دانشمندان از خیلی وقت پیش تصور میکردهاند که خندق‌های پیدا شده بر روی سطح سیارهی مریخ به واسطهی وجود آب مایع (آبی که فرم مایع خود در در سیارات دیگر جدا از زمین پیدا میشود) شکل گرفتهاند، مشابه با چیزی که بر روی سیارهی زمین نیز مشاهده میشود. ولی، طبق تحقیقی که اخیرا صورت گرفته […]
دانشمندان از خیلی وقت پیش تصور میکردهاند که خندق‌های پیدا شده بر روی سطح سیارهی مریخ به واسطهی وجود آب مایع (آبی که فرم مایع خود در در سیارات دیگر جدا از زمین پیدا میشود) شکل گرفتهاند، مشابه با چیزی که بر روی سیارهی زمین نیز مشاهده میشود. ولی، طبق تحقیقی که اخیرا صورت گرفته است، مشخص شده که در شکلگیری این خندقها آب اصلا نقشی ندارد. بنابراین چه رازی پشت این معما قرار گرفته است؟
محققان دانشگاه جان هاپکینز به دنبال مطالعهی تصاویر گرفته شده از مدارنورد تحقیقاتی مریخ (Mars Reconnaissance Orbiter) ناسا در رابطه با نحوهی شکلگیری این خندقها، متوجه شدهاند که سطح این حفرهها به هیچ وجه توسط آب مایع تغییر نیافته است.
این نتیجهگیری بر اساس صحبتهای زیر گرفته شده است:
مساحت تصاویر گرفته شده در حدود 3 کیلومتر از کنارهی شرقی «دهانه‌ی هیل» (Hale Crater) است دوربین آزمایش علمی تصویربرداری با وضوح بالا (HiRISE یا هایرایز) قرار گرفته بر روی مدارنورد تحقیقاتی مریخ ناسا تصویری از نور مرئی گرفت. همین مدارنورد با استفاده از طیف سنج تصویربرداری شناسایی فشرده برای مریخ (CRISM) تصویر دیگری را گرفته است (تصویر دوم در عکس بالا) که در آن ترکیب مواد بر اساس هویت رنگی آنها مشخص است.
با بررسی هویت رنگی مواد موجود در رنگ آبی میتوان متوجهی مطابقت آن با سطح تغییر نیافتهی مواد فلزی، با منشاء آتشفشانی، شد. مادهی معدنی Mafic (گروهی از مواد معدنی) از دهانه‌ی هیل تراشیده شده و به صورت شیب به سمت پایین در امتداد کانالهای کوچک انتقال داده شد. هیچگونه مادهی معدنی آبداری در این حفرهها، طبق دادههای به دست آمده از CRISM، شناسایی نشد که نشان از تعامل محدود یا عدم تعامل بین مادهی mafic با آب مایع دارد.
اگر آب نقشی در این پدیده نداشته است، پس چه چیزی پشت راز خندق‌های سیارهی مریخ قرار دارد؟ محققان مطمئن نیستند، ولی آنها عقیده دارند که “مکانیسمی که نیازمند آب نیست” را باید مقصر این ماجرا دانست. تئوری که در این زمینه مطرح شده این است که فرآیند حرارت دیدن و انجماد یخ دی اکسید کربن به صورت دائم در طول بیش از میلیون سال، و حتی در حال حاضر، در این ماجرا دخیل است.