فولات و اسید فولیک از مواد مغذی نام آشنایی هستند که بسیاری از ما با فواید و اهمیت مصرف آن ها به خوبی آگاه هستیم.
اگرچه این دو ماده هر دو نوعی ویتامین B9 هستند و اکثر افراد حتی برخی حرفه ای ها آن ها را یکسان در نظر می گیرند اما در واقع دو ماده متمایز از هم هستند که تفاوت هایی بین آن ها وجود دارد.
در ادامه قصد داریم به مقایسه فولات و اسید فولیک پرداخته و با تفاوت های آن ها آشنا شویم، با کوکا همراه باشید
ویتامین B9 چیست؟
ویتامین B9 نوعی ماده مغذی ضروری برای سلامت بدن است که معمولا به صورت طبیعی با نام فولات مصرف می شود. این ویتامین در بسیاری از عملکردهای مهم بدن نقش دارد که از جمله آن ها می توان به رشد سلول ها و تشکیل DNA اشاره کرد.
کمبود ویتامین B9 در بدن ممکن است خطر ابتلا به برخی مشکلات سلامتی و بیماری ها را افزایش دهد، مانند:
- هموسیستئین بالا: سطح بالای هموسیستئین با افزایش خطر بیماری های قلبی و سکته مغزی همراه است.
- نقایص مادر زادی: سطح پایین فولات در زنان باردار با ناهنجاری های مادر زادی مانند نقص لوله عصبی مرتبط است.
- سرطان: سطح پایین فولات ممکن است خطر ابتلا به سرطان را افزایش دهد.
با توجه به نقش مهم ویتامین B9 در بدن و عوارض جانبی کمبود آن، مصرف مکمل های ویتامین B9 در میان مردم بسیار رایج شده و حتی غنی سازی برخی مواد غذایی با این ویتامین در بسیاری از کشورها از جمله ایالات متحده و کانادا اجباری می باشد.
فولات چیست؟
فولات فرم طبیعی ویتامین B9 است و نام آن از کلمه لاتین فولیوم گرفته شده که به معنی برگ است، در واقع سبزیجات برگ دار بهترین منابع غذایی فولات محسوب می شوند.
فولات نام عمومی برای گروهی از ترکیبات مرتبط با خواص تغذیه ای مشابه می باشد. به عنوان مثال فرم فعال ویتامین B9 یک نوع فولات است که به نام 5 متیل تترا هیدرو فولات یا اسید لووم فولیک شناخته شده است.
بیشتر فولات موجود در مواد غذایی مصرفی قبل از ورود به جریان خون و در سیستم گوارشی به این فرم فولات تبدیل می شوند.
اسید فولیک چیست؟
اسید فولیک نوعی ویتامین B9 مصنوعی است که به آن اسید پترولیمونوگلوتامیک نیز گفته می شود. این ماده در مکمل ها استفاده شده و به محصولات غذایی فراوری شده مانند آرد و غلات صبحانه افزوده می شود.
بر خلاف فولات، همه اسید فولیک مصرفی در سیستم گوارشی به ماده فعال 5 متیل تترا هیدرو فولات تبدیل نمی شود بلکه این اتفاق در کبد یا سایر بافت های بدن می افتد که در برخی افراد روند کند و نا کارآمدی دارد، به طوری که ممکن است به زمان طولانی تری برای تبدیل کامل اسید فولیک به این ماده فعال نیاز باشد.
حتی یک دوز کوچک مانند 200 تا 400 میکرو گرم اسید فولیک در روز نیز ممکن است تا زمان دوز بعدی به طور کامل متابولیزه نشود. این مشکل به خصوص در استفاده مواد غذایی غنی شده به همراه مکمل های اسید فولیک تشدید می شود.
مقادیر بالای اسید فولیک غیر متابولیزه که معمولا در جریان خون افراد حتی در حالت ناشتا قابل تشخیص است می تواند به برخی مشکلات سلامتی منجر شود. با این حال به نظر می رسد مصرف اسید فولیک به همراه سایر ویتامین های گروه B به خصوص ویتامین B6 ممکن است تبدیل را کارآمدتر کرده و از افزایش اسید فولیک غیر متابولیزه در بدن پیشگیری کند.
آیا اسید فولیک غیر متابولیزه مضر است؟
به نظر می رسد افزایش سطح مزمن اسید فولیک غیر متابولیزه در بدن می تواند اثرات منفی روی سلامتی داشته باشد. از جمله:
- افزایش خطر سرطان؛ مقادیر بالای اسید فولیک غیر متابولیزه با افزایش خطر ابتلا به سرطان مرتبط است، اگرچه هیچ مدرکی وجود ندارد که اسید فولیک غیر متابولیزه نقش مستقیمی در این مورد داشته باشد.
- عدم تشخیص کمبود ویتامین B12 در افراد مسن؛ سطح بالای اسید فولیک می تواند کمبود ویتامین B12 را پنهان کند. کمبود ویتامین B12 درمان نشده ممکن است خطر ابتلا به زوال عقل را افزایش داده و عملکرد عصبی را مختل کند.
لازم به ذکر است حتی دوز کوچک روزانه 400 میکرو گرم ممکن است باعث تجمع اسید فولیک غیر متابولیزه در جریان خون شود، اگرچه به مطالعات بیشتری در این زمینه نیاز می باشد.
سالم ترین منابع ویتامین B9
به طور کلی بهتر است ویتامین B9 را از غذاهای کامل و طبیعی دریافت کنید. برخی مواد غذایی سرشار از فولات شامل مارچوبه، آووکادو، جوانه بروکسل و سبزیجات برگ دار مانند اسفناج و کاهو می باشد.
با این حال برای برخی افراد مانند زنان باردار مصرف مکمل، راهی آسان برای اطمینان از دریافت کافی ویتامین B9 می باشد. اسید فولیک رایج ترین فرم مکمل ویتامین B9 است و می توان آن را از بسیاری از داروخانه ها تهیه کرد.
سایر مکمل ها شامل 5 متیل تترا هیدرو فولات یا لووم فولات می باشد که به عنوان جایگزین مناسب اسید فولیک شناخته شده است. این مکمل به فرم های لووم فولات کلسیم یا لووم فولات منیزیم در دسترس است و با نام های تجاری همچون متافولین، دپلین و انلایت به فروش می رسد.
منبع: healthline