این روزها در تهران دیگر خبری از خانههای قدیمی و ویلایی نیست، خانههایی با حوض و باغچه. خانهها نه اندرونی دارند نه بیرونی. شاید بهترین توصیف معماری معاصر خانههای تهران را رضا امیرخانی در کتاب رهش بیان کرده: «تهران_با این نماهای رومی_شده است برشی از معادن سنگ! معدن سنگ عمودی شدۀ بی ریختی است.» اما هنوز هم معماران خوش ذوقی پیدا میشوند که در دل این معادن سنگ عمودی خانههایی مدرن و زیبا طراحی کنند، مانند پروژه خانه شریفیها که خانهای مدرن در کوچهپسکوچههای محله قدیمی دروس است. خانه شریفیها یا همان خانه چرخان معروف در محله دروس تهران، خیابان صالح حسینی، بنبست شریفی واقع شده و معمار آن دکتر علیرضا تغابنی است. سبک مدرن معماری خانه شریفیها باعث شهرت این خانه در سطح جهانی شد.
اگر کنجکاو هستید که از خانه بیشتر بدانید ادامه مطلب را از دست ندهید.
هنوز هم معماران خوش ذوقی پیدا میشوند که در دل این معادن سنگ عمودی خانههایی مدرن و زیبا طراحی کنند، مثل خانه شریفیها که خانهای مدرن است در کوچهپسکوچههای دروس. |
معمار خوشذوق خانه شریفیها
خانه شریفیها را دکتر علیرضا تغابنی طراحی و اجرا کرده است. دکتر تغابنی جوایز متعددی به واسطه خلاقیت و سلیقه در طراحیهایش کسب کرده است. این معمار برجسته ایرانی دوبار رتبه اول جایزه بزرگ معمار را برای طراحی ویلاهای برای یک دوست در سال ۱۳۸۷ و ویلای امیر در سال ۱۳۹۰ را کسب کرده است.
در سال ۱۳۹۱ نیز رتبه دوم جایزه بزرگ معمار برای طراحی ویلای کوهسار را به دست آورده است. از دیگر جوایز داخلی که دکتر علیرضا تغابنی موفق به دریافت آن شده است، رتیه اول مسابقه طراحی نما در سال ۱۳۸۸ برای طراحی ساختمان ۹۳ تهرانپارس است. در مسابقات خارجی نیز میتوان به فینالیست شدن در فستیوال معماری بارسلونا برای طراحی ساختمان نظام مهندسی قزوین در سال ۱۳۹۰ اشاره کرد.
ولی یکی از طراحیهای تاثیرگذار دکتر علیرضا تغابنی معماری خانه شریفیها در محله دروس است. خانهای مدرن در محلهای قدیمی.
از زبان دکتر علیرضا تغابنی معمار خانه چرخان شریفیها:
«کارفرما که جوانی موفق و تحصیل کرده است، خانهای بزرگ میخواست که ویژه و شاخص باشد. شاید بیشتر نمونههای نئوکلاسیک مدنظرش بود و به ما هم پیشنهادهایی نظیر ستونهایی متقارن در ایوان ورودی، تزئینات رومی و نظایر اینها را میداد.»
ویژگیهای پروژه خانه شریفیها از زبان معمار آن:
«با ایدۀ انعطافپذیری شروع و به این فکر کردیم که ساختمانها نماهای متغیری داشته باشند. سعی کردیم با ادامهی پروژههای گذشتهمان، با تغییر بازشوها، به نتیجه برسیم. ایده ساختمانی که هم درونگرا باشد و هم برونگرا، همچنین مطالعهی اقلیم تابستانی شمال تهران (معتدل) و اقلیم زمستانی آن (سرد)، ما را به سمت و سوی آن سوق داد که چگونه میشود در زمستان حجمی بسته، بدون تراس با پنجرههایی کوچک داشته باشیم و در تابستان حجمی شفاف و باز با تراسهایی عمیق و وسیع و پنجرههایی بزرگ. طرح مکعب گردان، با تغییری همواره در حجم و فضای خانه نوعی معماری غیر قطعی به وجود میآورد که هم به خواستههای ما در زمستان و تابستان جواب مناسبی میداد و هم کارفرما را از خواسته کلاسیکش منصرف کرد.»
دکتر علیرضا تغابنی از معماران خوشذوق و با سلیقه معاصر ایران است.
در همین رابطه بخوانید: |
شناسنامه پروژه خانه شریفیها
- کارفرما: آقای فرشاد شریفی – خانم مژگان زارع
- آدرس پروژه: تهران، دروس، خیابان صالح حسینی، بن بست شریفی، پلاک ۳
- تاریخ بهره برداری: ۱۳۹۲
- مدیر طرح:داود دوست محمدی
- مشاور: دفتر دیگر (nextoffice) دکتر علیرضا تغابنی
- مجری: شرکت ایمن سازه فدک
- پهنه طرح تفصیل: ۱۲۲ R
- مدیر پروژه: داود دوست محمدی
- مدیر کارگاه:محمدرضا بهداد – امیر حجازی
- وضعیت پروژه:خاتـمه یافتـه
- کاربری:مسکونی
- مساحت زمین:متر مربع
- مساحت زیربنای کل:۱۷۰۰ متر مربع
- تعداد کل طبقات: ۷
- تعداد واحد مسکونی:۱
- نوع سازه: اسکلت فلزی
- سیستم سرمایش و گرمایش: فن کویل – چیلر و موتورخانه مرکزی
ایده ساختمانی که هم درونگرا باشد و هم برونگرا، همچنین مطالعهی اقلیم تابستانی شمال تهران (معتدل) و اقلیم زمستانی آن (سرد)، ما را به سمت و سوی آن سوق داد که چگونه میشود در زمستان حجمی بسته، بدون تراس با پنجرههایی کوچک داشته باشیم و در تابستان حجمی شفاف و باز با تراسهایی عمیق و وسیع و پنجرههایی بزرگ. |
مشخصات فنی مهندسی پروژه خانه شریفیها
مطالعات زمین شناختی:
طراح پروژه خانه شریفیها معتقد است که شناخت صحیح بافت و رفتار خاک محل احداث ساختمان اساسیترین رکن طراحی سازه ساختمان است. به همین دلیل با حساسیتِ زیاد مطالعات دقیق زمین، بررسی زلزلهشناسی و آزمایشهای دقیقی در زمین این پروژه انجام شده است، تا از پایداری ساختمان در برابر عوامل بارهای ثقلی، زلزله و باد اطمینان پیدا کند.
در همین رابطه بخوانید: |
پایداری گود و پی:
یک ساختمان مقاوم نیازمند احداث فونداسیونی اصولی است. وظیفه فونداسیون انتقال فشار و نیروی ستونها به زمین است. نوع فونداسیون بر اساس نوع سازه و محل ساخت بنا متفاوت است. فونداسیون مناسب تضمینی برای استقامت و پایداری ساختمان است. دادههای زمینشناختی ضریب بالایی از اطمینان در طراحی پی ساختمان به همراه دارد.
در پروژه خانه شریفیها از روش نیلینگ و انکراژ برای مقاوم سازی هنگام گود برداری و احداث فونداسیون به کار رفته است.
سازه:
سازه مجموعهای از چند عضو متصل به هم است که برای نگهداری و انتقال نیرو، همچنین تحمل بارهایی که وارد میشود، ساخته شده است. شکلپذیری بالا، آرماتورگذاری استاندارد و رعایت دیتیلهای خاصِ نواحی اتصال سازه از مهمترین مواردی است، که مستلزم رعایت است.
طراحی خانه شریفیها توسط کنترلرهای چندگانه، ضریب بالای اطمینان پایداری، کیفیت و دوام ساختمان در شرایط سخت محیطی انجام شده است. نظارت و کنترل سازها با بهرهگیری از روشهای استاندارد جوشکاری و کنترل کیفیت جوش و انواع آزمایشهای مخرب و غیرمخرب صورت گرفته است.
بازرسی چشمی VT، تستهای مختلف اولتراسونیکUT، نفوذی pT و ذرات مغناطیسیMT، همچنین آزمایشهای دقیق بتن اکیپهای حرفهای برای اسلامپ بتن و مقاومت در فاصلههای 28 روزه و 90 روزه جهت اطمینان در پروژه خانه شریفیها انجام گرفته است. متریال مصرفی در اسکلت ساختمان خانه شریفیها مانند میلگرد، فولاد و بتن از کارخانههای معتبر داخل کشور تهیه شده است.
بنابراین پروژه خانه شریفیها علاوه بر طراحی بینظیر و مدرن از جمله ساختمانهایی است که اصولی ساخته شده و مقاومت بالایی دارد.
در پروژه خانه شریفیها از روش نیلینگ و انکراژ برای مقاوم سازی هنگام گود برداری و احداث فونداسیون به کار رفته است. |
تاسیسات:
تاسیسات ساختمان از نیازهای اساسی هر ساختمان است و شرایط مطلوب برای اسکان فراهم میکند. آسایش و آرامش افراد ساکنِ ساختمان در گرو تاسیسات باکیفیت و عملکرد عالی است. امروزه عملکرد رفاهی بالا در کنار بهینهسازی مصرف انرژی نیاز هر ساختمان مدرن و لوکس است.
در پروژه خانه شریفیها تاسیسات مکانیکی و الکتریکی روز دنیا به کار رفته است. چیلر و فنکویل از برند مطرح، دیگ با ظرفیت بهینه، تاسیسات آبرسانی و فاضلاب از بهترین متریال و سیستم اعلام و اطفاء حریق در تاسیسات خانه شریفیها به کار رفته است.
در همین رابطه بخوانید: |
چرخش در پروژه خانه شریفیها
پروژه خانه شریفیها بر اساس اقلیم و نیاز کاربر طراحی شده است. معماری خانه شریفیها طبق پلان آزاد است که اتفاقا یکی از دلایل شهرت این پروژه است. ایده دکتر علیرضا تغابنی در طراحی این خانه برگرفته از اقلیم و شرایط آب و هوایی است. منطقه دروس که در شمال تهران واقع شده است در تابستان آب و هوایی معتدل و برعکس در زمستان آب و هوایی سرد دارد. معمار با توجه به تنوع آب و هوایی منطقه تصمیم به طراحی ساختمانی انعطافپذیر گرفته است.
علیرضا تغابنی معمار پروژه خانه شریفیها اشکال مختلف پنجرهها مانند مربع، مستطیل را کنار گذاشته و به طراحی احجام مکعبی قابل چرخش روی آورده است. فضاهای داخلی نیز در این احجام مکعبی در نظر گرفته شده است. بنابراین این احجام فقط برای نماسازی به کار نرفته است و کاربردی است.
زاویه چرخش این احجام ۱۸۰ درجه است. در فصل زمستان احجام بسته با پنجرههای کوچک و باریک بدون تراس است. در تابستان با چرخش ۹۰ درجه احجام باز و تراسهایی وسیع و عمیق با پنجرههایی بزرگ دارد.
در واقع مشخصه اصلی این خانه انعطافپذیری است. با حرکت احجام مکعبی فضای داخلی و بیرونی تغییر میکند. میتوان گفت علیرضا تغابنی معمار خانه شریفیها درونگرایی و برونگرایی را معیار سناریو این خانه قرار داده است.
معمار پروژه خانه شریفیها اشکال مختلف پنجرهها مانند مربع، مستطیل را کنار گذاشته و به طراحی احجام مکعبی قابل چرخش روی آورده است. فضاهای داخلی نیز در این احجام مکعبی در نظر گرفته شده است. بنابراین این احجام فقط برای نماسازی به کار نرفته است و کاربردی است. |
معماری و فضای داخلی پروژه خانه شریفیها
خانه شریفیها در 1400 متر مربع و در هفت طبقه بنا شده است. زیرزمین به سالن ورزشی و امکانات رفاهی اختصاص داده شده است. طبقه همکف پارکینگ و سرایداری قرار دارد، طبقه اول و دوم فضای خانوادگی شامل: TVروم، نشیمن، سالن غذاخوری و… است. طبقه سوم و چهارم اتاقهای خواب، حمام و آشپزخانه و یک سالن دیگر قرار دارد.
سه اتاق خواب ساختمان قابلیت چرخش و باز بسته شدن دارند. با لمس یک دکمه میتوان حالت باز یا بسته را در این سه اتاق خواب خانه شریفیها ایجاد کرد. با هوشمندسازی این ساختمان استفاده بهینه از فضاها، نور امکانپذیر شده است.
نور طبقه زیرین که باشگاه و امکانات تفریحی در آن قرار دارد با صفحات شیشهای تامین میشود. مجسمههای براقی که در این طبقه قرار گرفته است باعث تلالو و انعکاس نور شده و به زیبایی فضای داخلی افزوده است.
نور طبقه زیرین که باشگاه و امکانات تفریحی در آن قرار دارد با صفحات شیشهای تامین میشود. مجسمههای براقی که در این طبقه قرار گرفته است باعث تلالو و انعکاس نور شده و به زیبایی فضای داخلی افزوده است. |
ترتیب طبقات خانه شریفیها:
- زیرزمین دوم: استخر، سونا، جکوزی
- زیرزمین اول: سالن ورزشی و بیلیارد
- همکف: پارکینگ و سوییت
- طبقات اول تا چهارم: اتاقهای خواب، اتاق مهمان، نشمین و پذیرایی
- طبقه انتهایی: اتاق کار، فضای بازی کودکان، استخر و بام سیز
در همین رابطه بخوانید: |
سازههای متحرک پروژه خانه شریفیها
سازه متحرک خانه شریفیها با دستگاههای CNC آلمانی، کمپانیهای ساخت استیل و کشتیسازی انجام شده است. دیتیلهای ریل دستی و کنترل تزریق هوا بحث اصلی در احجام متحرک بود. مشکل هوابندی با تا شدن نردهها و تغییرات در لبه جعبهها و کناره پنجره حل شده است.
سیستم چرخش در خانه شریفیها تکنیک پیچیدهای نیست. در حال حاضر این تکنولوژی در سنهای گردان، نمایشگاههای اتومبیل استفاده میشود. سه درخت کاج در محدوده بنا وجود داشت، طراحی بگونهای صورت گرفت تا درختان کاج در حالت باز شدن با فضای داخلی ترکیب شود.
دیتیلهای ریل دستی و کنترل تزریق هوا بحث اصلی در احجام متحرک بود. مشکل هوابندی با تا شدن نردهها و تغییرات در لبه جعبهها و کناره پنجره حل شده است. |
طراحی داخلی پروژه خانه شریفیها
معماری داخلی خانه شریفیها سبک مدرن است.استفاده از وید و رنگ غالب سفید باعث شده فضای داخلی بزرگتر به نظر برسد. زمانی که مکعبها بسته میشوند، نور ساختمان از طریق نورگیر سقفی تامین میشود.
تغییر جهتگیری نور روش معماری سنتی برای همراهی اقلیمی زمستان و تابستان در خانهها است. اما معمار علیرضا تغابنی معمار پروژه خانه شریفیها از تغییر اندازه نورگیری برای همراهی اقلیمی زمستان و تابستان استفاده کرده است. با بسته شدن مکعبها باعث کاهش نور داخلی میشود، معمار برای جبران آن در مرکز بنا ویدی بزرگ قرار داده است به این ترتیب اتاقهای خواب و فضاهای دیگر از وید تعبیه شده نور میگیرند.
امکانات ویژه خانه شریفیها:
- اتاقهای گردان با نردههای شیشهای تاشو برقی و سیستم اتوماتیک هوابند
- بام سبز
- اسکایلایت
- سیستم کاملاً هوشمند از برند آلمانی GIRA
- سرویس بهداشتی از برند TOTOژاپن
- شیرآلات از برندهای Boch& Villeroy
- سنگهای کف از معدن و کارخانه بلژیکی همراه با ساب اختصاصی در ایتالیا
- روشناییها و لامپها از محصولات Delta Light بلژیک
- اکسسورس کابینتها از برند Meik آلمانی
در همین رابطه بخوانید: |
شهرت خانه شریفیها
خانه شریفیها در سال ۱۳۹۲ توسط مجله معمار به عنوان پروژه برتر انتخاب شد. در سال ۲۰۱۴ نیز برنده جایزه معتبر بینالملی معمار خاورمیانه شد، همچنین پربازدیدترین پروژه در ویسایت آرک دیلی شد. ساختمان شریفیها به دلیل امکانات و تکنولوژیهای کمنظیر و به روزهاش بازتابهای زیادی در رسانههای داخلی و خارجی داشت.
یک قسمت از برنامه مشهور یک متر مربعِ شبکه CNN آمریکا به معرفی این خانه اختصاص داده شد. در این مستند دکتر علیرضا تغابنی معمار پروژه حضور داشت و توضیحاتی راجع به پروژه ارائه داد.
خانه شریفیها در سال ۱۳۹۲ توسط مجله معمار به عنوان پروژه برتر انتخاب شد. در سال ۲۰۱۴ نیز برنده جایزه معتبر بینالملی معمار خاورمیانه شد، همچنین پربازدیدترین پروژه در ویسایت آرک دیلی شد. |
جمعبندی:
- خانه شریفیها توسط نسل جدید معماری ایران طراحی شده و یکی از آثار مهم معماری معاصر ایران است.
- معماری خانه شریفیها سبک مدرن با الهام از معماری سنتی ایرانی است.
- انعطاف پذیری، درونگرایی و برونگرایی مشخصه اصلی پروژه خانه شریفیها است.
- ابن بنا با توجه عمارتهای قدیمی ایرانی خانه شریفیها نام گرفت.