پروبیوتیک ها میکرو ارگانیسم های زنده ای هستند که خوردن آن ها فواید زیادی برای سلامتی بدن دارد و معمولا در مواد غذایی تخمیر شده و همچنین مکمل های پروبیوتیک یافت می شوند.
پروبیوتیک ها نقش مهمی در عملکردهای اصلی بدن داشته، به بهبود سیستم ایمنی، سلامت دستگاه گوارش و قلب کمک می کنند و احتمالا برای کاهش وزن و کاهش چربی های شکمی مفید هستند.
در این مطلب قصد داریم درباره خواص پروبیوتیک ها برای لاغری و کاهش وزن صحبت کنیم، با ما همراه باشید.
باکتری های روده ای و تنظیم وزن بدن
صدها میکرو ارگانیسم در دستگاه گوارش زندگی می کنند و اکثر آن ها باکتری های مفیدی هستند که چندین ماده مغذی مهم از جمله ویتامین K و برخی ویتامین های B تولید می کنند. باکتری های روده ای به تجزیه فیبر که بدن قادر به هضم آن نیست کمک کرده و این ماده را به اسیدهای چرب مفید زنجیره کوتاه مانند بوتیرات تبدیل می کنند.
به طور کلی دو خانواده اصلی باکتری های خوب به نام باکتروئیدها و فیرمیکوت ها در روده وجود دارند که تعادل سطح آن با وزن بدن ارتباط نزدیکی دارد.
به نظر می رسد سطح باکتری های روده ای در افراد دارای وزن متوسط و افراد دچار اضافه وزن یا چاق متفاوت می باشد به این صورت که افراد چاق در مقایسه با افراد با وزن متوسط فیرمیکوت های بیشتر و باکتروئیدهای کمتری دارند.
اگرچه در این مورد اختلاف نظر وجود دارد و برخی تحقیقات چنین ارتباطی را نشان نداده است اما به طور کلی افراد مبتلا به چاقی معمولا باکتری های روده ای کمتر متنوع نسبت به افراد لاغر داشته، همچنین افراد چاقی که باکتری های روده کمتر متنوعی دارند نسبت به افراد چاقی که باکتری های روده ای متنوع تری دارند اضافه وزن بیشتری را تجربه می کنند.
نحوه تاثیر پروبیوتیک ها روی وزن بدن
نحوه تاثیر پروبیوتیک ها روی وزن بدن و چربی های شکمی هنوز به خوبی مشخص نشده اما به نظر می رسد پروبیوتیک ها با تولید استات، پروپیونات و بوتیرات که اسیدهای چرب زنجیره کوتاه هستند روی اشتها و مصرف انرژی اثر می گذارند.
احتمالا برخی پروبیوتیک ها جذب چربی در رژیم غذایی را مهار کرده و مقدار چربی های دفع شده از طریق مدفوع را افزایش می دهند. به عبارت دیگر باعث می شوند بدن کالری کمتری از غذاهایی که مصرف می شود دریافت کند.
برخی باکتری های خاص از جمله باکتری های خانواده لاکتو باسیلوس به این شیوه عمل می کنند.
پروبیوتیک ها ممکن است به شیوه های دیگر نیز با چاقی مقابله کنند، از جمله:
- ترشح هورمون های تنظیم کننده اشتها: پروبیوتیک ها احتمالا به آزاد سازی هورمون های کاهش دهنده اشتها مانند پپتید شبه گلوکاگون 1 و پپتید yy کمک می کنند، افزایش سطح این هورمون ها روی افزایش کالری سوزی و چربی سوزی اثر مثبت دارد.
- افزایش سطح پروتئین های تنظیم کننده چربی: پروبیوتیک ها ممکن است سطح پروتئین 4 آنژیوپویتین مانند را افزایش داده و به کاهش ذخیره چربی های بدن کمک کنند.
به علاوه به نظر می رسد چاقی و التهاب در بدن با هم ارتباط دارند، احتمالا پروبیوتیک ها با بهبود سلامت دیواره روده التهاب سیستمیک را کاهش داده و از بروز چاقی و سایر بیماری ها پیشگیری می کنند.
تاثیر پروبیوتیک ها روی کاهش وزن و چربی های شکمی
همان طور که گفتیم مصرف پروبیوتیک ها به خصوص باکتری های خاص از خانواده لاکتو باسیلوس می تواند به کاهش وزن کمک کرده و درصد چربی های بدن را کاهش دهد.
به عنوان مثال دیده شده خانم هایی که از پروبیوتیک استفاده می کنند طی 3 ماه 50 درصد بیشتر از دیگران وزن کم کرده و در مرحله حفظ وزن خود نیز موفق تر بوده اند. همچنین به نظر می رسد کسانی که پروبیوتیک مصرف کرده اند از نظر توده چربی های بدن و سایز دور کمر کاهش قابل توجهی داشته اند.
از میان باکتری های پروبیوتیک بررسی شده تا به امروز، لاکتو باسیلوس گاسری بیشترین خاصیت ضد چاقی و تاثیر روی کاهش وزن را داشته است و دیده شده مصرف منظم آن برای کاهش وزن، کاهش چربی اطراف اندام ها، شاخص توده بدنی و همچنین کم کردن سایز دور کمر، دور مفصل ران و چربی های شکمی مفید بوده است.
اگرچه قطع مصرف احتمالا به بازگشت دوباره چربی های شکمی منجر می شود.
علاوه بر این لاکتو باسیلوس، سویه های دیگر پروبیوتیک ها نیز ممکن است به کاهش وزن و چربی های شکمی کمک کنند. به عنوان مثال دیده شده برخی خانم هایی که از چاقی یا اضافه وزن رنج می برند پس از مصرف پروبیوتیک های حاوی سویه های لاکتو باسیلوس و بیفیدو باکتر مقدار چربی شکمی قابل توجهی از دست داده اند.
پروبیوتیک ها و پیشگیری از افزایش وزن
کاهش وزن تنها راه مبارزه با چاقی نیست بلکه در وهله اول جلوگیری از افزایش وزن ناخواسته می تواند در جلوگیری از چاقی موثرتر باشد.
به عنوان مثال به نظر می رسد کسانی که از رژیم غذایی حاوی 1000 کالری بیشتر از نیاز روزانه استفاده می کنند پس از مصرف مکمل پروبیوتیکی با فرمولاسیون VSL#3 توانسته اند از افزایش وزن و افزایش چربی در بدن خود جلوگیری کنند.
گفته شده تجمع چربی در بدن کسانی که از پروبیوتیک ها استفاده می کنند کمتر است اگرچه تغییر قابل توجهی در حساسیت به انسولین یا متابولیسم آن ها ایجاد نمی شود، به عبارت دیگر احتمالا برخی سویه های پروبیوتیک ممکن است از افزایش وزن ناشی از رژیم های غذایی پر کالری جلوگیری کنند.
پروبیوتیک ها و افزایش وزن
با وجود آن چه گفته شد مصرف برخی سویه های پروبیوتیک ممکن است نتیجه عکس داشته و به جای کاهش وزن باعث اضافه وزن در افراد شود.
تاثیر پروبیوتیک ها روی وزن بدن در واقع به نوع و گونه های مختلف بستگی دارد، به عنوان مثال سویه لاکتو باسیلوس گاسری باعث کاهش وزن می شود اما سویه دیگر ممکن است به افزایش وزن منجر شود.
با همه این ها مصرف پروبیوتیک ها تنها به منظور کاهش وزن نیست بلکه می تواند فواید زیادی برای سلامتی داشته باشد که از آن جمله می توان به حفظ سلامت گوارش، کاهش خطر ابتلا به بیماری های قلبی عروقی و التهاب و همچنین رفع افسردگی و اضطراب اشاره کرد.
منبع: healthline