پارکینسون بیماری اعصابی است که که با علائم لرزش، سفتی ماهیچه، عدم تعادل و کندی در حرکات رخ میدهد و زندگی فرد را مختل میکند. پیشگیری از پارکینسون بسیار ضروری و مهم است. در صورت ابتلا نیز انجام درمان های مورد نیاز ضروری است که در این مقاله همه موارد گفته شده را بررسی میکنیم.
در صورت مشاهده علائم میتوانید از داکتاپ (doctop.com) مشاوره آنلاین، تلفنی دریافت کنید یا نوبت حضوری از بهترین پزشکان ایران بگیرید و حضوری به مطب مراجعه کنید.
دوپامین نقش مهمی در بسیاری از عملکردهای ذهنی و فیزیکی ایفا میکند که شامل این موارد میشود:
⦁ حرکات داوطلبانه
⦁ شناخت
⦁ حافظه
⦁ روحیه
⦁ رفتار عمومی
امروزه تنها در ایالات متحده حدودا 1.5 میلیون نفر از پارکینسون و نشانه های ابتدایی این بیماری که شامل لرزش اندامها، کندی حرکت، سفت شدن اندامها، تضعیف حافظه، بیتعادلی در راه رفتن و اختلالت گفتاری است، رنج میبرند.پارکینسون معمولا با لرزش نه چندان قابل توجه در یکی از دستها شروع میشود.
در مراحل ابتدایی ممکن است صورت بیمار نشانههای مختصر نشان دهد. بازوها شاید هنگام راه رفتن کنار بدن تکان نخورند و حرف زدن برای بیمار مشکل شود.
نشانهها و علائم پارکینسون وقتی بیماری پیشرفت کند بدتر و شدیدتر میشوند. اگرچه این بیماری نمیتواند بهطور کامل درمان شود اما روشهای درمانی وجود دارند که میتوانند نشانهها و عارضه های آنرا بهبود بخشند. گاهی ممکن است پزشک معالج برای تنظیم عملکرد قسمتهایی از مغز و از بین بردن علائم پارکینسون، پیشنهاد انجام عمل جراحی بدهد.
نشانه ها و علائم پارکینسون
نشانهها و علائم بیماری پارکینسون ممکن است برای هر فرد متفاوت باشند. نشانههای اولیه شاید ناچیز بوده و مورد توجه قرار نگیرند. علائم اغلب از یکطرف از بدن شروع شده و حتی بعد از آنکه هر دو سمت بدن درگیر بیماری شد، در طرفی که بیماری از آن آغاز شده شدیدتر باقی میمانند.
علائم پارکینسون معمولا شامل موارد زیر است :
⦁ لرزش
لرزیدن و یا تکان خوردن معمولا از یک عضو بدن که اغلب دست یا انگشتان هستند، شروع میشود. ممکن است انگشت شست و انگشت اشاره عقب و جلو شوند و بلرزند. دست شما حتی در هنگام خواب نیز میتواند تکان بخورد.
⦁ کندی حرکات یا برادیکینزیا
با گذر زمان بیماری پارکینسون حرکات بیمار را کند کرده و انجام کارهای ساده را دشوار و وقت گیر میکند. قدم برداشتن بیمار موقع راه رفتن کوتاهتر میشود. بلند شدن از روی مبل یا صندلی سخت میشود و موقع راه رفتن فرد مبتلا به پارکینسون ممکن است مجبور شود پاهایش را بر روی زمین بکشد.
⦁ سفتی ماهیچهها
سفت و خشک شدن ماهیچهها میتواند در هر قسمتی از بدن اتفاق بیافتد. ماهیچه سفت و خشک شده دردناک و میزان حرکت دادنش محدود است.
⦁ بیتعادلی
در نتیجه پارکینسون مشکلاتی در حفظ تعادل بوجود میآید.
⦁ مشکل در حرکات ناخودآگاه
ممکن است در انجام حرکات ناخودآگاه مانند پلک زدن، خندیدن یا تکان خوردن دستها هنگام راه رفتن مشکل داشته باشید.
⦁ تغییر لحن هنگام حرف زدن
در حالت عادی انسان میتواند آرام، سریع، با طمانینه یا اضطراب حرف بزند. اما مبتلا شدن به پارکینسون آهنگ سخن گفتن را یکنواخت کرده و باعث میشود بالا و پایین کردنهای معمول لحن در هنگام صحبت کردن از دست برود.
⦁ مشکلات نوشتن
پارکینوسن نوشتن را دشوار میکند و باعث تغییر و ریزتر شدن دست خط بیمار میشود.
دلایل ابتلا به پارکینسون
ظاهرا درمانی قطعیای برای پارکینسون وجود ندارد و مشخص نیست چه عاملی باعث کاهش دوپامین میشود. اما این نکته محرز است بالا رفتن سن و ترکیبش با التهاب و اضطراب که به سلولها آسیب میرساند، مهمترین عامل زیاد شدن خطر ابتلا به این بیماری است.
ما آنقدر درباره پارکینسون میدانیم تا درک کنیم که جلوگیری از تبعات پیری و مرگ عصبهای مورد حمله بسیار حیاتی است. اگر علائم پارکینسون را مشاهده می کنید میتوانید از بهترین دکتر های متخصص مغز و اعصاب مشاوره آنلاین بگیرید یا نوبت آنلاین دریافت کنید و به صورت حضوری به مطب مراجعه کنید. در بیماری پارکینسون سلولهای مشخصی در مغز (نورون ها) به تدریج از کار میافتند.
بسیاری از نشانههای بیماری مربوط به ازدست دادن نورنهایی هستند که یک ماده شیمیایی پیامرسان در مغز به اسم دوپامین را تولید میکنند. وقتی سطح دوپامین کاهش یابد موجب فعالیت‌های غیر معمولی در مغز شده که به بیتعادلی و لرزش و دیگر نشانهای پارکینسون ختم میشود.
همان‌طور که پیشتر هم ذکر کردیم دلیل اصلی این بیماری مشخص نیست؛ اما عواملی هستند که ظاهرا در شکلگیری این عارضه ایفای نقش میکنند.
ژنها
تحقیقات مشخص کرده است که بعضی از جهشهای ژنتیکی میتوانند به بیماری پارکینسون منجر شوند. اما این مساله تنها در موارد نادری که اعضای یک خانواده به پارکینسون مبتلا شدهاند، مشاهده شده است.
اگرچه بعضی از تغییرات ژنتیکی ظاهرا خطر مبتلا شدن به پارکینسون را افزایش میدهند اما هر کدام از این جهشها تاثیر اندکی بر روی درصد مبتلایان میگذارند.
عوامل محیطی
در معرض برخی از سموم یا عوامل محیطی دیگر قرار گرفتن احتمال ابتلا به پارکینسون را افزایش میدهد اما میزان تاثیرگذاری این مورد هم در پارکینسون ناچیز است.
محققان همچنین توجه کردهاند بسیاری از تغییرات در مغز کسانی که بیماری پارکینسون دارند، ظاهر میشود اما اینکه چرا همچین اتفاقی میافتد مشخص نیست. این تغییرات شامل موارد زیر میشود:
جسم لویی
تودههایی از مواد مختلف در بین سلولهای مغزی از نشانه های میکروسکوپی بیماری پارکینسون است. دانشمندان معتقدند که این تودهها یا جسم لویی سرنخ مهمی در دلیل بوجود آمدن پارکینسون هستند.
آلفاسینوکلئین همراه با جسم لویی
اگرچه بسیاری از مادهها همراه جسم لویی پیدا میشوند اما بهنظر میرسد مهمترین و تاثیرگذارترین آنها همین انباشت پروتئین یا آلفاسینوکلئین باشد. در حال حاضر محور اصلی مطالعات بر روی پارکینسون بر روی همین عامل متمرکز است.
روشهای پیشگیری از پارکینسون
آفتکشها و علفکشها ظاهرا در ابتلا به پارکینسون نقش دارند. در مغز کسانی که از پارکینسون رنج میبرند بعضا مقدار زیادی از آفتکش و علفکش پیدا شده است. کسانی که در معرض این سموم بوده اند بیشتر از دیگران امکان ابتلا به پارکینسون را دارند. اگرچه معمولا مصرف مواد ارگانیک مانند سبزیجات و صیفی جات برای سلامت بهتر است باید در رابطه با استفاده از سموم بر روی آنها محتاط باشیم.
خوردن سبزیجات تازه و خام
اگر به دلایل بیشتری برای خوردن سبزیجان نیاز دارید احتمالا تاثیرشان بر روی کاهش امکان ابتلا به پارکینسون کفایت میکند. مطالعات نشان میدهد که افزایش میزان ویتامین ب و فولیک اسید که بیشتر در سبزیجات پیدا میشوند در عدم مبتلا به پارکینسون بسیار تاثیرگذار است.
ترکیب اسید چرب امگا3 در رژیم غذایی
اسیدهای چرب امگا 3 از نابودی و مرگ سلولها جلوگیری میکنند و مزایای آنها فراتر از پیشگیری از پارکینسون است.
ویتامین دی 3
ویتامین دی3 را تنها از دو منبع میتوان کسب کرد؛ نور خورشید و چربی حیوانی. بدون ویتامین دی 3 بدن انسان نمیتواند کلسیم و فسفر را که برای عملکرد مناسب اندامها نیاز داریم، جذب کند.
چای سبز و ورزشهای معمولی هوازی از دیگر عواملی هستند که در عدم ابتلا به پارکینسون نقش دارند.
درمان پارکینسون
همان‌طور که اشاره کردیم پارکینسون نمیتواند بهطور کامل درمان شود اما روشهای درمانی برای کنترل بیماری و رفع نشانههای و عوارضش وجود دارد. در بعضی از موارد پیشرفته بیماری ممکن است جراحی هم توصیه شود.
پزشک معالج همچنین میتواند تغییر روش زندگی را نیز پیشنهاد کرده و بهخصوص بر روی ورزش کردن تاکید کند. در بعضی از موارد فیزیوتراپی که بر روی حفظ تعادل متمرکز باشد نیز حائز اهمیت است. برای رفع مشکلات گفتاری هم گفتاردرمانی تاثیر دارد.
درمان دارویی
داروها به مدیریت مشکلات راه رفتن ، حرکت کردن و لرزشها کمک میکنند. داروها باعث افزایش یا تثبیت دوپامین میشوند.
در مغز بیماران پارکینسونی سطح دوپامین پایین است اما دوپامین را نمیتوان بهطور مستقیم وارد مغز کرد.
کاربیدوپا- لودوپا
لودوپا موثرترین داروی درمان بیماری پارکینسون است. لودوپا در اصل یک ماده شیمیایی طبیعی است که وارد مغز میشود و به شکل دوپامین در میآید.
روند جراحی
در تحریک عمیق مغز، جراح الکترودها را در جاهای مشخصی از مغز قرار میدهد. این الکترودها به یک ژنراتور جاگذاری شده بر روی قفسه سینه متصل شده و با ارسال و انتقال پالسهای الکتریکی موجب کاهش نشانه های بیماری پارکینسون میشوند.