یک قرن و 5 سال از تاسیس سازمان ثبت احوال و صدور نخستین شناسنامه برای بانویی به نام «فاطمه ایرانی» میگذرد. قبل از آن، تولدها و ازدواجها پشت جلد قرآن و به تاریخ قمری یادداشت میشد و طبق رسم قرآن به پسر ارشد خانواده به ارث میرسید. از متوفی هم فقط نام و تاریخ فوتی روی سنگ قبر نوشته میشد.
برخی از آمار ثبت احوال جالب و قابل تامل است؛ از تعداد چند قلوزایی گرفته تا فراوانی اسامی محبوب والدین. در این میان اما به سراغ روستاهایی رفتیم که در آن طلاقی ثبت نشدهاست: گاوبست در لار استان فارس، وچکابجودکی در آبدانان استان ایلام، آققلعه در سرعین استان اردبیل و 4 روستا در بابلسر استان مازندران. سبک زندگی مردم این روستاها نشان میدهد که این روستاها به عنوان روستای بدون دخانیات نیز شناخته میشوند.
اعتماد به بزرگترها
ستون طلاق در دفتر ثبت ازدواج و طلاق در روستای وچکاب جودکی شهرستان آبدانان خالی است و باعث شده تا وچکابجودکی با 198 خانوار و جمعیتی معادل 621 نفر به عنوان روستای بدون طلاق در کشور شناخته شود.
مدیر دفتر امور روستایی و شوراهای ایلام به همشهری میگوید: «وچکابجودکی یک روستای پاک است یعنی نه خبری از طلاق است و نه دخانیات. آمار نزاعهای خانوادگی و مشکلات روحی روستا هم نزدیک به صفر است.» نعمت رحیمی، یکی از علتهای زندگی زناشویی پایدار در این روستا را زندگی عشیرهای و قبیلهای میداند که باعث ایجاد پیوندهای مستحکم خانوادگی شدهاست. رحیمی میگوید: «اهالی روستا از اقوام لر هستند و بیشتر نام خانوادگیشان هم رستمی، اسکندری و جودکی است. فرهنگ حاکم بر سبک زندگی اهالی روستا طوری است که نسل قبل مشکلات را با همفکری هم حل میکردند. این روش به نسل جدید هم رسیده. اما نسل جدید تحصیلکرده است و استفاده از دانش روز را نیز سرلوحه خود قرار دادهاست.»
شغل بیشتر اهالی روستا کشاورزی و دامداری است، اما جوانان با تحصیلات عالی هم کم ندارد که به گفته رحیمی 10 نفر از اهالی جوانان روستا در دانشگاههای تهران، صنعتی شریف و جندی شاپور اهواز مشغول تدریس هستند.
سبک زندگی همدلانه
برای سر زدن به یکی دیگر از روستاهای بدون طلاق راهی استان فارس میشویم؛ روستای گاوبست در شهرستان لارستان. محمدجعفر رزاقیان، ساکن لار که برای تهیه مستندی از اهالی روستا، زمان زیادی را در روستا گذرانده، به همشهری میگوید: «در روستای گاوبست ساختار خویشاوندی محکمی دیده میشود و ازدواجها فامیلی است. بزرگترها، جوانترها را حمایت میکنند.»
موقعیت جغرافیایی روستای گاوبست و همجواری با کوه نکته دیگری است که در منش افراد و روش زندگیشان تاثیر داشتهاست. زندگی در کوهستان، در قلب طبیعت و حفظ اصالتهای تاریخی، قومی، مذهبی، مردم گاوبست ویژگیهای منحصر به فردی به اهالی گاوبست دادهاست.
رزاقیان در این باره میگوید: «اهالی روستا با طبیعت مانوس و به آداب ورسوم گذشتگان پایبند هستند. همسو و همدل بودن اهالی در اجرای آیینها و کارهای روزمره باعث شده تا کمتر دچار اضطرابهای روزمره باشند. بین اهالی رقابتهای مالی و اقتصادی نیست و برعکس همه در تلاشاند تا مشکل دیگری حل شود.»
بین روستاهای بدون طلاق، نام روستای آققلعه با 100 خانوار در استان اردبیل و قانلی در استان زنجان هم دیده میشود. در بخش مرکزی بابلسر 4روستا و در بخش بهنمیر بابلسر ۹ روستای بدون طلاق وجود دارد.
خط قرمز دور اعتیاد
شیوه زیست اهالی این روستاها در زندگی مشترک و فرزندپروری دهها نکته باریکتر از مو دارد که میتواند الگوی این روزهای جامعه باشد. نگاه کلی نشان میدهد اهالی روستا معتقدند ازدواجهای خانوادگی به دلیل شناخت خانوادهها از همدیگر و میانجیگری بزرگترها هنگام بروز اختلاف بین زن و شوهر از عوامل حفظ زندگی خانوادگی است. بیشتر مردان و زنان روستا به کسب و کار مشغولند و بیکاری در بین خانوادهها جایی ندارد. خبری هم از اعتیاد به سیگار یا مواد مخدر نیست.
بیشتر بخوانید:
اینجا مزرعه عروسکهاست | عروسک ساز یزدی خودش هیچ وقت عروسک بازی نکرده است