینک می باشد. کمبود هر یک از ترکیبات نامبرده میتواند سلامتی مادر و جنین و کودک شیرخوار را به خطر بی اندازند.

​داروخانه اینترنتی مهتاطب تمامی محصولات معرفی شده در مقالات مجله مهتاطب متعلق به سایت داروخانه اینترنتی مهتاطب (داروخانه شبانه روزی دکتر رویا میرنظامی) می باشد و شما عزیزان میتوانید کلیه محصولات مورد نیاز خود را از طریق مراجعه به سایت مهتاطب به آدرس www.mahtateb.com خریداری نمائید. مشاوره و خرید انواع مولتی ویتامین بارداری و شکم بند بارداری از داروخانه مهتاطب در برنامه ایتا-روبیکا و واتساپ: 09302007587

2) توجه به غذا:

✔️ غذاهایی که برای مادر و کودک خوب هستند:

یک زن باردار، نسبت به قبل از بارداری، نیاز به ویتامین ­ها، مواد معدنی و مواد مغذی بیشتری دارد. داشتن انتخاب­ های غذایی سالم در هر روز، به شما کمک می­ کند تا به کودک خود چیزهایی که برای رشد و نمو نیاز دارد را بدهید. انتخاب بشقاب غذا برای زنان باردار و شیرده می­ تواند به شما نشان دهد که چه چیزی باید بخورید؛ همچنین باید بر اساس قد، وزن و سطح فعالیت خود چه مقدار از هر گروه غذایی مصرف کنید.

اگر شما به دلایل زیر نیازهای غذایی ویژه­ ای دارید، با پزشک خود صحبت کنید: 

• دیابت – حتما با پزشک خود در مورد برنامه­ غذایی و نیاز به انسولین صحبت کنید. سطوح بالای قند خون می­ تواند برای کودک شما مضر باشد. برای اطلاعات بیشتر در مورد این موضوع میتوانید از مقاله  دیابت در بارداری و مراقبت های لازم کمک بگیرید.

• عدم تحمل لاکتوز – به دنبال محصولات با لاکتوز پایین و مکمل­ های کلسیم باشید تا مطمئن شوید که کلسیم مورد نیاز خودتان را دریافت خواهید کرد.

• گیاه ­خواری – مطمئن شوید که پروتئین، آهن، ویتامین B و ویتامین D کافی می­ خورید.

• PKU – سطوح فنیل آلانین (FEN-uhl-AL-uh-NEEN) موجود در رژیم غذایی خودتان را به خوبی کنترل کنید.

✔️ مصرف ماهی و غذاهای دریایی

لازم به ذکر است که ماهی می تواند بخش مهمی از رژیم غذایی سالم باشد. انواع ماهی ها منبع مهمی از پروتئین و اسید های چرب امگا 3 که برای سلامت قلب مفیدند، هستند. برخی از محققان بر این باور اند که خوردن ماهی کم ممکن است با افسردگی زنان در دوران بارداری و بعد از آن مرتبط باشد. همچنین پژوهش هایی نشان داده اند که اسید های چرب امگا 3 که توسط زنان باردار مصرف می شوند، ممکن است به نمو چشم و مغز کودکان کمک کنند.
زنانی که باردار هستند یا قصد دارند باردار شوند و مادران شیرده به 340 گرم ماهی در هفته برای بهره مندی از مزایای سلامتی آن دارند. متاسفانه برخی از زنان باردار و شیرده به دلیل جیوه موجود در غذا های دریایی از مصرف ماهی خودداری می کنند. جیوه، فلزی است که در سطوح بالا ممکن است به مغز کودک متولد نشده آسیب برساند. جیوه با مصرف زیاد ماهی های شکارچی وارد بدن جنین می شود. بسیاری از غذا های دریایی جیوه کمی دارند یا اصلا جیوه ندارند. با توجه به موارد گفته شده خطر جیوه به مقدار و نوع غذای دریایی مصرفی بستگی دارد.
زنانی که در حال شیردهی هستند، باردار هستند یا می خواهند باردار شوند می توانند غذا های دریایی پخته شده بی خطر را مصرف کنند؛ اما باید درمورد خوردن ماهی های دارای سطوح بالایی از جیوه محتاط باشند. در ذهن داشته باشید که حذف همه ماهی ها از رژیم غذایی، شما را از فواید مهم اسید های چرب امگا 3 در بارداری محروم خواهد کرد.

این ماهی ها که سطوح بالایی از جیوه دارند نخورید:
✔️ اره ماهی
✔️ تاج ماهی
✔️ شاه ماهی خال خالی
✔️ کوسه ماهی

❌غذاهای ممنوع در بارداری:

• غذاهای دریایی دودی شده یخ زده مانند ماهی سفید، سالمون و ماهی خال خالی

• هات داگ­ ها یا گوشت­ های فرآوری شده، مگر این که با حرارت بخار گرم شده باشند.

• گوشت­ های یخ زده

• شیر یا آب میوه­ های پاستوریزه

• برخی از سالادهای فروشگاهی مانند سالاد جوجه، تخم مرغ یا تن

• پنیرهای نرم غیر پاستوریزه مانند پنیرهای پاستوریزه نشده­ فتا، بری، کیسو بلانکو (پنیر سفید)، کیسو فرسکو (پنیر تازه) و پنیرهای آبی.

• کوسه ماهی، اره ماهی، شاه ماهی خال خالی یا تاج ماهی (که قاشقک سفید یا طلایی نیز نامیده می­ شود)؛ این ماهی­ ها سطوح بالایی از جیوه دارند.

• گیاهانی که مصارف دارویی دارند بدون تایید پزشک. ایمنی درمان­ های گیاهی همیشه مشخص نیست. برخی از گیاهان ممکن است در طی بارداری مضر باشند، مانند خربزه تلخ (کارلا)، آب میوه­ نانی و عنبه کال

• جوانه ­های خام از هر نوعی (از جمله، یونجه، شبدر، تربچه، ماش)

3) افزایش وزن:

از مهم ترین نکات مراقبتی در بارداری مسئله افزایش وزن است. افزایش وزن یک اتفاق کاملا طبیعی در دوران بارداری است. شما نباید به دلیل اضافه وزن در دوران بارداری خود را از خوردن غذا های مختلف منع کنید. برای این که تغذیه مناسبی داشته باشید حتما وزن و نیاز های بدن خود را با پزشک در میان بگذارید. توصیه های پزشکان برای مادرانی که قبل از بارداری دچار کمبود یا اضافه وزن هستند، متفاوت است. همچنین شرایط برای مادرانی که فرزندان چند قلو یا دو قلو در رحم دارند، فرق می کند.

4) دوری از غذاهای ناسالم:

یکی از مهم ترین نکات مراقبتی در بارداری دوری از غذا های ناسالم است. برای این که از ابتلای نوزاد خود به عفونت های باکتریایی یا انگلی جلوگیری کنید، باید مطمئن شوید تمامی مواد غذایی از جمله پنیر، آب میوه یا شیری که مصرف می کنید، پاستوریزه شده باشد. همچنین باید از خوردن غذا های آماده و فرآوری شده مانند هات داگ خودداری کنید؛ مگر این که به طور کامل و هر چند وقت یک بار حرارت داده شوند. از دیگر غذا هایی که در دوران بارداری بهتر است مصرف نشود می توان به غذا های دریایی دودی و غذا های دریایی نیم پز اشاره کرد.

5) ورزش:

از مهم ترین نکات مراقبتی در بارداری می توان به ورزش اشاره کرد. ورزش های مناسب نه تنها برای افراد باردار خطری ندارند، بلکه می توانند برای رشد جنین نیز مفید باشند. افراد باردار باید هر هفته حداقل 150 دقیقه فعالیت هوازی با شدت متوسط داشته باشند. البته قبل از شروع هر گونه ورزشی حتی ورزش ساده ای مانند پیاده روی حتما با پزشک خود مشورت کنید؛ به خصوص اگر دچار مشکلات خاص جسمی هستید. ورزش در دوران بارداری در افزایش سطح انرژی، بهبود خواب، تقویت عضلات و استقامت، کاهش کمر درد، رفع یبوست، افزایش گردش خون و کاهش سطح استرس موثر است..

توصیه هایی برای فعالیت جسمی بی خطر و سالم

از توصیه ­های زیر برای فعالیت­ های بدنی بی خطر و سالم پیروی کنید:

• زمانی که شما ورزش می­ کنید، به آهستگی شروع کنید، به تدریج افزایش دهید و به آهستگی سرد کنید.
• شما باید بتوانید در حین ورزش کردن صحبت کنید. اگر اینطور نیست، ممکن است در حال زیاده­ روی باشید.
• وقفه­ های مکرر داشته باشید
• بعد از سه ماهه­ اول بارداری روی پشت خود ورزش نکنید. این کار می­ تواند فشار خیلی زیادی روی یک سیاه رگ مهم وارد کند و جریان خون به کودک را محدود کند.
• از حرکات زیر آفتاب، قوی و با شدت بالا اجتناب کند. در طی بارداری، بافت­ های پیوندی با سهولت بیشتری کشیده می­ شوند. بنابراین این نوع از حرکات شما را در معرض آسیب دیدگی مفصل قرار می­ دهند.
• دقت کنید که تعادل خودتان را از دست ندهید. همانطور که کودک شما رشد می­ کند، مرکز ثقل شما تغییر می­ کند که شما را مستعد افتادن می­ کند. به این دلیل، فعالیت­ هایی مانند آهسته دویدن، استفاده از دوچرخه، یا انجام ورزش ­های راکتی ممکن است در سومین 3 ماهه­ بارداری پرخطرتر باشد.
• در ارتفاع ­های بالا ورزش نکنید (بیشتر از 6000 پا). این کار می­ تواند از رسیدن اکسیژن کافی به کودک شما جلوگیری کند.
• حتما قبل، در طی و بعد از ورزش مقدار زیادی آب ­بنوشید.
• در گرما و رطوبت خیلی بالا فعالیت نکنید.
• اگر شما احساس ناراحتی، تنگی نفس یا خستگی کردید، یک وقفه ایجاد کنید و زمانی که مجددا ورزش را شروع می­ کنید، آن را ساده­ ترکنید.

در صورت داشتن علائم زیر ورزش را متوقف و هرچه زودتر با پزشک خود صحبت کنید:

• گیجی
• سردرد
• درد قفسه سینه
• درد ساق پا یا تورم
• درد شکمی
• تاری دید
• نشت مایعات از واژن
• خون ریزی واژینال
• حرکات کمتر جنین
• انقباضات

6) مصرف مایعات:

تمام سیستم های بدن کودک شما به آب نیاز دارند. زمانی که شما باردار هستید، کودک شما به مقدار زیادی آب دارد تا هیدراته بماند و بتواند درون بدن شما زندگی کند. آب همچنین به پیشگیری از یبوست، هموروئید، ورم بیش از اندازه و عفونت های دستگاه ادراری یا مثانه کمک می کند. دریافت نکردن آب کافی ممکن است به زایمان پیش از موعد منجر شود.
کودک شما آب مورد نیاز خود را از طریق مایعاتی که شما می نوشید و غذا هایی که مصرف می کنید دریافت می کند. اینکه هر روز باید چه مقدار آب بنوشید به عوامل زیادی مانند سطح فعالیت شما، دمای هوا و قد و وزنتان وابسته است. برای مثال زمانی که هوا گرم است و شما فعالیت فیزیکی بیشتری دارید، کودکتان به مایعات بیشتری نیاز دارد. همچنین اگر تب یا استفراغ یا اسهال داشته باشید، باید مایعات بیشتری مصرف کنید.
پزشکان توصیه می کنند که زنان باردار روزانه حدود 10 فنجان مایعات بنوشند. آب، آب میوه ها، قهوه، چای و نوشیدنی های شیرین غیر الکلی برای برطرف کردن نیاز شما به مایعات مناسب اند. اما در ذهن داشته باشید که برخی از نوشیدنی ها مقدار قند بالایی دارند. روشی که با به کار گیری آن می توانید دریابید که آیا به میزان کافی مایعات دریافت می کنید یا خیر این است که ادرارتان زرد کمرنگ یا بی رنگ باشد و به ندرت احساس تشنگی داشته باشید. تشنگی علامتی است که نشان می دهد بدن شما در مسیر دهیدراتاسیون قرار داد. برای نوشیدن آب تا زمان تشنه شدن صبر نکنید.

مایعات مضر در دوران بارداری:

1) الکل: هیچ مقدار از الکل برای یک زن در دوران بارداری بی خطر نیست. زمانی که باردار هستید و آبجو، شراب، الکل سنگین یا سایر نوشیدنی­ های الکلی می ­نوشید، الکل وارد خون شما می­ شود. الکل موجود در خون نیز از طریق بدن ناف وارد بدن جنین می­ شود. الکل ممکن است باعث کم شدن رشد کودک شود، مغز کودک را تحت تاثیر قرار دهد و بروز نقایصی را هنگام تولد او در پی داشته باشد.

2) کافئین:به نظر می­ رسد که مقدار متوسط کافئین در طی بارداری بی خطر باشد. متوسط یعنی کمتر از 200 میلی گرم کافئین در روز. بیشتر انواع چای و نوشیدنی­ های شیرین بدون الکل، کافئین خیلی کمتری نسبت به مقدار ذکر شده دارند. برخی از مطالعات ارتباط بین مقادیر بالا تر کافئین و سقط و زایمان پیش از موعد را نشان داده ­اند. اما هیچ برهان محکمی در دست نیست که نشان دهد کافئین باعث ایجاد این مشکلات شده باشد. با تمام این اوصاف اثرات کافئین خیلی زیاد مشخص نیست؛ از این رو بهتر است در این مورد با پزشک خود مشورت کنید.

7) رسیدگی به سلامت دهان:

قبل از اینکه باردار شوید؛ بهتر است که برای حفظ دندان­ ها و لثه­ های سالم، معاینات دندانپزشکی را به طور مرتب انجام دهید. اگر باردار هستید و معاینات دندان پزشکی را به طور مرتبط انجام نمی ­دهید؛ به موارد زیر توجه کنید:

• در اوایل بارداری خود، به دندان پزشکی مراجعه نموده و دهان خود را به طور کامل معاینه کنید. زیرا زمانی که شما باردار هستید؛ نمی­ توانید اشعه­ ایکس دریافت کنید. اما اگر شما مجبورید برای درمان یک مشکل مربوط به دندان اشعه­ ایکس دریافت کنید؛ خطر آن برای کودک متولد نشده­ شما بسیار کم است.
• درمان دندان در طول بارداری، بی­ خطر است. بهترین زمان برای درمان دندان بین هفته­ های چهاردهم و بیستم است. در طول ماه­ های آخر بارداری، شما ممکن است نتوانید راحت روی صندلی دندان پزشکی بنشینید.
• از درمان­ های لازم دندان پزشکی اجتناب نکنید در این صورت ممکن است سلامت خود و کودکتان را به خطر بیاندازید.
• برای کنترل خطر ابتلا به بیماری­ های لثه، بهداشت دهان و دندان را رعایت کنید. زنان باردار ممکن است تغییر در حس چشایی را تجربه کنند و لثه­ های آن ها قرمز و متورم شود که به راحتی خونریزی می­ کنند. این شرایط، ورم لثه بارداری نامیده می­ شود. این مشکل توسط بهداشت ضعیف دندان و سطوح هورمونی بالاتر در دوران بارداری ایجاد می­ شود. تا همین اواخر، تصور می­ شد که داشتن بیماری لثه می­ تواند خطر به دنیا آوردن نوزادی با وزن کم را افزایش دهد. محققان قادر به تایید این ارتباط نیستند؛ اما برخی از تحقیقات در حال انجام هستند تا اطلاعات بیشتری بدست آورند.

بعد از زایمان، بهداشت دهان و دندان خود را حفظ کنید تا از سلامت دهان و دندان نوزاد خود محافظت نمایید. باکتری­ هایی که موجب پوسیدگی دندان می­ شود؛ می ­توانند با روش­ های متفاوتی از شما به کودکتان منتقل شوند:

• بوسه بر روی دهان کودک
• اجازه می­ دهید کودکتان، انگشتان خود را در دهان شما قرار دهد
• غذا را با قاشق کودکتان مزه مزه می­ کنید
• تست کردن دمای بطری شیر کودک با دهان خود

شما همچنین باید تا سن 1 سالگی برای کودک خود، یک دندان پزشک پیدا کنید.

8) توجه به مصرف دارو و گیاهان دارویی

شما و کودکتان بهم وصل هستید. داروهایی که شما مصرف می­ کنید؛ از جمله: داروهای بدون نسخه، گیاهان دارویی و داروهای با نسخه یا مکمل­ ها ممکن است به بدن کودک شما نیز منتقل شوند. بسیاری از داروها و گیاهان دارویی باعث ایجاد مشکلاتی در دوران بارداری، از جمله نقایص هنگام تولد می­ شوند. برای برخی از داروها، ما خیلی نمی­ دانیم که چگونه ممکن است بر بارداری یا جنین در حال رشد تاثیر بگذارند. این به این دلیل است که داروها از ترس اینکه به جنین آسیب برسانند؛ به ندرت بر روی زنان باردار آزمایش می­ شوند.
مادران ممکن است تعجب کنند که مصرف برخی از داروها در دوران بارداری بی­ خطر است. پاسخ روشنی به این سوال وجود ندارد. پزشک شما ممکن است به شما برای انتخاب داروهایی که می­ توانید مصرف کنید؛ کمک کند. برچسب­ های داروهای با نسخه و بدون نسخه حاوی اطلاعاتی هستند که به شما و پزشکتان برای این انتخاب کمک می­ کنند. در آینده، ارائه­ یک برچسب دارویی جدید برای داروهای با نسخه، مصرف آن را برای زنان و پزشک آن ها برای سنجش مزایا و خطرات استفاده از داروهای با نسخه در دوران بارداری آسان می­ کند.
همواره قبل از شروع یا قطع هر دارو، با پزشک خود صحبت کنید. استفاده نکردن از داروهای مورد نیاز شما ممکن است برای شما و کودکتان مضرتر باشد.

مصرف مکمل های گیاهی یا غذایی و سایر محصولات طبیعی
شما ممکن است فکر کنید که گیاهان دارویی بی­ خطرند؛ زیرا آنها طبیعی هستند. اما، به جز برخی از ویتامین­ ها، اطلاعات کمی در مورد استفاده از مکمل­ های گیاهی یا غذایی در دوران بارداری وجود دارد. برخی از برچسب‌های گیاهان دارویی ادعا می­ کنند که به حل مشکلات بارداری کمک خواهند کرد. اما، اغلب مطالعات خوبی برای اثبات صحت این ادعا وجود ندارد و نمی ­توانند نشان دهند که آیا گیاهان دارویی می­ توانند به شما یا کودک شما آسیب برسانند یا خیر. همچنین، برخی از گیاهان دارویی زمانی که در مقادیر اندک به عنوان غذا مورد استفاده می­ گیرند؛ بی خطر هستند اما زمانی که در مقادیر زیاد به عنوان دارو استفاده می­ شوند؛ ممکن است مضر باشند. از این رو، قبل از استفاده از مکمل­ های گیاهی یا غذایی یا محصولات طبیعی با پزشک خود صحبت کنید. این محصولات ممکن است شامل عناصری باشند که می­ تواند به شما یا کودک در حال رشد شما آسیب برساند.

9) مسافرت

زندگی روزمره هنگامی که شما باردار می­ شوید؛ متوقف نمی­ شود. اکثر زنان باردار سالم می­ توانند در دوران بارداری به فعالیت عادی و معمول خود ادامه دهند. این بدان معناست که رفتن به سرکار، اجرای فرامین و برای برخی از زنان رفتن به بیرون از خانه منعی ندارد. برای مراقبت از خود و کمک به سالم نگه داشتن کودکتان، قبل از یک سفر طولانی یا سفرهای دور از خانه به نکات زیر توجه کنید:

• قبل از تصمیم ­گیری در مورد مسافرت به دور از خانه، با پزشک خود صحبت کنید. از او بپرسید که کدام شرایط ممکن است باعث شود مسافرت شما در دوران بارداری، ناامن باشد. همچنین مقصد را در نظر بگیرید. آیا خوردن غذا و آب بی­ خطر است؟ آیا قبل از رفتن به سفر به واکسیناسیون نیاز دارید؟ آیا مراقبت ­های پزشکی مناسبی در مواقع اضطراری وجود دارد؟ آیا بیمه­ درمانی شما، مراقبت­ های پزشکی را در مقصد پوشش می­ دهد؟
• در دوران بارداری، از نشستن طولانی مدت بر روی صندلی ماشین و هواپیما پرهیز کنید. نشستن طولانی­ مدت می ­تواند بر جریان خون پاهای شما تاثیر بگذارد. سعی کنید هر روز، بیشتر از 5 یا 6 ساعت رانندگی نکنید. استراحت­ های مکرر به خود دهید تا پاهای خود را بکشید. بایستید و اغلب در طول سفر هوایی، پاهای خود را جابجا کنید. پوشیدن جوراب شلواری همچنین می­ تواند به جریان خون کمک کند.
• سفر هوایی گاه به گاه برای اکثر زنان باردار بی­ خطر است و اکثر خطوط هوایی به زنان اجازه می ­دهند حداکثر تا هفته 36 بارداری، با هواپیما سفر کنند. کمربند ایمنی خود را در طول پرواز ببندید و اقداماتی را برای کاهش ناراحتی سفر و نشستن طولانی ­مدت، انجام دهید. سفرهای هوایی مکرر در دوران بارداری، خطر مواجهه جنین با اشعه کیهانی را افزایش می ­دهد. اگر شما یک خلبان، کارمند هواپیما باردار با پروازهای مکرر هستید؛ با کارفرمای خود در مورد محدودیت ­های پرواز صحبت کنید.
• یک کپی ار پرونده­ پزشکی خود بردارید و در مورد مراقبت­ های پزشکی در مقصد خود اطلاعات بدست آورید؛ در این صورت شما در مواقع اضطراری آماده خواهید شد.
• اگر فکر می­ کنید در طول سفر مشکلی در بارداری شما ایجاد می­ شود؛ منتظر نمانید تا به خانه برگردید و به پزشک خود مراجعه کنید. فورا به دنبال مراقبت­ های پزشکی باشید.
• بستن کمربند ایمنی در طول مسافرت با ماشین و هواپیما در حین بارداری، موجب حفاظت مادر می ­شود. کمربند باید در زیر شکم و در طول قسمت بالایی ران شما قرار گیرد. کمربند شانه باید بین سینه­ های شما و به طرف معده شما باشد. اطمینان حاصل کنید که کمربند را راحت بسته ­اید و به شکم شما فشار وارد نمی­ کند..

سوالات متداول و مسائلی در مورد مراقبت های دوره بارداری

با ویار های بارداری چه کنیم؟

بسیاری از زنان، تمایل زیادی برای برخی غذاهای خاص در طی بارداری دارند. تمایل به ترشیجات و بستنی و سایر ویارها ممکن است توسط تغییرات در نیازهای مواد مغذی در طی بارداری ایجاد شود. جنین نیاز به غذا دارد و بدن زن، در طی بارداری به صورت متفاوتی مواد مغذی را جذب و پردازش می­ کند. این تغییرات به تضمین نمو نرمال بدن و برآورده کردن نیازهای دوران شیردهی به محض اینکه کودک متولد می­ شود، کمک می­ کند.
برخی از زنان، ویار غیر غذایی دارند مانند خاک، یخ، نشاسته خشک، نشاسته­ ذرت. تمایل برای خوردن آیتم های غیرغذایی، پیکا (تمایل برای خوردن غذاهای غیر معمول) نامیده می­ شود. خوردن آیتم­ های غیرغذایی می ­تواند برای بارداری شما خطرناک باشد. اگر شما این تمایلات را دارید، با پزشک خود صحبت کنید.

خطرات محیطی در بارداری کدامند؟

محیط تمام چیزهایی است که در اطراف ما وجود دارد؛ محیط جایی است که ما در آن هستیم- خانه، محل کار یا خارج از منزل. اگرچه لازم نیست که شما در مورد تمام چیزهایی که استشمام می­ کنید یا می­ خورید؛ نگران باشید؛ اما عاقلانه است که از مواجهه با موادی که ممکن است بارداری یا سلامت کودک شما را به خطر بیاندازد؛ اجتناب کنید. در طول بارداری، از تماس با مواد زیر خودداری کنید:

• در آب و رنگ یافت می­ شود؛ عمدتا در خانه­ هایی که قبل از سال 1978 ساخته شده ­اند.
• ماده­ مضری است که عمدتا در ماهی­ های بزرگ و شکارچی یافت می­ شود.
• سطوح بالای آرسنیک می­ تواند در برخی از منابع آب یافت شود.
• آفت­کش ­ها، آفت­کش ­های خانگی و کشاورزی
• مانند مواد پاک ­کننده و رقیق­ کننده­ ها و پاک­ کننده­ های رنگ
• سیگار کشیدن

به یاد داشته باشید: ما نمی ­دانیم که چه میزان مواجهه با این مواد می ­تواند به مشکلاتی مانند سقط جنین یا نقایص زایمان منجر شود. به همین دلیل بهتر است تا آنجا که امکان دارد از مواجهه با این مواد خودداری کرده یا تماس با آن ها را محدود کنید. در اینجا برخی از اقدامات ساده و روزمره که می­ توانید انجام دهید؛ ذکر شده است:

• تنها در فضاهایی با تهویه خوب از این مواد استفاده کنید. پنجره­ ها را باز کنید یا فن را روشن کنید.
• برای آگاهی از هشدارهای لازم در مورد زنان باردار، برچسب محصولات را بخوانید و برای ایمنی بیشتر از دستورالعمل­ ها پیروی کنید.
• در حین بارداری، درون بخاری را تمیز نکنید.
• در صورت استفاده از رنگ، خانه را ترک کنید و تا زمانی که بوی رنگ از خانه بیرون نرفته، برنگردید.

اگر شما در محل کار در معرض مواد شیمیایی قرار دارید؛ با پزشک و کارفرمای خود صحبت کنید چگونه می­ توانید مواجهه­ خود با این مواد را کاهش دهید. صنایع خاص مانند خشکشویی، تولید، چاپ و کشاورزی شامل استفاده از سمومی هستند که می ­توانند مضر باشند. اگر شما نگران ایمنی آب آشامیدنی خود هستید؛ با بخش بهداشت یا تامین­ کننده­ آب تماس بگیرید و در مورد کیفیت آب لوله­ کشی یا نحوه­ آزمایش آب خود سوال کنید. تصور نکنید که آب بطری بهتر یا بی ­خطرتر است. معمولا، آب بطری هیچ مزیت بهداشتی بیشتری نسبت به آب لوله کشی ندارد.

مصرف مواد، سیگار، دارو و مشروبات الکلی در بارداری

1) مصرف سیگار در بارداری:

سیگار کشیدن برای سلامتی شما بسیار مضر است و همچنین می­ تواند بر سلامت کودک شما تاثیر بگذارد. سیگار کشیدن نه تنها موجب بروز سرطان و بیماری قلبی در افراد سیگاری می­ شود؛ سیگار کشیدن در دوران بارداری خطر تولد نوزادی با وزن کم را افزایش می­ دهد. نوزادان با وزن کم کمی بعد از تولد در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به مشکلات سلامتی هستند. همچنین، برخی از مطالعات وزن کم هنگام تولد را با خطر بالاتر بروز مشکلات سلامتی در زندگی مانند فشار خون بالا و دیابت مرتبط می­ کنند. زنانی که در حین بارداری سیگار می­ کشند؛ بیشتر از زنان دیگر احتمال سقط جنین، به دنیا آوردن نوزادی با شکاف کام یا لب و انواع نواقص هنگام تولد را دارند. همچنین، مادرانی که در طول یا بعد از بارداری سیگار می­ کشند؛ کودک خود را در معرض خطر بیشتر ابتلا به سندروم مرگ ناگهانی نوزاد (SIDS) قرار می­ دهند.
مادرانی که سیگار می­ کشند؛ دلایل زیادی برای ترک سیگار دارند. برای مراقبت از سلامت خود و سلامت نوزاد متولد نشده­ خود، در مورد راه ­های ترک سیگار در دوران بارداری خود از پزشک خود سوال بپرسید. مشاوره­ متمرکز نشان داده شده است که شانس زنان باردار را برای ترک موفقیت ­آمیز سیگار افزایش می دهد. ما نمی ­دانیم که آیا داروهای مورد استفاده برای کمک به ترک سیگار، برای مصرف در دوران بارداری بی­ خطر هستند. اما می­ دانیم که ادامه­ سیگار کشیدن در دوران بارداری، سلامت شما و کودکتان را تهدید می­ کند. ترک سیگار سخت است؛ اما شما با کمک پزشک می­ توانید این کار را انجام دهید.

2) سوء مصرف مواد در بارداری:

استفاده از الکل و داروهای غیر قانونی در دوران بارداری، سلامت نوزاد متولد نشده­ شما را تهدید می­ کند. از این رو از داروهای قانونی به شیوه­ مناسب استفاده کنید. هنگامی که از الکل یا دارو استفاده می­ کنید؛ مواد شیمیایی که مصرف می­ کنید یا استشمام می­ کنید؛ ابتدا وارد ریه شما می­ شود و سپس از جفت عبور می­ کند و وارد بدن کودکتان می­ شود. این موضوع کودک شما را در معرض خطر مشکلاتی قرار می­ دهد؛ مانند زایمان بچه مرده، وزن کم هنگام تولد، نقایص تولد، مشکلات رفتاری و تاخیر رشد.

3) مصرف الکل در بارداری:

زمانی که شما الکل مصرف می­ کنید؛ کودک شما نیز از آن استفاده می­ کند. زنان باردار نباید الکل مصرف کنند تا شانس تولد نوزادی با اختلالات طیف جنینی الکل (FASD) از بین برود. FASD شامل طیف وسیعی از اثرات مضر است و زمانی رخ می­دهد که جنین در معرض الکل قرار می­ گیرد. اثرات می­ توانند خفیف تا شدید باشند. کودکی که با فرم شدید FASD به دنیا می­ آید؛ می ­تواند چهره­ غیر عادی، اختلالات یادگیری شدید و مشکلات دیگر داشته باشد.
شما ممکن است فکر کنید که در حال حاضر یک نوشیدنی می­ خورید و بعد از آن، کودک شما آسیبی نمی ­بیند. اما ما نمی­ دانیم که چه میزان الکل می­ تواند به کودک آسیب برساند. ما می­ دانیم که خطر ابتلا به FASD و احتمالا شدت آن با میزان مصرف الکل در دوران بارداری، افزایش می­ یابد. همچنین، آسیب ناشی از الکل می­ تواند در مراحل اولیه­ بارداری اغلب قبل از اینکه زن می­ فهمد که باردار شده است؛ رخ دهد. به همین دلیل، زنانی که ممکن است باردار شوند؛ نباید الکل مصرف کنند.

4) داروهای غیر قانونی در بارداری:

بسیاری از زنانی که از داروهای غیر قانونی استفاده می­ کنند؛ از تنباکو و الکل هم استفاده می­ کنند. بنابراین، همیشه آسان نیست که در مورد اثرات یک دارو، جدای از الکل، تنباکو یا داروهای دیگر صحبت کنیم. ما می­ دانیم که مصرف داروهای غیر قانونی در دوران بارداری بسیار خطرناک است. نوزادان متولد شده از زنانی که مواد مخدر مانند کوکائین، هروئین و مت آمفتامین مصرف می­ کنند؛ به احتمال زیاد معتاد هستند و باید از بین بروند. مادرانی که مواد مخدر تزریق می­ کنند؛ در معرض خطر بیشتر ابتلا به HIV هستند که می­ تواند به نوزاد متولد نشده انتقال پیدا کند. برخی از مطالعات نشان می­ دهند که اثرات مصرف مواد مخدر در طول بارداری ممکن است تا دوران کودکی دیده نشوند.

گرفتن کمک برای ترک مصرف الکل یا مواد مخدر

اگر شما مشروبات الکلی مصرف می­ کنید یا از مواد مخدر استفاده می­ کنید و نمی ­توانید ترک کنید؛ فورا با پزشک خود صحبت کنید. برنامه ­های درمانی می­ توانند به زنان باردار مبتلا به اعتیاد و سوء مصرف مواد کمک کنند. برای کمک گرفتن به مراکز درمان سوء مصرف مواد مراجعه کنید. شما می ­توانید مواد مخدر را ترک کنید و با کودکتان زندگی خوبی را شروع کنید.

تأثیر روابط خشونت آمیز در بارداری

اگر شما از همسرتان می­ ترسید؛ به سختی می­ توانید در مورد جنینی که درون بدن شما رشد می­ کند؛ هیجان ­زده شوید. پرخاش از سوی شریک جنسی می­ تواند در دوران بارداری شروع شود یا افزایش پیدا کند و همین موضوع می ­تواند به شما و نوزاد متولد نشده­ شما آسیب برساند. زنانی که مورد آزار و اذیت قرار می­ گیرند؛ اغلب مراقبت ­های دوران بارداری که نوزادان به آن ها نیاز دارند را دریافت نمی­ کنند. پرخاش از سوی شریک جنسی همچنین می­ تواند منجر به زایمان زودهنگام نوزادانی با وزن کم، زایمان بچه مرده و مرگ نوزاد و قتل جنین شود. اگر شما در معرض خشونت قرار گیرید؛ ممکن است دوباره به مصرف الکل، سیگار یا مواد مخدر رو بیاورید. این کار حتی می­ تواند برای شما و کودکتان مضرتر باشد.
ممکن است فکر کنید که به دنیا آوردن یک نوزاد وضعیت شما را بهتر خواهد کرد. اما چرخه­ سوء مصرف مواد پیچیده است و یک نوزاد استرس جدیدی را به افراد و روابط آن ها وارد می­ کند. اکنون زمان خوبی برای فکر کردن به سلامت خود و رفاه و سلامتی کودکتان است. حدود 50 درصد از مردانی که همسرشان از مواد مخدر استفاده می­ کند؛ فرزندان معتاد دارند. در مورد محیط خانه ­ای که کودک شما در آن رشد خواهد کرد؛ فکر کنید. مطالعات نشان می ­دهند کودکانی که شاهد خشونت هستند یا آنرا در خانه تجربه می­ کنند؛ ممکن است مشکلات جسمی، عاطفی و اجتماعی درازمدتی داشته باشند. آن ها همچنین با احتمال بیشتری در آینده مرتکب اعمال خشونت­ آمیز می ­شوند.
آزمایش ­های قبل از زایمان فرصت خوبی را برای کمک به شما فراهم می­ کنند. امکان کنترل و ترک شریک خشن وجود دارد. اما برای حفاظت از خود و کودکتان ابتدا با پزشک صحبت کنید. اجازه دهید مراقبت­ های دوران بارداری زودتر شروع شوند.

جمع بندی
دوران بارداری یکی از مهم ترین دوره های زندگی هر فرد محسوب می شود. کار هایی که در این دوره انجام می دهید، علاوه بر سلامت شخصی روی سلامت فرزند شما نیز تاثیرات مهمی می گذارند. گاهی اوقات این تاثیرات به قدری مهم اند که می توانند تا آخر عمر همراه شما یا فرزندتان باشند. به همین دلیل بهتر است که در این دوره به مهم ترین نکات مراقبتی در بارداری توجه داشته باشید. در این نوشته کوشیدیم این نکات مهم را با جزئیات مورد بررسی قرار دهیم. شما می توانید برای آشنایی بیشتر با توصیه های دوران بارداری از مطالب سایت مهتاطب بهره ببرید.

مقالات مرتبط: