همین چند سال پیش بود که عکسی خوش رنگ و لعاب در فضای مجازی دست به‌دست چرخید و وایرال شد. عکس منتشر شده تصویری از میزی مملو از خوراکی بود، شبیه رستوران‌های لاکچری تهران اما در کمال تعجب و شگفتی زیر عکس نوشته شده بود: «شاید باورتان نشود اما این پذیرایی از مراسم دفاع است!»
عکس مشهور شده یک نمونه معمولی از آن چیزی است که حالا مدت‌هاست رواج دارد. ماجرا از این قرار است که مراسم دفاع از پایان‌نامه تبدیل شده به یک آیین برای تفاخر به تجمل‌گرایی. مراسمی که انگار موضوع دفاع درسی در حاشیه آن قرار می‌گیرد و مجلل بودن میز سرویس پذیرایی است که مهم است. آن‌قدر که در حاشیه این خودنمایی، بازاری هم به راه افتاده و فروشگاه‌های آنلاینی شکل گرفته برای تهیه ابزار پذیرایی از این مراسم.
فارغ از تجملی بودن چنین رویه‌ای – که شاید تنها کارکردش کسب لایک بیشتر در صفحات شخصی دانشجویان در شبکه‌های اجتماعی باشد – ممکن است این کار تأثیری در شیوه نمره‌دهی استادان هم داشته باشد. خیلی‌ها هم معتقدند که نسبت نوع پذیرایی به کیفیت پایان‌نامه ارائه شده نسبت معنی‌داری است به این مفهوم که هر چه پایان‌نامه خالی‌تر باشد، سینی پذیرایی دفاع پرتر می‌شود!
بیشتر بخوانید:
موضوع پذیرایی در مراسم پایان‌نامه آن‌قدر باب شده که دانشگاه تهران ۴ سال پیش مصوب کرده بود که پذیرایی دفاع فقط همراه با آب معدنی باشد و نه بیشتر! حتی دانشگاه آزاد اسلامی بخشنامه ممنوعیت پذیرایی اجباری و تهیه هدیه در جلسات دفاع پایان‌نامه و رساله را در دانشگاه آزاد ابلاغ کرد، اما این جلسات همچنان با پذیرایی برگزار می‌شود.
امسال هم دانشگاه تهران یک‌بار دیگر این مصوبه را یادآور شد و اعلام کرد که از تاریخ ۷ آذرماه پذیرایی در جلسات دفاع پایان‌نامه و رساله ممنوع است و مراحل اداری بعد از دفاع هم منوط به «تأیید عدم‌پذیرایی» در روز دفاع است. باید ببینیم امسال اجرای این مصوبه تا چه اندازه جدی گرفته می‌شود و می‌تواند پایانی برای این تشریفات باشد یا نه.