علت بیماری | علائم و نشانه ها | روش های تشخیص | راه های درمان | رژیم غذایی | سبک زندگی
بیماری منییر چیست؟
بیماری منییر (به انگلیسی: Meniere’s disease) نوعی اختلال است که روی گوش داخلی تاثیر می گذارد. گوش داخلی مسئول شنوایی و تعادل است و این بیماری با اختلال در عملکرد آن باعث بروز سرگیجه و احساس دوران در فرد شده و به مشکلات شنوایی و زنگ زدن گوش منجر می شود.
بیماری منییر معمولا تنها در یک گوش دیده می شود.
طبق تخمین انستیتوی ملی ناشنوایی و سایر اختلالات ارتباطی، حدود 615 هزار فرد در ایالات متحده به این بیماری مبتلا هستند و هر سال حدود 45،500 مورد تشخیص داده می شود که اکثر آن ها در دهه 40 یا 50 زندگی خود به سر می برند.
بیماری منییر نوعی بیماری مزمن است اما با کمک اقدامات درمانی و تغییر سبک زندگی می توان علائم آن را کاهش داد. بسیاری از افرادی که به بیماری منییر مبتلا می شوند معمولا چند سال بعد از تشخیص، درمان خواهند شد.
چه چیزی باعث بیماری منییر می شود؟
علت بیماری منییر تاکنون مشخص نشده اما دانشمندان معتقدند این مسئله به دلیل تغییرات در مایع لوله های گوش داخلی رخ می دهد.
از دیگر علل احتمالی آن می توان به بیماری های خود ایمنی، آلرژی و ژنتیک اشاره کرد.
علائم بیماری منییر
علائم بیماری منییر معمولا به صورت حمله و تکرار شونده رخ می دهند، این علائم شامل:
- سرگیجه یا احساس دوران به صورت حملاتی که چند دقیقه تا 24 ساعت طول می کشد
- از دست دادن شنوایی در گوش آسیب دیده
- وزوز گوش یا احساس زنگ زدن در گوش آسیب دیده
- پر بودن گوش یا احساس این که گوش پر یا مسدود شده است
- از دست دادن تعادل
- سردرد
- حالت تهوع، استفراغ و تعریق ناشی از سرگیجه شدید
افراد مبتلا به بیماری منییر حداقل دو یا سه علامت زیر را در یک زمان تجربه خواهند کرد:
- سرگیجه
- از دست دادن شنوایی
- وزوز گوش
- پر بودن گوش
اکثر مبتلایان بین حملات علائمی مشاهده نمی کنند بنابراین اگر نشانه هایی که مشاهده می کنید در طی یک دوره و بدون حمله رخ می دهد احتمالا دلیل آن بیماری منییر نمی باشد.
بیماری منییر ممکن است با سایر اختلالات گوش از جمله لابیرنتیت اشتباه گرفته شود.
تشخیص بیماری منییر
در صورت مشاهده علائم بیماری منییر لازم است به پزشک مراجعه کنید، پزشک برای تشخیص بیماری و رد سایر علل احتمالی میزان تعادل و شنوایی بیمار را بررسی می کند.
1. تست شنوایی
تست شنوایی یا شنوایی سنجی برای تشخیص کم شنوا بودن فرد انجام می شود.
در این تست هدفونی در گوش بیمار قرار داده می شود و پزشک با پخش صداهای مختلف در سطوح متفاوت از بیمار می خواهد تا در صورت شنیدن صداها واکنش نشان داده و پزشک کم شنوایی او را تشخیص دهد.
بخش دیگر این تست شامل پخش صداهای مشابه است و با کمک آن پزشک متوجه می شود که آیا بیمار می تواند تفاوت این صداها را تشخیص دهد یا خیر. در صورتی که فرد در یک یا هر دو گوش خود مشکل شنوایی داشته باشد این مسئله در نتایج تست مشخص خواهد شد.
مشکل در گوش داخلی یا عصب گوش می تواند باعث کم شنوایی فرد شود. تست الکتروکوکلئوگرافی (ECog) برای اندازه گیری فعالیت الکتریکی در گوش داخلی انجام می شود.
با کمک تست پاسخ شنوایی ساقه مغز (ABR) نیز عملکرد اعصاب شنوایی و مرکز شنوایی در مغز بررسی می شود.
در صورتی که در گوش داخلی یا عصب گوش مشکلی وجود داشته باشد این تست ها به تشخیص آن کمک خواهند کرد.
2. تست تعادل
تست های تعادل برای تست عملکرد گوش داخلی انجام می شوند. افرادی که به بیماری منییر مبتلا هستند در یکی از گوش های خود دچار کاهش پاسخ تعادلی هستند.
تست الکترونیستاگموگرافی (ENG) رایج ترین تست تعادل در بیماری منییر است که در آن برای شناسایی حرکات چشم الکترودهایی در اطراف چشم قرار داده می شود زیرا پاسخ تعادل در گوش داخلی باعث حرکات چشمی می شود.
در طول تست نیز پزشک آب گرم و سرد وارد گوش می کند، آب باعث می شود عملکرد تعادل گوش شروع به کار کرده و حرکات غیر ارادی چشم ردیابی شود، هر گونه ناهنجاری در این مورد می تواند نشان دهنده مشکلی در گوش داخلی باشد.
تست صندلی چرخان تست دیگری است که اگرچه کمتر استفاده می شود اما نتایج آن به پزشک نشان می دهد که علت مشکل ایجاده شده به دلیل اختلالات در گوش است یا مغز.
در صورتی که فرد دچار آسیب دیدگی گوش بوده یا یکی از کانال های گوشش بسته باشد ممکن است نتایج تست ENG درست نباشد و به همین دلیل از تست صندلی چرخان علاوه بر این تست استفاده می شود تا حرکات چشم هنگام حرکت صندلی با دقت ثبت شود.
تست VEMP تست دیگری است که حساسیت صدا از دهلیز گوش داخلی را اندازه گیری می کند و تست پوستروگرافی تعیین می کند کدام بخش از سیستم تعادل به درستی کار نمی کند.
3. سایر تست ها
از آن جا که مشکلات مغزی همچون ام اس یا تومورهای مغزی ممکن است علائمی شبیه بیماری منییر ایجاد کند، پزشک ممکن است از تست های دیگر برای رد این موارد و سایر بیماری ها استفاده کند.
همچنین ممکن است برای بررسی مشکلات احتمالی مغز، ام آر آی یا سی تی اسکن جمجمه انجام شود.
درمان بیماری منییر
بیماری منییر نوعی بیماری مزمن است که درمانی برای آن شناخته نشده اما می توان از برخی اقدامات درمانی برای کاهش علائم آن استفاده کرد. از جمله:
1. دارو درمانی
پزشک ممکن است برای کاهش علائم بیماری از برخی داروها استفاده کند:
داروهای بیماری ماشین می تواند علائمی همچون سرگیجه، حالت تهوع و استفراغ را کاهش دهد.
اگر حالت تهوع و استفراغ مشکل ساز شود پزشک ممکن است داروی ضد تهوع و استفراغ تجویز کند.
به نظر می رسد اختلال در مایع گوش داخلی می تواند باعث بروز بیماری منییر شود، اگر این اتفاق بیفتد پزشک احتمالا از داروی دیورتیک برای کاهش مقدار مایعات بدن استفاده می کند، همچنین ممکن است برای کاهش علائم سرگیجه و احساس دوران از طریق گوش میانی به گوش داخلی دارو تزریق کند.
2. فیزیوتراپی
تمرینات توانبخشی دهلیزی می تواند علائم سرگیجه را بهبود ببخشد. این تمرینات به مغز در تشخیص تفاوت در تعادل میان دو گوش کمک می کند. یک فیزیوتراپ این تمرینات را آموزش خواهد داد.
3. سمعک
ادیولوژیست یا متخصص سنجش شنوایی می تواند با کمک سمعک کم شنوایی را درمان کند.
4. جراحی
اکثر مبتلایان به بیماری منییر نیازی به عمل جراحی ندارند اما در صورتی که بیمار دچار حملات شدید شود و یا سایر درمان ها برایش موفقیت آمیز نباشد از عمل جراحی استفاده خواهد شد.
جراحی کیسه اندولیمفاتیک به کاهش تولید مایع در گوش داخلی و تخلیه بهتر آن کمک می کند.
5. تغییرات رژیم غذایی
تغییر رژیم غذایی می تواند به کاهش مایع در گوش داخلی کمک کرده و علائم این بیماری را کاهش دهد. مواد غذایی که که لازم است مصرف آن را محدود کرده یا آن ها را از رژیم غذایی خود حذف کنید عبارتند از:
- نمک
- کافئین
- شکلات
- الکل
- مونو سدیم گلومات
همچنین نوشیدن شش تا هشت لیوان آب در روز اهمیت زیادی دارد تا از تجمع مایعات در بدن جلوگیری شود.
6. تغییر سبک زندگی
علاوه بر رژیم غذایی تغییر در سبک زندگی نیز می تواند به کاهش علائم بیماری منییر کمک کند که شامل موارد زیر باشد:
- استراحت در دوره حملات سرگیجه
- غذا خوردن منظم، برای کمک به تنظیم مایعات بدن
- مدیریت استرس و اضطراب از طریق روان درمانی یا دارو درمانی
ترک سیگار و و قرار نگرفتن در معرض مواد آلرژی زا نیز اهمیت زیادی دارد زیرا نیکوتین و هرگونه ماده آلرژی زا می تواند باعث تشدید علائم این بیماری شود.
امید به زندگی در بیماران منییر
اگرچه درمانی برای بیماری منییر شناخته نشده اما همان طور که قبلا اشاره شد روش های مختلفی برای کاهش علائم آن وجود دارد. در اغلب بیماران درمان به صورت خود به خود رخ می دهد اگرچه ممکن است سال ها طول بکشد.
منبع: healthline