اهالی شهرستان ششتمد در خراسان رضوی آیین منحصر به فردی برای برپایی مراسم سوگواری در دهه محرم دارند؛ آیینی که با دیگر نقاط کمی متفاوت است.
به گزارش همشهری آنلاین شهرستان ششتمد عاشورای هر سال میزبان عزادارانی است که برای تماشای آیین قدیمی «شیرگردانی» راهی این شهرستان می‌شوند. در این مراسم، فردی با پوشیدن لباس شیر به هیئت آن درآمده و به ایفای نقش شیر می‌پردازد. این آیین در ۳ روایت و ۳ برش اجرا می‌شود.
اولین روایت که نام آن «شیر در صبح روز عاشورا» است، مربوط به حرکت شیر و همراهانش در دسته‌های عزاداری است. شیر با حضور در هیت عاشورا به عزاداری می‌پردازد؛ به این معنا که تمام عناصر جهان از انسان تا حیوان سر ارادت به سوی او دراز کرده‌اند و در فراق او عزادارند. عزاداری شیر کاملا در اعمال و افعال او مشاهده می‌شود. با دست بر سر زدن، نشستن بر زمین و بر سر خاک ریختن و ناله‌های مداوم شبیه گریه، مهم‌ترین اعمالی است که نشان از غم عظیم شیر برای جفا در حق امام (ع) دارد.
آیین شیرگردانی، روایتی مصوت است؛ صدا و لحن شیر بسته به شرایط مختلف روایت فرق می‌کند مادامی که در کنار سایر آیین‌های عاشورایی مانند علم، نخل، العطش و کاتب که خود تصاویری از وقایع عاشورا را بازنمایی می‌کنند، قرار می‌گیرد به ویژه هنگامی که سر بریده امام حسین (ع) را از کاتب می‌گیرند، ناله های سوزناکی دارد.
روایت دوم «شیر در تعزیه عصر عاشورا» و موقعیت مکانی آن، سرزمین هند است. طی این روایت در خلال گفت‌وگوهایی که بین سلطان «قیس» و وزیر نمایش شکل می‌گیرد، سلطان با بی‌قراری از وزیرش می‌پرسد امروز چه روز از هفته و ماه است، وزیر می‌گوید که امروز دهم ماه محرم سال ۶۱ هجری است و سلطان قیس که از محبان اهل بیت (ع) است، می‌گوید امروز دلش بسیار گرفته. ناگهان شیری وارد مجلس تعزیه می‌شود و قصد حمله به سلطان و وزیر را می‌کند. آنان در ابتدا تصمیم می‌گیرند با شیر مبارزه کنند، اما در عمل خود را در مقابل آن عاجز می‌بینند. در این لحظه چاره‌ای جز متوسل شدن به امام حسین (ع) نمی‌بینند و از دل و جان او را می‌خوانند. امام حسین (ع) با طی‌الارض از صحرای کربلا به سرزمین هند رفته و شیر با دیدن امام آرام و رام می‌شود و در مقابل ایشان کرنش می‌کند.
«شیر در صبح روز یازدهم محرم» عنوان سومین روایت است. در مقتل‌خوانی روز یازدهم، شیر ظاهر می‌شود و با اندوه آغشته به خشم شروع به مرتب کردن اجساد شهدای کربلا می‌کند. به بیان دیگر، پاسداری از اجساد شهدای کربلا بر عهده اوست.
در شهرستان ششتمد این آیین به عنوان یکی از آیین‌های عاشورایی اجرا می‌شود که اجرا و تولیت آیین شیر در خانواده‌ای خاص و موروثی است.
نخل‌گردانی، حرکت قوم بنی اسد، کاتب گردانی، طفلان العطش و علم گردانی از دیگر رسوم و آیین های مردم ششتمد در روزهای تاسوعا و عاشورای حسینی و نیز یازدهم محرم است که با شور و حال خاصی برگزار می شود.
بیشتر بخوانید:
نذر متفاوت بانوان در گچساران + فیلم
این پرچم همیشه بالاست