یا تا بحال پیش آمده که موضوعی را تعیرف کنید و آشنایان شما بگویند که این مضوع را قبلا هم تعریف کرده اید؟
گاهی علت این فراموشی های لحظه ای نشان دهنده شروع زوال عقل و آلزایمر هستند و گاهی نیز به دلیل کمبود ویتامین و املاح معدنی در بدن رخ می دهند.
خوشبختانه با پیشگیری از عوامل آسیب زننده به حافظه که در این مقاله در قالب 17 علت فراموشی و آلزایمر بیان شده است، می توانید احتمال ابتلا به آلزایمر را تا 50 درصد کاهش دهید. هر چند جلوگیری از بعضی از این عوامل ممکن است امکان پذیر نباشد، اما سعی کنید، حداقل خودتان باعث اتفاق افتادن آن ها نشوید.
دلایل ابتلا به آلزایمر و فراموشی
1) شکست عاطفی (ضربه عاطفی)
2) اضطراب و استرس
3) افسردگی و غم
4) برخی دارو و روش های درمانی
5) نوشیدن مشروبات الکلی و سیگار
6) خستگی و اختلال خوابی
7) کمبود برخی ویتامین ها
8) مشکلات جسمی مانند تیروئید و کلیوی و کبد
9) یائسگی و بارداری
10) افزایش سن
11) بیماری های خاص
12) ژنتیک
13) جنسیت و هورمون ها
14) سبک زندگی و سلامت قلب
15) بیهوشی و ضربه به سر
16) عوامل روان شناختی از دست دادن حافظه
نقد و برسی عوامل موثر بر ابتلا به فراموشی و آلزایمر
1) ژنتیک و آلزایمر:
ژنتیک از عواملی است که در اکثر بیماری ها موثر است. ابتلا به آلزایمر نیز یکی از بیماری هایی است که میتواند در اثر ژنتیک منتل شود. بیماری آلزایمر به طور کامل شناخته نشده است. دانشمندان بر این باورند که برای اکثر افراد، این بیماری دارای عوامل ژنتیکی، سبک زندگی و محیطی است.
افرادی که والدین یا خواهر و برادرشان به این فراموشی و آلزایمر مبتلا هستند، کمی بیشتر در معرض خطر ابتلا به این بیماری هستند. با این حال، ما هنوز با درک جهشهای ژنتیکی که منجر به توسعه واقعی این بیماری میشود فاصله داریم.
2) افزایش سن و آلزایمر:
یکی دیگر از مهمترین و تأثیر گذارترین عوامل در ابتلا به آلزایمر و زوال عقل “افزایش سن” می باشد. قطعا دیده اید که افراد مسن دچار آلزایمر شده اند. طبق آمارهای به دست آمده، بروز آلزایمر در افراد 65 سال به بالا بسیار زیادتر رخ میدهد.
رادیکال های آزاد باعث فرآیندی بنام استرس اکسیداتیو در بدن میشوند. این فرآیند باعث مرگ سلول های بدن حتی پوست و مو میشود که یکی از نتایج آن پیری بدن و پوست و مو است. از علائم پیری میتوان به چین و چروک، سفیدی مو، درد مفاصل اشاره کرد. دور از انتظار نیست که سلول های مغز نیز در اثر استرس اکسیداتیو از بین بروند و به مرور این مرگ سلولی و عدم جایگیزینی آنها در طی چند سال باعث بروز علائم آلزایمر گردد. مصرف آنتی اکسیدان ها کمک بسیار زیادی به مبارزه با اثر رادیکال های آزاد میکند.
3) شکست های عاطفی:
ذهن و بدن ما با یکدیگر مرتبط هستند و بر یکدیگر تاثیر میگذارند؛ احساسات و افکار ما میتوانند بر عملکرد صحیح مغز ما تاثیر بگذارند. انرژی مورد نیاز برای مقابله با احساسات خاص یا استرس زندگی را میتوان از طریق ذخیرهسازی یا به یاد آوردن جزئیات و برنامهها بدست آورد. اغلب اوقات این دلایل عاطفی از دست دادن حافظه را میتوان با حمایت، مشاوره، تغییر سبک زندگی و حتی آگاه بودن و محدود کردن مواجهه با عواملی که باعث افزایش استرس میشوند؛ بهبود بخشید.
4) جنسیت:
بروز آلزایمر در زنان بیشتر از مردان رخ میدهد. دانشمندان این موضوع را به 2 دلیل بیان کرده اند. یک اینکه زنان بیشتر از مردان عمر میکنند و در نتیجه احتمال بروز آلزایمر در خانم ها در اواخر سالمندی رخ می دهد.
دلیل دیگر کم شدن هورمون استروژن در بدن خانم هاست که بعد از یائسگی رخ می دهد. محققان بر این باورند که این هورمون از مغز زنان جوان در برابر آسیب محافظت می کند.
5) بیهوشی و ضربه به سر:
حتما دیده یا شنیده اید که فرد در اثر یک عمل جراحی با بیهوشی و یا ضربه به سر، دچار فراموشی میشود. البته ممکن است این فراموشی پس از از بین رفتن اثر داروی بیهوشی یا چند روز بعد از ضربه در سر از بین برود و فرد به روال عادی زندگی خود برگردد، اما با این حال لازم است به محض دیدن علائم فراموشی در فرد به پزشک مراجعه شود.
💥ضربه به سر: پس از یک آسیب تروماتیک (ضربه)، مغز مقادیر زیادی آمیلوئید بتا تولید می کند. آمیلوئید بتا، پروتئینی است که به پلاک های آسیب رسان که از علائم آلزایمر هستند، تبدیل می شود. یک تفاوت وجود دارد: بعد از یک آسیب مغزی، بتا آمیلوئید، اگرچه وجود دارد، اما به پلاکها تبدیل نمیشود. با این حال، آسیب ممکن است خطر انجام این کار را در آینده افزایش دهد.
💉بیهوشی: برخی از افراد، بعداز استفاده از مواد بیهوشی از دست دادن حافظه یا گیجی را گزارش کرده اند که معمولا چند روز طول می کشد. به هرحال، پژوهش هایی که صورت گرفته اند، در تعیین اینکه آیا یک ارتباط مثبت بین بیهوشی با از دست دادن حافظه وجود دارد یا نه و اینکه آیا سایر عوامل ممکن است موجب شوند که مغز، عملکرد کمتری داشته باشد یا نه، موفق نبوده اند.
6) سبک زندگی و سلامت قلب
سبک زندگی و سلامت قلب سبک زندگی شما ممکن است ارتباط زیادی با احتمال ابتلا به آلزایمر داشته باشد. به نظر می رسد که سلامت قلب به طور خاص ارتباط نزدیکی با سلامت مغز دارد. رژیم غذایی سالم، ورزش منظم، ترک سیگار، کنترل دیابت و کنترل فشار خون و کلسترول برای قلب مفید است. آنها همچنین می توانند مغز را سالم و انعطاف پذیر نگه دارند. افراد مسن مبتلا به بیماری عروق کرونر یا بیماری شریان محیطی در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به زوال عقل و بیماری آلزایمر هستند.
7) استرس و اضطراب:
اگر با وجود اینکه تمام مطالب درسی را میدانید؛ اما برگهی امتحانی خود را خالی میگذارید؛ میتوانید دلیل این امر را به اضطراب نسبت دهید. برخی از افراد در شرایط خاصی اضطراب دارند؛ به عنوان مثال زمان امتحان و برخی دیگر اضطراب فراگیرتری را تجربه میکنند که به طور مداوم با عملکردهای سالم آنها از جمله توانایی به یاد آوردن فعالیتهای روزمره تداخل میکند. شناسایی و درمان اضطراب میتواند به طور قابل توجه ی کیفیت زندگی و احتمالا عملکرد حافظه شما را بهبود ببخشد.
8) تاثیر افسردگی یا غم و از دست دادن حافظه:
افسردگی همچنین میتواند در خواب سالم شما مشکلاتی ایجاد کند و همین موضوع یادآوری اطلاعات را دشوارتر میکند.
زوال عقل کاذب اصطلاحی است که این ترکیب از دست دادن حافظه و افسردگی را توصیف میکند. اگر شما فکر میکنید که به زوال عقل کاذب دچار شدهاید؛ آزمون شناختی میتواند در قوت قلب بخشیدن به شما مفید باشد و از بروز زوال عقل واقعی جلوگیری کنید. با وجود اینکه زوال عقل کاذب در زندگی روزمره احساس میشود؛ اما فرد مبتلا به آن قادر خواهد بود تمام آزمونهای شناختی را به خوبی انجام دهد.
افسردگی معمولا تا حدود زیادی قابل درمان است. اغلب ترکیب مشاوره و دارو درمانی میتواند بسیار موثر باشد.
برطرف کردن غم و اندوه عمیق زمان میخواهد و لازم است که برای آن زمان صرف کنید. زمانی که شما غم و اندوهی را تجربه میکنید؛ ممکن است از نظر جسمی و روحی تخلیه شوید. زمانی که غصه دار هستید؛ زمان و فرصت بیشتری به خودتان دهید. گروههای مشاوره و پشتیانی میتوانند به شما در مقابله ی موثر با غم و اندوه کمک کنند.
9) داروها و درمانهای پزشکی
💊 داروهای تجویزی:
اگر برای چندین بیماری، به پزشک های مختلفی مراجعه میکنید؛ حتما لیست داروهایی که در حال مصرف آنها هستید را به پزشک بدهید.
برخی از داروهای آنتی کولینرژیک که بر آلزایمر و زوال عثل اثر میگذارند شامل:
- آمی تریپتیلین (Elavil)
- آریپیپرازول (Abilify)
- بنزتروپین (کوژنتین)
- برومفنیرامین (Dimaphen DM)
- کلرفنیرامین (ChlorTrimeton) کاربامازپین (تگرتول)
- کلرپرومازین (تورازین)
⚠️ شیمی درمانی:
⚡️ درمان الکتروشوک:
10) الکل، سیگار یا داروهای غیر قانونی
مصرف الکل و سیگار می توانند، شروع آلزایمر را 10 سال جلو بیندازند.
11) خستگی و اختلال در خواب:
O2 آپنه ی خواب: آپنه ی خواب که در این حالت، معمولا تنفس، برای چند ثانیه در طی خواب، متوقف می شود، (مثلا در اثر خر و پف) با خطر بالاتر ابتلا به زوال عقل مرتبط است. برخی از مطالعات نیز آپنه خواب را با مشکلات حافظه مرتبط کرده اند و تعجب آور نخواهد بود که بگوییم نخوابیدن می تواند موجب فراموشی و کاهش عملکرد مغزی شود.
12) کمبود ویتامین :B12
13) مشکلات جسمی:
🔹مشکلات تیروئید
🔹 مشکلات کلیوی
🔹 بیماری های کبدی
🔹 هیدروسفالی با فشار طبیعی
14) بارداری و یائسگی:
👶بارداری
🔴 یائسگی:
15) بیماری های خاص موثر بر آلزایمر
• آنسفالیت:
آنسفالیت ویروسی یا تبخال مغزی نوعی التهاب مغزی ویروسی بسیار خطرناک است که با آسیب زدن به بافت های مغزی احتمال آلزایمر را بسیار افزایش می دهد. |
• صدمات مغزی و آسیب دیدگی های سر:
پوشیدن کلاه های محافظ در زمان ورزش کردن را فراموش نکنید و اگر شما دچار یک صدمه ی مغزی شدهاید، قبل از اینکه به فعالیت های منظم و شرکت در ورزش ها برگردید، مهم است اجازه دهید که سرتان کاملا خوب شود. در مورد هرگونه سردرد و مشکلات تمرکزی، بعداز آسیب دیدگی سر، با پزشک خود صحبت کنید.
• حملات ایسکمی گذرا:
• سکته ی مغزی:
• تومورهای مغزی:
• عفونت ها:
16) عوامل روان شناختی از دست دادن حافظه
• گیجی (حواس پرتی):
• توانایی حافظه ی طبیعی:
• اختلال شناختی ملایم:
آیا هر فراموشی به آلزایمر ختم میشود؟
خیر. هر نوع فراموش کردنی، نشانه آلزایمر نیست. در حالی که آلزایمر و سایر انواع زوال عقل مسئول بروز بسیاری از موارد از دست دادن حافظه هستند اما خبر خوب این است که عوامل موقتی دیگری هم وجود دارند که میتوانند موجب از دست دادن حافظه شوند که تاثیر آن ها به راحتی قابل درمان هستند.
فراموش کردن مکرر پرداخت قبوض، گم کردن مسیر، گم کردن وسایل شخصی و … در کنار افسردگی، خستگی دائم، عصبانیت و کم خوابی می توانند علائم شروع آلزایمر باشند. |
تفاوت آلزایمر با انواع دیگر زوال عقل
نکته قابل توجه این که اگرچه اثرات آلزایمر بیشتر در سن 65 سالگی بروز می کنند؛ اما آغاز اولیه ی بیماری آلزایمر گاهی می تواند در افراد جوان 40 ساله نیز رخ دهد.
سایر انواع زوال عقل شامل: زوال عقل عروقی، زوال عقل با اجسام لویی، زوال عقل پیشانی گیجگاهی و چندین مورد دیگر می باشد.
برای هرگونه مشکل در مورد حافظه باید با پزشک مشورت شود تا موضوع بصورت مطمئن تشخیص داده شود.
مقالات مرتبط: