فولادسازی، فولاد کربور آهن است که با عنصرهای دیگر هم جوش شده باشد. با سوزاندن کربن آهن خام سفید و همجوش کردن آن با کمی کربن و اندازه کردن عنصر های دیگر در آن ، به دو روش خمیری کردن و آب کردن فولاد را می سازند . روش خمیری، خمیر فولاد را تکه تکه با گاز انبر از کوره بیرون می آوردند و آنها را با پتک در هم می کوبیدند که سر باره شان بریزد و یکپارچه شوند . فولاد یکپارچه شده را نورد می زدند تا به شکل شمش در آید . چند شمش را دسته کرده در کوره گرما می دادند تا سرخ شود و با یک پتک سنگین آنها را در هم می کوبیدند تا یک تکه گردند و به آن شکل می دادند . سر بار های که در کوره می ماند و آنچه هنگام کوبیدن خمیر فولاد از آن می ریخت چون آهن داشت از نو همراه مواد خام به کوره آهن گدازی می ریختند. در ادامه به بررسی فولاد سازی و فرایند آن میپردازیم.
فولاد سازی چیست؟ تاریخچه فولادسازی
فولادسازی یک صنعت مهم و حیاتی است که دهها محصول فولادی در بستر آن تولید میشوند. این صنعت از قرون وسطی گرفته تا عصر مدرن به پیشرفت صنایع کمک شایانی کرده است. با رشد فولادسازی در دنیا، صنایع مادر نیز گسترش یافتند و به تدریج یک انقلاب بزرگ صنعتی رخ داد. کشورهای ایران، چین، هند و یونان باستان اولین کشورهایی بودند که فولادسازی را آغاز کردند. در ابتدا، تولیدکنندگان برای ساخت فولاد نوعی آهن غنی از کربن را ذوب میکردند؛ اما این فرآیند تا اواسط سده 19 میلادی تقریبا منسوخ شد. بعد از آن، روشهای دیگری روی کار آمد و در حال حاضر نیز جهت تولید فولاد از روشهای اکسیژن قلیایی و کوره قوس الکتریکی استفاده میشود. هرکدام از این فرایندها بر قیمت آهنآلات تاثیر بسیار زیادی دارند که میتوانید با مراجعه به این صفحه از قیمت روز تمامی مقاطع فولادی مطلع شوید.
فرایند فولادسازی
فرآیند فولادسازی طبق روشهای زیر انجام میگیرد:
فولادسازی با اکسیژن قلیایی
سنگ آهن و قراضهها در فرآیند فولادسازی با اکسیژن به کوره بلند منتقل میشوند. در این روش، انرژی گرمایی ناشی از سوختن مواد به ذوب شدن آنها در کوره کمک میکند. بسیاری از فولاد موجود در جهان با این فرآیند ساخته شدهاند.
فولادسازی با کوره قوس الکتریکی
آهن اسفنجی و ضایعات در جریان فولادسازی با قوس الکتریکی به داخل کوره هدایت میشوند؛ در اینجا، انرژی الکتریکی به ذوب مواد کمک میکند. این فرآیند، جدیدترین روش تولید فولاد در جهان است که تولیدکنندگان مطرح از آن استفاده میکنند.
مراحل تولید فولاد: از سنگ آهن تا ورق فولادی
مراحل تولید فولاد با گذشت زمان تکامل یافته است و امروزه شاهد ساخت آن با روشهای مدرن هستیم. با این وجود، متریالی نظیر سنگ آهن از گذشته تا به امروز منبع اصلی فولادسازی بوده است. ورقهای فولادی موردنیاز صنایع نیز با بهرهگیری از سنگ آهن تولید میشوند. البته فرآیندهای مختلفی جهت خالصسازی و استفاده از سنگ آهن بر روی آن انجام میشود و سپس، محصول نهایی به عنوان ماده اولیه صنعت آهن و فولاد مورداستفاده قرار میگیرد.
از روشهای فرآوری سنگ آهن میتوان به دانهبندی، کنسانتره، کلوخه و گندله اشاره کرد. بهطورکلی، زنجیره تولید از سنگ آهن تا ورق فولادی اینگونه است که سنگ آهن بعد از فرآوری به آهن اسفنجی تبدیل میشود و سپس، با ذوب کردن آن، شمش فولادی به دست میآید. سایر مقاطع فولادی نیز مانند ورقها با بهرهگیری از شمش فولادی تولید میشوند. بنابراین، سنگ آهن در چرخه تولید مقاطع فولادی نقش مهم و کلیدی دارد.
تولید فولاد و فولادسازی در ایران
تولید فولاد و فولادسازی در ایران قدمت بسیار زیادی دارد. اولین کارخانه فولادسازی در کشور ما در سال 1310 احداث شد. از آن زمان به بعد، کارخانههای فولادی یکی پس از دیگری در فواصل زمانی مختلف راهاندازی شدند. در حال حاضر نیز بیش از دهها واحد تولیدی در عرصه فولادسازی فعالیت میکنند و موفق به عرضه محصولات باکیفیتی در بازارهای داخلی و خارجی شدهاند. از کارخانجات فولادسازی در ایران میتوان به کارخانه ذوب آهن اصفهان، کارخانه فولاد مبارکه اصفهان، کارخانه فولاد خوزستان، کارخانه فولاد آذربایجان و کارخانه فولاد خراسان اشاره کرد. این کارخانجات فولادسازی دارای خطوط تولید مجهز و پیشرفتهای هستند و بهترین فولاد را در اختیار صنایع دیگر قرار میدهند.