عملیات خیبر یکی از نبردهای بزرگ دوران دفاع مقدس است که با هدف انهدام نیروهای سپاه سوم عراق، تامین جزایر مجنون شمالی و جنوبی، ادامه تک از جزایر و محور طلائیه به سمت نشوه و الحاق به نیروهایی که از محور زید به دشمن حمله می کردند انجام شد.
همشهری آنلاین– گروه فرهنگی: عملیات خیبر یکی از نبردهای بزرگ دوران دفاع مقدس است که با هدف انهدام نیروهای سپاه سوم عراق، تامین جزایر مجنون شمالی و جنوبی، ادامه تک از جزایر و محور طلائیه به سمت نشوه و الحاق به نیروهایی که از محور زید به دشمن حمله می کردند انجام شد و در نظر بود که خشکی شرق دجله از طریق هور تصرف شود تا دشمن نتواند از سمت شمال سپاه سوم را تقویت کند. این عملیات ویژگی خاص خود را داشت که یکی از جامع‌ترین آثار درباره این ویژگی‌ها، کتاب «عملیات خیبر؛ تفکری نو در جنگ» به قلم حسین اردستانی با نظارت محتوایی سردار غلامعلی رشید است که درباره عملیات خیبر تألیف و از سوی مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس منتشر شده است. این اثر حاصل تدوین مصاحبه‌های سردار سرلشکر پاسدار غلامعلی رشید است که بخش اعظم گفت‌وگو بلافاصله پس از پایان عملیات خیبر در مناطق عملیاتی جنوب (قرارگاه خاتم)، با تلاش حسین اردستانی، راوی و تاریخ‌نگار جنگ، انجام شده‌است. در این گفت‌وگوی مبسوط جنبه‌های مختلف عملیات خیبر، موشکافانه بررسی شده‌است. کتاب«عملیات خیبر؛ تفکری نو در جنگ» پنج فصل اصلی دارد که به‌ترتیب عبارت‌اند از: جنبه‌های راهبردی عملیات خیبر؛ مسائل جنگ پیش از عملیات خیبر؛ عملیات خیبر؛ محدودیت‌ها و مشکلات عملیات خیبر و نتایج و دستاوردهای عملیات خیبر. کتاب حاضر همان‌طور که مشخص است درباره یکی از مهم‌ترین عملیات‌های دوران دفاع مقدس یعنی عملیات خیبر است که اولین‌عملیات آبی‌خاکی ایران در طول جنگ محسوب می‌شود. این‌عملیات اسفندماه سال ۶۲ انجام شد و فرماندهی چون محمدابراهیم همت فرمانده لشکر ۲۷ محمدرسول‌الله (ص) را از جبهه ایران گرفت. اما در پایان جزایر نفت‌خیز مجنون از خاک عراق در تصرف نیروهای ایرانی باقی ماند. اردستانی در این‌کتاب با سردار رشید گفت‌وگوهایی داشته که مجموع این گفت‌وگوها بدنه و متن این اثر را تشکیل می‌دهند. کتاب ضمائمی هم دارد که به ترتیب عبارتند از: عملیات خیبر مبدا تحول در جنگ، ابعاد مختلف عملیات خیبر از منظر دکتر حسین اردستانی، عملیات آبی-خاکی خیبر مبدا تحول در روند جنگ، راهبرد عملیاتی عراق پس از فتح خرمشهر، تغییر زمین راهبرد جدید عملیاتی ایران در جنگ، جبهه جنوب منطقه تعیین‌کننده سرنوشت جنگ، فرصت‌ها و محدودیت‌های اجرای عملیات در هور، تشکیل قرارگاه نصرت و اجرای شناسایی‌های گسترده و پیچیده، تاثیر عملیات خیبر بر عملیات‌های بعدی ایران، اصل غافلگیری اولویت در عملیات خیبر، خیبر یک عملیات تاسیسی ابداعی و موفق.
در بخشی از این کتاب«عملیات خیبر؛ تفکری نو در جنگ» در خصوص همکاری نیروهای ارتش و سپاه می‌خوانیم:
«حسین اردستانی: نیروهای ارتش می‌بایست تا چه زمانی می‌آمدند؟
غلامعلی رشید: اینها تا ۲۲ بهمن، ۲۵ بهمن می‌بایست می‌آمدند. از قول حسنی سعدی می‌گویم، می‌گفتند ما غافلگیر شدیم و این‌مدت زمان را کم می‌دانیم. می‌بایست مثلا اسفند را به ما مهلت می‌دادند تا در فروردین عمل کنیم و بتوانیم نیروهایمان را بیاوریم. من پیش خودم گفتم پس اینها در آذر، دی و بهمن چه‌کار می‌کردند؟ اما به نتیجه نمی‌رسیدم. این دوتا [سپاه و ارتش] در زمینه پای کار آوردن نیروها، توجیه نیروها، طرح‌ریزی، تهیه وسایل ترابری می‌بایست متناسب با هم پای کار می‌آمدند. تازه سپاه به ارتش کمک کرد؛ مثلا به ارتش اتوبوس و تریلی داد که بتواند این‌مشکلات را سریع‌تر حل کند اما ما با مقدورات و امکاناتی که داشتیم طبق زمان‌بندی‌ای که داده شده بود ۲۵ بهمن به بعد، بله ۲۵، ۲۶ و ۲۷ بهمن پای کار آمدیم.