دریافت قیمت‌های نامتعارف از سوی نگهبان‌های پارکینگ‌های غیرمجاز صدای بسیاری از تهرانی‌ها را درآورده است اما کمبود فضای پارک موجب می‌شود تا کمتر کسی به فکر شکایت و پیگیری مشکل باشد.
همشهری آنلاین-لیلا شریف: بالا و پایین‌کردن خیابان برای یافتن جای پارک، مشکل هر روزه بسیاری از تهرانی‌هاست و زمانی که تابلوی یک پارکینگ سر راه راننده‌ها سبز می‌شود، انگار گنجی یافته‌اند که برای رسیدن به آن نباید زمان را از دست بدهند. همانقدر که ورود به پارکینگ شعفی را در دل رانندگان می‌کارد، خروج از آن و شنیدن هزینه نامتعارف از زبان نگهبان‌های بی‌حوصله پارکینگ‌ها، همچون پتکی بر سر رانندگان فرود می‌آید.
در سال‌های اخیر که جمعیت خودروهای تهران با سرعتی باورنکردنی رو به افزایش است و هر روز خودروهای جدید به جمع خودروهای مانده در ترافیک اضافه می‌شوند، دیگر پارکینگ‌ها کفاف این حجم از خودرو را نمی‌دهند و مسئله یافتن پارکینگ نیز در لیست دردسرهای پایتخت‌نشینان جای گرفته است. در کنار پارکینگ‌های عمومی و مجوزدار شهر، کم نیستند پارکینگ‌هایی که روی خرابه‌های یک زمین رها شده ایجاد می‌شوند.
این زمین‌ها که معمولا در حالت انتظار برای ساخت‌وساز به‌سرمی‌برند تا رسیدن زمان موعود به پارکینگ‌های غیراستاندارد در خیابان‌ها و محله‌ها تبدیل می‌شوند. گله و شکایت از کارشکنی در دریافت هزینه‌های این قبیل پارکینگ‌ها در صدر گلایه تهرانی‌ها از وضعیت پارکینگ‌ها قرار دارد، اما از آنجایی که یافتن پارکینگ در تهران برای بسیاری تبدیل به یک جرعه آب در بیابان شده است، کمتر کسی حاضر می‌شود که مسیر قانونی شکایت و معرفی این قانون‌شکنان را در پیش بگیرد. در کنار قانون‌شکنی این پارکینگ‌ها نمی‌توان از تخلفات برخی پارکینگ‌های دارای مجوز چشم‌پوشی کرد؛ چراکه برخی از آنها با توجه به اضطرار شهروندان و کلافگی‌شان از دور زدن در خیابان‌ها با رقم‌های عجیب هنگام خروج خودرو، راننده را غافلگیر می‌کنند.
قیمت پارکینگ در تهران
دریافت قیمت‌های نامتعارف از رانندگان به تجربه مشترک تهرانی‌ها تبدیل شده است. محمدکه چندی پیش خودرویش را برای ۳ساعت در یکی از پارکینگ‌های شهر پارک کرده بود، هنگام خروج با این مشکل روبه‌رو شد. او در این رابطه می‌گوید: «چند وقت پیش ماشینم رو توی یکی از پارکینگ‌های سمت بازار پارک کردم و وقتی خواستم بیام بیرون، نگهبان به من گفت که باید ۷۰هزار تومن برای این چند ساعت پرداخت کنم. من هر چی اعتراض کردم، فایده نداشت و مجبور شدم که این مبلغ رو بپردازم.»
محمد نخستین و آخرین نفری نبود که با این مشکل روبه‌رو شده بود، نیم‌نگاهی به تعرفه‌های رسمی نشان می‌دهد که برخی پارکینگ‌دارها به این تعرفه‌ها توجهی ندارند. پارکینگ‌های شهرداری برای دریافت هزینه، یک تعرفه مشخص دارند و براساس مصوبه شورای شهر، مبلغ ۶هزار و ۸۰۰تومان برای ساعت اول توقف خودروها و وانت‌بارها در پارکینگ‌های سطح یک تعیین شده است. همچنین بهای خدمات پارکینگ غیرمسقف ۵هزار و ۴۰۰تومان معین شده و موتورها نیز برای یک ساعت اول باید ۲هزار و ۲۰۰تومان بپردازند.
ارزان‌ترین نرخ پارکینگ‌های پایتخت متعلق به واحدهای شهرداری است. هزینه ورود به پارکینگ‌های عمومی که زیرنظر شهرداری نیستند، تعرفه‌شان مطابق با مصوبه اتحادیه دارندگان اتوسرویس، تعمیرگاه، پارکینگ و کارواش خودروی تهران کمی بیشتر از اعداد ذکر شده است.
در یک پارکینگ مسقف داخل محدوده طرح، ورودیه با یک ساعت توقف برای وانت و سواری ۱۲هزار تومان، درصورت توقف اضافه از ساعت ۶صبح تا ۸شب به ازای هر ساعت ۷هزار تومان، توقف اضافه از ساعت ۸شب تا ۶صبح به ازای هر ساعت ۴هزار تومان و همچنین برای توقف شبانه‌روزی ۵۰هزار تومان تعیین شده است. این قیمت برای پارکینگ‌های مسقف خارج از محدوده طرح، اندکی کمتر می‌شود. ورودیه با یک ساعت توقف برای وانت و سواری ۱۲هزار تومان، توقف اضافه از ۶صبح تا ۸شب به ازای هر ساعت ۵هزار و ۵۰۰تومان، توقف اضافه از ساعت ۸شب تا ۶صبح به ازای هر ساعت ۳هزار و ۲۰۰تومان و همچنین توقف شبانه‌روزی ۴۵هزار تومان است.
پارکینگ‌ها دست چه کسانی است؟
نرخ پارکینگ‌های دیگر اصلا شباهتی به نرخ پارکینگ‌های شهرداری تهران ندارد و عموما به ۲دسته مجاز و غیرمجاز تقسیم می‌شوند که قیمت غیرمجازها سرسام‌آور است. عبدالرضا محمدی‌طامه، رئیس اتحادیه دارندگان اتوسرویس، تعمیرگاه، پارکینگ و کارواش خودروی تهران در گفت‌وگو با همشهری به توضیح وضعیت پارکینگ‌ها در تهران پرداخت و گفت: در تهران پارکینگ عمومی و خصوصی داریم که پارکینگ‌های عمومی زیرنظر شهرداری، سازمان ترافیک، پایانه‌ها و اتحادیه ما فعالیت می‌کنند و باید تعرفه‌ها را رعایت کنند. به‌طور کلی در شهر تهران نزدیک به ۱۳۰تا ۱۴۰پارکینگ جوازدار وجود دارد.
او افزود: پارکینگ‌های زیرنظر شهرداری از طریق مزایده و در مدت محدود در اختیار افراد متفرقه قرار می‌گیرند. افرادی که این فضا را اجاره می‌کنند باید مجوز کسب بگیرند و تمام تعرفه‌ها را رعایت کنند. در قانون نظام صنفی نیز تأکید شده است که افراد اجاره‌کننده پارکینگ‌ها باید جواز کسب بگیرند. برخی پارکینگ‌ها نیز در مجتمع‌های تجاری قرار دارند. این پارکینگ‌ها نیز به‌دلیل اینکه توسط شخصی به جز صاحب مجتمع تجاری اداره می‌شوند، باید از سوی بهره‌بردار جواز دریافت کنند. پارکینگ‌های خصوصی در کنار پارکینگ‌های عمومی در شهر تهران فعالیت می‌کنند و بخشی از مشکلات ایجاد شده در این حوزه مربوط به این پارکینگ‌هاست.
سکوت شهروندان از سر ناچاری
عدم‌دریافت مجوز از سوی این پارکینگ‌های خصوصی موجب شده است تا این پارکینگ‌ها به‌راحتی دست به تخلف بزنند و تعرفه‌های غیرقانونی دریافت کنند. رئیس اتحادیه دارندگان اتوسرویس، تعمیرگاه، پارکینگ و کارواش خودروی تهران در رابطه با برخورد با این پارکینگ‌ها گفت: می‌توان با این تخلف‌ها برخورد کرد. اتحادیه موظف است که دست به شناسایی واحدها بزند و اگر تخلف صورت گرفته بود، آن واحد را برای پلمب به اماکن معرفی کند.
در سوی دیگر این شهروندان هستند که می‌توانند اعتراض خود را نسبت به تعرفه‌های غیرمتعارف به اتحادیه و شهرداری اعلام کنند، اما مسئله کمبود پارکینگ چنان روی اعصاب شهروندان خط کشیده است که بسیاری مجبور می‌شوند تن به زیاده‌خواهی پارکینگ‌دارهای متخلف بدهند. دریافت تعرفه‌های غیرمجاز، اجبار راننده به تحویل سوئیچ خودرو و… ازجمله تخلف‌های رایج در برخی از پارکینگ‌های تهران است. محمدی در این رابطه توضیح داد: از نظر قانونی نباید سوئیچ ماشین را به نگهبان پارکینگ داد، اما مسئله باز هم به همان بحث کمبود جا بازمی‌گردد که شهروندان را مجبور به این انتخاب نادرست می‌کند.
از آسفالت تا نصب دوربین
پارکینگ‌های شهر نیز مانند هر واحد دیگر باید از لیست استانداردها و ضوابط به سلامت عبور کنند. نکته‌ای که در رابطه با برخی پارکینگ‌ها صدق نمی‌کند، عبور هراس‌آور از میان سقف‌های ناایمن، زمین‌های آسفالت نشده، راهروهای تاریک و… و مستندی در رابطه با این مشکل است. به‌گفته محمدی، ضوابط عمومی و انتظامی برای احداث باید رعایت شود: «از نظر اداره اماکن یک پارکینگ باید آسفالت و خط‌کشی شود و محصور باشد. همچنین روشنایی مناسب، دوربین مداربسته، راه‌بند، ثبت سیستمی برای یک پارکینگ درنظر گرفته شود، اما متأسفانه زمین‌های خالی که در بیشتر نقاط شهر به پارکینگ تبدیل شده‌اند، چنین استانداردهایی را رعایت نمی‌کنند. از نظر شرایط صنفی نیز باید پارکینگ‌ها دارای سند مالکیت، پرونده اجاره نامه و… باشند.»