ایستگاه فضایی بین‌المللی (ISS) که نماد همکاری بین‌المللی در عرصه فضا به شمار می‌آید، با علائم فرسودگی مواجه شده است. نشتی مکرر هوا و مشکلات سیستم کنترل وضعیت، لزوم ارتقاء و نگهداری مستمر این سازه عظیم را گوشزد می‌نماید. از سوی دیگر اداره و نگهداری ایستگاه فضایی بین‌المللی هزینه‌بر بوده و نیاز به بهینه‌سازی و […]
ایستگاه فضایی بین‌المللی (ISS) که نماد همکاری بین‌المللی در عرصه فضا به شمار می‌آید، با علائم فرسودگی مواجه شده است. نشتی مکرر هوا و مشکلات سیستم کنترل وضعیت، لزوم ارتقاء و نگهداری مستمر این سازه عظیم را گوشزد می‌نماید. از سوی دیگر اداره و نگهداری ایستگاه فضایی بین‌المللی هزینه‌بر بوده و نیاز به بهینه‌سازی و تخصیص منابع به اهداف فضایی نوین وجود دارد.
به گزارش سرویس اخبار نجوم رسانه فناوری تکنا، انتقال مدیریت ایستگاه‌های فضایی مدار پایین زمین به بخش خصوصی: سازمان فضایی آمریکا (ناسا) در راستای صرفه‌جویی در هزینه و تمرکز بر برنامه‌های اکتشافی فضایی مانند آرتمیس، قصد دارد تا پایان دهه جاری، مدیریت ایستگاه‌های فضایی مدار پایین زمین (LEO) را به بخش خصوصی واگذار نماید. این اقدام علاوه بر کاهش هزینه‌های دولتی، نوآوری و رقابت را در این عرصه به ارمغان خواهد آورد. ناسا در همین راستا با انعقاد قرارداد با سه شرکت، توسعه ایستگاه‌های فضایی تجاری را کلید زده است.
رقابت بین‌المللی در مدار پایین زمین
با راه‌اندازی ایستگاه فضایی چینی تیانگون، آمریکا با رقبای جدیدی در عرصه فضا مواجه شده است. چین از سال ۲۰۲۱ میزبان فضانوردان چینی (تایکانوت) در ایستگاه فضایی خود بوده و به دنبال همکاری‌های بین‌المللی برای انجام پژوهش‌های فضایی می‌باشد. حفظ جایگاه آمریکا در مدار پایین زمین و پیشبرد برنامه‌های اکتشافی فضایی، انگیزه مضاعفی برای توسعه ایستگاه‌های فضایی تجاری در این کشور محسوب می‌شود.
طلوع عصر ایستگاه‌های فضایی با کاربری‌های متنوع
با پایان عمر ایستگاه فضایی بین‌المللی، عصر جدیدی از ایستگاه‌های فضایی خصوصی با کاربری‌های متنوع در حال آغاز است. این ایستگاه‌ها که توسط شرکت‌های مختلف با اهداف متفاوت مدیریت خواهند شد، در مدارهای مختلفی مستقر خواهند گشت. این تغییر رویکرد، نویدبخش توسعه‌پذیری، انعطاف‌پذیری و کارایی بیشتر در مطالعات و پژوهش‌های فضایی در آینده می‌باشد.
ایستگاه فضایی استارلب نمونه‌ای از ایستگاه‌های فضایی نسل آینده: شرکت وویجر اسپیس به همراه شرکای بین‌المللی خود در حال توسعه ایستگاه فضایی استارلب است. این ایستگاه فضایی با برخورداری از طراحی و ساخت پیشرفته، به صورت کامل در کارخانه ساخته شده و با موشک استارشیپ شرکت اسپیس‌ایکس به فضا پرتاب خواهد شد.
چالش‌های پیش روی ایستگاه‌های فضایی تجاری
موفقیت ایستگاه‌های فضایی تجاری در گرو یافتن بازار مناسب و توسعه مدل‌های کسب‌وکار سودآور است. در حال حاضر، سودآوری تحقیقات در محیط بدون جاذبه به طور کامل مشخص نشده و نیازمند مطالعات و توسعه بیشتر می‌باشد. بازار گردشگری فضایی نیز با وجود جذابیت، در ابتدای مسیر خود قرار دارد و میزان سودآوری آن به دلیل عدم شفافیت در هزینه‌ها و قیمت‌ها، نیازمند بررسی دقیق‌تر است.
نگرانی از ایجاد خلأ در مدیریت ایستگاه‌های فضایی
با توجه به اهمیت حفظ جایگاه آمریکا در مدار پایین زمین و پیشبرد برنامه‌های فضایی، دولت آمریکا بعید است که اجازه دهد چین به تنها بازیگر عرصه ایستگاه‌های فضایی تبدیل شود. به نظر می‌رسد با راه‌اندازی ایستگاه‌های فضایی تجاری، آمریکا در پی حفظ برتری و پیشرو بودن خود در عرصه فناوری فضایی است. هر چند نمی‌توان با قطعیت در مورد آینده قضاوت کرد، اما انگیزه‌های قوی برای همکاری بخش دولتی و خصوصی در توسعه این زیرساخت‌های کلیدی فضایی وجود دارد.
