از نظر اغلب پدر و مادرها، دانش آموز کوشا، دانش آموزی است که نمرات کلاسی و امتحانات ۲۰ باشد. برای همین اگر نمره ای کمتر از آن بگیرند خیلی به مذاقشان خوش نمی آید و با توبیخ کردن کودک یا نوجوان او را وادار به بیشتر درس خواندن می کنند.
بی آنکه توجهی به توانمندی یا علاقه او داشته باشند. به باو سینا تهرانی مشاور تحصیلی «نمره بیست» آفت نظام آموزشی و خانواده هاست. این مشاور تربیتی برای گفته خود دلایل جالبی دارد.نمره گرایی معضلی است که بسیاری از دانش آموزان و والدین و اولیاء مدرسه به آن گرفتارند. مربوط به عصر حاضر هم نمی شود. از زمانی که اولین مدرسه در کشور ما ساخته شد این موضوع جا افتاده که هر کس نمره ۲۰ بگیرد دانش آموز ممتازی است. البته در اصل ماجرا شکی نیست اما آیا همیشه ۲۰ گرفتن می تواند دلیل موفقیت دانش آموز باشد سوالی است که تهرانی پاسخ می دهد: «وقتی هدف نمره باشد دانش آموز به جای کارهای پژوهش و تجربه کردن همه تمرکز و توانایی خود را برای حفظ کردن درس ها به کار می گیرد بی آنکه لذتی از مطالعه کردن ببرد. چند سال پیش مادری به من مراجعه کرد که دخترم درس نمی خواند. او فشار زیادی به فرزندش آورده بود که شاگرد اول شود. اما نتیجه اش چه شد؟ دخترش دیگر درس نمی خواند و دچار اضطراب و افسردگی شده بود. به آن خانم گفتم لطف کنید دستتان را از روی گلوی دخترتان بردارید.»
تلاش فرزندمان را ببینیم
متاسفانه بسیاری از پدر و مادرها همین طرز فکر دارند. این مشکل به ساختار آموزش و پرورش ما برمی گردد که الویتش نمره گرایی است. بچه های ما درس می خوانند، نمره خوب می گیرند بی آنکه در حرفه یا کاری مهارت داشته باشند. این مشاور تحصیلی ادامه می دهد: «بعضی از آنها در کارهای هنری استعدادهای خارق العاده دارند ولی به اجبار خانواده سراغ رشته ریاضی می روند تا در آزمون دانشگاه مهندسی برق را انتخاب کنند. مطمئنا این فرد در رشته دانشگاهی خود موفق نخواهد شد. یک مهندس برق بی تجربه است.»به باور تهرانی، باید نظام آموزشی و دیدگاه پدر و مادرها به سمتی سوق پیدا کند که دانش آموزان برای روی تلاش و پشتکار خود تمرکز کنند نه کسب نمره بالا. او می گوید: «پدری که زحمت فرزندش را قدردان است و به او افتخار می کند در واقع می گوید، نمره شانزدهی که گرفتی دلیل کند ذهن بودن تو نیست. همین به کودک یا نوجوان انگیزه می دهد کوشش خود را بیشتر کند تا به اوج برسد. من در طول مدت مشاوره تحصیلی با دانش آموزانی مواجه شدم که حس کودن بودن داشتند و بعد از چند بار نمره کم گرفتن دست از تلاش برداشته اند. به طور مثال نوجوانی که از درس ریاضی نمره ۱۴ گرفته و بار بعد موفق شده نمره ۱۶ بگیرد یعنی تلاش کرده است. اما خوب خیلی وقت ها خانواده ها زحمت او را نادیده می گیرند.
والدین ایده آل گرا، والدین مخرب
سینا تهرانی معتقد است باید به دانش آموز انگیزه داد. او به نظریه دکتر رابرت استرنبرگ دانشمند علوم ذهنی اشاره می کند: «انسان باهوش کسی است که کارهایش را بگونه ای هدفمند و هوشمندانه انجام می دهد. بر اساس این تعریف، والدین می بایست به فرزندان خود فرصت دهند تا مفید بودن را تجربه کنند.» نکته مهم دیگری که این مشاور تاکید می کند، اجتناب از ایده آل گرایی است. حسی که خانواده ها به فرزند خود منتقل می کنند. طبق تحقیقات روانشناسان ثابت شده است، والدینی که گرایش افراطی به موفقیت فرزند داشتند، فرزندان خود را دچار ترس و استرس ترس ناشی از بهترین نبودن می کردند. او می گوید: «بچه هایی که والدین ایده آل گرا دارند، همیشه با خود یک جمله را مرور می کنند، من باید بهترین باشم وگرنه فردی بی ارزش هستم.»
بچه کم تلاش، نان خور اضافی
با توجه به امتحانات پیش رو خیلی از دانش آموزان دچار کابوس می شوند که اگر نمره ۲۰ نگیرند چه اتفاقی در خانه رخ خواهد داد. تهرانی خاطره ای در این زمینه تعریف می کند: «دانش آموزی به من می گفت در خانه ما حرف اول را کسی می زند که نمرات خوبی بیاورد ، دیگران هیچ جایگاهی درنظر پدرم ندارند و به قول خودش فقط نان خور اضافی هستند. خیلی بد است کودک یا نوجوانی چنین حسی داشته باشد. بهتر است والدین به جای آشوب کردن روان فرزند خود، شرایط مناسبی برای مطالعه آنها فراهم کنند. اگر در درسی ضعف دارند حمایتشان کنند تا مشکل برطرف شود. یادمان باشد، سلامت فرزندمان بیشتر از نمره بیست اهمیت دارد.»