افسردگی پاییزی چیست؟ | علائم و نشانه ها | علت افسردگی پاییزی | روش های جلوگیری و درمان
افسردگی پاییزی نوعی اختلال عاطفی فصلی (SAD) با علائم آزار دهنده روحی و روانی است که معمولا اواخر پاییز یا زمستان در برخی افراد بروز کرده و در فصل بهار برطرف می شود.
علائم این نوع افسردگی در افراد مختلف ممکن است خفیف یا شدید باشد و گاهی شدت آن به قدری افزایش می یابد که فرد از انجام امور روزمره خود ناتوان می شود. افرادی که دچار این عارضه می شوند اغلب احساسات منفی از جمله غم، تحریک پذیری، استرس و همچنین خستگی، افزایش وزن و عدم تمایل به خروج از منزل را تجربه می کنند.
در ادامه با کوکا همراه باشید تا درباره افسردگی پاییزی، علل، علائم و روش های درمان آن بیشتر صحبت کنیم.
افسردگی پاییزی چیست؟
افسردگی پاییزی مانند افسردگی زمستانی، نوعی افسردگی یا اختلال عاطفی است که علائم آزار دهنده آن می تواند مشکلات زیادی برای افراد طی فصول پاییز و زمستان ایجاد کند.
تاکنون تحقیقات زیادی درباره این عارضه صورت گرفته است، با این وجود هنوز به طور دقیق مشخص نشده چرا فقط بعضی افراد به این نوع افسردگی دچار می شوند اما به نظر می رسد به دلایل نا معلوم مردم برخی نقاط خاص دنیا نسبت به تغییر فصول و کاهش نور آفتاب در طول روز حساسیت بیشتری از خود نشان داده و علائم نا خوشایندی از افسردگی در آن ها بروز می کند.
به طور کلی گفته شده خانم ها بیشتر از آقایان (حدود چهار برابر بیشتر) و افراد جوان بیش از سایر گروه های سنی به این افسردگی مبتلا می شوند.
علائم افسردگی پاییزی
افسردگی پاییزی در برخی افراد با علائم خفیف ظاهر شده و با گذشت زمان شدیدتر می شود. برخی علائم و نشانه های اختلال عاطفی فصلی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- احساس افسردگی (تقریبا هر روز)
- عدم تمایل به انجام فعالیت های مورد علاقه
- کاهش انرژی
- مشکلات خواب
- تغییر در اشتها یا وزن
- احساس کسلی یا آشفتگی
- مشکل تمرکز
- احساس نا امیدی، بی ارزشی یا گناه
- افکار مربوط به خودکشی یا مرگ
برخی علائم شایع که اغلب به طور خاص در افسردگی پاییزی دیده می شود عبارتند از:
- بیش از حد خوابیدن
- تغییر در اشتها به خصوص اشتیاق به غذاهای پر کربوهیدرات
- افزایش وزن
- خستگی یا کاهش انرژی
علت افسردگی پاییزی
به نظر می رسد برخی عوامل در بروز افسردگی پاییزی نقش داشته باشند، از جمله:
1. ساعت بیولوژیکی بدن (ریتم شبانه روزی)
کاهش نور خورشید در فصل پاییز و زمستان از عوامل موثر در ابتلا به افسردگی پاییزی می باشد. این مسئله باعث اختلال در ساعت داخلی بدن شده و علائم افسردگی در برخی افراد ایجاد می کند.
2. کاهش سروتونین
کاهش نور خورشید از عوامل کاهش دهنده سطح سروتونین در بدن می باشد، افت سروتونین می تواند روی خلق و خو اثر گذاشته و در بروز افسردگی پاییزی نقش داشته باشد.
3. کاهش ملاتونین
تغییر فصول ممکن است به عدم تعادل سطح ملاتونین در بدن منجر شود، این ماده نقش مهمی در الگوی خواب و خلق و خو دارد.
برخی عوامل خطر زا که ممکن است در ابتلا به افسردگی پاییزی نقش داشته باشند عبارتند از:
- جنسیت: به طور کلی اختلال عاطفی فصلی در زنان بیشتر از مردان دیده می شود.
- سن: به نظر می رسد این اختلال در افراد جوان بیش از دیگران ایجاد شود.
- سابقه خانوادگی: افراد مبتلا به این عارضه ممکن است در خانواده خود نیز با این اختلال یا نوع دیگری از افسردگی مواجه باشند.
- ابتلا به افسردگی ماژور یا اختلال دو قطبی: علائم افسردگی در افرادی که به یکی از این دو بیماری روانی مبتلا هستند ممکن است در برخی فصول سال از جمله پاییز تشدید یابد.
- زندگی دور از استوا: به نظر می رسد این اختلال در میان افرادی که در شمال یا جنوب خط استوا زندگی می کنند بیشتر شایع است، این مسئله احتمالا به دلیل کاهش نور خورشید در زمستان می باشد.
روش های درمان افسردگی پاییزی
اگر در فصل پاییز یا زمستان احساس غم، اندوه و افسردگی زیادی تجربه می کنید ممکن است نیاز باشد از روش های زیر برای غلبه بر این شرایط استفاده کنید:
1. کمک بگیرید
بسیاری از افرادی که با علائم ناخوشایند افسردگی پاییزی مواجه می شوند احساس می کنند تنها هستند و هیچ کس تا به حال وضعیت روحی بد آن ها را تجربه نکرده در حالی که افسردگی پاییزی از اختلالات شایع است.
هنگام بروز علائم این نوع افسردگی مهم است درباره شرایط جسمی و روحی خود با افراد مناسب صحبت کنید و از بیان احساسات و افکاری که در ذهن دارید در مقابل دوستان و اعضای خانواده خود نترسید و خجالت نکشید.
در صورت شدید شدن علائم بهتر است با یک متخصص حرفه ای که می تواند پزشک، روانپزشک، روانشناس یا مشاور باشد مشورت کنید و فراموش نکنید شما سزاوار سلامتی هستید.
2. به طبیعت بروید
اگرچه در فصول پاییز و زمستان برای بیرون رفتن از منزل و گشت و گذار در طبیعت چالش های بیشتری وجود دارد و چون هوا سردتر و روزها کوتاه تر شده لذت بردن از طبیعت دشوارتر است اما افرادی که از افسردگی پاییزی رنج می برند باید بخشی از اوقات روز خود را – در هر شرایط آب و هوایی – به طبیعت اختصاص دهند.
گذراندن وقت در طبیعت باعث افزایش فعالیت بدنی، کاهش اضطراب، تقویت خلاقیت و بهبود رضایت از زندگی می شود.
جالب است بدانید خطر ابتلا به بیماری های روانی از جمله افسردگی پاییزی در مردم شهر نشین بیشتر است که احتمالا یکی از دلایل آن بهره کمتر از طبیعت در شهرها می باشد.
توصیه می شود یک فعالیت خاص فضای باز مانند اسکیت، دوچرخه سواری، پیاده روی و غیره انتخاب کنید یا گاهی به همراه همسر و فرزندان خود از منزل خارج شده و در کنار هم در طبیعت خوش بگذرانید.
قدم زدن هنگام طلوع آفتاب، پیوستن به گروه های محلی کوهنوردی یا طبیعت گردی یا گروه های پیاده روی نیز می تواند مفید باشد.
3. نور درمانی را امتحان کنید
نور درمانی یکی از روش های موثر برای کاهش علائم اختلال عاطفی فصلی می باشد که طی آن، فرد هر روز صبح به مدت مشخص – مثلا 30 تا 45 دقیقه – مقابل جعبه نور می نشیند. این جعبه نور طلوع خورشید را شبیه سازی و به تنظیم ریتم بدن کمک می کند.
لازم است قبل از خرید جعبه نور حتما با پزشک درباره بهترین برندهای موجود در بازار مشورت کنید.
4. رفتار درمانی شناختی انجام دهید
رفتار درمانی شناختی (CBT) یکی دیگر از روش های درمانی موثر برای اختلال عاطفی فصلی است که می تواند به اندازه نور درمانی اثر داشته باشد.
این روش افکار منفی افراد درباره پاییز، زمستان و تاریکی را به چالش کشانده و کمک می کند راحت تر بتوانند طرز فکر خود درباره یک موضوع خاص را تغییر دهند.
برای استفاده از این روش بهتر است با پزشک یا روانشناس صحبت کرده، اطلاعات بیشتری کسب کنید و در نهایت به یک گروه CBT بپیوندید.
5. ورزش کنید
ورزش منظم احتمالا آخرین کاری است که افراد افسرده ممکن است بخواهند در روزهای کسل کننده پاییزی یا زمستانی انجام دهند اما فعالیت ورزشی برای داشتن زندگی سالم به خصوص در افراد مبتلا به بیماری های روانی از جمله افسردگی پاییزی ضروری است.
ورزش استرس و عصبانیت را کاهش داده و از برخی علائم ناخوشایند افسردگی پاییزی از جمله افزایش وزن و انزوا طلبی جلوگیری می کند.
برای این منظور توصیه می شود سراغ ورزش های جدید بروید، تلاش مضاعف برای این گونه فعالیت ها و آشنا شدن با افراد جدید راهی عالی برای مقابله با افسردگی است.
همچنین بهتر است انواع مختلف ورزش های فضای باز، ورزش در فضای داخل منزل، ورزش های انفرادی و گروهی را امتحان کنید. ورزش کردن با همسر، دوستان و فرزندان نیز ایده خوبی است.
6. دارو درمانی
اگر علائم افسردگی شدید باشد ممکن است پزشک در کنار سایر روش ها، داروهای ضد افسردگی نیز تجویز کند، برخی داروهای رایج برای افسردگی پاییزی شامل فلوکستین و بوپروپیون می باشد.
معمولا پزشک توصیه می کند فرد هر سال قبل از شروع علائم افسردگی مصرف دارو را آغاز کرده و تا زمانی که علائم برطرف شود به مصرف ادامه دهد.
منابع: mayoclinic – backwoodsmama