به نقل از دیجیکالا:
یکی از بهترین راهها برای فرار از دنیای واقعی، پناه بردن به کتابهاست. قطعاً غرق شدن در هر داستان و ماجرایی، حتی داستانی که در دنیای واقعی اتفاق میافتد، ما را از روزمرگی و مشکلات زندگی، حتی برای دقایقی جدا میکند. اما گم شدن در دنیایی فانتزی که کاملاً از دنیای ما متمایز است، حسی کاملاً متفاوت دارد، مخصوصاً اگر این دنیا مربوط به یک مجموعه کتاب باشد.
مجموعه کتابها به دلیل دنیاسازی کامل و گسترده، حجم بالای اتفاقات و مدت زمان نسبتاً طولانی که تکمیلشان طول میکشد، باعث میشوند ارتباطی عمیق بین شخصیتهای داستان و خوانندگان شکل بگیرد. رابطهای که معمولا باعث میشود بعد از خواندن آخرین صفحه از آخرین کتاب مجموعه عمیقاً از پایان ماجراجویی ناراحت و بعد از مدتی برای شخصیتها دلتنگ باشیم.
مجموعه کتابها در هر ژانری که باشند کم و بیش این ویژگی را دارند، اما یک مجموعه کتاب فانتزی حماسی تجربهی این حس را به حد اعلا ممکن میکنند. فانتزیهای حماسی بسیار دور از واقعیت زندگی روزمره و در جهانی پر از جادو اتفاق میافتد، جهانی که هرچیز که ما آن را غیرمنتظره میدانیم، عادی میشود و هیچ چیز آنطور که به نظر میرسد نیست.
این داستانها برای برانگیختن تخیل نوشته شدهاند. ماجراجویی شخصیت در آنها از ساختار مشابهی پیروی میکند که خلاصهاش همان سفر قهرمان است: قهرمانی درستکار که با قدرتی شیطانی مبارزه میکند. اما تنوع در دنیاسازی و شخصیتپردازی باعث میشود که داستانهای فانتزی حماسی هرگز تکراری نباشند.
این ژانر معمولاً پانسیل بالایی برای ساخت اقتباس دارد، در نتیجه ممکن است بعضی از مجموعههایی که در ادامه معرفی خواهند شد روی پرده یا در استریمهای مختلف دیده باشید. ولی هیچوقت اقتباسها نتوانستند حق مطلب کتابهای منبع اقتباسشان را ادا کنند. پس حتی اگر نسخهی سینمایی یا تلویزیونی این کتابها را دیدهاید، پیشنهاد میکنیم خودتان را از جزییات این شاهکارها محروم نکنید و حتماً کتابهایشان را بخوانید.
۱. نغمهی آتش و یخ (A Song of Ice and Fire)
- نویسنده: جورج آر آر مارتین
- تعداد کتابهای مجموعه: ۷ جلد
- تعداد کتابهای منتشر شده: ۵ جلد
بعد از اقتباس HBO از این مجموعه کتاب فانتزی موفق، «بازی تاج و تخت»، کمتر کسی است که چیزی از آن نشنیده باشد. «نغمهی آتش و یخ» در دنیایی تخیلی اتفاق میافتد که در آن فصلها سالها طول میکشد و به طور غیرقابل پیشبینی پایان مییابد. حالا بعد از تابستانی ۹ ساله، جنگ قدرت برای تصاحب تاج و تخت آهنین پس از مرگ پادشاه رابرت داستان اصلی مجموعه است. اما جایی در شمال هم دیوار یخی ۸۰۰۰ ساله و نگهبانانش قرار است از هفت پادشاهی درمقابل موجودات ماوراء طبیعی به نام دیگران محافظت کند، اما آیا موفق خواهند شد؟
با وجود این که موجودات فانتزی مثل اژدها و آنتاگونیستهای شیطانی در این دنیا وجود دارند، اما دنیاسازی گستردهی مارتین در این اثر دنیاسازی کاملاً واقعگرایانست. پیامدهای هر عمل در دنیای مارتین دقیقا همان چیزی است که ما انتظار داریم و خبری از شخصیتهایی با قدرت بینهایت برای دو نیم کردن شرورها نیست.
دنیاسازی و تاریخ این مجموعه انقدر وسیع و دقیق است که مارتین برای درک بهتر داستان، کتابهایی بلند بالا از تاریخچهی وستروس و خاندانها نوشته است تا خواننده بتواند به راحتی با این کتاب ارتباط برقرار کند. بعضی هم معتقدند او آنقدر در این دنیاسازی و تاریخهها غرق شده است که دیگر نمیتواند دو جلد آخر مجموعه را بنویسد.
۲. ماجراهای کوئوت شاهکش (The Kingkiller Chronicle)
- نویسنده: پارتریک راتفوس
- تعداد کتابهای مجموعه: ۳
- تعداد کتابهای منتشر شده: ۲
این مجموعه داستان زندگی کوئوت، موسیقیدان و جادوگر با استعداد است که از زبان خودش برای کرونیکل کاتب گفته میشود. داستان این مجموعه کتاب فانتزی پر از اکشن، ماجراجوییهای عاشقانه و رمز و راز است که در دنیایی غنی و گروهی از شخصیتهای جذاب اتفاق میافتد. «ماجراهای کوئوت شاهکش» عموماً به خاطر دنیای پیچیده و پرجزئیات، سیستم جادویی پیچیده و تاریخ عمیقاش شناخته شده است.
کوئوت در کودکی توسط موجوداتی ماورایی و شیطانی یتیم شده و بعد از تحمل سالها گرسنگی و فقر توانست راهی به دانشگاه جادو باز کند. اینجاست که طرفداران مدرسههای جادویی هم میتوانند مطمئن باشند که از این مجموعه لذت خواهند برد. البته طرح داستان این مجموعه آنقدر مفصل و پر جزییات است که ظاهرا خود راتفوس هم در به پایان رساندن آن دچار مشکل شده و چندسالی است که طرفداران را چشم انتظار کتاب پایانی نگه داشته است.
۳. دریای زمین (Earthsea)
- نویسنده: اورسولا کی لگوین
- تعداد کتابهای مجموعه: ۶
- تعداد کتابهای منتشر شده: ۶
دنیای «دریای زمین» از دریاها و جزایر ساخته شده است، مجمع الجزایری وسیع بدون هیچ قارهی بزرگ که توسط اقیانوس عمدتاً ناشناخته احاطه شده است. بزرگترین جزیره، هاونور، با عرض تقریبی ۳۸۰ مایل (۶۱۰ کیلومتر)، تقریباً به اندازه بریتانیای کبیر است. فرهنگ «دریای زمین»، تمدنهای تحصیل کرده ولی غیرصنعتی هستند که از نظر فناوری، شبیه به عصر آهن اولیه است.
سحر و جادو بخش مرکزی زندگی در بیشتر مناطق خشکی است. در این دنیا سحر و جادو استعدادی ذاتی است که با آموزش میتوان آن را پرورش داد. اما رموز این جادوگری در یک چیز با جادوهای متداول در سایر آثار فانتزی متفاوت است: این جادو در قدرت کلمهها و معنای حقیقی و کهن واژگان نهفته است.
داستان این مجموعه کتاب فانتزی اما داستان جد است. جادوگر جوانی که میخواهد به قدرتمندترین جادوگر در دریای زمین تبدیل شود، اما بدون این که بداند دریچهای را باز میکند و تاریکی وحشتناکی را در جهان رها میکند.
۴. ماجراهای نارنیا (The Chronicles of Narnia)
- نویسنده: سی اس لوئیس
- تعداد کتابهای مجموعه: ۷
- تعداد کتابهای منتشر شده: ۷
نازنیا دنیایی تخیلی پر از جادوگران و جانوران اسطورهای و حیوانات سخنگو است که دریچهی ورود به آن یک کمد لباس است. کودکان دنیای واقعی از طریق این دریچه به نارنیا منتقل میشوند و به اصلان شیر در نبرد با شری که این سرزمین را به زمستانی بی پایان دچار کرده کمک میکنند.
درست است که این شاهکار سی اس لوئیس فضایی فانتری دارد اما به عنوان اثر کلاسیک کودک و نوجوان شناخته میشود و محبوبیت جهانی دارد. اقتباسهای سینمایی و تلویزیونی و حتی صحنهای زیادی هم از این مجموعه ساخته شده. خاطرات پخش سریال نارنیا در دهه هفتاد، اصلان شیر و نارنیا را در خاطر اکثر ما هم ثبت کرده است.
در کتاب اول این مجموعه چهار خواهر و برادر که به دلیل جنگجهانی مجبور به ماندن در خانهی دانشمندی نه چندان خوش خلق شدهاند، از طریق کمد به نارنیا میرسند و با اصلان آشنا میشوند. این مجموعه سرشار از آموزههای اخلاقی و انسانی است و تقریبا هر چیزی که در این دنیا با آن آشنا میشوید نمادین است.
هرچند این مجموعه کتاب فانتزی مخصوص نوجوانان نوشته شده اما اگر به دنبال دنیایی فانتزی و گرم و داستانی سرشار از شجاعت و مهربانی هستید، در هر سنی از این مجموعه لذت خواهید برد.
۵. زمین شکسته (The Broken Earth)
- نویسنده: ان کی جمیسین
- تعداد کتابهای مجموعه: ۳
- تعداد کتابهای منتشر شده: ۳
اولین چیزی که باید درمورد این مجموعه بدانید این است که هرسه کتاب آن توانستهاند در سالهای ۲۰۱۶، ۲۰۱۷، ۲۰۱۸ برندهی جایزهی هوگو بهترین رمان شوند. این اتفاقی است که تا پیش از این برای هیچ نویسندهای نیفتاده بود و همین باعث شد تا این مجموعه در خارج از دنیای ادبیات فانتزی هم شناخته شود.
دیگر نکتهی منحصر به فرد درمورد «زمین شکسته» این است که روایت داستان از زبان ضمیر دوم شخص است. این دنیا از یک ابرقارهی یکپارچه به نام آرامش تشکیل شده که ساکنان آن به صورت دورهای شرایطی بحرانی را تجربه میکنند که میتواند از چندسال تا صد سال طول بکشد و به آن فصل پنجم گفته میشود. آغازگر دوران فصل پنجم میتواند هر اتفاقی از جمله بیماری و فجایع طبیعی باشد و شدتشان متفاوت است. بعضی از فصلهای پنجم توانستند تمدنهایی را نابود کنند اما اکنون امپراطوری سانزی توانسته سه هزار سال دوام بیاورد و چندین فصل پنجم خطرناک را در این مدت از سر بگذراند.
اما این امپراطوری قاره را بر اساس نژادپرستی اداره میکند و جامعه را به کاستها یا گروهها مختلف تقسیم کرده. در این بین اوروگنها هم وجود دارند. افرادی با توانایی کنترل حرکات زمین که امپراطوری آنها به بردگی میگیرد یا میکشد. داستان اصلی مجموعه هم دقیقاً دربارهی یکی از این اوروگنها است.
از نقاط قوت «زمین پنجم» علاوه بر دنیاسازی جالب آن، طرح داستان پیچیده و معماهایی است که کمکم آشکار میشوند. به علاوه سیستم اجتماعی و طبقهبندی شده و سرپیچیهای اجتماعی آن نگاه انتقادی عمیقی به جوامع بشری دارد. البته باید بدانید که عناصر علمی تخیلی زیادی هم در این مجموعه کتاب فانتزی وجود دارد.
۶. نخستین قانون (The First Law)
- نویسنده: جو ابرکرومبی
- تعداد کتابهای مجموعه: ۳
- تعداد کتابهای منتشر شده: ۳
ابرکرومبی جهانی آنچنان گسترده خلق کرده است که توانست علاوه بر سهگانهی اول دو سهگانهی دیگر هم در این دنیا بنویسد که آخرین آنها همین دو سال پیش منتشر شد. در نتیجه اصلاً بعید نیست که در سالهای آینده تعداد کتابهایی که در دنیای «نخستین قانون» نوشته میشود از این هم بیشتر شود.
دنیای «نخستین قانون» دنیایی همواره درگیر جنگ است که یادآور اروپای قرون وسطاست. جادو در این دنیا وجود دارد ولی در حال محو شدن است و عدهی زیادی اعتقاد خود را به آن از دست دادهاند. داستان شخصیت مرکزی خاصی ندارد و همهی شخصیتهای سیاه و سفید و تصمیمات درست و غلطشان در پیشبرد ماجرایی فراتر از شخصیتها موثر است.
در کل اگر به دنبال مجموعه کتاب فانتزی حماسی تاریک، تلخ و پراکشن هستید که با شخصیتهای پیچیده، طرح داستان عمیق و جهانسازی گسترده خود شما را درگیر کند، «نحستین قانون» قطعاً یکی از بهترین انتخابها است.
۷. ماجراجوییهای توماس کاوننت (The Chronicles of Thomas Covenant)
- نویسنده: استیون دونالدسون
- تعداد کتابهای مجموعه: ۳
- تعداد کتابهای منتشر شده: ۳
اولین کتاب این مجموعه که در ژانر فانتزی والا (High fantasy) نوشته شده، در سال ۱۹۷۷ منتشر شد و در آن زمان تاثیر بسیار زیادی بر این ژانر داشت. تاثیراتی که هنوز هم در آثار افرادی مانند استیون اریکسون دیده میشود که فانتزی را تنها روشی برای سرگرمی عامهی مردم نمیداند و به نوشتن فانتزیهای شجاعانه و بلندپروازانه ادامه میدهند.
راوی و قهرمان داستان فردی تلخ و بداخلاق است که بعد از مبتلا شدن به جذام و قطع دو انگشتش، بر اثر یک اتفاق به دنیایی دیگر به نام سرزمین منتقل میشود. ساکنین این دنیا او و حلقهی ازدواجش را به عنوان قهرمانان نبردی حماسی میشناسند.
مضامین اخلاقی پیچیده این داستان و نثر نه چندان سادهاش احتمالاً مطالعهی آن را برای کم سن و سالترها دشوار خواهد کرد. اما قطعاً برای جوانان جذاب خواهد بود.
۸. سایه و استخوان (The Shadow and Bone)
- نویسنده: لی باردوگو
- تعداد کتابهای مجموعه: ۳
- تعداد کتابهای منتشر شده: ۳
گریشاورس دنیایی فانتزی مجلل الهام گرفته از روسیه تزاری است که در آن علم و جادو در کنار هم قرار دارند. سهگانهی «سایه و استخوان» یا «گریشا» مبدا این دنیای گسترده است که با با دو دوگانهی «شش کلاغ» و «شاهزاده خارها» تکمیل میشود. البته با توجه به محبوبیت خود این مجموعه و اقتباسش در نتفلیکس، کاملاً محتمل است باردوگو بازهم هوس کند مجموعهی دیگری در این جهان گسترده بنویسد و صدالبته ماهم استقبال خواهیم کرد.
داستان این مجموعه از زبان آلینا استارکوف نقل میشود، دختری یتیم که هرگز در هیچکاری خوب نبوده است. اما وقتی بهترین دوستش در جنگ با سایه و هیولاهایش مجروح میشود، قدرت جادویی خفتهاش بیدار میشود. بعد از این جریان الینا که به عنوان احضار کننده خورشید شناخته میشود، به دربار سلطنتی میرود تا به عنوان عضوی از گریشا، گروهی با قدرتهای جادویی تحت رهبری دارکلینگ، آموزش ببیند. اما هیچ چیز به این سادگی نیست الینا برای نجات سرزمینش از سایهها باید ابتدا اسرار گریشا و اسرار عمیق وجود خودش را کشف کند.
شخصیتها نقاط قوت این مجموعه کتاب فانتزی هستند. ممکن است طرح داستان در بعضی قسمتها قابل پیشبینی باشد اما نمیتوان گفت که از خواندن آنها لذت نخواهید برد. به هرحال در هنگام خواندن این داستان باید به یاد داشته باشید که «سایه و استخوان» اولین کتاب این نویسنده است و با رسیدن به مجموعههای بعدی قطعاً پیچشهای داستانی بهتری را تجربه خواهید کرد.
۹. حماسه ریفتوار (The Riftwar Saga)
- نویسنده: ریموند ای. فیست
- تعداد کتابهای مجموعه: ۳
- تعداد کتابهای منتشر شده: ۳
این مجموعه اولین مجموعه از دنیای گستردهی «چرخهی ریفتوار» است که داستان هر کتاب در دنیایی فانتزی به سبک دنیای «سیاهچالهها و اژدهایان» (Dungeons & Dragons) به نام میدکمیا و کلوان میگذرد. جادوگران انسانی و سایر موجودات در این دو سیاره قادرند شکافهایی را در فضای بیبعدی ایجاد کنند که بتوانند سیارات را در منظومههای خورشیدی مختلف به هم متصل کنند.
رمانها و داستانهای کوتاه «چرخهی ریفتوار» ماجراجوییهای افراد مختلف را در این دنیاها روایت میکنند. اولین مجموعه داستان پاگ و توماس است که درگیر جنگ با مهاجمان بیگانهای هستند که از طریق پورتالهایی در جهانشان ظاهر میشوند. اما پاگ جادویی غیرمعمول در وجودش دارد که توجه استاد جادوگر، کولگان را جلب میکند و به دربار راه پیدا میکند. جادوی پاگ ممکن است عجیب باشد، اما میتواند تنها راه نجات دنیای او باشد.
۱۰. ارباب حلقهها (Lord Of The Rings)
- نویسنده: جی آر آر تالکین
- تعداد کتابهای مجموعه: ۳
- تعداد کتابهای منتشر شده: ۳
تالکین و «ارباب حلقهها»یش هم که دیگر احتیاج به معرفی ندارند. سرزمین میانه و داستانهایش که عموما به عنوان اولین نمونههای فانتزی شناخته میشوند به لطف اقتباس سینمایی بینظیرش حتی برای کسانی که به ادبیات علاقهمند نیستند هم ناشناخته نیست.
حلقه یگانه در زمانهای دور ساخته شده بود تا به ارباب تاریکی، سائورون، قدرت بدهد ولی در جنگ گم شد. این حلقه آنقدر دست به دست شد که درنهایت به دست فرودو بگینز هابیت افتاد. حالا او باید آن حلقه را نابود کند تا سرزمین میانه در تاریکی سقوط نکند.
خود سرزمین میانه بخشی از دنیایی بزرگتر به نام آردا است. دنیایی با جغرافیا و تاریخی گسترده که انواع نژادهای مختلف در آن زندگی میکنند و حتی زبان مخصوص به خود را دارند. دنیایی که آفرینش آن در کتاب «سیلماریلیون» به طور کامل توضیح داده شده است. جزییات توصیف تالکین در کتابهایش خیره کننده است. نبرد خیر و شر و مفاهیم و نمادهای والا به خوبی در داستان گنجانده شده است. اما ممکن است حجم توصیفات برای بعضی خستهکننده باشد. با این حال پیشنهاد میکنیم کمی حوصله کنید و خود را از ماجراهای هیجانانگیز سرزمین آردا محروم نکنید.
۱۱. سند پاکسناریون (The Deed of Paksenarrion)
- نویسنده: الیزابت مون
- تعداد کتابهای مجموعه: ۳
- تعداد کتابهای منتشر شده: ۳
این سهگانه در ابتدا به عنوان داستانی بلند و در یک جلد نوشته شد، اما به عنوان سه کتاب مجزا منتشر شد. داستان این مجموعه دربارهی دختری معروف به پاکس است در دنیای فانتزی قرون وسطایی که در آن پادشاهی انسانها، کوتولهها، دورفها و الفها کنار هم زندگی میکنند.
داستان با معرفی پاکس به عنوان دختر ۱۸ سالهای سرسخت شروع میشود که برای فرار از ازدواجی اجباری، خانه خود را ترک کرده تا به یک گروه مزدور بپیوندد. در طول سفرها و سختیهایش، او متوجه میشود که موهبتهایی دارد که میتواند او را به قهرمانی افسانهای تبدیل کند. پالادین ، البته به شیوهای غیر سنتی، به او هدیه داده شده است. بعد از آن پاکسناریون با اتفاقات و موجودات مختلف میجنگد تا بتواند پادشاه قانونی لیونیا ملاقات کند و همراه او در مقابل نیروهای شیطانی و حتی انسانهای شیطانی بایستند.
با وجود این که پاکس قهرمانی بسیار جذاب است و عناصر نظامی دقیق در نبردهای کتاب دیده میشود، نقطه ضعف کتاب شاید این باشد که ریتم کلی کتابها به عنوان فانتزی کمی کند است. در ادامهی این مجموعه دو مجموعهی دیگر و چندین کتاب داستان کوتاه نیز در این دنیای فانتزی نوشته شده است.
۱۲. خنجر و سکه (The Dagger and the Coin)
- نویسنده: دانیل آبراهام
- تعداد کتابهای مجموعه: ۵
- تعداد کتابهای منتشر شده: ۵
این مجموعه معمولاً با مجموعهی «بازی تاج و تخت» مقایسه میشود و حتی گفته میشود تقلیدی از مجموعهی مارتین است. باید بدانید که آبراهام و مارتین دوست هستند و در محافل ادبی مشترکی رفت و آمد دارند. این دو مجموعه قطعاً بهم شباهتهایی دارند اما تفاوتهایی هم هست که باعث میشود منصفانه نباشد که کلمهی «تقلید» را بکار ببریم. لحن این مجموعه قطعاً سبکتر از مجموعهی مارتین است. خشونتهای توصیف شده گرافیکی نیستند و بر خلاف «بازی تاج و تخت» اوج صحنهها را تشکیل نمیدهند.
دنیایی که آبراهام خلق کرده دنیایی شبه قرون وسطایی است که زمانی امپراطوریای توسط اژدهایان در آن ایجاد شده اما اکنون سیزده نژاد بشر بقایای این امپراطوری را اداره میکنند. این مجموعه خشونت و دسیسههای سیاسی را در هم میآمیزد تا داستانی سرگرمکننده و قابل تامل در مورد آنچه اتفاق میافتد اگر قدرت مطلق در دستان یک نفر قرار گیرد، خلق میکند. دانیل آبراهام به ما نشان میدهد که یک پادشاهی چقدر سریع و غیرمنتظره میتواند در هرج و مرج و جنگ متلاشی شود و چقدر آسان است که یک تمدن کامل تسلیم ترس و تعصب شود. سوال اصلی این مجموعه کتاب فانتزی اما این است که در جنگها چه چیز پیروز میشود؟ خنجر (قدرت نظامی) یا سکه (قدرت اقتصادی).
۱۳. فارسیر (Farseer trilogy)
- نویسنده: رابین هاب
- تعداد کتابهای مجموعه: ۳
- تعداد کتابهای منتشر شده: ۳
دنیای «فارسیر» دنیایی قرون وسطیای و شش دوک نشین است. دنیایی پر از سیاست، با تاریخی غنی و مملو از مبارزات. این مجموعه که حماسی، آرتوری و شخصیت محور است، ریتم چندان تندی ندارد. خبری از سیستم جادویی عجیب و غریب، موجودات جادویی و شرورهای غولپیکر و شیطانی نیست. اما شخصیتهای قابل لمس و داستان سادهاش که هنرمندانه پرداخته شده، باعث میشود نتوانید تا پایان کتاب را زمین بگذارید.
«شاگرد قاتل»، اولین کتاب این مجموعه فانتزی، داستان پسر حرامزادهی وارث تاج و تخت است. بعد از پخش خبر تولد این پسر که فیتز نام دارد، پدرش از تاج و تخت کنار کشیده و خود را تبعید میکند. فیتز هم به دست مسئول خشن اصطبل سپرده میشود تا آنجا با حیوانات بزرگ شود. اما پادشاه که قدرتی جادویی در فیتز را تشخیص میدهد، او را به دست استاد چاد میسپارد تا به عنوان آدمکش آموزش ببیند.
۱۴. چرخ زمان (The Wheel of Time)
- نویسنده: رابرت جردن
- تعداد کتابهای مجموعه: ۱۴
- تعداد کتابهای منتشر شده: ۱۴
«چرخ زمان» در ابتدا قرار بود مجموعهای شش جلدی باشد اما جردن تصمیم گرفت آن را به دوازده کتاب افزایش دهد. او در سال ۱۹۸۴ شروع به نوشتن اولین کتاب این مجموعه، «چشم جهان» کرد اما قبل از تمام کردن آخرین کتاب، در سال ۲۰۰۷ و به دلیل بیماری قلبی درگذشت. همسر جردن هم بعد از مطالعهی مهزاد، سندرسون را برای تمام کردن میراث نیمهکارهی همسرش انتخاب کرد. سندرسون هم با مطالعهی یادداشتهای جردن به این نتیجه رسید که حداقل سه جلد دیگر برای به پایان رساندن داستان کتاب لازم است و به این ترتیب در نهایت و با موافقت همسر جردن این مجموعه فانتزی با ۱۴ جلد پایان یافت.
چرخ زمان در جهانی روی میدهد که بهسبب ماهیتِ دوّارِ زمان، همزمان گذشتهی دور و آیندهی دور زمین است. روایت اصلی مجموعه سههزار سال پس از «شکاندن جهان» روی میدهد که به «عصر افسانهها» (که روزگاری بسیار پیشرفته بود) پایان داد. در اکثر قسمتهای داستان فناوری و ساختارهای اجتماعی شبیه به اروپای رنسانس است با این تفاوت که تقریباً اکثر جوامع زنسالارند. در این مجموعه از اسطورهها و مکاتب زیادی مانند بوداییسم، هندوئیسم، فرهنگ اروپایی، مفاهیم متافیزیکی تعادل و ثنویت، احترام به طبیعت که در فلسفه تائوئیسم یافت میشود، اسطورهشناسی آسیایی و اسلامی استفاده شدهاست.
ارباب تاریکی (The Dark One)، نیرویی شیطانی است، که میخواهد مغزها را فاسد کند و بر دنیا حکومت کند. اژدها، که لقب رهبر نور (Light) و قهرمانی است که باید با تاریکی مبارزه کند، در دورانهای مختلف از زمان، بارها و بارها با تاریکی مقابله کرده است. حالا اژدها دوباره زنده شده تا جلوی ارباب تاریکی را بگیرد اما این اژدها کیست؟
۱۵. مجموعه درنای (Drenai Series)
- نویسنده: دیوید گمل
- تعداد کتابهای مجموعه: ۱۱
- تعداد کتابهای منتشر شده: ۱۱
«مجموعه درنای» مجموعهای از داستانهایی قهرمانانه در دنیایی فانتزی است که در هر کتاب یکی از اتفاقات حماسی تاریخ این دنیا و شخصیتهای درگیر در آن روایت میشود. ترتیب وقایع کتابهای این مجموعه خطی نیست و ترتیب انتشار رمانها با ترتیب زمانی وقایع کتابها مطابقت ندارد. با این حال، اغلب شخصیتهای اصلی در یک رمان، نوادگان یا اجداد شخصیتهای رمان دیگری هستند. به علاوه این مجموعه سه زیر مجموعه دارد که هرکدام حول یک قهرمان خاص روایت میشود. اما بازهم میتوان هرکدام از این رمانها را جداگانه خواند.
از نقاط قوت کتابهای گمل شخصیتهای خاکستری و باورپذیر اوست. صحنههای نبرد هم به خوبی توصیف شدهاند و در کل ترکیبی دلپذیر از اکشن تعلیق و طرح داستانی جذاب ارائه شده است تا داستانی غنی و حماسی بخوانیم. داستانهایی آنقدر باورپذیر که میتوانند افسانههای شبانهی جنگجویان دور آتش در دنیایی موازی باشند.
۱۶. سقوط امپراطوری مالازان (Malazan Book of the Fallen)
- نویسنده: استیون اریکسون
- تعداد کتابهای مجموعه: ۱۰
- تعداد کتابهای منتشر شده: ۱۰
ملازان نام امپراتوری یا دنیایی است که تمام وقایع داستان مجموعه در آن رخ میدهد. این مجموعه با کتاب «باغهای ماه» اریکسون آغاز شد که در سال ۱۹۹۹ منتشر شد. تا امروز ۳۲ کتاب مرتبط با امپراتوری مالازن توسط دو نویسنده استیون اریکسون و یان سی اسلمونت نوشته شدهاند اما مجموعهی اصلی درواقع همان ۱۰ جلد «سقوط امپراطوری مالازان» است. این مجموعه کتاب فانتزی به دلیل دنیای باورنکردنی، شخصیت های غنی و داستانسرایی حماسیاش بین فانتزی دوستان بسیار محبوب است.
«سقوط امپراطوری مالازان» درواقع نبردی در مقیاس عظیم بین ملتها و نژادهای فانتزی بر سر قدرت است. داستان سریال در دنیایی حماسی وسیع و پر از خدایان، جادو و سیاست میگذرد. داستانهای «ملازان» طرحی نیمه خطی دارند، یعنی معمولاً یک کتاب روایت منطقهای از جهان مالازان در یک زمان خاص را پوشش میدهد و داستان کتاب بعدی در همان چارچوب زمانی اما در منطقه متفاوتی از جهان اتفاق میافتد. تنها خط داستانی اصلی که میتوان برای این جهان گسترده در نظر گرفت، دسیسههای خدایی بیگانه به نام خدای فلج است که در دنیای ملازان زندانی شده و به دنبال فرار است.
۱۷. دنیای تخت (Discworld)
- نویسنده: تری پریچت
- تعداد کتابهای مجموعه: ۴۰
- تعداد کتابهای منتشر شده: ۴۰
داستانهای این مجموعه در جهانی با نام دنیای تخت میگذرد که در واقع صفحهای مسطح است بر شانههای چهار فیل عظیمالجثه. این فیلها هم پشت یک لاکپشت غولآسا با نام آتوئین بزرگ (به انگلیسی: Great A’Tuin) قرار دارند. در این مجموعه بارها از داستان کتابهای نویسندگان بزرگ مثل جی. آر. آر. تالکین، رابرت هاوارد، اچ پی لاوکرافت و ویلیام شکسپیر به صورت طنز استفاده شده. در کل بیش از ۴۰ رمان، ۱۱ داستان کوتاه، چهار کتاب علمی و چندین کتاب مرجع و مکمل در دنیای ساخته شده توسط پریچت نوشته شده. علاوه بر این چندین رمان تصویری، بازی کامپیوتری، نمایش تئاتر و مجموعهی تلویزیونی هم از آن اقتباس شده است.
درست است که «دنیای تخت» جهانی کاملاً فانتزی با داستانها و عناصر تخیلی (داستانهای جادوگر و خونآشام) است اما مسائل دنیای واقعی مانند تجارت و سیاست، تعصب و استثمار نژادی و همچنین جنبههای فرهنگ و سرگرمی مانند اپرا، موسیقی راک، سینما و فوتبال در داستانهای این مجموعه نقشهایی اساسی دارند. رویدادهای مهم تاریخی، بهویژه جنگها هم گاهی اوقات بهعنوان پایهای برای رویدادهای بیاهمیت یا کلیدی در داستانهای «دنیای تخت» مورد استفاده قرار میگیرند.
اگر به داستانهای طنز نمادگرا علاقه دارید این مجموعه را از دست ندهید. البته این را هم باید بدانید که چند کتاب اول ممکن است چندان جذاب نباشند و بیشتر حکم آشنایی با جهان داستان را داشته باشند، اما مطمئن باشید هرچه بیشتر پیش بروید همه چیز بهتر خواهد شد.
۱۸. مهزاد (Mistborn)
- نویسنده: براندون سندرسون
- تعداد کتابهای مجموعه: ۳
- تعداد کتابهای منتشر شده: ۳
قبلاً در این مطلب به اسم سندرسون و مجموعهی مهزاد اشاره شد. مجموعهای که همسر جردن با خواندنش تصمیم گرفت پایان میراث جردن را به این نویسندهی جوان بسپارد. این مجموعه به دلیل دنیای پیچیده، شخصیتهای قابل لمس و سیستم جادویی منحصربهفردش سروصدای زیادی بین طرفدارن فانتزی به پا کرده است و آنقدر موفق بود که سندرسون تصمیم گرفت مجموعههای دیگری هم در همین دنیا بنویسد. داستان سندرسون پر از دسیسههای سیاسی، نبردهای حماسی و از همه مهمتر اتفاقات غیرقابل پیشبینی است که شما را میخکوب میکند.
سه گانه «مهزاد» در دنیایی به نام اسکادریال اتفاق میافتد، جایی که اشراف دارای قدرتهای جادویی الومنسی هستند. این قدرت جادویی بر اساس جذب قدرت از فلزات مختلف است و به افراد قدرتهای مختلفی میدهد. قهرمان داستان، وین، جوانی از نژاد پست اسکا است که سالهاست به بردگی گرفته شدهاند. اما وین متوجه میشود او هم آلومانسر است. به همین دلیل هم به عضویت گروهی به رهبری کلسیر در میآید که در حال برنامهریزی شورشی علیه حاکم ظالمی است که برای هزار سال بر اسکادرال حکومت کرده است.
۱۹. میراث اوریشا (Legacy of Orïsha)
- نویسنده: تومی آدیمی
- تعداد کتابهای مجموعه: ۳
- تعداد کتابهای منتشر شده: ۲
کتاب اول این مجموعه فانتزی، «فرزندان خون و استخوان»، اولین کتاب تومی آدمی است. نویسندهی سیاهپوسیتی که به گفتهی خودش فرهنگ کشورهای آفریقایی، تبعیض نژادی که در حق سیاهپوستان اعمال میشود و جنبش آنان الهامبخش او برای این مجموعه بوده است.
داستان رمان در کشور خیالی اوریشا میگذرد که احتمالاً جایی در نیجریه قبل از استعمار است. این سرزمین زادگاه دو نژاد متفاوت است: دیوینرها با موهای سفید که توانایی تبدیل شدن به ماجیهای جادویی را دارند و کوزیدانها. یازده سال قبل از رویدادهای کتاب، پادشاه ساران فهمید که چگونه جادو را از بین ببرد و دستور کشتن بسیاری از دیوینرهای بی دفاع، از جمله مادر زلی آدبولا را صادر کرد. از آن زمان تاکنون، دیوینرها به شدت مورد ظلم قرار گرفتهاند. حالا زلی که دلتنگ روزگاران گذشته و زندگی با جادو است، به دنبال گرفتن انتقام از این پادشاه است.
۲۰. نیروی اهریمنیاش (His Dark Materials)
- نویسنده: نیل گیمن
- تعداد کتابهای مجموعه: ۳
- تعداد کتابهای منتشر شده: ۳
این مجموعهی عمیقاً فانتزی فلسفیتر از آن است که کودکان از آن سر در بیاورند و اشارات زیادی به کتاب بهشت گمشدهی میلتون در آن یافت میشود. حتی نام مجموعه هم از بخشی از همین کتاب گرفته شده.
داستان در دنیایی اتفاق میافتد که نمود روح هر انسانی به صورت یک حیوان، که شیتان نام دارد همواره همراه او میماند. شیتانها قبل از بلوغ صاحبانشان توانایی تغییر شکل از یک حیوان به حیوان دیگر را دارند اما بعد از بلوغ شکلی ثابت میگیرند. از دیگر حقایق دربارهی شیتانها این است که نمیتوانند فاصلهی زیادی از صاحبانشان بگیرند و اگر از هم جدا شوند، آن انسان به چیزی شبیه به مردهی متحرک تبدیل خواهد شد.
در این دنیای استیمپانک که انقلاب صنعتی هرگز اتفاق نیافتاده و هنوز کلیسا بر جوامع رهبری میکند، گروهی به دنبال جدا کردن شیتانهای کودکان از آنها هستند تا بتوانند غبار را که به گفتهی آنها اساس گناه است از انسانها جدا کنند. اما درواقع این غبارها منبع انرژی برای ورود به جهانی موازی است.