انواع آش از دیرباز جزو غذاهای خوشمزه و پرطرفدار و پای ثابت سفره‌های افطار بوده، چون علاوه بر تامین نیازهای غذایی، تا حدودی کمبود آب بدن را هم جبران می‌کند. گرچه هر وقت صحبت از آش می‌شود، خیلی‌ها یاد آش رشته می‌افتند اما به‌گفته کارشناسان آشپزی آش‌های ایرانی بسیار متنوع هستند.
همشهری: از میان آش‌های رایج در فرهنگ غذایی نقاط مختلف کشور، بسیاری در کنار سادگی و خوشمزگی، مقوی و برای سفره افطار بسیار مناسب‌اند. مثل همین چند موردی که دستور پخت آنها را در ادامه می‌خوانید.
آش سبزی شیراز
مدت آماده‌سازی: ۳۰ دقیقه
زمان پخت: ۳ تا ۴ساعت
تعداد نفرات: ۵ نفر
مواد لازم:
گوشت گوسفندی: ۵۰۰ گرم
سبزی آش: ۴۰۰ گرم
لوبیا قرمز، عدس، نخود و برنج نیم‌دانه: هریک ۱۰۰ گرم
پیاز: یک عدد
پیازداغ: ۳ قاشق غذاخوری
نمک، فلفل‌های سیاه و قرمز و زردچوبه: به میزان لازم
روش تهیه:
۱. حبوباتی را که از شب قبل خیس کرده‌اید، با کمی نمک روی حرارت قرار بدهید تا بپزد.
۲. در قابلمه‌ای جداگانه گوشت را با یک عدد پیاز و کمی زردچوبه و فلفل قرمز و کمی آب روی حرارت قرار دهید تا گوشت هم بپزد.
۳. برنج نیم‌دانه را هم در ظرف دیگری بپزید.
۴. پس از اینکه حبوبات کاملا پخت، آنها را به برنج پخته و سبزی خردشده اضافه کنید.
۵. گوشت پخته‌شده را بکوبید و به مواد اضافه کنید و بگذارید چند جوش بزند.
۶. پیازداغ را آماده کنید و همراه زردچوبه و فلفل سیاه تفت دهید تا بوی خامی زردچوبه گرفته شود و آن را داخل آش در حال جوشیدن بریزید.
۷. پس از اینکه آش کاملا جا افتاد، آش شیرازی را در ظرف مناسب بکشید و با پیازداغ تزیین کنید.
نکته: هر ۱۰ دقیقه یک‌بار آن را هم بزنید تا ته نگیرد. دانه‌های برنج آش هم نباید مشخص باشد و باید کاملا له شود.
آش گوجه تبریز
مدت آماده‌سازی: ۳۰ دقیقه
زمان پخت: ۲ تا ۳ ساعت
تعداد نفرات: ۴ نفر
مواد لازم:
پیاز متوسط: ۲ عدد
لوبیا چشم‌بلبلی: یک پیمانه
تره و جعفری خردشده: یک پیمانه
برنج نیم‌دانه: نصف پیمانه
بلغور شکسته: نصف پیمانه
گوجه فرنگی: یک و نیم کیلوگرم
آب قلم: ۲ پیمانه
نمک، آبغوره و زردچوبه و فلفل قرمز: به میزان لازم
روش تهیه:
۱. پیاز را نگینی خرد کنید و در قابلمه تفت دهید تا طلایی شود. سپس کمی زردچوبه و آب به آن اضافه کنید.
۲. لوبیا چشم‌بلبلی که از شب قبل در آب خیسانده‌اید به همراه ۲ لیوان آب به قابلمه اضافه کرده و یک ساعت بگذارید بپزد.
۳. برنج و بلغور را شسته و به قابلمه اضافه کنید.
۴. گوجه فرنگی‌ها را با رنده درشت پوره کرده و به قابلمه اضافه کنید و بگذارید ۲۰ دقیقه روی حرارت جوش بزند.
۵. تره و جعفری ساتوری‌شده را به آش اضافه کنید و اجازه دهید آش به‌مدت ۲۰ تا ۳۰دقیقه روی حرارت بماند تا جا بیفتد.
۶. در ادامه نمک را به همراه فلفل قرمز به آش اضافه کرده و پس از گذشت ۳۰دقیقه، آب قلم را به آن اضافه کنید.
۷. در ۵ دقیقه آخر پخت، آبغوره را به آش اضافه کنید.
نکته: آش گوجه باید قرمز خوشرنگ باشد. اگر گوجه‌فرنگی رنگ مناسبی نداشت، می‌توانید از رب گوجه‌فرنگی استفاده کنید. بهتر است رب گوجه را تفت دهید تا بوی خامی آن گرفته شود.
آش شیر مشهد
مدت آماده‌سازی: ۲۰ دقیقه
زمان پخت: ۶۰ دقیقه
تعداد نفرات: ۲ تا ۳
مواد لازم:
گوشت چرخ‌شده ۲۰۰ گرم
بلغور شیر: ۲ عدد
پیاز: یک عدد
شیر، نمک، زردچوبه، زنجبیل، زیره: به میزان لازم
روش تهیه:
۱. بلغور شیر را درون یک کاسه بگذارید و با کمی شیر خیس کنید.
۲. پیاز نگینی خردشده را با کمی روغن تفت دهید تا طلایی و سبک شود.
۳. کمی زردچوبه به پیازداغ اضافه کرده، سپس گوشت چرخ‌کرده را به پیازداغ اضافه کنید.
۴. وقتی رنگ گوشت عوض شد، بلغور شیر خیس‌خورده را به آن اضافه کرده و آب و یک لیوان شیر اضافه کنید تا به جوش بیاید، سپس نیم ساعت بگذارید آش بپزد.
۵. در این مرحله زیره و فلفل و نمک و زنجبیل اضافه کرده و بگذارید ۵ دقیقه دیگر نیز بجوشد.
نکته: برای تهیه بلغور شیر می‌توانید بلغور گندم را با شیر بپزید و مانند ترخینه به شکل گرد درآورید و جلوی آفتاب یا حرارت خشک کنید.
آش گندم یزدی
مدت آماده‌سازی: ۳۰ دقیقه
زمان پخت: ۴ ساعت
تعداد نفرات: ۴
مواد لازم:
لوبیاچیتی و نخود: ۲۰۰ گرم
گندم پوست‌کنده: ۳۰۰ گرم
سبزی آش خردشده: ۵۰۰ گرم
پیاز: ۳ عدد
سیر: ۱۰ حبه
نمک، فلفل سیاه، نعناع خشک و کشک: به میزان لازم
روش تهیه:
۱. یک قابلمه نسبتا بزرگ را روی شعله گاز قرار دهید و نخود و لوبیا را که از شب قبل خیس کرده‌اید، به همراه گندم شسته و آبکش‌شده در قابلمه بریزید.
۲. در قابلمه آب بریزید طوری که حبوبات کاملا با آب پوشیده شوند، سپس در قابلمه را گذاشته و بعد از جوشیدن آب، حرارت را کم کنید تا مواد بپزند.
۳. بعد از اینکه حبوبات نرم و دندان‌گیر شدند، سبزی آش خردشده را به قابلمه اضافه کنید.
۴. پیازهای خلالی‌شده را در تابه سرخ کنید تا سبک و طلایی شوند. سپس نعناع خشک و سیر ریزشده را به پیازها اضافه کنید و کمی تفت دهید. مراقب باشید قبل از تیره‌شدن نعناع‌ها، حرارت را خاموش کنید.
نکته: در قابلمه را نگذارید. اگر بعد از اضافه‌کردن سبزی، در قابلمه را روی آن قرار دهید، آش درنهایت تیره‌رنگ می‌شود.