با شروع فصل مدارس برای آگاهی و رعایت حقوق و رفاه حال دانش‌آموزان و خانواده آنان و همچنین مدیران و معلمان مدارس درخصوص این‌که آیا تنبیه دانش‌آموزان در مدارس جرم محسوب می‌شود یاخیر؟ نیاز است تا به بررسی قوانین و مقررات مربوط به مدارس بپردازیم.
همشهری آنلاین – فتانه احدی: عاطفه نصرآبادی ، وکیل پایه یک کانون وکلای دادگستری می‌گوید: در ابتدا باید در نظر داشت تنبیه دانش‌آموزان در مدارس به دو دسته تقسیم می‌شود.
تنبیه مجاز دانش آموزان
این وکیل می‌گوید: وقتی دانش‌آموز مرتکب تخلف شود و نسبت به وظایف خود کوتاهی کند، قطعا تنبیه خواهد شد. برای مثال طبق قانون، حضور به موقع در مدرسه وکلاس، خروج به موقع از مدرسه جز تکالیف دانش‌آموزان است که در صورت تخلف در این موارد چاره‌ای جز تنبیه دانش‌آموز وجود ندارد.
وی می‌افزاید: ولی این تنبیه باید به صورت مجاز و در حدقانون باشد. بدین صورت که ابتدا با روش‌های تربیتی و تشویقی رفتار او را اصلاح کنند و بعد از این‌که اصلاح نشد به یکی از روش‌های زیردانش‌آموز را مورد تنبیه قرار دهند.
نصرآبادی ادامه می‌دهد: طبق ماده ۷۸ آیین‌نامه اجرایی مدارس اگر دانش‌آموز ضوابط و مقررات مدرسه را رعایت نکند، باید با رعایت تناسب و در چارچوب نظام ترغیب تشویق تنبیه با روش‌های زیر با آنان رفتار شود.
1. تذکر و اخطار شفاهی به‌طور خصوصی
2. دعوت از ولی دانش‌آموز و توجیه جهت پیگیری موضوع
3. اخطار کتبی و اطلاع به ولی دانش‌آموز
4. تغییر کلاس در صورت وجود کلاس‌های متعدد در یک پایه با اطلاع ولی دانش آموز
5. اخراج موقت از مدرسه با اطلاع قبلی ولی دانش‌آموز حداکثر برای مدت سه روز و
6. انتقال به مدرسه دیگر
در مورد بند آخر بند ۶ که شدیدترین نوع تنبیه است، اخراج دانش‌آموز باید به تأیید شورای مدرسه برسد و اداره آموزش و پرورش نیز با آن موافقت کند.
تنبیه غیرمجاز دانش‌آموزان
وی می‌گوید: طبق ماده ۸۱ آیین‌نامه اجرایی مدارس، تنبیه بدنی دانش‌آموزان و سو رفتار با آنان به هر دلیل و تحت هر شرایطی ممنوع است و با متخلفین برابر قوانین و مقررات رفتار می‌شود. مدیر مدرسه باید همکاران خود را نسبت به امور انضباطی ممنوعیت تنبیه بدنی و سو رفتار با دانش‌آموزان آگاه کند.
وکیل پایه یک دادگستری می‌گوید: تنبیه غیرمجاز دانش‌آموزان توسط مدیر و یا کارمندان مدارس دارای ضمانت اجراهای کیفری و اداری است. یعنی اگر کارمند مدرسه، برای مثال معلم اقدامی خلاف قانون (تنبیه بدنی یا تنبیه غیرمجاز ) انجام دهد. طبق ماده ۹قانون رسیدگی به تخلفات اداری،کارمند از جمله مدیر و معلم خطاکار است.
نصرآبادی می‌گوید: او مستحق مجازات توبیخ کتبی، کسر از حقوق، انفصال موقت و تغییر محل جغرافیایی خدمت است.
وی می‌گوید: همچنین اگر عمل او جنبه جزایی داشته باشد، مانند این‌که حین تنبیه بدنی به دانش‌آموزان توهین تهدید و ضرب و جرح انجام دهد، به مجازات مقرر در قانون مجازات اسلامی نیز محکوم می‌شود.
درضمن لازم به ذکر است تنبیه در مدارس از آن جایی‌که موجب صدمه روحی یا جسمی دانش‌آموزان می شود، از مصادیق کودک‌آزاری نیزمحسوب می‌شود. زیرا که به جسم و روح دانش‌آموزان صدمه وارد می‌کند و باعث افزایش خشم و اضطراب دانش‌آموز می شود و تمایل به تحصیل ورفتن مدرسه را کاهش می‌دهد.
این وکیل می‌گوید: رسیدگی به تخلفات معلمان یکی از وظایف مدیر مدرسه است. که درآیین‌نامه اجرایی مدارس نیز به آن اشاره شده که مدیر مدرسه باید همکاران خود را در خصوص شرایط تنبیه دانش‌آموزان توجیه کند و موظف است ممنوعیت تنبیه بدنی را به معلمان تذکر دهد و در صورت مشاهده تخلف مراتب را جهت اطلاع و اقدام لازم به آموزش و پرورش گزارش دهد.
درصورتی‌که دانش‌آموز مورد تنبیه غیرمجاز از طرف مدیر و یا کارمندان مدرسه ومعلمان واقع شود، اولیای کودک می‌توانند از 2روش اقدام به طرح دعوا واعلام جرم کنند.
1. با مراجعه به هیئت‌های رسیدگی و اعلام تخلف کارمند از جمله معلم مدرسه به آنان
2. طرح شکایت در دادسرا علیه کارمند مدرسه مدیر معلم و غیره
بهترین روش برای تنبیه کردن دانش‌آموزان روش‌های تربیتی است مانند رفتارهای اصلاحی تا روی دانش‌آموزان تأثیر مثبت گذاشته و صدمه‌ای به جسم و روح دانش‌آموز وارد نکند.