مشخصات ظاهری | خصوصیات رفتاری | محل زندگی | غذا | دشمن | زاد و ولد | طول عمر | خطر انقراض | حقایق جالب
خوک خاکی یا موریانه خوار از پستانداران کوچک با ظاهری شبیه خوک است که در نواحی گسترده ای در سراسر جنوب صحرای آفریقا زندگی می کند.
این حیوان مرموز اغلب تنها است و به زندگی زیر زمین علاقه خاصی دارد به طوری که بیشتر اوقات خود در طول روز را در تونل های زیر زمینی که خودش حفر کرده می گذراند تا از گرمای آفتاب آفریقا و شکارچیان مختلف در امان بماند.
اگر کنجکاو هستید درباره خوک خاکی و نحوه زندگی و خصوصیات رفتاری و ظاهری این حیوان بیشتر بدانید در ادامه مطلب همراهی کنید.
مشخصات ظاهری خوک خاکی
خوک خاکی در میان پستانداران و در واقع همه حیوانات از شکل ظاهری منحصر به فردی برخوردار است و خصوصیات ظاهری تعدادی از گونه های مختلف جانوری در آن دیده می شود.
این حیوان بدنی با اندازه متوسط، تقریبا بدون مو و پوزه بلند دارد که در ابتدا بسیار شبیه خوک به نظر می رسد. به علاوه پوست بسیار ضخیمی دارد که از او در برابر آفتاب گرم و گزش حشرات محافظت می کند.
خوک خاکی قادر به بستن سوراخ های بینی اش است و گوش های لوله ای و خرگوش مانندی دارد که می تواند آن ها را جمع کند. این دو ویژگی، به خصوص برای جلوگیری از ورود حشرات و همچنین گرد و خاک هنگام حفاری زمین مفید هستند.
این حیوان پنجه های محکم روی پاهای بیل مانندش دارد و پاهای عقبی اش بلندتر از پاهای جلویی هستند که باعث می شود توانایی خوبی در حفاری زمین با سرعت زیاد داشته باشد.
به علاوه از آن جا که بسیاری از اوقاتش را در دل زمین یا شکار در تاریکی شب می گذراند بینایی ضعیفی دارد اما حس بویایی عالی اش این نقطه ضعف را جبران کرده و با کمک آن می تواند به راحتی طعمه و همچنین دشمنانش را تشخیص دهد.
خصوصیات رفتاری خوک خاکی
خوک خاکی حیوانی منزوی است که هرگز به صورت گله ای زندگی نمی کند و تنها برای جفت گیری در کنار سایر هم نوعانش دیده می شود.
این حیوان مهارت فوق العاده ای در حفاری زمین با سرعت بالا دارد و مدت زیادی از زندگی اش را در حفره های زیر زمینی که خودش حفر کرده می گذراند. این حفره ها از حیوان در برابر آفتاب و شکارچیان محافظت می کنند.
خوک خاکی جزو حیوانات شب گرد است و شب ها برای جستجوی غذا و آب از لانه اش خارج می شود. همچنین از آن جا که شنوایی و بویایی عالی دارد قادر است موریانه های بزرگ را کیلومترها ردیابی کند.
لانه زیر زمینی این حیوان معمولا از یک حفره بزرگ و تعداد زیادی تونل تشکیل شده که چندین ورودی دارند. همچنین در مواقعی که با لانه اش فاصله زیادی دارد و توسط یک شکارچی تعقیب می شود می تواند به سرعت حفاری کوچکی کرده و در دل زمین پنهان شود.
محل زندگی خوک خاکی
خوک خاکی در طیف گسترده ای از زیستگاه های مختلف در سراسر آفریقای سیاه از بیابان های خشک گرفته تا مناطق مرطوب و جنگل های بارانی زندگی می کند.
محیط ایده آل این حیوان مناطقی هستند که در آن ها دسترسی خوب به آب، غذا و همچنین خاک مناسب داشته باشد تا به راحتی بتواند حفاری کند. خوک خاکی توانایی خوبی در حفاری خاک های شنی و خاک رس دارد اما خاک های سنگلاخی، چندان مورد علاقه اش نیستند.
لازم به ذکر است طول حفره های ایجاد شده توسط این حیوان حدود 10 متر و محدوده زندگی اش بین 2 تا 5 کیلومتر مربع می باشد.
غذای خوک خاکی
خوک خاکی حیوانی همه چیز خوار است که از حیوانات و گیاهان تغذیه می کند اما بیشتر به عنوان حشره خوار شناخته شده و غذای اصلی اش را مورچه و به خصوص موریانه ها تشکیل می دهند، اگرچه از خوردن سایر حشرات مانند سوسک و لاروی حشرات نیز اجتناب نمی کند.
خوک خاکی هنگام شکار موریانه، با کمک دست و پا و پنجه های قوی اش پوسته سخت بیرونی تل های موریانه را شکافته و سپس با زبان چسبنده و بلند خود موریانه ها را جمع آوری می کند. این حیوان حشرات را بدون جویدن و به طور کامل می بلعد و معده عضلانی اش آن ها را به خوبی هضم می کند.
این حیوان در مورد برخی گونه های بزرگ تر مورچه ها که نیاز به جویدن دارند از دندان های پیشین استفاده می کند که پشت دهانش قرار گرفته استفاده می کند.
دشمن خوک خاکی
اگرچه خوک خاکی یک حیوان شب گرد است و معمولا در حفره های زیر زمینی اش به سر می برد اما هنوز هم در معرض تهدید شکارچیان حیات وحش قرار دارد که از جمله آن ها می توان به شیرها، پلنگ ها، کفتارها و مارهای بزرگ به خصوص مار پیتون اشاره کرد که با توجه به محل زندگی خوک خاکی ممکن است تفاوت داشته باشند.
اصلی ترین حرکت دفاعی این حیوان در برابر دشمنانش فرار کردن سریع به زیر زمین است اما اگر توسط حیوانات بزرگ تر تهدید شود کاملا تهاجمی رفتار خواهد کرد، به این صورت که با پنجه های تیز و قوی خود به دشمن حمله و با پاهای عقبی لگدهای کوبنده وارد می کند.
یکی از دشمنان اصلی خوک خاکی انسان ها هستند که علاوه بر شکار این حیوان، باعث از بین رفتن زیستگاه های طبیعی اش شده اند.
زاد و ولد خوک خاکی
خوک خاکی هر سال در فصول خاص جفت گیری می کند و بسته به منطقه زندگی اش، می تواند بین ماه های مهر تا آذر یا اردیبهشت تا تیر زایمان کند.
این پستاندار تقریبا در بیشتر سال های زندگی اش باردار است که حدود 7 ماه طول می کشد و در هر زایمان یک بچه متولد می شود.
بچه خوک خاکی هنگام تولد معمولا 2 کیلوگرم وزن دارد و صورتش صورتی رنگ و بدون مو است. بچه ها معمولا تا 2 هفته بعد از تولد در زیر زمین زندگی می کنند و بعد از آن نیز اگرچه برای یافتن غذا، مادر خود را همراهی می کنند اما تا 3 ماهگی از شیر گرفته نمی شوند.
آن ها تا حدود 6 ماهگی با مادرشان زندگی می کنند، سپس از مادر جدا شده و حفره های خودشان را حفر کنند.
طول عمر خوک خاکی
عمر خوک خاکی مشخص نیست اما به نظر می رسد در حیات وحش تا 20 سال زندگی می کند.
خطر انقراض خوک خاکی
خوک خاکی به عنوان گونه جانوری با حداقل نگرانی معرفی شده است. در برخی کشورها جمعیت این حیوان تا حد زیادی کاهش یافته اما در برخی دیگر تعداد ثابت مانده است.
از آن جا که خوک خاکی معمولا مقابل چشم انسان ها ظاهر نمی شود جمعیت دقیق آن مشخص نمی باشد.
حقایق جالب درباره خوک خاکی
- خوک خاکی با زبان چسبنده و بلند خود می تواند در یک شب تا 50 هزار حشره از تپه موریانه یا لانه مورچه های زیر زمین خارج کند
- زبان کرم مانند این حیوان حدود 30 سانتی متر طول دارد
- خوک خاکی عاشق خوردن حشرات است و به نام خرس مورچه خوار شهرت پیدا کرده است
- این حیوان به طرز جالبی تقریبا تمام رطوبت مورد نیاز بدنش را از طعمه هایش به دست می آورد و نیاز چندانی به مصرف آب ندارد
- خوک خاکی تنها گونه باقی مانده از خانواده حیوانی اش محسوب می شود. زمانی اعتقاد بر این بود که خوک خاکی با دیگر پستانداران حشره خوار مانند آرمادیلو و پانگولین هم خانواده است اما این طور نیست. به نظر می رسد این حیوان با خانواده فیل رابطه خویشاوندی نزدیک تری داشته باشد
منبع: a-z-animals