صابون اینجا به تن همه تهرانی‌های قدیمی خورده است

کوچه و بازار صابون‌پزخانه یا به قول اهالی دروازه غار «صام‌پزخونه» گذری بود با مغازه‌های متعدد صابون‌فروشی و یکی از مشهورترین اماکن محله دروازه غار. ده‌ها مغازه و کارگاه‌های کوچک و بزرگ تولید صابون در این گذر سال‌ها صابون مصرفی تهرانی‌ها را تامین می‌کردند.

همشهری آنلاین – حسن حسن‌زاده: اگرچه دیگر از صابون‌فروشی‌ها و کارگاه تولید صابون در خیابان صاحب‌جمع خبری نیست اما موسفیدان صابون‌پزخانه هنوز هم اگر گذرشان به این گذر بیفتد، خاطره روزهایی که کل کوچه از انبوه صابون‌فروشی‌ها بوی گوگرد می‌داد برای‌شان زنده می‌شود.

قصه‌های خواندنی تهران را اینجا دنبال کنید

اکنون بیش از ۲۰ سال از تخریب کارگاه بزرگ صابون‌پزخانه که روزگاری در وسط کوچه قرار داشت می‌گذرد. علیرضا زمانی، تهران‌پژوه، می‌گوید: «اگرچه این کوچه نام خود را از کارخانه صابون‌پزی گرفته است، اما مغازه‌های اطراف کارخانه هم صابون‌فروشی‌هایی بودند که محصولات کارگاه را به مردم عرضه می‌کردند. کارگاه آنقدر با زندگی مردم محله پیوند داشت که بیشتر ساکنان کوچه نیز کارگر کارگاه صابون‌پزی بودند و یا برای خود مغازه‌ای دست و پا کرده و صابون‌های تولیدی کارگاه را می‌فروختند. حتی برخی از مغازه‌ها نیز علاوه بر فروش محصولات کارخانه خودشان صابون تولید می‌کردند و در مغازه می‌فروختند.»

پر بیراه نیست که گفته شود صابون‌پزخانه دروازه غار بازاری بود که صابون مصرفی تمام شهر را تامین می‌کرد.

مغازه‌دارها عمدتا صابون‌های تولیدی خود را روی پشت‌بام خانه‌ها و مغازه‌ها پهن می‌کردند تا خشک و آماده عرضه شود. زمانی ادامه می‌دهد: «مشتری عمده این صابون‌ها طوافی‌هایی بودند که بیشترشان در همین محله سکونت داشتند. طوافی‌ها یا همان فروشندگان دوره‌گرد، هر صبح خورجین‌های‌شان را پر از صابون می‌کردند و برای فروش صابون راهی محله‌های مختلف تهران می‌شدند.»