فرسودگی روانی می تواند، به طور عمده تمام افراد را مانند دانشجویان، کارمندان و والدین را درگیر کند. سازمان بهداشت جهانی در طبقه بندی بین المللی بیماری ها این مشکل را از ( وضعیت سلامتی) به (سندروم) تغییر داده است. این سندروم که شامل احساس خستگی، کاهش تمرکز و انگیزه و افزایش عصبانیت می باشد، در نتیجه استرس و فشار ذهنی به وجود می آید. این حالت در بیشتر مواقع پاسخی به فشار های بلند مدت در رابطه با کار، تحصیل یا زندگی شخصی می باشد.
پس از تجربه طولانی مدت استرس و اضطراب ممکن است، فرد به این سندروم دچار شود. از رایج ترین علائم می توان به احساس خستگی، ناامیدی، کاهش انرژی، کاهش کارایی، از دست دادن انگیزه و علاقه، اختلال در خواب، اضطراب، افسردگی و عدم تمرکز، افزایش تعریق و تحریک اشاره کرد. لازم به ذکر است، که این سندروم می تواند، به دلیل شرایط زندگی، فشار های روزمره، کار های روتین خسته کننده، بیماری های جسمی و روانی و مصرف مواد مخدر نیز به وجود آید.
همه چیز درباره فرسودگی روانی
این سندروم به نوعی مانند خستگی جسمی می باشد، تنها تفاوت آن درگیری ذهن بجای عضلات است. زمانی که به طور مداوم درگیر فشار های ذهنی و عاطفی می باشید، یا برای رسیدن به اهداف خود فشار زیادی را تحمل می کنید و در شرایطی قرار دارید، که مدام درگیر تصمیم گیری های پیچیده می باشید، ابتلا به این عارضه امری قابل پیش بینی می باشد.
در صورتی که همیشه هوشیار باشید، یا استرس داشته باشید، فرار مغز مغز از تمرکز بر روی مسائل را احساس خواهید کرد. تحمل فشار های روانی در طولانی مدت شما را با طیف وسیعی از مشکلات رو به رو خواهد کرد. در ادامه با علائم و روش های برطرف کردن این سندروم بیشتر آشنا خواهید شد.
فرسودگی ذهنی یا روانی چیست؟
با دچار شدن به این حالت، فرد در زندگی روزمره خود احساس ناتوانی می کند و در برخی موارد این احساس ناتوانی به قدری زیاد می شود، که عملکرد فرد را تحت شعاع قرار می دهد به قدری که از تصمیم گیری باز می ماند. در سال های اخیر شاهد رشد ابتلا جوامع به این موضوع بوده ایم و همانطور که پیش از این نیز گفته شد، سازمان بهداشت جهانی تصمیم گرفت، تا این پدیده را یک سندروم اعلام کند نه یک اختلال.
این پدیده منجر به بروز حالت هایی چون عدم برقراری ارتباط و احساس پوچی و بیهودگی در افراد می شود. بیشتر کسانی که به سندروم فرسودگی روانی دچار می شوند، این علائم را تجربه خواهند کرد و تنها در تعداد معدودی این علائم به شکلی آسیب زننده بروز پیدا می کند. لازم به ذکر است که این بیماتری همه گیر نمی باشد.
علائم فرسودگی عاطفی
هنگامی که به این معضل دچار می شوید، علائم مختلفی را تجربه خواهید کرد و برای تشخیص این پدیده به زمان احتیاج دارید. باید گفت این سندروم طیف وسیعی از علائم را با خود به همراه دارد و برای رو به رو شدن با این مسئله لازم است، تا با رایج ترین آن ها آشنا باشید. ممکن است، تاثیر این پدیده حتی منجر به ایجاد حس وحشت و نگرانی در شما شود یا احساس خستگی بعد از یک استراحت کامل شبانه روزی را در شما به وجود آورد.
از شایع ترین علائم فرسودگی روانی می توان به احساس خستگی و ناامیدی و پوچی، مشکلات خواب، تلاش بیشتر برای به پایان رساندن فعالیت های روزمره، بی حالی و خستگی جسمی، پراکندگی افکار، مشکل در حفظ کردن و یادآوری، احساس نگرانی و ناراحتی بیش از اندازه، احساس بی هدفی در زندگی، حس غرق شدگی، حس درماندگی، اضطراب همراه با غم، افزایش تحریک پذیری و بد خلقی، افزایش عصبانیت از دیگران، بد بینی، بی علاقه و بی انگیزه بودن، کاهش ایمنی بدن، سرماخوردگی های بی دلیل و مکر، اختلالات گوارشی، تغییر در اشتها، فشار خون بالا، تپش قلب، افسردگی، سردرد یا سرگیجه، درد عضلات، افکار خودکشی، بلاتکلیفی، کناره گیری از مردم، لغو برنامه ها، عقب انداختن کار ها، تعامل کمتر با آشنایان و عدم رعایت مهلت های کاری اشاره کرد.
روش های درمان و پیشگیری
برای درمان این پدیده و آشنایی با راه های مقابله با فرسودگی عاطفی باید علت بروز این امر را پیدا کنید، زیرا درمان با توجه به علت متفاوت خواهد بود. با این وجود تغییر برخی موارد و بهبود شرایط می تواند، در این زمینه موثر واقع شود. در صورتی در حال دست و پنجه نرم کردن با این مشکل می باشید، ممکن است، به قدری احساس خستگی کنید، که نتوانید به چیزی اهمیت بدهد، اما با ایجاد تغییرات کوچک علاوه بر این که ضرر نخواهید کرد، مسیر درمان را هموارتر خواهید نمود. با تثبیت عادت های مثبت به شکل طولانی مدت می توانید، شاهد نتایج بسیار خوبی باشید.
پیشگیری موثرتر از درمان: در صورتی که استرس زیادی را تحمل می کنید، باید به دنبال درمان مناسبی برای استرس خود باشید. از موقعیت های استرس زا دوری کنید. از دوستان خود بخواهید، در این زمینه به شما کمک کنند. تا جایی که برایتان مقدور است، به کاری مشغول شوید، فعالیت داشته باشید و دلیل استرس خود را بیابید و برای رهایی از آن کاری کنید.
از بین بردن عوامل استرس زا: در صورتی که برای شما مقدور است، تا حد ممکن منشا فرسودگی را روانی را از بین ببرید. ممکن است، در برخی موارد فکر به برنامه کار هایی که قرار است انجام دهید، انرژی زیادی از شما بگیرد. در صورتی که انجام آن کار ها ضروری است. در همان لحظه شروع به انجام کنید، تا از افکار مزاحم راحت شوید.
ورزش کردن: ورزش تاثیر بسیار خوبی در سلامت دارد و با آزاد سازی هورمون اندروفین از میزان فرسودگی روانی می کاهد و منجر به احساس شادی می شود. با توجه به سلیقه شخصی خود ورزش مناسبی را برای خود در نظر بگیرید. ورزش هایی چون یوگا، حرکات کششی، شنا و غیره می تواند، باعث ایجاد احساس آرامش و شادی شود. آشنایی با انواع هورمون شادی می تواند، در این زمینه برای شما مفید واقع شود.
نوشتن: شواهد بسیاری وجود دارد که یادداشت کردن احساسات و افکار در کاهش اضطراب و افسردگی موثر عمل می کند و باعث آزاد شدن ذهن از افکار شلوغ و پیچیده می شود.
ایجاد تعادل : در صورتی که نمی توانید منشا فشار روانی را از بین ببرید، زمانی را که برای آن اختصاص می دهید کم کنید. در اوقات بیکاری به فعالیت هایی مشغول شوید، که حس خوبی در شما ایجاد می کنند. باید در تمام ابعاد زندگی خود از کار گرفته تا تفریح تعادل ایجاد کنید.
مراجعه به تراپیست: برای درمان سندروم فرسودگی روانی با یک درمانگر صحبت کنید، تا توصیه های لازم را به شما گوشزد کند. بهره گیری از مشاوره های درمانگر می تواند، در از بین بردن استرس برای شما مفید واقع شود.
از فضای مجازی دور بمانید: سپر کردن ساعات طولانی در فضای مجازی و کار با گوشی همراه می تواند، ذهن را خسته کند. حتی اگر این کار برای شما سخت می باشد، از زمان های کوتاه برای استراحت دادن به ذهن خود استفاده کنید.
فعالیت جدیدی آغاز کنید: زمانی را به انجام کار های جدید اختصاص دهید و شادی های کوچک را وارد زندگی خود کنید. امتحان کردن کار های جدید می تواند، انرژی شما را افزایش دهد. از تغییر نترسید و به دنبال یک فعالیت چالش برانگیز باشید.
منبع : آرگا