مشخصات ظاهری شتر | بزرگ ترین شتر | خصوصیات رفتاری | محل زندگی | غذای شتر | دشمن | زاد و ولد | طول عمر | حقایق جالب
شتر از پستانداران سم دار و گیاهخوار است که به دلیل استقامت و سازگاری کاملش با مناطق خشک و بیابانی که منابع آب و غذای کمتری در آن ها یافت می شود شناخته شده است.
این حیوان بزرگ اغلب در بیابان های گرم آفریقای شمالی و خاورمیانه در کنار انسان ها زندگی می کند اما برخلاف ظاهرش همیشه اهلی نبوده است.
به نظر می رسد شتر اولین بار حدود پنج هزار پیش توسط افراد بومی رام شده و از آن به بعد نقش پر رنگی در حفظ بقای انسان ها در مناطق خشک و بیابانی با روزهای بسیار داغ و شب های سرد ایفا کرده است.
در ادامه سری مطالب دانستنی های حیوانات این بار به سراغ شترها رفته ایم و قصد داریم اطلاعات کاملی درباره خصوصیات ظاهری و رفتاری و شیوه زندگی این حیوان در اختیار شما قرار دهیم. همراه باشید.
مشخصات ظاهری شتر
شتر ظاهر بسیار خاص و منحصر به فردی دارد که به او کمک می کند تا به راحتی در شرایط آب و هوایی خشک و بایر زنده بماند.
خز کوتاه و ضخیم قهوه ای یا کرم رنگ این حیوان نه تنها از پوستش در برابر نور خورشید محافظت می کند بلکه در سرمای سرد شبانه باعث گرم شدن بدن او می شود.
شتر پاهای بلندی دارد که به او کمک می کند تا فاصله خوبی از سطح داغ زمین داشته باشد و دو انگشت بزرگی که در هر پای او قرار گرفته باعث پهن شدن کف پا شده و از فرو رفتن شتر در ماسه ها جلوگیری می کند، لایه پوشاننده کف پاها نیز موجب شده این حیوان به راحتی مناطق صخره ای و سنگی را طی کند.
چشم های درشت شتر به او دید خوبی داده، به واسطه سوراخ های بینی بزرگ حس بویایی قوی دارد و دو لایه مژه های بلندش به او کمک می کند از چشمانش در برابر گرد و غبار طوفان ها محافظت کند.
شتر از کوهان برای ذخیره چربی استفاده می کند و با سوزاندن این چربی در دوره کمبود آب و مواد غذایی می تواند تا مدت های طولانی دوام بیاورد.
شتر نسبت به بدن بزرگش تعداد غدد تعریق بسیار کمی دارد، این مسئله باعث می شود دمای بدنش در گرما بالا برود و از آن جا که بدن او از آب برای خنک کردن خود استفاده نمی کند به همین دلیل کندتر از سایر پستانداران بزرگ آب از دست داده و بدنش دیرتر دچار کم آبی می شود.
بزرگ ترین شتر
شتر یک کوهانه بزرگ ترین نوع شتر است، طول سر و بدن شتر یک کوهانه بین 2.3 تا 3.5 متر و طول دمش 55 سانتی متر می باشد. ارتفاع شانه این شتر حدود 1.8 تا 2.1 متر و وزنش بین 450 تا 690 کیلوگرم است.
خصوصیات رفتاری شتر
شتر از حیواناتی است که به صورت گله ای زندگی می کند. هر گله شتر حداکثر 40 شتر را در خود گنجانده که شامل شترهای ماده و بچه های آن ها و یک شتر نر است که هدایت گله را بر عهده دارد.
در فصل جفت گیری نرهای رئیس با گاز گرفتن، تف انداختن و هل دادن نرهای رقیب از گله ماده ها محافظت می کنند.
شترها هنگام استراحت دراز می کشند به این صورت که پاهای جلو و عقب خود را خم کرده و روی آن ها می نشینند.
شیوه راه رفتن شتر با بسیاری از پستانداران دیگر متفاوت است، این حیوان هنگام راه رفتن ابتدا هر دو پای چپ و سپس هر دو پای راست خود را حرکت می دهد.
انواع شتر
به طور کلی دو گونه شتر وجود دارد:
- شتر یک کوهانه یا شتر عرب که 94 درصد جمعیت شترهای دنیا را شامل می شود
- شتر دو کوهانه
شتر لاما
نوعی شتر بدون کوهان است که در مقالات دیگر به طور مفصل درباره آن صحبت خواهیم کرد.
محل زندگی شتر
از نظر تاریخی شتر در بیابان های شمال آفریقا و خاورمیانه تا هند غربی جایی که سرزمین های تپه ای شنی نرم و پودری و مناطق سخت و صخره ای زیادی وجود دارد زندگی می کند.
امروزه دیگر اثری از شترهای وحشی در طبیعت وجود نداشته و همه شترها اهلی هستند و توانایی آن ها در سازگاری با شرایط آب و هوایی بیابانی باعث شده از آن ها برای حمل و نقل بارهای بیش از دویست کیلوگرم در فواصل و زمان های طولانی استفاده شود.
در حال حاضر میلیون ها شتر اهلی در این نواحی و تعداد کمتری در بیابان های استرالیای مرکزی زندگی می کنند.
غذای شتر
شتر حیوانی گیاهخوار است اما رژیم غذایی اش به طور کامل گیاهی نیست و دیده شده برای تکمیل تغذیه اش استخوان می جود و لاشه می خورد.
یکی از امتیازات قابل توجه شتر داشتن لب های کلفت و شکاف دار است که باعث شده این حیوان بتواند به راحتی گیاهان سخت و خاردار که بسیاری از حیوانات از آن ها دوری می کنند را بخورد.
شتر به گیاهان بسیار شور نیز علاقه دارد که به معنای رقابت کمتر او با سایر حیوانات بر سر منابع غذایی می باشد و از آن جا که می تواند مواد غذایی را به صورت چربی در کوهان خود ذخیره کند در شرایطی که منابع کافی غذا و آب پیدا نکند می تواند از آن برای تولید انرژی استفاده کند.
جالب است بدانید شتر تا زمانی که حداکثر 40 درصد وزن بدنش را از دست بدهد می تواند بدون غذا به زندگی اش ادامه دهد و زمانی که به آب برسد در مدت کوتاهی حدود 150 لیتر آب بنوشد.
دشمن شتر
اگرچه شتر مدت زمان طولانی است که در طبیعت وحشی زندگی نکرده اما با توجه به اندازه بزرگش می تواند توجه شکارچیان گوشتخوار را به خود جلب کند.
شیر و پلنگ مهم ترین دشمنان شتر هستند اما از آن جا که معمولا در مناطق خشک پستانداران گوشتخوار زیادی زندگی نمی کنند این حیوان مانند گیاهخواران دیگر دائما در خطر شکار شدن قرار ندارد.
زاد و ولد شتر
شتر ماده از سن 3 تا 4 سالگی و شتر نر از سن 5 سالگی برای جفت گیری و تولید مثل آماده هستند و شتر نر که ریاست گله را بر عهده دارد حق جفت گیری با ماده ها را دارد.
فصل جفت گیری شتر ها بین نوامبر تا مارس – آذر ماه تا فروردین – است.
دوره بارداری شتر طولانی است و می تواند تا 13 ماه طول بکشد. شتر ماده در هر زایمان معمولا یک نوزاد شتر و گاهی دو قلو به دنیا می آورد که وزنش در لحظه تولد اغلب اوقات تا 40 کیلوگرم می باشد.
بچه شتر در عرض هشت ساعت می تواند روی پاهایش بایستد و از شیر مادر برای تغذیه استفاده می کند. او از 2 یا 3 ماهگی علف خوردن را آغاز و تقریبا در 4 ماهگی از شیر گرفته می شود.
طول عمر شتر
شتر یک کوهانه معمولا 40 سال عمر می کند.
حقایق جالب درباره شتر
- شتر بدون نوشیدن آب – اگر غذا در دسترس داشته باشد – می تواند تا 10 ماه زنده بماند.
- این حیوان می تواند روزانه مسافت های طولانی گاهی بیش از 30 کیلومتر را – در حالی که بارهای بیش از 200 کیلوگرم حمل می کند – طی کند.
- شتر می تواند با سرعت 40 کیلومتر در ساعت مسافت های طولانی را بدود و در صورتی که صاحبش عجله داشته باشد سرعت این حیوان به 67 کیلومتر در ساعت نیز می رسد.
- برخلاف سایر پستانداران شترها گلبوهای قرمز بیضی شکل منحصر به فردی دارند که در شرایط کم آبی که خون حیوان غلیظ تر می شود به جریان خون بهتر در بدن کمک می کند.
- گرچه شتر اولین بار در طبیعت وحش بیابان های عربستان دیده شده اما امروزه تقریبا نوع وحشی آن اصلا وجود ندارد.
- کوهان شتر هنگامی که از چربی ذخیره شده در آن استفاده می شود کم حجم و کوچک شده و زمانی که حیوان به اندازه کافی غذا و آب مصرف می کند دوباره بزرگ می شود.
- کیسه آب شتر جزو اندام های داخلی او است که بدنش برای ذخیره آب از آن استفاده می کند.
- شتر به تف کردن روی مردم شناخته شده است. در واقع این حیوان متحوای معده اش را به دیگران پرتاب می کند و این کار یک تاکتیک دفاعی برای زمان هایی است که احساس خطر می کند.
- شتر تا زمانی که دمای بدنش به 41 درجه سانتی گراد نرسد عرق نمی کند.
منبع: a-z-animals