یک روانشناس کودک گفت: تشویق مثبت، به کودکان و نوجوانان انگیزه می‌دهد تا رفتارهای مفید را تکرار کنند. اما والدین نباید فراموش کنند که تحسین بیش از حد می‌تواند مسیر رشد کودک را خراب کند
به گزارش همشهری آنلاین ، والدین باید بدانند که اگر فرزندی دارند، علاوه بر اینکه مسئول تامین نیازهای او هستند، باید مهارت‌های مختلف را نیز به او بیاموزند تا کودک در آینده، به بزرگسالی با رفتارهای مناسب تبدیل شود. برای این منظور، والدین انتظارات خود را از رفتارهای مناسب تعیین کرده و سعی می‌کنند تا خود نیز الگوی رفتاری مناسبی داشته باشند. بسیاری از والدین بابت اطاعت کردن و احترم گذاشتن کودک، او را تشویق می‌کنند یا ممکن است برای اصلاح رفتارهای نامناسب کودک، از تنبیه به شیوه‌های نادرست استفاده کنند. روش‌های مناسب استفاده از تشویق و تنبیه کودکان ممکن است، دغدغه والدین زیادی باشد این که از این شیوه‌های تربیتی چگونه استفاده کنند. در همین خصوص با دکتر « مهسا ساداتی» روانشناس کودک و نوجوان به گفتگو نشستیم که در ادامه می‌خوانید:
والدین چگونه می‌توانند رفتارهای مناسب را به کودک خود یاد دهند؟
والدین مسئول حفظ امنیت رفتاری و روانی کودک و همچنین هدایت‌کردن او به سمت رفتارهای مناسب و ایمن هستند. برای رسیدن به این هدف، شما به عنوان والدین باید چارچوب، قوانین و روابط مناسب را برای فرزند خود ایجاد کنید و رفتارهای درست را به او آموزش دهید. بسیاری از والدین از روش‌های تشویق و تنبیه کودکان استفاده می‌کنند. نکته مهم این است که برای اینکه کودک این چارچوب و نظم را رعایت کند، روش‌های آموزشی، انگیزشی و ارائه مشوق‌های مناسب و اصولی مهم‌تر هستند و نسبت به تنبیه و تهدید تاثیر بیشتری دارند.
آیا تشویق مداوم کودکان برای آن‌ها مفید است؟
شاید تصورش برای شما سخت باشد، اما تشویق کردن مکرر کودک برای رفتارهای خوب، چه هدیه مادی باشد و چه تعریف و تمجید شفاهی، به‌مرور زمان می‌تواند نتیجه عکس داشته باشد. یادتان باشد اگر بیش از حد کودک را تشویق کنید و او را تحسین کنید، کودک این حس را پیدا می‌کند که محبت والدینش مشروط به کارهای خوب او است. بنابراین به مرور ممکن است درباره کسب موفقیت وسواس پیدا کند و از شکست هراس داشته باشد. بنابراین این طرز فکر باعث می‌شود که کودک فرصت‌های رشد، ریسک‌کردن و امتحان‌کردن چیزهای جدید را از دست بدهد.
تشویق کردن کودک زمانی بسیار مفید است که به مقدار کم و با تاکید ویژه انجام شود. پاداش دادن به کودک به میزان کم، باعث می‌شود که این راه بسیار موثرتر باشد و در کودکان ذهنیت رشد و اعتماد به نفس ایجاد می‌کند.
میزان تشویق و تحسین به کودک باید چه حد باشد؟
فراموش نکنید که تشویق مثبت، به کودکان و نوجوانان انگیزه می‌دهد تا رفتارهای مفید را تکرار کنند. اما والدین نباید فراموش کنند که تحسین بیش از حد می‌تواند مسیر رشد کودک را خراب کند. همچنین شما باید یک رفتار مشخص کودک را تشویق کنید و درباره توانایی‌ها و شخصیت کلی کودک قضاوت نکنید. بنابراین بهتر است یک دستاورد یا نتیجه خاص را تشویق کنید تا کودک بتواند در مسیر رشد و ریسک‌پذیری خود بهتر پیش برود.
تشویق دائمی کودک چه معایبی دارد؟
والدین نقش مهمی در تربیت فرزند و آموزش رفتارهای مناسب به کودک دارند. در گذشته از روش‌های تشویقی برای آموزش کودکان بسیار استفاده می‌شد. اما روانشناسان به این نتیجه رسیده‌اند که تشویق کودکان اگر به‌طور مکرر و بیش‌ازحد باشد، اثرگذاری خود را از دست می‌دهد و کودک را شرطی می‌کند.
اگر شما والدینی با رفتارها و عکس‌العمل‌های شرطی باشید، کودک شما هم نسبت به آموزش‌ها و چارچوب‌های شما به‌صورت شرطی عمل خواهد کرد. تشویق معمولا اثرات لحظه‌ای دارد و آموزش دقیق و بلندمدتی به کودک نخواهد داد. این روش تربیتی در واقع کنترل کودک است و نتیجه آن لحظه‌ای و زودگذر خواهد بود. علاوه بر آن، کودک به مرور یاد می‌گیرد تا در قبال انجام مسئولیت‌های خود چیزی دریافت کند.
والدین به جای تشویق‌های مکرر، از چه شیوه تربیتی دیگری می‌توانند استفاده کنند؟
یکی از کارهایی که می‌توانید برای آموزش و تربیت فرزندتان انجام دهید، انگیزه دادن به کودک است. انگیزه باید حاوی یک پیام اساسی باشد و آن این است که «من به تو اعتماد دارم و می‌دانم که می‌خواهی با من همکاری کنی. ما یک تیم هستیم.» انگیزه دادن ممکن است در نگاه اول به تشویق شبیه باشد. اما باید بدانید که انگیزه یک تفاوت قدرتمند با تشویق دارد و آن این است که به کودک حس حمایت و دلگرمی می‌دهد.